장음표시 사용
61쪽
conatus caperet; et Hannibalem incertum, utrum coeptum in Italiam intenderet iter , , an cum eo , qui
primus se obtulisset roInanus exercituS, manuS COn-Sereret , avertit a praesenti certamine Boiorum legatorum regulique Magali adventus ε; qui se duces itinerum , socios Periculi fore , assirmantes , integro bello 7, nusquam ante libatis viribus , Italiam aggrediendam censent. Multitudo timebat quidem hostem nondum obliterata memoria superioris belli: sed magis iter immensum Alpesque ', rem fama utique inexpertis horrendam . metuebat. XXX. Itaque Hannibal, postquam ipsi sententia stetit pergere ire , atque Italiam petere , advocata
concione, vario militum versat unimos η castigando adhortandoque. M Mirari se, quinam pectora Semperis impavida repens terror invaserit. Per tot annosis vincentes eos stipendia sacere; neque ante Hispania is excessisSe, quam Omnes genteSque et terrae eae ,
Post sententia excidisse voetilam alia, sensumque esse : nee in alia nune Scipio aequiescere poterat sententia ;putat Doer. Sustieit vocem alia supinpleri ob seq. Iviai ti . et stare ii sensti quidem dieiitie s vide ad III. 36.
titudo , milites Hannibalis. 8. Iter immenatim Alpes a. iter i. trans Alpes . rem Iamri . ob famam spropterea, quae de Alpibus . hui. qtie itineris dimetillatibus narrandia audita eraul. tilique vide ad II. M. n. inexpertis. iis, qui haee n dum experti fuerant. horremiam. Conser
Cap. XXX. t. Ipsa sententia stetit; vide ad tu, 3 . n. 6.
a. Vario mili tim Mersiae animost e.
62쪽
D niensium essent. Indignatos deinde, quod, quicum- is ques Saguntum obsedissent, velut ob noxam, sibi is dedi postularet populus romanus, Rerum trai is cisse ad delendum nomen Romanorum, liberan-M dumque orbem terrarum . Tum ne istini visum id D longum , quum ab occasu solis ad exortus inten-M derent iter. Nunc, postquam multo maiorem paris tem itineris emenSam cernant, Pyrenaeum Saltum is inter serocissimas gentes superatum , Rhodanum , is tantum amnem, tot millibus Gallorum prohibentiri bus, domita etiam ipsius fluminis vi, traiectunt, is in conspecta Alpes habeant. quarum alterum latus. Italiae sit β; in ipsis portis hostium si fatigatos sub - . sistere: quid Alpes aliud esse credentes, quam monis tium altitudines 3 Fingerent altiores PYrenaci iugis.,. Nullas profecto terras Caelum Contingere, nec ineX-x, superabiles humano generi esse. Alpes quidem ha-x, bitari, coli, gignere atque alere animantes. Perviasu paucis esse 7; exercitibus invias 2 Eos ipsos, quos
3. Duo disersa maria, Meditere. et Octavus; DOMT. . L. Paniatimque orbem terrarum. Milicet aeruit iste, qua eum opprimere cupiant Romarat. - Ab measti aes s ad exortas al. ortram; soris exortum antenderem ireνο, vide ad IV. as,i . r.
rus Baliae sie, scit. latus, sive para,it. Et acl eam pertineat, ut Cap. 49. Naris . cuius ipsi classis essent; Gron. Silaili e XXVIII. 8. quod auorum Me tam avitisprobalanti X II. 55, eri ei eritis Rhodiorum esseni ei ubieeta essent . seu parerent ); XXl. 3. n. 8 , et XXII, dio pr. Terra hostium erat . ab iis oecupata ἔ XXll. 2. ext. ditionas impertique romamis.
n. r. Hiannibal a Amtitimae m. Con- e XXlII, αν. n. 5; ad ili, M. n. 4, et Ill. 62. n. S. s. In ipsis minita hostium . in aditu, seu suibus Italiae, terrae hostilis. titat . in timino vel in Mestιbulo, v. c. cia ιιrorum xxv. ir; tirias XXXVI, 22. Siciliae apud Cie. Verr. V. 67.
. Per Micis reticis assa: nam modo legatos Boiorum vide eop. as extr. 3Alpea transgressos. Easdem vero exemeiti a Minias existimarit Besponde loeatori Gallorum ingentia aciem a Ima lino transmisisse conserv. 34. 35 . et militi armato n. 4ιlinia ιtim . aut exstine Λιia esse. Orator a minori ad malua progreditur . et du-
63쪽
. cernant, legatos non pennis sublime elatos Λlpes re transgressos: ne maiores quidem eorum indigenas; sed advenas Italiae cultores has ipsas Alpes ingenis tibiis saepe agminibus cum liberis ac coniugibus,ra migrantium modo, tuto transmisisse. Militi quideuiis armato. nihil Secum praeter instrumenta belli pomis tanti, quid invium aut inexsuperabile esse 2 Saguntum ut Caperetur, quid per octo menses Periis culi, quid laboris exhaustum esse 2 Romam, orbis a terrarum Caput η, petentibus quidquam adeo aspera rum atque arduum videri, quod incoeptum moreis tur 7 Cepisse quondam Gallos ea, quae adiri posse,a Poenus desperet s. Proinde, aut cederent animos atque Virtute genti, Ρer eos dies toties ab se victae; 1, aut itineris finem sperent campum interiacentem ,, Tiberi ac moenibus romaniS. II XXXI. His adhortationibus incitatos corpora Curare, atque ad iter se parare lubet. Postero die, prosectus adversa ripa Rhodani, mediterranea Galliae petit: non quia rectior ad Alpes via esSet, sed, quantum a mari recessisset, minus obvium soro Roma-hia . ntida posita , exemplis resulat. oratoria antem vis et assectus angelve interrogatione , minuiturque . si ex emend. Stroth. legeris perinvia paucia Maa , nee exerellatia Dotas. Vox t men instas primum adiecta in ed. Ne diol. unde Geon. eoui. per via paucia asse a non exercitatis p -- Legatos non perinis in sublima eratos . forte stibi
s. Romam. Orhia terrarum ea leprolepsis, haud bene eonveniens Han-
abit, et magis a vero; Ruben. Eleet. I. a5. Sed orator potius magna arierem primum auget, ut, quantum ex inooepto hoe gloriae redandet ad me nos. a Ppareat; mox vero minuit ee Pisae qtiondam Gatios etαὶ, ne animus militum. frangatur. s. Ea , quae adiri Posse mentis da .aperet; h. e. Romam, ut ap. Cie. Cal. Iv. 4, qui Mee aetere eomati sunt ;Ste. - Gonti Galli )per eoa dies toties ah se Actae; vide eap. 23-28. Campum Martium. Cap. XXXI. r. Pr fetus ad rara ripa vid. ad XXI. et . n. 2 Rhodrini. politis isorae. Cons. ad eap. hoc et An.
64쪽
num credens: cum quo, prius quam in Italium ventum foret, non erat in animo manus Con Serere. QuaΓ-
tis castris ad Insulam pervenit): ibi Isara Rhoda nusque amnes, diversis ex Alpibus , decurrentes agri aliquantum amplexi, confluunt in unum: inde mediis campis Insulae nomen inditum. Incolunt propoAllobroges β, gens iam inde nulla gallica gente opibus aut fama inferior; tum discors erat: regni certamino ambigebant si fratres: maior, et qui prius imperitarat,
ko. v. x) Romanum eressens, hoe est, quia eredereti nam in partie. latet vis causalitatis; Silost. 3. Quartis erastris ad Insulam per Oeriit, ubi hodie est Lugdunum. et Aram hodie Saone) Moianus e eon sutante sed Hannibal. qtii transiisse Rhodantim videtur paululum infra Avenionem, inde vix quartia eas risad Lugdtinum pervenire potuit, Str. Ego pro vulg. Arar reposui Isara qui fluvius sues Allobrogum praeterlabiis tur se De not. S , et iusta Viennam Debem miseettar Rhodano: unde, ni fallor, est hodie tiere, non orae, qui amnis in Seqisanam influit) re ita postulante et fracidentihus Iae. Gron. . Cluvero dat arat. I. 33. pag. 363-8. Mandatorso in Reiis Arad. Paris. eleplit. lom. III. pag. 93 seq.: tom. V. pag. I98 seq.; Seb.eigh. ad Polyb IlI. 4s, not. 6; XXX. So. nol. I, et Matiniae in Obas. ad Li. ii lih. XXI, qui Meet, regionem designari, quae a meridie Isara . a septempla. Bhodano, et ab orienta Alpibus eineta sit. Iidem .iti dueti plures disseultates. qnibus
narratio Liv. in hoe et seq. eap. premitur, removere conati sunt. . Diseriis ex Aυιbus. ex diversis Alpium partibus. Getirrentes eon fluunt in unum Ioeum: quae ἀν-tia
gum montis, seu sons aquarum sumi
numque, quae inde deeurientia divi. dunttit in heaesiis. Similiter dis ν altim itinerum XLIV, 2, n. 4. Conser
uo. Arar ex Vogesci oritur. quue Alpium pars habetur. Cotis. Strab. iv, 86. - r. aliquiaratim , M. al. an. tuum. Cons. ad II, 33, n. t. Nox inde ante mediis inserui avetore Iae. Grou., quia in multis NSS. est iu me. alia 5. In tant prope leon . ad I. I. n. 3) AIlobroges, populus Galliae Narbonensis, a laeti Lemano ad Isaram Rhodani areola, cuius oppida erant Genesa. Cularo h. Gi nobia et Vienna. Gens gente, vide I. 3. not. 8. - Iam inde, iam tum, ut I. a. et III. n. 36. Ita Stroth. perperam , ni fallor. ita pr. h. i. ob verba sq. tum di ora erat. Forte leg. iam diti, vel inda loco motum, et supra ante mediis tinnendum. Conser uot. έ. 6. Regni certamine ambigebant ut de regno ambigere, b. e. eertare XL,i5, n. 3; conser ad XXI, Io, n. II, et XXXV, 33. n. χ). Fratrea el αδ es.
65쪽
Brancus nomine, minore ab fratre et coetu iuniorum,
qui iuro minus, vi plus poterant, pellebatur. Huius seditionis peropportuna disceptatio quum ad Hannibalem reiecta 7 esset, arbiter regni factus, quod ea senatus principumque Sententia suerat , imperium maiori restituit. Ob id meritum Commeatu copiaque
veru in omniurn, maXime Vestis, eSt adiutus, quam
insumes Rigoribus Alpes praeparari cogebant. Sedatis certaminibus Allobrogum, quum iam Alpes peteret,
non recta regione 3 iter instituit, sed ad laevam in Tricastinos nexit 2 : inde per extremam oram Vocontiorum agri tetendit in Tricorios: haud usquam impedita via, priusquam ad Druentium numen pervenit. Is et ipse alpinus amnis ' Ionge omnium Galliae numinum dissicillimus transitu est: nam quum aquae
ab Allobrogibus eos distinguere; eroditamen posse, varias suisse Allobrosiim sentes. Nox poteriat in omuibus sere NSs. omnibusque edd. ante Dra en b. perih. Strolli. iit ad remotius fratre reseratur. Couser ad Ill. 72, D. 3. . Diae mulio Dd Hunnibalem reiectar vide ad II. a a. n. 4. 8. Reela regione, recta regionis vel per regionem haue via. ut recto sti-mina apud virg. Aen. v IlI. 57, ei al. s. Au Meoiam in Trivistincta Maiae . . quod iter haud memorat Polyia, ui Sil. III. 466 seq., ei Ammiau. XV.28. Livius regionem designat . quaetion Hannibali, sed sibi. aut cuivis
Italo au Iti,am esset: anos est enim historieis. ut nonnunquam dextram sitit,tranique non ab hostium parte, sed a sua desigtienu Stroth. eoll. e. fi
rinis, ni,i valde planIs et tenuibus. neotia iisdem aDeis; e f. seqq. Nox Iaciens post gurgites addunt edd. Mediol. ei seqq.; sed verbum DoDens ad Omnia alimeit, et Maaia ad gurgites Moloere hene dieitur amnis, qui volvendo arenas Deit vada hae, illac gurgites; Grou.
66쪽
vim vehat ingentona. non tamen navium patiens est: quia nullis coercitus ripis, pluribus simul, neque iisdem alveis fluens , nova Semper vada novosque
gurgites ct ob eadem pediti quoquo incerta via est ad haec saxa glareosa volvens, nihil stabile, nec tutum ingredienti praebet; et tum, sorte imbribus
auctus, ingentem transgredientibus tumultum fecit i , quum super cetera trepidatione ipsi sua atque incertis clamoribus turbarentur. XXXII. P. Cornelius consul triduo sere post. quam Hannibal ab ripa Rhodani movit, quadrato' agmine ad castra hostium venerat. nullam dimicandi moram facturus: ceterum, ubi deserta munimenta, nee sa-cile se tantum praegressos assequuturum videt; ad mare ac naves rediit, tutius Aciliusque ita descendenti ab Alpibus Hannibali occursurus. Ne tamen nuda auxiliis romanis Hispania esset, quam prOVinciam sortitus orat, Cn. Scipionem fratrem cum maxima parte copiarum ndversus Hasdrubalem misit; non ad tuendos tantummodo Veteres Socios, conciliandos suo novos, sed etium ad pellendum Hispania Hasdrubalem. Ipse cum admodum exiguis copiis Genuam repoetit *, eo, qui circa Pudum erat, exercitu δ
i. Sasa glareosar al. glomerosael globosis, ut XXXVI l . as. Gla- remis, aut glareasqne coni. Ge. haud improb. Dra Noti salis intelligi potest, quomodo saxa dieantur glareosa, visi intelligas, vel in saxorum moestimae magnitudinem e mmetam temeres aream, vel saxa minutiora ad lapit. lurum vel glareae modum; Stroth. uter ad XLl, et . n. 7 a. rimul tim Ieeit . e iasnsionem animorum et peri tithtilionem, Mi cnp. 3 pr.; Dohe. Cf. ad X xl. 36, tr. 5.
Cap. XXXII. t. Quadrato agmine; 4 id. ad Il. 6. n. 3. u. Repelie Genuam, quod Ligurum
emporitim sorte appulerat, quum oram Ligurtim praeternavigar t. Vis. e. 26.3. En, qvi ei, a Prauiam erat, exercim,ein L. Mutatius et C. Atilitis praeislores Praeertint. Vide cap. 25, 26 . et ad cap. 39 . n. 3. Mox verbis au Alpes Di omnibus edd. ante Siroth. . et ple-i isque NM. perperam post illa eum tia prace, sed tu et optimis NM. atiis ea leguulur.
67쪽
Italiam de sensurus. Hannibal ab Druentia campestri maxilne itinere ad Alpes cum bona pace incolentium ea loca Gallorum pervenit. Tum, quamquam fama prius qua incerta in maius vero ferri solent) prae-
Epta res erat , , tamen ex propinquo visa montium altitudo β, nivesque caelo prope immixtae, tecta in-sormia imposita rupibus, pecora iumentaque torrida frigore, homines intonsi et inculti, unimalia inanimaliaque omnia rigentia gelu, cetera Visu, quam dictu, foediora, terrorem renovarunt. Evigentibus in primos agmen clivos apparuerunt imminentes tumulos insidentes montani; qui, si valles occulti Oros insedissent, coorti in pugnum repente, ingentem sugam stragemque dedissent. Hannibal consistere signa iubet; Gallisque ad visenda loca praemissis si, Post
triam cona perit, tran Si tum ea non esse, caStra inter Onfragosa omnia praeruptaque , quam extentissima
potest valle, Iocat. Tum per Eosdem Gallos, haud
sano multum lingua mori luisque abhorrentes, quia in se immiscuissent colloquiis montanovum, edoctus interdiu tantum obsideri saltum, nocto in sua quemque
e uri ros erat: vi se ad vi I. 26. n. 5. Pritis redundat, aut sigii. nnie qunmrn venissent; Ratior. C tiset ad lX.
68쪽
dilabi tecta ; luce prima subiit tumulos, ut ex aperto I atque interdiu vim per angustias facturus. Die deinde simulando aliud, quam quod Parabatur, con- Sumpto , quum eodem, quo ConStiterant, loco castra communissent, ubi primum degressos tumulis montanos, laXatasque sensit custodias, pluribus ignibus, quam Pro numero manentium, in speciem factis, impedimentisque cum equite relictis, et maxima parte peditum, ipse cum expeditis, acerrimo quoque viro η, raptim angustias evadit; iisque ipsis tumulis,
quos hostes tenuerant, Consedit. XXXIII. Prima deinde luce castra mota . et agmen reliquum incede te coepit. Iam montani signo dato ex castellis ad stationem solitam conveniebant; quum repente conspiciunt alios, arce Occupata Sua, Super Caput imminentes, alios via transire hostes. Vtraque simul obiecta res oculis animisque immobiles parumpor eos defixit *. Deinde ut trepidationcm in angustiis, Suoque ipsum tumultu misceri agmen videre, equis
. Ex aperio. ut in aperto I, 33;
al. ae i erimpi vel iae iam. Conser ad V, 38. n. 4. - Vim . al. Miam. Mox eonstiterant et erimmtinissent . scilicti Poeni, et sensit Hannibal. Al. e stiis erat et erimmunisset, sorte rectius. 8. Cum expeditis. acerrimo siti que Miro; vide ad I, 7, a. s. - An- qtis ιas eoiadat, ut XXXVIII. u. Ex
ad V, 5. a) ad alationem sotidom. nil alium. - Aree stia iunge; sua sti- per capita coni. Sigon. . et, ne τό stia redundet, arce stimma . vel stibilo Bauer. Sed area sua eodem sensu dictum , quo supra statιo solita, et sti
tua in itimulis, quem Galli in or litioisidere solebant. - Via. sorio infris: Geon. ititeli. e superioribus Mia per
2. Immotiles Parumper eos desixti. eleganter exprimit imaginom homi num, Prae fitupore, statuarum instar. sine omni motis in lino eodemque loco
69쪽
T. Livi Imaxime constcriantis. quidquid adiecissent ipsi terroris , satis ad perniciem fore vati, perversis rupibus iuxta invia ac devia assueti discurrunt. Tum vero si
mul ab hostibus, simul ab iniquitate locorum Poeni oppugnabantur; plusque inter ipsos sibi quoquel dente A, ut Periculo prius e aderct , quum cum hostibus, certaminis erat. Equi maxime infestum
nemora etiam repercussaeque valles augebant, territi trepidabant, et icti sorte aut viane rati adeo Conste Nahantur, ut Stragem ingentem stinui hominum aE sarcinarum omniS generis sacerent: multosque si turba, quum praecipites deruptaeque utrinque angustiae essent, in immensum altitudinis deiecit, quosdam et armubos: Sed ruinae maximae modo I iumenta
70쪽
cum onoribus devolvebantur. Quae quamquam foeda visu erant, Stetit parumper tamen Hannibal, ac suos continuit, ne tumultum ac trepidationem augeret. Deinde postquam interrumpi agmen vidit, periculumque esse, ne exutum impedimentis exercitum nequidquam incolumem traduxisset, decurrit ex superior loco; et, quum impetu ipso sudisset hostem, suis quoquo tumultum auxit. Sed is tumultus momento temporis, postquam liberata itinera fuga montanorum erant, sedatur: nec Per otium modo, sed prope silentio , mox Omnes traducti. Castellum inde β, quod caput eius regionis erat, Viculosque circumiectos capit, et captivo frumento ac pecoribus per triduum exercitum aluit. Et quia nec montanis Primo perculsis, nec loco magnopere impediebantur, aliquantulum eo triduo viae Consecit.
XXXIV. Perventum inde ad frequentem cultoribus alium , ut inter montana, populum. Ibi non bello
crimiseros eripit; conser ad v, 5 . I. Nox in II et tiri in is edd. legitur et earliso ac pecori s. unde Valla et alii repostiere et caprisortim re ratis; sed Strothitis . quem sequuti fin mus , et e riso stimento ae p. ex Polyh.
σιν ηψραες ευπορίαν. Vulgatam ieet. et ea iMortim P coribus reete damnat Bauer. , qt aerensi quinam illi rapit, ipatit quorsum attinebat rapi. ut' preo ribus eo in titerentur milites, qunm satia soret, Peeora capta e My Nee tamen placet conieetura Pius et ine rum p. Erra. coni. eapti is. Forte leg. et rapetis eortim Pecornua. Plura excidisse suspiraticiliae Cron. qti in Polyh. verbis praee. tradiderit. Hannibalem
recepisse numerum ingentem equo rum . iumentorum ii minum irae, a montania hdductorum. Idem Cron.
nota inale mox eme ad. et quia noe montoni proelio per Isi, nee Deia m. -- pediebant. vi Ante m ntanis exeidis videtur a . ei impetu P l Primo I aut
nasmus est etiIIortim a populo distinctorum . vi aut mytidis notat locum. regi nem, vicos . hominum gentia, aut leg. Devim ἰη Bauer.