Io. Baptistae Montani Veronensis In nonum librum Rhasis ad Mansorem regem Arabum expositio. A Valentino Lublino Polono, medicis posteritatique eorum fideliter communicata

발행: 1554년

분량: 710페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

591쪽

Durant leo declinet ad uigilias moderatas, et hoc perpetuum est in omni destillatione,et a somno in xime meridiano caveatur. quo ad exercitia, fi potest ambulare,quadam tenus exerceatur, et hoc fui, postquam in hepate, et uenis celebrata fuerit oeno imo i in debeat fieri distributio per uacuitates memis brorum,nec prius debet exercitari,quam fuerit in D ne secundae concoctionis, et digestionis, et tempus erit matutinum, se uero non posit ratione aegritudiariis se mouere iubeatis ut sticentur longis 'ictionibus partes maxime inferiores, et post 'ictiones oleo chanraemelino calido,aut Arietino cum portione uini Aromatici,ut materia disetur inungetur. quo ad inanitionem, et repletionem iubeatis ut habeat alui beneficiuad prohibendu evaporationes et fi natura deficerit Arte prouidebitis cum ci steribus communibns, primino qualis est ille ex decocto Maluarum,Betarum alabarum, Violarum,furfurum,oleo, et uitello ovi cum

melle rosceo, et se absque Uu cbsterum non positegerere postquam exhibueritis duos, uel tres leues semper intermiscebimu3 ct sterem magis acutum euacuantem,et in ipso ponetis,uel Hierae picrae, vel aliis quam ex Hieris magnis, alis est, illa Logod , Her, metis,uel confictionem Hamech ut per cidis teres ipsos

abstergi possit,quod in intestinis ej, et quod magis

praeparatum est attenuatum educatur, et fi uobis cori tingeret ut saepe contingere solet quod inueniretis aliquem habentem intestina gracilia,uel ob sen bilitate rum

maximam,

592쪽

r c p dum ast xllaxmm, aut propter humores impactos in cauit tibus intestinorum, ut cum imponitur cbster incidat in f ncopam caveatis ab earum usu, ne infngulis di bus cogatur habere deliquia, uti resolveretur virtus, ideo loco ci steris exhibebitis aliquid per superius, quod posit aluum lenire, scut est decoctu ex maluis, ex mercuriali, aliquando cum passulis dulcibus cumsecharo,vel terebintina, quae omnia ventrem leniant, uel f hoc non uultis tantillum casiae exhibere pote,

ritis quantum essent octo digiti inmersura ad semel fallem euacuandum. Et ista sufficiant quoad inanitiorenem, et repletionem . Vbi igitur talem institueriti uictu rationem cogitabitis maxima partem artis alis

tigisse, et praeter hoc quod maximam partem artis attigistis, et solo etiam curabitur, et tutissime quod non contingit in alijs duobus instrumentis , in quibus periculum est,ideo Asclepiades omnes medicinae parates ad hanc deduxit. Et quod hoc fit uerus ex his triabus hanc partem tollatis, reliquis remanentibus nihi, facietis,reliquis uerosublatis hac sola superstite mutatoties curabitis, ideo ante omnia rectam rationem utructu instituetis,aliter non habebitis honorem,nis natura regat vos, ta his tribu3 indiget mereus,arte,nam

tura, et fortuna,dicebat Hipp. Verum est quod fora una per se sola uesset,sufficeret,sed stolidi ea potistismum reguntur,quia stolidis maxime fauet.Haec quoad Tationem victus. Quantum uero ad alia instrumenta intinet chirurgia in isto aegro necessarra est,quonia'

593쪽

DE CATARRHonecessarium est,ut utamur phlebotomia, tum quia risteria,et destillatio fluit per uetias maxima ex parte, tum etiam propter periculu imminens, quoniam misisso fatiguinis non solum conuenit ratione aegritudiis nis praesentis, d etiam propter futuram dicebat Gal.

in Libello de phlebotomia,periculum autem imminens est,ne incidat in rupturam uenae pectoris. Ad hoc igiatur prohibendum necessaria phlebotomia est, quando autem mittendus fit sanguis, licet fere semper in principio phlebotomia flat,in hoc, et in simili casu ad eani

non est deveniendum,quia materiae crassae et frigidae per uenas defluunt, et in alterum duorum, ut Galeis nus in Libello de phlebotomia, et Auic.in quarta primi inquiunt,uel ad calidorum humorum ebullitionem, uel ad frigidorum incrudationem. Oportet igitur,ut materia ista cruda, qu e cum sanguine inificetur in uranis privi concoquatur, et attenuetur, ne pituita sanis guini permista maiorem faciat obstructionem,debetis ergo primo evacuare deinde biduo,aut triduo cu orapis procedere,postea iubere, ut uena secetur cephalis ea, quonia fluxio a capite est quia,ut alias diximus ex Galeni praeceptis,aut materia fuit,aut fluxura est,aut iam fluxa est,cum fluit tribus indigemus evacuatione, deriuatimnet aversone,quia debemus semper imitem do naturam compendia quaerere, et tunc eligere dembemus uenam quae posit haec tria facere, haec autem est uena,quae locum medium obtinet, in vero fluxura est,auersone tantum indigemus,et tunc uenam eligim

594쪽

C A P. VIII. 28 2nitu maxime remotam. Cu autem iam fluxa est duobus indigemus evacuatione, et derivatione, auersemnem autem non quaerimus, quia iam uxa est, in casu

tem nostro,quia materia fluit cephalica illa tria bis ciet, quomodo autem facienda fit, an semel, vel ite, rando eam, ut praecepit Gale.in Libello de phleboto,

mia dico ipsam non quidem semel, sed iterari debere,

quia dicebat Galenus, cum non solum euacuare, sed auertere etiam vultis bis,uellar,uel quater,prout diactat magnitudo aegritudinis,' corporis electi conis ditio sanguinem mittere debetis. Et ita habetis, quod phlebotomia feri debet, et cur, et a qua uena, et quomodo. Et haec de parte chirurgi. Quantu ad termitum instrumentum, et ad eam partem, quae de euam euationibus est,nemini dubium est,quod totum corpus euacuari debet primo,deinde caput,quoad totius euammationem ire debetis quod materia crassa, et ui iada, et cruda no e' mouenda,nec euacuanda, nis, Ut praeparata, et quoniam crassa frigida est, et uisseida,quatenus crassa incidenda est, quatenus uiscida abstergenda, uatenus cruda, et frigida concoquenoda, instrumenta autem ad haec apta, quae ualde incia

dunt et abstergunt plura sunt, sed inter reliqua ovis mel fimplex eligendum est,quia abstergit, incidit, croptimas facit cococtiones,quia moderate calidum est, Iicet Gai dicat in ipso frigiditatem dominari, et quod pluribus numeris potentius est acetum in refrigerarido,quam mel in calefaciendo, cum tamen alibi dixerit

595쪽

DE CATARRHoacetum ita esse frigidum, ut dederit dubitandi occa , nem an 'igidum, uel calidum eset, et ponit acetum 'igidum in primo, mel uero in secundo calidum, Crtamen dicit pluribus numeris acetu restigerare,quam mel calefacere, possumus excusare Galenum, quando plurimum aceti, parum vero mellis ponitur in ore

melite quod tunc 'igidum fit, fi uero de eo, in quo

plurimum mellis, parums aceti ponitur loquamur, prout communiter sit ita calidum erit,uel fictam, ut se iuueni dederitis calido in aestate inflammabitis ipsum, calefacit aute ox meis nos volumus rem ipsam menis surare secundum naturam rei, et per methodum ilis Iam,quam docuit Gale. et ultra calefactionem incidit et abstergit, praeterea orupus acetosus exsacharo, et aceto compostus optime conuenit , fimiliter se ruis pus acetosus compo tus ex Dadus radicibus, et ex quinque radicibus,praeterea ox mel iuliani compsis uni efficacis imum est et eo utimur, si rupus de Bemtonica, brupus de lecados semplex, et compestus conuenientis imi sunt, et pro ratione aegritudinis poteritis conuenientiores eligere , sed in casu nostri iuuenis cholerici uiginti quinque annorum non trandi statis oxymel simplex, et ad summum brupum de Betonica,reliqui nimis calidi sunt in hac aetate, decoructa erunt ex Betonica,ex saluta , et fi timeretis calta dilatcni hepatis Endiuiam, Boraginem accipietis, uelaques destillatas ex his,qua licet set 'igidae, quia si rapi calidi sunt contemperabuntur: His factis totum

corpus

596쪽

C A P. VIII, o i'

corpus euacuare poteritis cu Agarico,ei cu Trochiae ficis de Athandat. Boses aut Agarici est an drach. i. ad drac.3.Trochiscoru vero a. g.viij. usq; ad xv.g. ideo poteritis Agarici praeparati accipere drac. . Trochisoru Athandal.g.xv.fimiliter omnes Hierae compotstae, et magnae conuenientes sunt. Dimittetis autem

omnes medicinas,in quibus est Turbith. ideo Diaphitatiston fugietis,et solummodo in doloribus colicis utetmini 'igido existente corpore, non quod sperem boanum aliquid, sed ex caliditate eius sperarem male,riam frigidam posse concoqui, et licet dicat Mesue eam es e medicinam securitatis, verum est de ea, an ipse composeuit, sed quia nos non habemus Turbit, uerum, igitur fugiendum, praeterea coniectio Harimech, pilube Cochiae, pilata Foetidae, piluta aggremgatiuae optimae sunt. Haec quoad universalem in

mationem. Quantum vero ad particularem habe, mus membrum mandans, et recipiens, pro mandatim

te, et pro evacuatione capitis debemus uti instrumentis a capite evacvantibus, ice tria sunt Masticatoria, Caputpurgia, et Gargarismata,alia sunt etiam quae in aure ponuntur, sed evacuatio illa non est conueriniens, ut iam diximus, factis uero aliis evacuatIovi tubus ex tribus illis duo eligit Caputpurgia, et Masticatoria,Gargarismata uero sunt renuenda , via ad partes pectoris trahunt materiam, et vos non debeatis ad eam parte trahere ne cogatis deriuare ad astraram arteriam, et factra multa incommoda. Caputis

597쪽

DE CATARRHopurgia igitur sent cum aqua Maiormae, Betonice, cum succo tactaminis, cum decoctione Ellebori, uel Elaterii,hoc est Cucumeris asinini, Elaterium auten efficacifimum est ad extrahendam materiam a capite, Minicatoria sunt mastix, radix Capparis staphiis fagria, quibus gradatim uti poteritis, Ma Fix primi gradus est,radix capparorum secundi gradus,pireretrum terti j et piper.Staphisagria ualidi, ima est, et omnia haec,uel plura composta poteritis accipere, Crfacere pulueres, et cum cera componere, aliter diis luerentur per guttur,et facerent excoriationem,cerura autem adhaeret propter vi iditate, et diu tenetur in ore,haec de Masticatorijs, et Caputpurg cet de

capitis evacuatione.pro evacuatione membrorum reincipientium,iam ventriculum evacuauistis, quo ad praelus omnia prouocantia tufim,quia per tussim pectoris excrementa excernuntur idonea erunt,ideo brumpus de Farfura,seu de tufilagine, brupus de hsopoeonuenientissimi sunt cu decocto 'minu Citri, quia a

pulmone per uias urinae euacuat, et facere poteritis ex decoctione valida cum duccaro si rupum. Et etiam brupus rigidis conuenientisimus, vel decoctum eius ad pectus expurgandum praeterea aquae mellis, CrTerebintinae usus optimus est. Et haec pro evacvati ne membri recipientis, pro evacuatione uero loci disfieri, adenis. colli mollientia, et resolventia consimniantscut est oleum Chamemeli, Anethinum, adeps

sui sis, oleum Amigdalirum dulcium, oleum Comm

598쪽

CpA P. VIII. as num,oleum de Euphorbio, oleum Nardinum ista Neanon excedunt secundum gradum caliditatis, et habent uim calefaciendi, et resoluendi,ae mollificandi , sunt etiam composeta multa, Dialthea, H sopi ceratum

Emplastrum de Metilato, Diachilon sne gummis ad

molliendum,m resoluendum.Quantum modo attinetia corroborationem membroru,et primo caput con

fiderare debetis,quod 'igidum, et humidum est, non quidem ex sui natura, sed ex malo regimine cum id

prius calidum et ficcum erat,ideo cum ualide exiccantibu3 et calefacientibus corroborabiti primos putauisculos ponetis supra capitis commisuram ex Mace Gariosis,Maioraria,ex Seminibus Oetim ex Cinnamomo, Tingibere confictos qui exiccant cum odore, et calefaciant,poteritis facere cerata, dropaces, s napimos cum Drrhetro,Nasturtio,' Tama,quae siemscas faciant,praeterea lixivia diuersa facere poteritis, in quibus fini decocta calefacientia, et exiccantia,fincut est Maior ana, Rosmarinus, Agaricum ad calem faciendum, et exiccandum, facietis etiam sapones, ex Gario itis,iride,Laudano, Mace, praeterea balnea calida, et ficea destillantia in capite convenirent, ne

aduersatur nobis Galeni sententia, quia loquitur ipse de capitibus calidis, quibus dixit non convenire calida balnea,resccased quia iuuenis uidetur incidise in temperaturam 'igidam, et humidam, ideo conueniunt, et haec quoad corroborationem capitis. Quoad coraroboratIollem membrorum recipientium, et prim

599쪽

mo pro corroborastione uentriculi omnia ea comeraniunt, quae astringunt cum amaritudine, ideo optiamum est abolithium, valet confictio Diarhodon, Cois sectio Aromatici rosati, Diac minum . Quoad coris roborationem pectoris Theriaca noua , Mathrida, tum nouum, Di turmaton,bolus armena Tuccarum rosatum. Quae totum corroborant, sunt Theriacae magnae, qualis est illa Antiqua Mothridatum anti suum , Diamuscum, et Diambrum , etc. l

DE PLEVRITI DEC A P. IX.

CT M egerimus in superioribu3 de fluxionum

materia in generali, nihil omi invi circa conras erationem eius, quod es,et mn deratu dignum, Crpost ipsumstatim catarrhi mn derationem adiunximillus, quoniam fluxionis erat species, et indistincte de his seorsum egimu3 usi ad cura particularem,in quo nihil omi mus, cum igitur huic tractatui iam satisfarictum fit, Reliquum erat,ut uiderem, omodo possemper compendium in hac maxima temporis angustia utilitati uestrae consulere,optimum duxi post confideis rationem fluxionis in suo uniuersali, nec non in particulari recte discussam, de reliquis etiam fluxionibus agere,quae non a capite, sed ab aliqua alia parte, uel ab aliquibus partibus corporis fluerent, sed quoniam fluxio,qua ab uno metamia aliud decutit tri laetur

600쪽

escctum facere solet,uel inflammationem,uel luti

nem cotinui ulcus. vel fluorem continuum emanante, ut in sputo sanguinis, haemorrhoidum, uel menstra rum,ex his tribus existimavi me operepretium facturum, de asuxu isto quem inflammationem appellaamus agerem, et quoniam inflammatio tria poni ima membrorum genera occupat, uel membra ad animam les actiones delegata caput scilicet,uel ea, quae ad uita operationes delegata sunt, quaestiritualia vocantur, uel membra ad functiones naturales delegata,quae naturalia nuncupantur,nembra haec ficut genere diuersa sunt, ita etiam habent triplicem naturam, et cur iam de inflammationibus nonnullis in instrumento adactiones animales. de phrenitide, e legato,quae inflamatio cerebri est, egerimus uolumus nunc reliquorerum membrorum inflammationes confiderare,cr primo spiritualium secundo naturalium,sed quia inter oritnes inflammationes in membris spiritualibus continis gentes infignis,et frequentissima est ea, uae pleuritis

appellatur,propterea optimum mihi visum est, ut de ea ageremus,tum quia maximae dissicultates tam cirisca distinctionem, quam circa curationem ipsus emergunt, tum etiam quia uideo circa praxim quam plurimos hallucinari,circa igitur pleuritidem, ne in aequi uoco laboretis nomen prius venit confiderandum, Et quoad nomen attinet nemini dubium est,quod est norimen dis Utionem praeter naturam indicans in mentis

brana succingente opstu sumptum a loco ut Galeis

SEARCH

MENU NAVIGATION