De priscorum Christianorum synaxibus extra aedes sacras commentarius

32쪽

CAPUT XXI.

De precibus ac ritibus domestica in communione adhibitis. 179

CAPUT XXII.

De apparatu quo Heremicolae percipiebant Eu- eharisiam. Is

CAPUT XXIII.

Summus primorum Christianorum amor . ae fidu-eia in Eucharisiam fuit. I97 CAPUT ULTIMUM. Quod etiam iidem , consuetudine deferendi Euchari iam colis suspensam , plurimum confir

marunt.

ERRATA CORRIGE

39 lin. 2 ὐπερεῶν ὐπ'ῶον III 2I multitudinem multitudinem 4 domessicam domestica

33쪽

D ECHRISTIANORUM

SYNAXIBUS

CAPUT I. Status ae conditio Christianorum sub Ethnicis Trinei bus is operis caussa

exponitur .

antistes sibi suisque evenisse in epistola ad Hieracem scripsit a ); cum soli scilicet ab omnibus fugaremur, nihilominus tunc quoque festos egimus dies. Quivis denique locus , in quo varias rerumnas figiliarim pertulimus, Ner , inquam , ID-litudo, navis , sabulum carcer , instar templi ad sacros conventus peragendos fuit : id adfirmare possumus saepissime Christianis contigissee , qui Ethnicis sub Imperatoribus vixere . Et si enim Christiani optiuie cognoscerent Mniversum orbem

- Apud Eusebium H. E. lib. V I. cap. pag. 3Qq. Edit. Taur.

34쪽

a De Christianorum Templum Dei esse , qui nempe loca omnia majestate sua , atque immensitate replet , nullumque esse locum ipsi necessarium ad suscipienda mortalium vota , facile tamen intelligebant sacris solum in locis castas agi Synaxes oportere nisi fata conditioque locorum ac temporum aliter persuasissent . Apostolos quidem privatas consecras se domos indeque Christianos, etiam ante Constantini Magni tempora, sedes e X- stru&isse, in quibus Sacra peragerent & Synaxes celebrarent , clarissima evincunt , quae Bellar-

Bingliamus ) monumenta protulere . Atqui nec ipsiis Apostolis, nec ceteris Christianis semper exsequi concessum fuit quae in votis maxime habuere. Εκ turbati illi saepius sunt cum livore oc insidiis Iudaeorum, tum Evangelii praedicandi caussa in varias terrae partes delati , in aedibus semper ad Sacrificium offerendum con

o) Bassilius de Baptism. c. 8. Cyrillus Alexand.

f) Orig. Ecclesiast. lib. VI.

35쪽

steratis operari Sacris inysteriis potuisse dici non potest , siqua temporum, & eorum plerumque,

quorum ad domos ventitabant , paupertatis ratio habeatur . Excitatae demum post ipsorum necem in Christianos saevissimae persequutiones sunt, quibus eis aliquando vix propriis in aedibus tuto consistere posse negabatur . Atque hic Christianorum status , vivendique modus trium ferme priorum saeculorum spatio concludendus est ; nam cessaverint licet interdum persequutiones; nunquam tamen leges dc edicta cessia vere a Cicerone dc Livio memorata , quibus scilicet peregrina quaecumque Religio vetabatur , quibusque Senatus, Populique Romani consensu decretum erat, ut Christiani non essent a . Habuit hinc Ecclesia suos Martyres , sane non paucos, sub eorum etiam Imperio , qui nulla nova adversus Christianos edicta tulerunt , quique clementiae , dc virtutis laude dicuntur praestitisse. Imo vero qui Tillemontium Fleurium , Ruinartium , Ursitum aliosque acris judicii Historiae Ecclesiasticae tractatores legerit facile comperiet, proportione quadam servata , acerbiora Christianos illis summa rerum portentibus pertulisse, qui scilicet gloriam recti felicisque pri 11-

sa Origenes Hom. XI. in Josue .

36쪽

4 De Christianorti ueipatus affectantes , prosternere omnes eniteremtur, qui majorum religioni contradicerent , cum e contra inali improbique principes quemadmodum e rostiae in vivendi libertatem , & grassari scelera impune permittebant; ita quid Christiani agerent, minus quandoque solliciti via debantur . Licebat igitur Christianis his temporum intervallis tuis quoque legibus vivere ,& suo quodammodo vitam traducere . Atqui 1ive Optimorum sive malorum Principiam mores regendique imperii disciplinam conssideres , timide semper, duro plerumque sub jugo vixisse se Christianos intelliges . Qui enim placide in

urbibus commorari , Saeros venerandae religionis ritus exercere coetusque in sacros coire poterant, quorum vexatio de persequutio inter imperii laudes, & inlustriores personarum fastus ponebatur Sane Suetonius ea inter, quae aliqua digna laude ab Nerone sancita gestaque commemorat , hoc etiam refert , quod afflixerit. Suppliciis Christianos , genμs hominum superstitionis novae , ac maleficie . Ita de Christianis Ε-thnici judicabant , qui fere Omnes ceu sacrilegos , publicos hostes, maximorumque flagitio ,rum reos illos perpetuo traduXere. Quamquam igitur Christiani primorum te misporum determinatas haberent aedes, in quas Sa

37쪽

S38a ecibus . scalas a se se reciperent, saevientibus tanaeia tete pissime, & praeter modum furentibus Tyrannis , eas, si salvi esse vellent ab Christiani nominis hostium incursi ortibus , deserere plerumque cogebantur , atque minori citin vitae discrimine aliis in locis , ita uti opportunitas & occasio ferebant subito delectis , Synaxes celebrare . Qua in re mirum prorsus ac singulare priscorum Christia-Morum studium fuit . Hanc proinde majorum

nostrorum summam habendarum Synaxe Bn ca ram cum plurimum conducere ad stabiliendum , firmandumque veterum in Eucharis iam amorem, cultum intelligeremus suscepimus inlustrandam arbitrati etiam nostrorum temporum Christianorum inflammari, atque excitari animos posse ,

quando prisci illi Christiani ne pane Eucharistico

magnis in calamitatibus privarentur, tantopere laborabant. Addidere quoque ad id animum in-eonditi sermones quidam Latur eici Romae anno MDCCLXVI. Italice evulgati, atque Romae uti eorumdem inscriptio monet , coram Benedicto XIV. recitati . Auctor, quem nominare nolo , sexto in sermone de Speciali cultu , quo Christi fideles vel ab ipso nascentis Ecclesiae exordio altaris mysteria prosecuti sunt, deque antiqua disciplina in expiandis defectibus , disputare aggressus est , tamque leviter, & inerudite gravi mimum argu mentum digessit, ut mirum sit coram Pontifide A s re-

38쪽

6De Christianorum onaxibus. rerum liturgicarum scientissimo sermonem illum perlectum fuisse, ac deinde Romae typis vulgatum . Agam igitur de priscorum Christianorum Synaxibus, quas extra aedes sacras habuerunt , quum ab Ethnicis vexarentur iis , quae dixi , ductus momentis, tum ut aliquam habere videar rationem hominum doctissimorum , qui quum nostrum de singularibus Euebaristiae timius apud veteres Graecos commentarium , superiore anno editum , publicis monumentis literarum laudaverint, etiam ad hunc alterum , quem modo vulgamus, conscribendum excitarunt.

39쪽

CAPUT II

Christianorum coetus atque onaxes nocturnae' plerumque fuerunt.

ANtequam vero de locis disputemus , a1

quae vigentibus persequutionibus Chri stiani convenere , de tempore primum dicendum est quo suos habuere coetus ; tum de statis ad id diebus ; ac demum de signis, quibus se se cognoscere dc admonere potuerant , sermo instituendus. Ut a tempore initium sumamus, cum interdiu ad necem quaererentur , noctu convenisse explorata res est eκ Plinii, Bythiniae Proconsulis ad Trajanum Epistola , in qua Imperatorem admonebat se a Christianis, qui ejusdem imaginem dc Deorum simulacra venerati Christo maledixerant , nihil aliud se revera comperi de praeter coetus antelucanos: adfirmabant autem , inquit Plinius a) banc fuisse summam vel cu ae suae dei er-

Lib. Epist. XCVIL quae exscripsit Ter

40쪽

s De Christianorum roris , quod essent soliti stato die ante lucem eos tenire , carmenque Christo quasi Deo dicere se cum invicem, seque sacramento non in scelus amquod obfringere , sed ne furta ne latrocinia, ne adulteria committerent , ne fidem fallerent , ne depositum appellati abnegarent . Quibus 1 adis morem sibi discedendi fuisse , rursumque coeundi ad capiendum cibum , promiscuum tamen is innoxium'. quod ipsum facere desiisse post edictum

meum, quo fecundum mandata tua hieterias etiam vetueram ; coitiones scilicet , factiones , micitias , collegia ; enim socium amicumque significat . Vides hinc innocentissimas Christianorum nocturnas coitiones, ut pane Eucharistico vescerentur , & aeternam ac divinam Filii majestatem sacra in liturgia celebrarent a ). Tertullianus ostensurus feminis Christianis in. Commoda, quae eX nuptiis cum viris Ethnicis redundant, congregationes nocturnas illis considerandas proponit: inquit b) nocturnisonvocationibus si ita oportuerit a Iolere suo ex mi uxorem libenter feret Et Prudentius passio

vide Vomum, muchnerum & alios eius d. epist. inluctratores edit. Lugd. Batav. a. I 669.

a) Vide Bullum in desens. fidei Nicaenae ses.