De manumissione servorum apud Romanos

31쪽

18 De Manumissione servorum postea successit manumissio quae in Ecclesia facta est , de qua priusquam

dicam, illas,quae libera Republica obtinuerunt , manumissionum species perimam, sequitur igitur ut de ea sp cie quae vindicta fiebat, despiciamus. .

1. VBndicta quid δ dissensus --

terum de etymologia hujus vocis. di sententia resecta. Σ. Servi raso capite ad Praetorem ducti. Formala qua dominus manumittens utitur. Servi a

dominis in gyrum acti alapa

percutiebantur ita e ma- nu mittebantur. Festus tentatus. Ouare in rum a l

Ambrosei lapsus. Alapa pro

libertate. Formulae quibus Praetor inter manumit-

ervi

32쪽

Apud Romanos. 19

tendum utitur quae λ lictor servi caput quater mindi Iapercutiebat. Servas intemplum Feroniae deductius, genu nixus piorem accipi bat. s. Hoc modo manu-mlis omnino liberi erant , nec in servitutem retrahi poterant. Persuis explicatus. Ciceronis elegans locus aidus Ius. 6. Servi . vindicta manumissi nomen in affa pu-boca relatum , si Frisi manumissionis causa.

γ Indista est: virgula quaedam, M lictor manumittendi. v captu imponens eundem servum in libertatem vindicabat, verba quadam solennia , o illa virgula vindi ta appellaetur. Ex quibus verbis patet Boethium, cujus haec sunt verba ad Topica Cic

ronis

33쪽

.2o . De Manumissione servorum

ronis derivare vindictam a vindicat

do, unde & alii eam dictam Volunt, alii vero a Vindice vel Vindicio Vitelliorum servo qui dominorum con-jurationem deurevocandis Regibus

ad Coss. detulit, de quo ita Livius

lib. T. cap. 3. Praemium indici pecunia ex aerearis , libertas ct civitas data eLE. Ille primum dicitur vindicta si ratus, quidam vindictae quoque nomen tr ritum ab eo putant. Vindicio lsi no- imensuisse. Qua veterum auctoritate moti nonnulli ex recentioribus, dubitant utrum a vindicando an a Vi

dicio dicta sit, inter quos & Theo,

34쪽

Apud Romanos. 2Ictam vocant ICu aliique auctores, id festucam a Plauto & Persio dici, quo argumento Jacobus Raerardus putat vindictam potius a vindicando quam a Vindice dictam. Quod an recte dubito, praesertim cum antiqui etiam apud Livium de vocis hujus etymologia dubitaverint. Vindicta porro manumissos dictos esse eos qui apud magistratus manumissi erant,

docet supra Thepphilus, id quo ordine & quo modo factum fuerit, jam

exponemus.

2. Servus raso capite ad Praetorem

deducebatur, deducti caput vel aliud

membrum tenens dominus dicebat, hunc hominem liberum esse volo. Festus : Mauumisti. Vindicta se mus dicebatur, cu- dominus ejus, aut capus ejusdemservi, aut aliud membrum tenens dicebat , HUNC HOMINEM. LIBERUM. . ESSE. LO. 2 emittebat eum e manet. Ubi Festus sorte brevitatis causa multa

omittit

35쪽

Σ1 De Manumission ervorum omittit, solebat enim dominus priusquam emitteret e manu , in gyrum servum agere, quod probat Persius Sat. s. Vers 7 . - - Heu steriles veri quibus una Ouiritem

Verti Iacit.& vers 78. ejusdem satyrae.

Venerit hunc dominus , momento turbinis exit ararcus Dama.

Clarius Seneca Epist. 8. Philosephiae servias oportet , ut tibi contingat vera libertas, non dissertur in diem qui se illipsi jecit ac iradidit, statim circumagiatur. Eoque poterit respexisse Festus in voce am dicens : Ampraepositio loquelaris Arimat circum, undeservus ambacitas, id est circum a tus dicitur. Quintilianus Declamat. CCCXLII.

An vero mallus in hoc putamus esse momentu- , ut circumveneres mancia

pium , aut si una voce liberum esse jusseris ' & dextra quidem apprehendebat

36쪽

Apud Romano bat servum dominus in gyrum acturus. Appianus lib. q.

Vertebat autem in gyrum ad inducandum eum jam liberum esse, & posse abire quo vellet. Vide Cuj

cium Observationum lib. I . cap. 27. Prius autem quam emitteret eum e manu, inter Vertendum alapa s clom ipsius percutiebat, atque ita percussum emittebat. Cornutus ad Persit locum supra citatum. 6uos manumistebant , eos allapa percussos circumagebant , oe liberos confirmabant. Et ex eo sorte Isidorus oriaginum lib. 9. cap. q. Manumissus diacitur quasi manu emissus apud veteres euim quando manumittebant ala percussos circumagebant, ct liberos consi mabant. Optime omnium ritum illum describit Claudianus in quarto Honorii

37쪽

et anumissone servorum

Honorii Consulatu vers 61 s. Te fastos ineunte quater, solennia

Omina bbertas, deducitum Vindice

nomen .

rax celebrat ,famulusique jugo lax

tus herili Ducitur , er remem securio ista.

Tristis conditio pulsatafronte recessit

o civem rubuere genae, terraque re-

Verbera, promissifelix is iuria voti. Alapas illas e. Ἀσμα κ μ ετ υca ε vocat Justinianus in Novella LXXXI. cas servo manumittendo ductas manu lictoris asserit Ambrosius Epist. 7. Non ista libertas quam manumissus a opis , ct palma lictoris donatus acquiris'. Sed vereor ut erraverit doctissimus

Parer,docent enim uno ore Cornutus& Isidorus inter vertendum alapa pe cussos esse, versos autem & in gyrum actos servos a domino satis supra probarum

38쪽

Apud Romanos. batum credo. Quia autem alapa se

vo infligebatur & inde libertatis signum erat, alapas eleganter pro ibbertate dixit Phaedrus lib. 2. fab. s. in sine. 3. Servos hoc modo in gyrum actos & alapa percussos dominus e manu emittebat, dicens : HUNC.' ΗΟΜΙΝΕΜ. LIBERUM. ES- E. VOLO. Tum Praetor vindicta servi manumittendi capiti imposita, . hac formula uti solebat. AIO. TE.

TIUΜ. Licci tum servus esset jugo laxatus herili, tamen ad lictorem, per quem expediri manumissionem testis est: Hermogenianus lege 23. D.

de Man. v d. Praetor conversus haec quoque videtur pronunciasse Verba.

SECUNDUM. SUAM. CAUSAM. SICUTI. DIXI. ECCE. TIBI. VINDICTA. Quam sol mulam se invenisse apud Valerium Probum in libello de Litteris anti

B quis

39쪽

26 Ila Manumissione Servorum quis, testatur Raevardus. Var. lib. q. cap. 9. Tum lictor caput servi vindicta verberabat. Ιu natis sat.

--- Pulsandum vertice rase Praebebis quandoque caput nec dura

Flagra pati.

Ex quibus verbis patet saepius ejus caput a lictore percussum. Alexander ab Alexandro Genialium dierum lib. q. cap. Io. dictum Iuvenalis locum interpretaturus, docet ter percussum servi caput a lictore, sed sine auctoritate ulla , quapropter addere lubet illud Horatii ex lib. 2. sat. 7. Ovem ter vindicta quaterque imposita haud unquam misera fommidine privet. Lictorem autem id fecisse non ipsum Praetorem patet ex lege 23. D. de Manum. vind. & his Persii verbis.

Non in vindicta, lictor quam jacitat

40쪽

Apud Romanos. 27 Et haec quidem solennia olim adesse debebant, postea non opus fuerunt, Valuitque manumissio , etiam si dominus solennia illa verba taceret , auctore Hermogeniano in allegata saepius lege aue. D. deibianum. Vind. . Hisce peractis servus in templum Feroniae deducebatur, ibique pileum accipiebat. Servius ad illud

Virgilii AEneidos lib. 8.

scenti cui tres animas Feronia

mater

Horrendum dictu dederat. Feronia mater, inquit, nympha Campania , . quam etiam supra diximus. Haec etiam libertorum Dea est, in cujuς templo raso capite pileum accipiebant ,

cujus rei Plautus in Amphitruone facit mentionem ; uuod utinam ille faxit Pupiter, ut raseo capite portem pileum. In hujus templo Tarracina sedile lapia deum fuit, in quo hic versus incisis erat : BENEMERITA SER'. B α --