장음표시 사용
31쪽
gua Borussica forma maria et Iranica forma mna utaturi).
Similis est varietas in linguis Italicis naui in Latina eodem loco suffixum meno exstat quo in lingua Umbrica mo- i). Quam discrepantiam ita interpretamur, ut in nonnullis linguis formam mo- , in quam suisXum meno illis condicionibus, quas Schmidii iis p. 20 dem0nstravit, transibat, solum obtinuisSe Statuamus. Iam vero persuasum habeo nos in ipsa quoque lingua Latina non modo illas reliquias participiorum in meno exeuntium, sed etiam reliquias habere participiorum, in quibus Suffixum m 6no in mo transgressum est. Velut adiectivum o mus Brugmannus Ind. Forsch. XVI p. 504 sq. illa lege Schmidtiana nisus ex opi-mnos ortum atque participium praesentis medii vel passivi pristini verbi opto 'opire esse putat. Quod etsi dubitati0nem quandam habere patet, tamen simili ratione equidem conici verba, quae supra exhibui haec:
ex participiis huius generis originem ducere. Ac primum quidem nomen arma iam in Thesauro linguae
Ortum est X ar-mni gr. αρ- 1ευα Taliel Werk et significat ea, quae ad aliquid adiunguntur Αusrusiunget δ). Deinde non dubium esse mihi videtur, quin substantivum culmus cum vocabulis culmen et columen et columna comparandum it, quae omnia a radice celo es cel-sus, it Delius teli hebe 4 Ostho oransactions f the Ameri ean Philol0gical Ass0ciatio XXI p. 3 descendunt. Nam si ad illam radicem suffixum men addis, habes cel-men et vocali idg.sschwae inserta ' et *-men cum autem syllaba el ante con80nantes consonantibus j et i exceptis et ante illam o in olim V transieret, formam cel-men in coimen culmen et formam
'cel-9-men in col-o-men col-u-men transformari nece88 erat, quemadmodum forma volumus e 'vel-9-mos orta est Osthori
l. m. p. 52 sq. et 5 sq.) in suffixi m ono ope participiax Schmidi l. m. p. 10l, Bruginania, . . II. p. 54. η Etsi haec vocabuli vis instrumenta cuiuslibet rei cum ante Vergilium non agnoscatur, probabile est poetam ad exemplum vocis Graecae quae St πλα usum creasse translatum Thes. l. L. s. v. secundum liuischii sententiam), tamen hac re de derivatione nostra nihil detrahitur.
32쪽
praesentis medii sive passivi deducis, habes cel-m 6nos i. e. sursum tendens et cel-o-m e nos i. e. qui erigitur); cum autem syllaba el etiam ante o vocalem in ol fui sit transgressa Osth0K l. m. p. l), nascuntur col-mnos et col-o-mnoS. Hoc servatum est forma feminina coli ιmnii), illud, cum con80nantes iniri continuas enuntiare difficile sit, in col-mos cul-mus transiit. Eadem ratione enucleamus adiectivum imus. Qu0 ex
radice alendi venire inde a temporibus priscis plurimis erat
perSuasum conferas . c. aut Fest. p. 7 alma sancta sive
lchra, vel lens, ab alendo scilicet Serv. Aen. I 306 almet tuae dictu, quod alat universa, unde et alma Ceres, quod nos alat Thes ling. Lat. s. v. Significationem autem huius ad-λectivi revera activam esse elucet ex laut Cure. V. 358: invoco almam meam nutricem Herculem, uer V 230 almae
nutricis loquella, Tib. L 0, qu in carmine suae uim 673 celebratur, quae aluit vites 47 et arvico lut 45), Verg. Aen. VII 644 terra alma, georg. II 330 ager ulmus. Deinde ad
deorum nomina epitheton ornans adhibetur, primitus ut videtur Veneris, tum aliorum. Hinc ceterae den0tationes fluxerunt. Formam autem ut recte intellegas, necesse est te meminisset 0rmae fe-mina, quae proprie significat die augende r). Sic etiam ulmus Dahrendet pristinum participium praesentis est et ex αἶ-mnos 'al-menos evasit. Cui forma thematica alumnus αἶ-o-menos genaliri ei deiidet, quae participium praesenti passivi est, respondet ut culmum 'colnite nos nomini columna col-o m e na. Eadem a radice alendi praeterea proVenerunt formae, quae Suffixo men derivatae Sunt, hae:
ulmen, quod legi Anth0l. at p. 25 sq. in versibus in diaconum festinantem ad prandium cauponis Pulpit templorum, ne pulpita quaere tabernae, Almina' quo caeli, non fiala referu8,
λ Nam eorum sententiam, qui putant columnam Suffixo eo a O- lumine deductam esse, ego quidem improbo.' oh. Selimidi l. m. p. 105. . Ex Salmasiano restituit liuisci A. L. L. XIV p. 29.
33쪽
Totam denique rationem si subducimus, in lingua Latina
consonantes rmn et i mn continuae in rm et-lm- transierunt.
Neque dubit materiam nostram noVo incremento augere. Iam Ebeli coniecit nomina incolumis et calamitas eiusdem originis esse demonstrare non conatus est. Sententiam vero
Corsseni ), qui vocem calamitas a calamo Gr. καλαμ oci deduXit, hodie nemo probabit. Neque verisimilius est, quod Lindsayy auctore Bueeheler prop0nit; qui calamitatem cumoso cadet amnud mi de Absielitis seliaden, aus B0sheit 4
rans radicem cadendi agnoscere et d litteram in i mutatam statuere vult, quod Mari Vict0rin auct0re 8, 15 P0mpeius pristinam scribendi et enuntiandi rationem adamitas maluisset β). Sed ut hoc testim0nium verum sit, tamen putamus formam calamitas esse primigeniam, cadamitas autem arbitrio loquentis ex illa ortam esse vel tymol0giam quandam popularem subesse, qua hoc nomen ad radicem cadendi referebatur os Isid. I 26, 4 et VII 6 5 a cadendo enim nomen sumpsit calamitas; 0rssen l. ). Ego vero deduco illa nomina a verbo calvendi et in adiectivo in- colu-mis et in substantivo calamitas pristina participia praesentis suffixo m e)no formata inesse suspicor Calamitatem autem hoc a verbo deseendere iam in sch0liis Terentianis i legis a verbo calvo id est decipio enit calamitas id est deceptio vel miseria. Quemadmodum enim verbum de-cipio inde ab origine Wegsangen , sic verbum calvo r primitus significat partes alicuius personae vel alicuius rei eminentes decidere, abscidere, demere vel detruncare, mutilare. Quod ex acuvii fragmento hoc 396): Postquam calamitas complures annos arva calvitur
λ Κ. . VI p. 216 Havet, M. S. L. VI p 27. Iamdudum, antequam coniecturam, quam bel feeit casu fortuitoque cognovi, ego ipse haec nomina ab eadem stirpe derivanda esse intellexeram, cum apud Cieeronem pro lancio 12 verba haec incolumem a calamitate legissem. 8 Κriti soli Nach trage gur latein Formentelire Leipetig 1866 p. 274 sqq. δ Lindsay-Nolit, die late in . Sprache, p. 326. ' in Brunsi fontibus iuris Romani antiqui' p. 49 adn.' Nil novi asser Walde latein etym Worter buch.
34쪽
et ex Plauti Cas. v. Tl sopor manus calvitur beeintraclitigi, lahmte intellegitur Significatio autem frustrandi secundaria est. Nam cum verbo calvo r adiectivum calvus vivo vivus confero. Quod similiter formatum est atque salvus. Iam vero Solmseni c0nstituit forma calvus et salvus, qu0 apud Plautum et Terentium tribus syllabis utuntur ), ex formis caluos et salvos esse ortus, quoniam O littera litterae non adaequata sit; deinde ex se. a luvieis et e forma Umbrica saluuom
Sequi, ut caluos et salu0801 gmem ceperint ex calouos et salouos. Itaque cum his in formis suffixum ouo agnoscamuS, Orma 'Salouos plane cum gr. λου convenit, quod Suidas habet et ex Hesych. λοεχαι rici tua concludendum est δ). Quomodo autem praeter κευεξc 'κεν-εfῆς forma κεν ἡ: 'κευ-Fὀ exstat, praeter illas quoque reperiuntur 0rmae, quae brevius iis praebent suffixum, hae scr. ali-)kulvas et arva gr. υλoc ait. λoc 'oλFoc, quibus formae Ind0germanicae hal-uos et sol-uos videntur subesse. Utrum vero ipsum adiectivum solius, se sullus omnes ex sol-i os evaserit, cum S0lmsen ε denuo dubitet, num litteras tu Romani in V transformaverint, an X 'sol-nos, quocum idem cymr holi ganget et reton hol halles confert, o loco nihil nostra interest. Satis habemus constituisse in nomine Latin salvus a vocalem, in gr. ὀλοός vel υλος o vocalem exstare. DimVer nunc adiectivum calvus
vite calva Cat. de agr. XXXIII 3 est vinea et vite calvillu
K Z XXXVI p. 1 et XXXVIII p. 43 sqq.
35쪽
Plin. XVII 96). Ut autem adiectivum calvus denotationem, Lahi accepit, sic verbum calvo r significationem praecipuam
fraudandi assumpsit. Verum tamen forma κολο cum et in Homeri carminibus et in Herod0ti seriptis inveniatur neque vero κουλος, seri non potest, ut X κέλ- Foc quomodo ait. λος X K-F0 orta sit, sed sussx0 o uti debet ut sol-os, quod vocibus Sol-eo, Sol-idus, sol-o subesti). Sin quaerimus, cur in Stirpe formarum cal-vus et sul-vus a vocalis, in forma Vero Solius Vocalis , quam formae Graecae unam habent, appareat, eius rei meliorem interpretationem ea, quam Solmsen Κ. Z XXXVII p. 6 dedit, proferre non p0SSum, quoniam sententia Thurneyseni ), qui litteram ad O vocalem l consonae praecedentem mutandam aliquid valuisse statuit, mihi quoque probabilis non est. Solmsen autem illa lege, qua in lingua Latina sonantes ante vocalem syllabis r et si redditae sunt δ), fretus vocabula salvus X
ni0ni Verba volva volvo, olvo, quippe quae ex 'velua es. 6ελ ρυ c, -0Zλ ρο c), Nelub cs. λυ- ελυοθη, tλ0011αι 'εF ελυυμαι), selub eis sed evaserint i nullo modo repugnant. Qu0niam hac ratione demonstravisse mihi videor verbum calvosr et adiectivum calvus ab eadem radice descendere
mis culmus columna et almus alumnus derivandis iam supra exp0sui, facile intelleges, qua via nomina incolumis su ver-stummelle, sunverse hi te et calamitas die Versium mel unget, , die Versehrtheit nata sint. Nam si suffixi m e)no ope a radice calo participia praesentis forma8, habes calv-m e)nos et 'eulv-om e)nos. Cum autem O littera et inter consonantes et ante v0calem οβ evanescat, deinde sunt cal-mnos et
i v. Sol inseri . Z. XXXVII p. 6.8 K. Z. XXVII p. 155 sq. 3 v. Osthos , Transactions of the American Philological Association XXIV p. 52, A. Meillet, M. S. L. VIII p. 279, Bruginania, Vergleich.
Grammat. I p. 46T. Sol insen, Sttidienis lat. Lauigeschi clite, p. 2. Solinseri l. m. p. 36 Sq.
36쪽
calo-mnos. Hoc non m0d in calumnia i), sed etiam in adiectivo in-co ιmis servatum est; nam in forma in-calomnos primum a vocalis post accentum ante i consonam, quae pr0pter vocalem o sequentem gutturali est, in o abeat necesse est; deinde consonantes nin longius a prima syllaba, quae limaecentum habebat, distant, quam ut integrae manere possint; nam conare formam in-colomnos sine labore enuntiareri iam ex illis consonantibus te invito, consonans fugiet ). Quod denique
pro mo terminationem mi habemus, admone te . . Ormarum in-ermi praeter in-ermus, quibus Cicero aequ0 0d0
in-formi8, -normi8, sim . deinde formarum testis 'testus 'tersius tristus β 0se. 1 stus), caele-stis 'caele-stus, agre-8tis 'agre-stus. Illud 'calmnos autem calamitati subest. Etenim consonis iniri in im quemadmodum in n0minibus culmus 'colninos, almus 'almnos transgressis primum e 'calmos forma culmitus deducta est; deinde post liquidam vocalis ea via, quam varabba ktim ludi vocant, inserta est, quam etiam in vocabulo cala-mentum sverdorbenes Holcam Wein-st0ck4 C0l. IV 27 l ab eadem radice calo suffixi men-t00pe me iudice derivato cognoscimuS. Sed cum illam a vocis calamitas hae rati0ne interpretatus grammatici nostris repugnare videar, qui eam vocalem per assimilationem ortam esse docent β), opus est me meam Sententiam argumentis diligentius quantum potero stabilire. Ac primum quidem nimirum etiam ei, qui n0men calamitas ex 'ealimitas natum esse dicunt, i vocalem inter consonantes
η Alia exempla Latina sane asserre non possum; Sed s. gr. νωνυίιος
l. I 59 praeter απάλαανος Pind. l. II 57) al. Schmidi l. m. p. 12 sq.)δ Ingeniose interpretati sunt Henr Buli de la sod de lingit VII p. III et hiatseli Begg. et tr. XXIII p. 100 sqq. cf. praeterea Sol inseri . . XXXVII p. 18 sqq. Meringer, dg Forseh. XVI p. 169 sqq. Fay, ClaSS. Rev.
37쪽
et ni per svarabhalitim quam vocant irrepsisse arbitrari videntur; nam quo ali modo illam vocalem interpretari possunt γQu0d eidem deinde assimilationem accessisse c0ntendunt, cur dicitur verbi causa alimentum, non 'alamentum Igitur cum subesse non p0ssit assimilatio, n0 908sumus, quin in n0mine alimentum vocalem i antiqui0re tempore ex alia vocali per debilitationem, in nomine calamitas autem a vocalem recentiore temp0re per anaptyxin quam dicimus ortam 88 Statuamus. Etenim cum accentus vocis calamitas primitus in si vocali
primae syllabae esset 0situs, quem etiam fragmentum illud Pacuvianum 396 videtur servare, illa a autem brevi esset, vi accentus inter liquidam et nasalem vocalis eiusdem coloris atque praecedens in enuntiando illata est. Sic ut etiam adiectivum lucer lucris i), dummodo id e stirpe alc- gr. ἀλκ-t Hom. Ν 47l, Σ 58 30 αλκ- - 10c ἀλκ-t- ρρο ν deri-Vemus enucleandum 88e, quod apud Plautum, qui e semel utitur Amph. 45 eqstites cum clamore involant impetu alacri, idem videtur significare atque gr. ἁλκt 10 c. cf. ur. Herael. 678 11άχ' i ἁλκ 11ος); de suffiXo conferas Orma ac-er ac-riS, oc-ris Liv. Andr.3l κρic sac-res Plaut. Rud. 208 sac-ri. Haec autem anaptyxis quae dicitur in u0minibus calamitas, calamentum, lacer tum demum exstitit, p0stquam illa lex, qua vocalis syllabae secundae debilitanda erat, valere desiit. Quoniam me tibi persuasisse spero et n0mina incolumis et calamitas a participi pristin praesentis medii vel passivi verbi calvosr descendere, a quo calumniam venire iamdudum
inter omnes constat, et consonantes mn post liquidas r et a Romanis in m transformatas esse, nunc redeo ad pr0p0
Fieri igitur potuisse, ut 0rma ulmeus ec 'ulm i)-neos reretur, non negabis; sed utrum revera o adiectivum primitus suffixum neo c0ntineat uti popul-neus et cul-neus et fasti-nei 8,
an simplex eo- id diiudicari iam non potest. Quae cum ita sint, h0 ill mihi verisimilius videtur. Adiectivum ulmeus, quod apud Plautum novies, decies apud Catonem invenis, signiscat aliquid ex uim ortum; nam frons ulmea Cat. de agr. V 8, XXX, LIV 4 ter est fr0ns,
38쪽
quae e uim orta est, itemque materia ulmea ibid. XXI ,
ulmei fasces virgarum Epid. 28 sunt fasces ulmearum virgarum, quibus servi verberari Solebant. Varii sunt sermones iocosi, quos lautus adiectivi ulmeus ope Drmat, et digni, qui exhibeantur. Veluti Daemones sene Trachalioni servo ulmeam uberem virgidemiam fore minatur Rud. 636 i. e. uberem messem virgarum ulmearum, quae rachalionis tergo quasi vindemia uber obtinget. Item quasi in libro quom scribuntur α-lsimo litterae, stilis Pseudolum totu=n usque timeis conscribito Simo Pseud. 44-545), i. e. stilis ex ulmo ortis sive virgis ulmeis. Quin etiam imagini pulcrae Epidicus 625-626 comparat corium suum, quem Apella et Zeuxis duo instent sigmentis ulmeis i. e. pigmentis, quae virgae ulmeae in corio relinquent et ToXilus servus videat modo, ulmeae catapultae suum ne transsistunt latus Pers. 283. Quod denique Libanus SerVus cum Leonida servo communicat Asin. 363 364): Mihi tibique, inquit, interminatus sene Demaenetus nos futuros ulmeos, ni hodie Argyrippo essent viginti urgenti minae, inde cognoscimus Plautum adiectivo ulmeus hic similiter usum esse atque Mil. 57 adiectivo loreus, ubi sene Periplectomenus minatur ego vostra faciam latera lore scis p. ).
Sussxum eo praebent deinde adiectiva laur-eus, in-
laur-eu se lauro ortus Cat. de agr. XXXI I vectes laureos, XX I et LXXVI 3 folia aurea, laut Cist. 20l: parite laudem et lauream se coronam), at de agr. VIIII: loream se arborem delphicam et cyprium et silvaticam; pin-eu se pin 0rtus Cat. de agr. XVIII 8 stipites pineas, XXXI 2: pineam materium XXXXVIII 3 nuces sineas corn-eu e corno ortus ibid. XVIII corneis eluvisbuχ-eu D se buxo ortus et II II98, 51 annici 2l a Chr.):
sorticulam uineam i es. Catuli. XXV 10 sq.
39쪽
murt- eum se mi iri ortus Cat. de agr. I vir quimurteas CXXV vinum murteum, vinum murta nigra siccata conditum.
Vin-eus autem in prisca Latinitate non iam servatum est nisi substantivo vineat . Neque enim dubium est, quin nomen vine principio forma feminina numeri singularis adiectivi vineus pristini sit. i quod subest vocabulum, cuius vice Romani voce Ditis utuntur, nescio qu0modo atque qu0 tempore periisse videtur. Quod quale fuerit, non disiicile est intellectu nam in lingua Latina v0cabula arborum pleraque
nomina in us exeuntia fem gen sunt velut populu8, pinus, malus, pirus, cornu8, lauru8, uaeu8, Ῥυ8, ulmu8 pruriu8, CHrα8us alnu8, ruininus, corulu8 aeSculu8, cupre88us, cedru8 cf. p. 24), at vocabula fructuum plurima sunt nomina in umeXeuntia neutr. gen. Velut pirum, mutum prurium, p0mum, vinum. Atqui valet hae ratio pro portione sirum malum prunum pirus malus primus linum: vinuS. Quae forma Graeco οἶ96 voinos servatur. Uineus igiture voce vinus descendit. Iam cum aetate litterarum Latinarum ineunte et substantivum vinus et adiectivum 'vinetis evanuissent, Catonis temporibus a vite viti-gineus v. p. 2I sq. formatum est riteus legitur primum apud Varrone. r. r. I l, ). Ac primum nomen vinea vinea arbor exstat Cat. dea gr. XXXII l vineas arboresque mature face incipias putare, XXXIII 4 vineas novellas allistuto crebro; deinde vinea vineae Weinstocke Reingarten, ei laube legitur ibid. X l quo modo ineste iuster C instruere oporteat, XXXIII 3: in vinea vetere serito ocinum, itemque 7 VP bis, XXXIII
XCV I, XII 2 CXXXVII, eadem denique denotatione ad
instrumentum illud militare translata laut Mil. 266 ad eum vineam luteo8que assum. Forma autem post leus isopulneus es. p. 24 ab Enni0 demum metri causar creata est ann. 577: opule fruns) Α ea exempla etiam adiectivum nuc-eus Cat. de gr.
40쪽
XXXI 2 nuceam materium XXX l viryae ridae nuceae et substantivum mustac-eus' ibid. XXI a stirpibus littera terminatis deducta sunt.
Quibus omnibus denique adiectiva, quae suffixi eo opea graminum vocabulis formata sunt, adiungimus haec: ador-eus Cat. de agr. XXIV 2 semen adoreum),
tritio-eus ibid. IV 2 paleas triticeas LXXXV graneam triticeam), siligin-eus ibid. LXXV LXXVI l, CXXI furinae fili stineae), blit-eus, quod non utitur nisi significatione translata inutilis, a lito herba nullius usus Non. p. 80 η Plaut. rue. 854 blite meretriae, Cas. 748 nil moror barbarico bliteo, quo
loco forma neutr. gen . pro Substantivo blitum usurpatum videtur').
Reliquum est, ut de alia contaminatione suffixi eo materiem vel riginem denotantis agam, dic sui si Xum c eo - . Quod suffixo eo ad stirpes c littera terminatas addito natum est. Cuiusmodi adiectiva apud criptore antiquissim0 repperimus haec: Plauti faec-eus, rumic-eu cf. p. 4), iunc-eus es p. 3), Catonis nuc-eus cf. p. 35), tritic-eus es. Supra), ruSc-eu scis p. 3), substantivum mu8tdc-eu cs. Supra). Talibus in s0rmis terminatio ceo suffXum liberum facta est. Cuius ope adiectivum heder -ceus hedera ortus Cat.
λ Legitur musta Plin. XV 27 Pompeius Lenaeus adiecit quam mustacem appellavit, quoniam mustaceis ubiceretur. Quare ante Pompeium Lenaeum musta videtur fuisse ignota. Quodsi Cato praeter folia
laurea ad mustaceo coquendos etiam mustum adhibitum esse tradidit, factum esse potest, ut Ox mu8taceu non suffixi eo ope a mustace, Sed suffixi aceo Ope a musto deducta sit.' v. Thes. l. L. S. V.
R Leo in editione confert ad hunc locum Diphilum εὐυπληστα si Κ).