Io. Baptistae Montani Veronensis In nonum librum Rhasis ad Mansorem regem Arabum expositio. A Valentino Lublino Polono, medicis posteritatique eorum fideliter communicata

발행: 1554년

분량: 710페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

91쪽

DE DUL ORE C AP IT I stam, cui esst Hiera Archigenis, Gat. Russi, Hiera Lo oridibis quibus sunt coloc nihis,agaricus, et genera tulinaiorum, Bene etiam Ra studens breuitati mire haec duo commissaet,quia curando dolorem capitis a pituita, siue ab atra bile prouenerit non errabit,s autem in hoc capitulo haec duo proponat ex ignorum concursu patet,quia cum folitus fit Rasis ponere concursum Fgnorum aegrit dimim quam curaturus est, 'concursus in his communis fit, non ergo magis de atra bile,i de pituita pertractat, liceti libricast po ita de cura phlegmaticae cephaleae, ut ex raditiis apparet,ideo inquit Ra s. si CuM praedictis aemgritudinibus nihil harum fuerit de rubedine in facie, Crfuerit aegritudo antiqua, dicit si fuerit aegritudo antire qua, uia ubi videbitis dolorem capitis permanere, nec ibi adesse gna caliditatis ergo ibi ades Ff igida aegritudo, ualit optime consequentia, ex remotione signorum calidore rstin, 'perseuerantia aegritudum. Ideo Gilla lib.decorepstione medicamentorum secundum locos dicit quod aegritudines perseuerantes sunt figidae, et hin princiri pio causam calidam habent,quia resiluitur caliditas 'exhalant partes subtiles, et remanent frigidae, Ideo cu fuemrint na materias stigidas indicantia absq; signis caliadam inateriam attestantibus ergo aegritudo erit a marem, ria 'igida sed non magis a pituita,q ab atra bile, quia noudest gnum distinguens et licet dixerit de rubedine, ideetiam intelligamus ese dictum de caliditate pulsus magni, Antiqua autem aegritudo est segnum positiuum indicansi aegritudines a materia quia defiendentes. Ilioest notari

o . dum

92쪽

T C a s iv T H I. i r sdum unum uerbum cum dicitur. s s CvM praedictis .ere gritu imbri cum tamen dolor capitis no sit aegritudo sed accidens, neque de causis, intendit foemptomatum, quom niam cruse se inplomatis sunt morbi, neque etiam debita: Ie, et sanguine intelligit,ergo intelligit, s I C v M praeis dictis aegritudinibu ides P cuna praedictis doloribu s sue, rint , ecsigna materi e frigidae et notate, si hic modus loquendi appellare dolorem aegritudinem est res usitata ampud Antiquos, maxime cum ad uulgares loquuntur, et quia apud ipsos dolor aegritudo exestsnatur, ideo tali modo loquendi usus est but Gal. in primo de subs antra mi in ubi ait,non curare exacte distinguere iromina,cum aispud uulgares loquitur, cui FecitPlato, qui inanimata platas appellauit loquens de uulgaribu , qui distinxerui eas per sensum, caetera animalia appellat.Cum autem distinis

ctionem facit ab aenima sumptam dicit plantas esse antis

matres,quiu tunc non curauit de nominibu , Ideo Rafissecutus Antiquos, non est mirum,si aegritudines appellauit capitis dolores , illita non curauit de nomine , quid autenisi faciendum empirice procedens ad curam accedit, et rct media a bibetinulla sumpta indicaetione a natura rei , sed tantum ex obseruatione, et tas oria, et ait: I N PRIN. cIpso uenter soluatur cum pilulis coch s uerbum illud IN principio ponderate, quia non intelligit hominem effie statim euacuandum tali dolore affectum, quia maxime erraretic, et augeretis dolorem uirtutem debilit retatis,quia humores exagitaretis,quibus exagitatis Uceiideis rent ad caput, et subtiliarentur, et penetrarent ad paro

93쪽

DE DOLORE CAPITI stes,ad quas non pen trassent. Quare non credatis ipsum diuersumfuisse a Gai et Hippocrsententia,qui clamant concocta medicari, non cruda. Sed esset contra ipsum po tius,qui in continentibus,quod Gal. voluit, hi autem materiria calida et subtilis esset aliter forte diceret Rilsis, de qua quidem re,an .sin materia subtili fit concoctio expectanis da,et de hac concoctione dicemus alias. Pillube ergo in principio idest ante phlebotomiam intelligatis,quando scilicet est necessaria,sed hic non est necessaria, et ante frimenta, et localia, et ei' fere sensus idem. Quando diciis tur in principio bilis soluatur uenter ante sanguinis missionem,et cum pillulis coch s preparata prius materia,vel cum Ox melle,vel simplic uel illitico,uel composito ex seminibus,uel radicibus cum brupo de betonica,dest cados, ut exepli gratia. Ante concoctione accipiendido oxoemellis uel simplicis,uel compo iti, uel sciastici secudum fortitudinem subiecti, recrufitiem materiae unc.i, vel s. secundum ita membra magis,uel minus erunt sen billa,Decocti Betonicae,maioranos aluia,cimis uel miseia incidendum et post tres dies fi urgebit neces itas apri parentibus ignis aliquibus concoctionis in parua quantia tute secundum Avice. praeceptum facere medicamentum forte debile,hoc est cum medicamentis fortibus debilibus, postea ad alia transere,et paulatim euacuare,paulatim bconcoquere, si uero apparebunt signa concoctionis mam nimia,et perfictasorti existere corpore fortem euacuationem facietis,et dabitis medicamentum completum, in os completa , si non habeatis occasionem, paulatim comquctis,

94쪽

Petis,etpaulatim euacuabitis.Circa pistulas cocbias,primo de nomine sciatis quod idem est dicere pistulae cochiae, ficus diceremus pistula pistulae,quia cochia a Graecis pillula dicitur,ut se diceremus,Canonicus regularis, Igitur nugatio committitur, et consuetudo ita inualuit, ut Nix colaus Nireses natione Graecus lingua patriae appellavuit cochia cochiarum, sed nescio, quid uoluerit dicere, et ibi ponit eandem receptionem. Quantum autem ad rem

ipsam scire debeths tanquam in idipo, et exemplo, ut inimitati in Arte componendi medicamentistis, quod cochiae hic umma Arte conficiuntur. Ideo septem confiderandidasunt de eis,primum est,quae sint ingredientia, et quain hasecundum quae fuerit ratio, et scopus copones,tertio quae ratio ponderum ponedorum, quarto quae fit proportio eorum, tuintum quid resultat ex mixtionesextam uiatrum do sis fit conueniensAptimum quem fuerit imitatus, an uerofuerit sua inuetio. De primo habetis confiderne puluerem haerae plerae.Uverae inplicis, quum Gal. dicit ex fix rebus esse confictam in lib. de Tuenfani. in lib. de compo tione medicamentorum secundum locos in septiis

illo Thera. Ex cinnamomo,niastichasaro, olobalsamo, croco et aloe omnium pondus est drach .vi.Aloes autem centum huius Ra s accipit drac.x coloc nihidis, bacaei .et tertiam unius,de qua scire debetis,quod inter omnia medicamenta haec maxime stomacho inimica est,et naturi ratibus membris,non solum quia amarisimam mordaci

fima esst,sed ob eius uim solutiuam,crquia leuisime adhaerens orificio stomachi maxime sensibilis, ideo dolores fa D iij cit,

95쪽

x DE DOLORE CAPITIScit,uomitum provocat,humores pravos ad stomachuagis gregat,scammoneae dracha.s. Descammonea deberis scire,nos non habere verum camoniumscuti habebant Antiqui nunc asportatur in pellibus clitet aloes, Antiqui tremro habebant ipsum in paruos pastillos , Cri pongiosos, At nostrum pondero um esst,im radicem scalpebant pomyeasouellam faciebant,in qua guttatim cadebat, et inconchili' recolligebant, et mitillos faciebant leues,lit diae mus,unde longe deterius est nostrum hoc Turbith ingreditur,de quo Saaestio magna est, quid nam fit. Ser .inquit quod est radixTripoli , Nesue Tithimalli, rutae milis, Actuarius Turpet appellat, uultq, esse radicem pili se uulgari nomine essessam appellatam in Dios illo addito, et spurio habetur radicem es e sit gae, i. Turpet appellauit,sed quia radix ecquam nos habemus neque pruisse, neq; Tithrealii, neque Tripolij esst, ideo desti deratur a nobis, et ego quondam interrogalii mercatorem Iarilicsem,

an nunquam uidi set plantam hancs dixit eam uidisse, et habet folia Northo milia, ideo tutius es et penitus dimimittere eam, De quo expertus sum,s drac iij per se sumptae nihil aliud, uam perturbationem fine solutione fiunt operat et quia cum colocynthide, et scammoneo fir semper ponunt, credunt solutionem ab ipso provenire, quod est falsum Streas et herba odorifera in stecad: bres in stilus prope Marsiliae ciuitatem, quae tres sunt ita seriem tim postae,ut stechados ae pellarentur,ex his desertur lechas,quae se dimi Gai. contrarias habet virtutes, ex partiris enim frigidis constringentibus, Cr constipantibus ,

96쪽

C A P v T III. , snec non ex calidis amari aperientibus constans, ideo maxime conuenit membris naturalibus icut absinthium, Cralia mara, vae mulastrictionem habent,sed s capiti appropriata sitfcut Moderni existimant,qui in omni medicina capitali semper'aechadem apponunt,non vides,nou negamus tamen id posse facere,quia odorata et quia corroborati tritus,calefacit,expurgat, et purificat Piritus ideo costri capiti, si d quoniam alia multa suaui, ima sunt, . sim no attribuitur huiusmodi uirtus, dicerem id esse factum,quoniam Medici nostri, cum uideant in ignein meridicum uti medicina aliqua,cum aliquid agere uolunt,ipsum imitantur, et non scientes id ex methodo et ratione inui caeco duce ambo in tenebris ambulant, re ita omnes erratntinouid modo conueniens fit capiti, sentio quide hil nouita appropriata. Quoniam GaI.medicinam hanc oppilaistionibus summopere conuenire utique asserit, non tamen

ita capiti appropriatam. De secundo quae ratio est, et scopus componendi, Diximus eam fuisse, ut pituites hum

res primo evacueritur,fecundario bilio . Vt autem pituito si purgentur coloc nihilsa, et Turbith in magna quasi titate apposuit ut biliososscammoneum, in minori tamen quantitate, uia id minus intendebat, ut omnium commode feret,quia secammoneum habituim,uistomacho inimiceritur et cum ipsum humores attrahat pravos, propter cuius consensum a poplexia E pilema et uertigines ortutitur,lit uirtus stomachi custodiret,semper quidem maxime cutem in casu isto, ieram picrum Gal. quae maxime stomacho utilis et , et conuenien apposuit. Impi' propter

97쪽

: DE DOLORE CAPI Tigeam causam Andromachus compos iit eam, hab istarcharidem in magna quantitate,quam dixi conserre capiti maxita me,' membris naturalibus sua ui astringente,'confirtante,nec non odore suo consolantescut GaD cum seseli, et Duco ficit, ut uirtus stomachi confortaretur: Vide, tur ergo quomodo intentio Rafis fuerit in ea commiscem

re,quibu8 tuto accomode evacuatio haec feret. De tertio.

f.de ratione ponendorum talis fuit, ut ea, quae consolanmtur ad robur,uel ad remouenda medicinae uitia in maiori essent quantitate, idcirco eorum quantitas fuit drach.xv sttacadis quidem quinque,Hicrae picrae.x.cum tamen Ominnium do s fit dracxxv.ideo consolantium drac.xv fulit, evacuantivm.x.quoniam id quod rationem habet basis medicamenta iuste amplum debet esse, Et ita uos faciatis sit vestris compo tionibus,ut consolantia iit in multa quanti, tale,evacuantia uero quantum satis sent,ut euacuent, licet illud foret minimum pondus,etsi aliter faceretis,errabimus.De quarto ide 3 de proportione ponderum ingredientium scire debetis, s medici omnes numero impari summmopere studuere,cui maximam uim dedere. VndeAr.in primo coeli secundo ternamium numerum mirifice extotalit, ne ratione tamen, tant ei infit arcanum quoddam, im deo pistulas, et Drupos in numero impari exhibent. Nam et natura ipsa dies creticos impares facit,in quibus semper magnas mutationes ad salutem praecipue efficit, Et ideo Medici institutum hoc(licet absque ratione fit ob

seruant quod a Ra si minime ominilum fuit,qui scietis sem

creta componendi merito collac ibi is drac.i . unius tertiam

98쪽

qui non admirasitur,cur dr .iij.tertiam unius posuerit, Forte Plinium imitatu ,qui deridebat minima haec ponderim,qui arcaria ignorabat. Si enim iac minima obseruantatur,proportio seruatur, immo minimum granum adtois tam harmoniam conducit, Non igitur absque ratione fractum fuit,ut colloc ii thidis essent Dac.iij. 'tertia unius. Scamon si . . et s. Turbith si .vi. et ut minimum ponderis haberetur uideatis totam mistionem. Haec enim

re proportionem, ut harmoniam habeant fecundum nure merum imparent. Disurramus igitur rem ipsam, samo ritum babet. g.xv.colaonthidis.g.xx. proportio scamomiiij ad colo nibida est sesquitertia,hic enim numerus vi, genarius qui maior est totu numeru scamon superat ius sequitertia,quia ergo numerus scamonis es'. g .xv. colaolithidis.g.xx.xx.alite ad xv. proportione h abet sesquitertiam ergo proportio horum talis es'. Turbith uerog xxxi rematur ad do uir colaonthidis,quae ei Z.g.xx. proportionem sequi alteram conficiunt,Accipiatis praeterea omnia medicamenta pituitam purgantia,coloonthidagra Turbit, et eorum do infimul accipiatur, ni merus cient quinquagenarium hinc comparata cum medicameto bilem purgante, scamonios cuius do is erant. g.xv.resultat proportiosuper tripartiens s uitertia. HICn.

numerus quinquagenarius ter numerum.xv. CT tertiam

99쪽

DE DOLOR E C API T IS parte eiusdem, Accipiatis postremo ba sim, et fundam et u huius harmoniae, etc5p5nis,c olitia. f. medicamera b ieme drac.x. Lecados dra. v. liae.xv. faciunt, soluetia med.habebant drach.x. ae ad.xv. proportionem faciunt sies,

.quialterum,continet enim numerus. xv. denarium nume m

etum infe , et eius medietatem, et ita semper seruatur proportio tripla. Ex quibus omnibus fit harmonia mirabilis ab Hipp. diuino habita, et haec quoad ratione proportionis. De v . quid resultat ex tali mixtione s Disco suis pituitam evacuandi resultat, quia plura sunt med. pituitam educentia secundario bilem, et hoc recte

factum fuit,quia pituitatum crassa si non ita de facili dic aput ascendit, niti bilem habeat secum tanquam uehiclimium,sicut apparet in podagricis,ij enim non laborant tali aegrotatione ni secu habeant bilem t aquam vehimium

conducens pituitam ad loca Vcta, ueo GaI. in .: v. Theis rap. curans catarrhum cum his, quae pituitam evacuant, quae etiam bile euacuant commiscet ca. id. De sexto idest de idonea des, an couenerit, an vero peccauerit, cum diviserit totam compositionem in . x. do es , uidetvr s non conueniat quia grana. xv. scamon , et . xx.coloonti

dis apud Ne uenfit do sis unicuique per se sufetes,immo

nimis efferre soluetia sunt etia Turbith. g.xxx. et hiene drach. i .quae per se solast cies esst,et idonee purgat,uidetur ergo,s excedat ideo no male dixit Herculanus hoc Ioco cum consulit, ut non ascendatis addo in hanc sed ad drach.mediam et ego sum cum eo, quia tiobis infeliciter

succedet. s autem obseruare poseriises ea quae docelim

100쪽

tur a Gal.in lib. quos, et quando purgare oportet , ubi admonet, ut in euacuando prouideamus nobis, ut idoneisum corpros habeamus. in quo casu, et cum materiae Opis

time sunt di posita, et uiae corporis praeparata, quom niam corpora cum quis purgare uoluerit oportet fluida facere, dicebat Hip. secundo Aph. nono nec non lib. priamo. 2 2. concocta medicari, Tutic his recte confideratis

optime faceretis, se totum pharmacum in dos ista dametis, qualiter esset dicere, s antiqua me . Nana fuerit, et illi impostores. Dios scru .ini colouenthesis exibet, Actuarius scr.ae ponit esse do in coloc tit idis hamon etia scr. h. Ideo non haberemus med effrenem ,s scamonet do es integrae suntscru.ii. hic adsunt.g.xv. coloonthidis . hic adsunt.g.xx.turbith,drach. i .est doses integra secundu Mesuem.g.χχχ. hic porrutur, ideo non esset contra rationem totam do sim exhibere, sed quinimmo habebamus par tem illam,exquisitam delinquimus, ficulde phleb. accidit. quis est ui usque ad animi defectum sanguine mitials uanumj est dicere, s non habemuis in presenti tempore illa corpora ita robustased hoc est, quia artem amfinusquis praeterea facit cauter tu in pectore penetrans promptersuppurationem in pectore, quis secat arterias post aures, scut Galen. faciebat. sed et est propter ea quia Artem ignoramus, ideo med. iacetsepulta, postremo non habemus scammonium, quale Antiqui habebunt, Et quia arte caremus instrumentis idoneis, ideo et vos instra do in istam per fistetis. Vltimum autem quod quaerebatur erat an confictio haec

SEARCH

MENU NAVIGATION