De manumissione servorum apud Romanos

21쪽

8 ID A fanumissione fervorum manumissionem fuisse dicendum est. Quaenam autem illa fuit ' Veris mile est fuisse illam quae sit test

mento, quoniam ante tempora Se

vii Tullii qui censum instituit , te

stamenta facta & per ea servos manumissos dicere absurdum non Videtur. At verisimilius & propius vero est fuisse illam, quae fit censu, nam quae Vindicta fiebat postea instituta est ut docet Livius lib. 2. cap. s. & testamentaria demum lege duodecim tabularum confirmata est. Ulu

planus fragm. tit. Ut test mento manumissi liberi sint, lex XI I. pia larium facit, quae confirmat quod datum legatum est. Nec verisimile quoque est ante Servii Tullii tempora quosdam a Romanis manumis.ses, cum ipsius P. R. plurimam partem ex servis & fugitivis constaret,& victi non tam in servitutem redacti sint, quam in civium num rum adstiti. Quapropter de ea sp

22쪽

Apud Rom ori 9 cie quae censu fiebat, primo dicendum arbitror , & primum quidem . de origine census, quomodo &ubi& a quibus habitus fuerit, & demum quomodo per eum servi facti sint ciVes.

'CAPUT 4 I. 1. Censius a quo insitutus y quare ' Censores quando creati J ure quinquennalis dicti 3

Census quid δ Theophili

error deterisus , quomodo facultates in censum referendae J Ulpiano lux in lege A. g. s. D. de Censibus, 3. Servus in censum relatus

quare liber δ census signum libertatis. civis tu censum non relatus libertatem sιbi , adiudicabat. . T seu s A s vete

23쪽

ro De Mani missione servorum

veterum an servus tu cen sim relatus continuo au vero post

conditum lustrum liber sit

Placetque lustro condito libertatem ad primum m mentum quo in censum relatus est retrotrini.

Manumisso per censum facta quando exoleverit 3 iue us locum Occessit speciesse manumissionis ita Ecclesia

Ensum instituit Servius

Tullius sextus Romanorum Rex. Florus lib. I. cap. s. ita de eo loquitur: Ab eopo- ,: pulus Romanus relatus in censum. Lurius lib. I. cap. 2. Censeum enim in

stituit loquens de Servio Tullio

rem saluberrimam tanto futuro impe- rio: ex quo belli pacisique munia, non viritim ut ante , se pro habitu pecu-

24쪽

mar fierent. Ubi rationem addit Livius quare institutus sit, sed non

rationes, quae praecipue duae erant, prior ut constaret non tantum de

I . . . c Inumero cWium, sea quanta manus

pro modo militaris aetatis apta bello esset. Inde toties apud Livium M- strum eo anno conditum est , ct censi sunt cives tot 2 tot. Posterior erat ut o prosessione bonorum constaret

quantum quisque belli pacisque rem pore vectigal posset solvere , cujus hic Livius meminit. Habitus priamum est census a Regibus, deinde a Consulibus, qui, quoniam bellis

externis ac saepe internis occupati erant, nec censui habendo vacare poterant, instituti postea sunt Ce fores, ut docet Livius lib. q. cap. 8. Sequitur annus haud dubiis Coss. M. Geganio Macerino iterum, T. tio Capitolino quintum Idem his annus censurae initium fuit, rei a par-

post:

25쪽

1r De Asfanumissione servorum

Oreum autem initium rei est , quod in populo per multos annos incenso, ne disseret census poterat, neque Consulibus quum tot populorum bella im- .minerent, operae erat id negotium agere. Mentio illata ab senatu est, rem operosiam ac minime consularem suo proprio magistratu egere : cui Acrabarum ministerium , custodiaque t bularum cum, cui arsitrium formulae censendi subjiceretur. Atque ita tun Ccreati Censores populum singulis quinquenniis in censum retulerunt, lustrumque condiderunt, unde quinquennales dicti sunt Censores auctore Festo. Locus ubi census fiebat , erat

villa publica in Campo Martio,. ubi agi perseveravit usque ad tempora Iulii Caesaris Dictatoris, de quo ita

Suetonius in ejus vita cap. qI. R censum populi nec more , nec loco I lito , sed vicatim per dominos insula'

26쪽

Apud Romanos. IJ Theophilus κε γ ta, inquit, em-

καίρω πολ*ου si το μέπον τῆς ἰδίας Tram ωs, ἔκαμν ἐιsφερειν. Dicit hic Theophilus Romanos ipsos nomen suum in charta illa censuali scripsssu , quod falsum css, cum se rint scribae, qui civium nomina incensum deserebant eorumque sacu tates scribebant, ut patet ex Livii loco supra allegato.. Quomodo autem omnes facultates in sensum d serendae essent, luculenter docet lex q. D. de Censibus. Forma censuali cavetur, ut agrisic in censum referam tur, nomen fundi cujusique , ct in qua civitate θ' quo pagosis, 2 quos duos vicinos proximos habeat: ct id arvum quod in decem annos proximo i satum erit, quot jugerum fit, ct quot arbores habeat, vinea quot vites habeat, oliva quot jugerum : pratum quod i rea decem annos proximos sectum erit,

27쪽

1 De Manumissione servorum. quot jugerum : pascua quot jugerum

e videantur : item es tuae caeduae 2 omnia ipse ut defert, aestimet. Praeter facultates etiam aetatem deserare mcensum debebant. Plinius lib. Io Epist. 22. Ago gratias, domine, quod ct jus sin tritium libertis nec ariae m hi foeminae ct civitatem Romanam Harpocrati jatralipiae meo sine mora indulsisti. Sed quum annos ejus ct censum , sicut praeceperas , ederem, admonitus sum S c. Atque ita capiendam puto legem q. f. s. D. de Cei sibus: In servis deserendis observandum est , ut si rationes eorum , ct aetates, ct officia , ct artificia spicii fur deferantur.3. In hunc censum si servus nomen suum deseri et, liber erat , tesse Ulpiano : Cessu manumittebantur olim qui lustrabis censu Romae jussu δε-

minorum , inter cives Romanos censum profitebantur. Per inde autem erat

sive dominus jussisset sive non , si

28쪽

Apud Romanos. i stem non contradiceret, nam jubere creditur qui non impedit. Ratio quare p t nomen in censum relatum liberi essent, haec es , quod nulli, nisi cives Romani censerentur, qui

autem se ut civem gerebat, hiber &civis erat. Boetius lib. 1. in Topica Ciceronis : Censebantur antiquitus fili cives Romani. Si quis ergo Consentiente vel jubente domino , nomen detulisset in censum , civis Romanus fiat, servitutis vinculo fluebatur, atque hoc erat censu feri liberum, per consensum domini nomen in censum deserre , , ct efii civem Romanum

Imo in censu esse debebat ut libet esse' ideo Quintilianus probatum,

addictum non esse servum ait Deci mat. CCCXI. Ante omnia servus hic habet nomen, e fit in censu, esse in tribu Uuorum nihil ut opinor, deprehendi potest in servo. Quinimo honici liber , si

non censeretur, ipse sibi libertatem. adjudicabat, auctore Cicerone in Oratione pro Caecina. q.Dis-

29쪽

16 De Manumissioneservorum

q. Discensus autem inter antiquos JCto fuit, utrum servus domini voluntate in censum relatus, protia 'nus ac continuo liber sit, an demum

pos lustrum conditum i Cicero lib. I. de Oratore : cuia de libertate , quo judicium gravius nullum esse potest, nonne ex jure civili potest esse

consentio, quum quaeritur is qui δε- mini voluntate censin sit, continuo , an ubi lustro conditum, sitne Her 'Verius tamen videtur servum, non continuo ut in censum relatus est.

ipso jure liberum esse, sed lustro con

dito libertatem ejus confirmatam,& retrotractam ad diem, quo manU- missionis causa in censum relatus st:

Ita docent, reliquiae vel Ulpiani vel alterius cujusdam vetustissimi JC xj.

quas sibi a Puteano datas testatur Cu-jacius Observat. lib. 17. Up. 2O. Ita Ckus ibi: Omnia quae censi si tuta lustro confirmantur. Quae autem confirmantur , retrotrahuntur lege a . . ' . C. M

30쪽

Apud Romanos. C. de Donat. inter vir. & uxor. lege .non memini, credibile est sublatam

eo i o tempore, quo comitia e campo ad patres translata sunt per Tiberium, dequo Tacitus Ann. lib. I. cap. I . Certe multo ante Ulpiani tempora ex usu fuisse patet ex his ULpiani verbis: Censu manumittebantur, olim, qui lustrali censu Roma jussu δε-

minorum inter cives Romanos censum

profitebantur. Vixit autem & floruit Ulpianus sub Alex ndro Severo, cura consiliis suit, teste Lampidio in Alexandro Severo cap 68. Coepitque imperare Alexander , iste circa annuum a nato Christo CCXXIV. V. C. IDCCCCLXXV. Conje mirae favet quod nemo JCtorum in toto compore juris, manumissionis per censum factis mentionem faciat.Huic