장음표시 사용
101쪽
DE DOLORE CAPIT Is Lec esset Rafis, an alterius, et certe nullam aliam bile, mu3 ita exquistis mam,ut fit istamet,habemu3 bene alia, quae in uirtute est ista, et hunt pistula Gai ad catarrhu, de quibu3 in v.Therap. ig.quae habent scammonium pro purgantibus, et coloonthida, sed loco turbith, et Forte rectius habent Agamicum, et haec sunt instrumenta euarimantia humores. Alia sunt pro ba , et ad correct ionern harum medicinarum, quae tria militer correctiua sunt, Aut illa, sed loco hieme aloe habent, loco staechados bdellium. Vidistis Ra in componentem artificio non carere, Nunc autem ostendam vobis hanc tanto artificio orem
esse, reuntum Galenus prestat ipse R asi. Examinemus igitur artem compo tionis huius: upponatis primo dictum artificium, Nos habemus coloonthida, et Caricum in quibus es' uis euacuandi humorem crassum, et pituito umi capite, et asuperioribu3 partibus, non quia resticiant
magis caput, quis taeteras partes superiores, quoniam aequaliter a membris lagulis trahunt,neque credatis Me
suae qui dicit a capite magis trahere, quam ab alijs mem . bris, quia illud magis rejiciat uerum quidem est, quod dicitur,sed quod a capite trabat magis per accidens est,quia attractio fit a propinquiori loco,et magis attrahitur propinquum,et cum medicinae istae leuesset natates in stomacho, capiti propinquiores sunt, ita trahunt a capite,quod non ita est de grauibus, quae in fundo stomachi refrident Et hinc est quod agaricum,et coloc nihis si cum grauioribus componuntur quia infundo permanent, ab ominnibus hinc membris trahunt, nec faciunt tunc accidentia, quae
102쪽
C A P V T III. I su quae solent facere cum fine medicamentu gravibu8 exhi
bentur, et sine corrigentibus eorum vitia, humores.n
crassos ubicunque sunt,purgant, Adest scamoneum,quod
bilem euacuat, sed cum loqueremur heri de Arte compora filiona diximus uobis coles nihidam habere maximam vim, et infestissimam stomacho, ut eius uires pene deis struat propter amaritudinem, et acrimoniam eiis, ita ut nonsolam id faciat, uerum et intestina ulceret sua quatim tale uenenosa, ideo qui exhibent medicinam hane in des, plusquam conueniat non solum excoriationias, et Ofenterias, sed etiam mortem inducit, ideos uolumus corrigerere eam, cum suo oppo to id feri debet. Rafis etenim unii vitium tantum correxit, quia uidebat membris naturaliabus inritam esse,cum medicamento astringente occurrit, quale fuit staechas, et hiera cum odorato, quia tale maxime confert ad rectificandas medicinas cerebro, et cordi institas,Non aduertit autem omnia , cui Gai fecit, aderat enim acrimonia, et uis erodendi non parum magnifacienda, quae corrigenda sunt cum suo oppo to. Et ideo bdelilium est. quod uim emplasticam habet,ut inquit Gal.in liis
bro de pl.med. x g. ratiosse cuius acrimonia obtundem retur colaonthidis,m agarici, At ciuiniis Galin animaduertens naturam imitatus, et semper per pauciora, o
es feri postit, fuit ea, quiae per plura feri possent metho
do per quam brevisimu usus est, haec duo medicamenta ita corrigit, ut nihil addi posit, et ponit tria ad corremctionem, aloem,bdellium, et dragacanthum. Aloes quia dem laudatur,quia corroboratur uentriculus maxime, et dicebat
103쪽
5 DE BOILOR T C ppi eis dicebat Actuarius quod in sola aloe virtus es' corrobora di membra naturalia, caetera medicamenta destruunt ea. indigebamus etia cerebri do uertatione, et cordis,necnoobtusone illius acrimoniae, ideo posuit bdellium, quo tammen nos caremus , non quia definat esse in natura, cum aeternaeset Pecies'; sed iustitiae Medicorum nostrorum no strum novum foetet, veram odoratum est, debet esse viscidum longe magis, quam illud, plus etiam concoquit, et emollit, et uirtutem habet emptis' aut ita uis strie tur manlbIsi lentescat in modum cerae, ratione odoriscordi, et cerebro constri ae spiritus recreandos et generandos, habent etiam lentorem, o maxime occurrit acri moniae, quemadmodum sciuistis ex inti odo vis istium. Et ideo posuit GA.bdellium, ut suo lentore acrimoniam obtunderet,suo odore urtales, et alios stir illis recrearet, et cum leni astrictione, et concoctione ventriculus corroboraretur,et nataraba inebra, magis uitia corrigit, quam stachus. Et quoniam in bdellio caliditas quaeda est, quae non it corrigebat acrimoniam colae vibidis, et aemonei, gummi Arabicum addit, in quo immo fima uir tus emplasticae aedest , sed non solum , ut uicaris ossicium gerat, apposuit ut suppleret pro bdellio, sed quia curata
bat catarrhum ad pectus descendentem uoluit gumilis Arabicum imponere, ut obtunderet acrimoniam eiuό, ut tueretur patiens ab ero one in pulmone, quam facere camtarrhi acrimonia solet. Eia ideo ubi uultis purgare caput, opus est corrigere descensum illum, id autem commode flet addendo uisciditatem catarrho,ne descendat ad pectus et pulmonem
104쪽
m v mTTII et pulmonem exulceret, sed quoniam cum doctis loquiatur Gal. et iam declarat methodum medicamentorum de modo componendi dixit , et non dedo , et haec fecit
quia non conueniunt omni nathae eadem, tum quia etiami rei natura iam dederat scopum, ideo non indicauit ore necessarium particularem facere compositionem,quae Omnibus naturis non conveniret, ideo necessarium liobis es', ut habeatis methodum componendi, et licet aliquando caeponat, hoc facit ratione exempli. Vos autem ita comporenetis. Aloes, quae pro basi ponitur, erunt dracbM. agam rici drach. u.itas in tripla proportione se habeat aloes
ad ipsum colaonthidis drach.iscammonet scrup. . bdeia hidrach.i.s ut itsubduplum ad aloem, sicut stachas ad totam hieram se habebat, gummi Arabici bac.s. Et ita conficeretis medicamentum, quod habeat proportionem. P OSTQ UAM v Ego venter solutus fuerit, infundatur caput ex oleo sambucino, et oleo de been, et mittatur in neres etc. Prosequitur Rafis , et perseuerat iuregula sua, quam docuerat, ut nunquam localia applicentur,nis corpore evacuato et a leuioribus inchoat, ex
quo Ioco Forte multi medici sumpserunt a leuioribus semper esse inchoandum, et faciunt ibi canonem,qui no semper est uerug,immo aliqvado a maximis incipiendum si aliter frustra dixisset Hipp. r.Aphor. Extremis morbis extrema remedia adhibenda sunt, ut optime inquit Gale. 3 s .met,. et clarius in v.ubi deri et Era stratum, qui semper a leuioribus inchoabat, uti dantur aegrotationes
quae id levioribus inchoaueris, tum se fierent, ut non
105쪽
DE DOLORE CAPITIS possent amplius sustinere fortia remedia Igitur incipiendo a leuioribus in talibus,inciperes interitum, quando autem darent indutias id possumus tuto facere ficut in casu fecit Rufis,qui infusiones applicat capiti, et in nares inmfundit, ex sambucino oleo, et de been . Est nanques animbat, apud Arabes, quod a Graecis i me, alio nomine iras miti uocatur, et est flos odorat imus, quem iguoram
bant Graeci, oleum tamen resnolium cognostebant ex India, et Arabia deferebatur, quem nec Gai, cognouit quorum aliqui sunt coloris curini, albi, et cerulei, calidus est flos ille ad secundum gradum cum siccitate, et tenuita te substantiae, sine stiplicitate, ex quo sequitur ut penetret ad profundum, soluit,et calefacit mirifice, iadocuimus frigida et calida tenuissimae subiectae magis cum
Idavere et refrigerare ratione tenuitatis substantiae , sinulla alia longe calidiora, et frigidiora crafioris tamen substantiae. o D de been appellauerunt Arabes been quod Graeci glandem unguentariam, nota erat Latinis olim, ideo mirum est, quomodo odoratissima esset, et non hambeamus cognitiodem eius, cum dicat Plinius, hanc arbore rem tam proceram esse in Iudia,' Dria, ut ex ea flant naues, sed huius causa est medicorum negligentia, neque credatis hanc esse glandem illam, quam mus aram appetalamus, quia diuersa est prorsus ab illa, nam ungueritaria glans vomitum propocabat, et uentrem soluebat, nostra uero stomachum corroborat, nec uentrem soluit, nec
est eius pinguedinis,de qua dicebant Antiquis in Frigida
aqua ponebatur, maxima olei copia emanabat, ratione
106쪽
suae uiso talis, rapinguedini erat praeterea ametra, notamen ubtilis ubstantiae,ideo cum volebant,ut oleum moram traberet in loco illud assumebant. Nos Ioco eius num in mussatam posumus eligere, e uim habet astringedi deo uidetur, 3 fit crassesubstantia, calide tu secundo et habet acrimoniam aliqualem deo loco olei de been,poterimus facere oleum de nuce incula, ethaec quo ad olea immittenda in aures, et nares. AEGER Qlioque Odom ret algaliam. Adhibet etiam odorameta, ia osor uapor Diui unus est ascendens ad caput, habens uim exiccandi superfluitates,Cr magis ascenditii faciat corpulentum, ideo recte post infusionem In aures ut odoret algaliam docet,quia uapores penetrarit, ubi non penetrat oleum. Adalia est cinctio optima, licet nostra Algalia no strableat, nescio quomodo coueniat, poteritis uos conficere pomum odorati, imum,ex x Ioaloes, ambra, et mustrieriis Adalia odoratissima,eriis pro nobilissimis uiris, quos curabitis. ET INFLETvR muscus naribus. Ad
uertatis quia si muscum prout est insufflabitis,in eo tali irata est acuitas, ut etiam e naribus sanguinem pro lui faciat,orificia uenarum erumpens, et ideo musco solo non est utendum,poteriis autem in his in quibus maxima estcbstructio et frigiditas cer uti musco solo, quia sumpta
indicat one a natura corporis, cui occurrimus, oportet
medicinas exhibere emacis mas ad maiorem penetrationem, et quia extremis morbis extrema remedia sunt apinplicausa, id Fortiora medicamenta et efficacissima rem dia debemus conficendere. Ideo Ra s inquit: in v o D sE aegritu
107쪽
DE DOLO RE CAPITIS aegritudo iniis auerit multum sumatur euphorbium, recastoreum amborum an. sexta pars drachmae linius, Crdissoluta in oleo pauco sambucino mittatur in avrem, Crnarem. Est enim in euphorbio vis calida in quarto creum ardore,immo cum solutione continui, ideo facit domIorem intensium, et exasperat,m ostendimu nos , quod maximus gradita caloris non est sine solutione conis imitu Castoreum uero maxime calefactivum est, quia tenuis imae substantiae est, ideo maxime calefacit. Eumphorbium autem bimum uel trimum eligendum est, an, niculus enim est nimis escax , Ideo non conuertit uriniu3 anni, quia ergo non habemus perstem instrumcnrita, non es' mirum s peritissimis medicis res non semis per feliciter succedat. Hic notetis quando lac imae sucisci, et gumi adoleverint, habeatis hoc, quod quicunque, uelsucci,uel lachrimae,uel gumi non habent pinguedinem, sed acueas partes dominantesiacile exolescunt , cui est euphorbium in quo partes terrestres, et igneae extenua ita a calore nullam habet infinisciditatem. Ita etiam uos cum haec uidebitis pati uetustatem cognoscetis, et qualimio magis rariora, et leuiora erunt,quia exhalabiles sunt facile alterautur ab extrinseco, et partes illae licet igneae facile euaporant,aquea humiditas simul eleuatur, cu calido evaporat praeter opium,quod licci non sit uiscidum durat tamen persecutum, uti est tantie frigiditatis, radebatis,ut non post alterari a calido aeris, quae est causa
putredinis, et cum maxime resistat alterationi,etiam aemris maxime refitet putresini. Accipiatis ergo omnes res
108쪽
nis, et gummi, et Labet plurimum uiso talis,haec quato magis sens taetrito meliores sunt, ut patet de oleo, quanto uetustius est tanto calidius,idem de pinguedinibus est quae propter uisciditatem sunt calidiores quanto verum iustiores, via partes aqueae, et aereae subtiles longitudi, ne temporis exolvuntur, et aereet magis composeitae cum
calido igneo terrestres partes magis retiuerit, et ideo calidiores sunt. Vinum medium est inter haec, quanto uerum inus tanto melius,patitur autem aciditatem, quia calidiatas subtilis est, et non retinetur,ut id oleo, et in rema,
Ideo facile evaporat nis obturetur, Ideo Antiqui qui fide his uasi fictilia obturata optime habebant, ex quibus non
poterat evaporare,ideo ps o. alinos conseruabant,aui , Nos aut dolia lignea habemus,ideo non conseruatur,
quia caliditas este orat, in uase autem illo quam Tellum appellant,quoniam uasa habent ex castaneis crassisima, conseruantuina perlongum tempus. Nostri autem Patauini,quia optime sciunt alumere habere uim constipatiuam non permittens fugere illam Piritu talem,illa cocerauant uina,quae postea itastomacho institasunt. Hoc facto uult Rafis,ut accipiatur euphorbij, et castorei an. sexta pars unius drachmae, et cum pauco oleo sambucino addi misceantur dicens paucum oleum non dat quantitate. GaIen. imo de comp.med. secundum locos cap.de Alopemcia dicit fingulae unae euphoqij libram. i. olei comm cerer ergo in unc.xij. olei una euphorbrum ponere, ut ergo reducamus compo itionem ad actum sic componetis. Recinoi sanitarim linc.s.e horae castorei an.g,x. misce, Cr
109쪽
DE DOLORE CAPITI sin undantur in aures,hic.n. modus noster, et id, quod dicitur partim debet esse unc.s.ut it duodena pars ad oleu, et ex hoc habetis maximam ulm calefaciendi, penetradi ratione castorei,s est tenuis imae substitiae Coaeplerimentum cep aleae calidae. Postqu&n tradidit Rasit moducurandi dolorem capitis a materiali causa p essentiam in capite et a regulari cura processerit remouendo causas doloris, et docuit, quomodo evacuatio per phlebotorimiam esset necessaria, et etiam cum pharmacitet ata I s. Nunc redit ad complementum curaeseparauits enim plastra haec ab alijs,quia uult parare curam omptomamatisium relinquimus causas ipsas ratione suae neces
tatu,quam coactam curam appellant,ideo quia nunc vult docere cliram coactam,quomodo fit procedendum tam in
calida quam in frigida aegritudine causis neglictis, inmcipit a calida, et ait cum aderit dolor acerbissimus, ut timineamus ne debilitata virtute spiritus resoluantur, raram tione apertionis a caliditate tanta materia attrahatur, ut humor adhaereat, et ingrediatur tunicam cer. et phrenitidem faciat,causa neglecta, ut resoluat simplomata, crpostea redeatur ad causam facit cap. hoc, et inquit. I NCEPHALEA uero calida emplasti um hoc fronti, Crtemporibus est imponendum cuius coniectionem defreta. bit. Circa quam tria habetis confiderare,primo quae fuerit eius intentiosecundo quae sent ingredientia simplicia,
tertio modum componendi,quem non tradit Ra s. De
primo sciatis Rasis scopum in hac compositione fuisse primo ut alte rationem intensiFime calidam cum suis oppori
110쪽
Vic A P V T III. i 3 ssetis remoueret,secundo voluit caput corroborare, indivigebat enim caput corroboratione, quia nimio dolore diistituta, et laxata erant omnia, ideo indgebant astringentibu3. Indigebat etiam stupefacientibus,quia aliquando ita accidenssevum est,ut alterantia non conueniant. De semcundo uidelicet quae fuerint ingredientia,primum fuit, Semina lactucae,quae frigida est, et humida in secundo. Acincipit secundo fies memithae.i. succum memithae,quae apud
Latinos,et Grecos Glaucium appellatur,quam herbam nos non habemus, Antiquis optime erat Vota, quam pium gunt habere Militudinem cum papauere cornuto. Sed
qui iam uestrum posset dicere,Tu dixisti in Lect. ista balanum merepsicum non reperiri, immo Venet sinit nomtius est oleo de Been, requia Beera,est glans illa,idesunt, ergo reperitur, Tum etiam V enetiis reperitur semen albu sine odore,ex ipsos faciunt oltam,quo utimur ad aralia odoramenta et unguenta conficienda, ergo pagini invenitur. Dico mihi notum esse semen illud, sed ita mihi uidetur alienum,ut non indigeat probatione. Ideo scire debetis Beeli esse aequivocum ad balanum, rimo quoniam est paruum semen,paulo maius cicere, et glans nostra hare bet ilitudinem glandis, et ob id glans unguentaria appellatur, Aut capparis habet fimilitudinem, non tamen floris qui comeditur, quia Theophrastus cum comparat eam ad capparem,non quidem adstorem,sed ad fructum , qui inflar oliuae est,comparat. Sed ad huc instabitis,non dicitur unguentaria, ia habet odorem, sed quia materia odoramentorum est,quae expetitur ab uvguentarbs, quia