Joannis Luzac Oratio de eruditione altrice virtutis civilis præsertim in civitate libera

41쪽

Reip. unquam pronunciet vel in judiciis dominetur, neque optimates, ab omni civium subrum arbitrio in creandis Magistratibus liberis Civitatis se magis dominos quam

rectores arbitrentur. Moderata ejusmodi si probetur in Regimine is ura, optatissima simul aderit aequalitas, non ista quae ex plurium voto omnibus idem, sed ea quae suum singulis tribuat, pro dignitate quemque honoret, ac malos cives, turbidarum praesertim rerum auctores, sediditionis duces, poenis castiget meritissimis. Sed quorsum vagore, In aliena prorsus me ipsius materiae cum utilitate tum dulcedine abduci sentita Ut in viam redeam, breviter demonstrandum mihi erit, Eruditionem Virtuti civili illa nutrimenta aut illos ut ita dicam igniculos subministrare , qui Libertatis am rem alant /generosa pectora ad quaevis praeclara stimulent, incendant. Batavam hanc nostram Rempublicam, arissimam mihi Patriam, ad testimonium voco, atque ita voco, ut nullus alius Populit illustre magis hujus rei documentum pra here mihi videatur. -- Palatis, AUDITOR Es, futurum

s fuisse,

42쪽

sailla, ut Majoribus nostris, quum sese posteritatemque

suam e dirissima servitute in libertatem vindicarent, tanta esset in summis periculis prudentia, tanta in malis conis stantia, tantus consiliorum vigor, animorum robur, nisi viridem aetatem suam, non ut hodie juventuti plerumque mos est, ludis, voluptati, sed severis legum mite, rarum studiis consecrassente ob oculos vobis ponite fortissimum eidae meae De.fensorem, Janum ousam, totam Dousarum Nordui.

censium Gentem, quae si maxime in Te, VIR PERIL-Lus TR Is desineret, doleremus omnes boni. ---Ob oculos vobis ponit Virum summo loco natum, auctoritate pol. lentem, maximis Reip. curis distractum, armis aeque

civili sapientia clarum , sed literis ita deditum, ut dubium sit, an Eruditio illi magis ad Virtutem Civilembo.lendam profuerit, an ipsa virtus Civilis ad Eruditionem adpetendam. Contomplamini porro Virum illum, cujus gloria non nisi cum ipso Batavorum nomine interitura est, mugonem Grotium V contemplamini alliisire par Fratrum, Nittios Creditisne, AUDITORES, aut illi, iniquis obsequentissimorum Judicum suffragiis dum-

43쪽

nato, aut hiis pravo civium iudicio oppressis, vaferrima arte ad necem irretitis, talem animi magnitudinem in adversis fuisse futuram, nisi ad excelsam indolem acce sisset ingenium, Antiquitatis olore ita imbutum, ut in Louvensteiniano carcere, sub ipsis carnificinae eruciati, bus inde peterent miseriarum ac doloris levamentum e Sed quid opus est, AUDITORES, ad remotiora nos

conferre tempora, ut quantum exacta veteris aevi cognitio faciat ad pernoscendum ingenium humanum, atque adeo ad comparandam prudentiam civilem, demonstrinmuse, Unum virum vobis excitabo , cujus mortem, gravissimum huic Academiae, irrenarabile damnum, nondum eluximus, LUDovi CUM CAS PARUM VALCxENAE R iu M. Erat ille quidem ab ipsa pueritia ejus tranquillitatis, quae in studiis est, ita amans, adpetens, ut a negotiis publicis sese quam longissime removeret atque ad literatum otium, quod cum dignitate conjunctum est, lubentissimus perfugeret At illa tamen fuit in summo viro rerum civilium scientia, tam pulchrem principum more dc populi vitia ille noverat, ut non tantum de iis, quae iam facta essent, acutissime judicaret, verum etiam

quae

44쪽

quae jam futura essent, non ex avium volatu, sed ex ii timis Historiae penetralibui, callentissimus Augur praesegiret. Ut dictis fidem Aciam, redite, quaeso, in mem riam excellentis illius orationis, quam ex hac ipsa Chthedra habuit, deputaris Athisiensium mmbus, pro t-

rum diversitate cresentis bentisque Reip. caussis Et, si Patriae vos tangat amor, legatis illam, iterum legatis. Quae nostram Rempublicam, ut quondam Athenas, nunc etiam exedant mala, quae causae nos civilibus discordiis agitatos, hinc fraudibus petitos, illinc paucorum ambitione vexatos, aut turbulentorum hominum artibus delusos,

ad certissimam perniciem pronos praecipitent, in speculo Graecorum non sine horrore quodam intuebimini. Quando VALCLEN AERII mentionem injeci , spectatis, HONORATISSIMI AUDITORES, me illud praestiturum, quod cum hujus diei solemnitas Wille, in quem adscendi locus, tum necessitudo, quae mihi cum Viro Clarissimo fuit, vel ipsa potius pietas a me postulare videatur Exspectatis ex ore meo debitas VALCLENAERio

laudes Sed cupidissimum vires deficiunt; dicturo vetaba intercipit dolor Singulatis enim ista mihi sors obti-

45쪽

git, ut . ut laetissimis auspitur illa,scere dies orbuihit, illidi: imii sescientis sueta sinagnia ita exter. pene 'mihi, fit .saetruma, . - Quis cxiunt titit Sit mentit isthinoem iun, probe recordor Ilinc illa, quam pro hunianitate vestra conilonalitus, stimi animi imbepillitas, extinctu , si qui indu in ilicendo fuit, vigor. Is etenim hi suo studionim genere fuit CF R R. R RIUS, ut, si a B Dido uenisterhusist discedas, qu Cim illo hoc aevo com-

tissimam eloquentiam, incredibilem pene infinitaque rerum arietate instructissimam memoriam coram vobis commemorem, qui plexique VALCLEN AERIUM praesentes novi.

46쪽

gisque commeream omni opera: ianitar; meque cuiquam vestrum ullo ossiciorum genere aut honesto obsequio deesse constitutum est. Si in ornanda Academia impari gressi vos sequar, at sequat tamen vitalem me praestabo, qui, ingenio doctrina singulis vestrum facile cedens, animi simplicitate, morum facilitate, ac Batavo candore ne-

vox autem nomine mihi compaelandi estis, EST ELi ristime; --venerabilis seuex ALLAM ANDR Quos arctipsima familiaritatis tenet opula, i& a me vos hic eonjungi sinatis. Laetus ejus temporis recordor, quo phrentum meorum amici veterrimi discipulum me habesiatis, vobis deditissimum. Idem is ego sum, jam novo vobiseum livinei obestigatus ri'. si quid candidam fidem professue editis, s statuatis, velim, benevolentiam , qua me olim prosecuti estis, nunc etiam, si qua in me est, pietate me

in quoquo sole ni hoo , dis an obliviarier, optimedes init gerrimo vo OR DA,' tuli, inqram, qui Virtviam Civilegi rellaild- ant oeulas 'mmitto fuisti verinus p

47쪽

Ram enim ac inullo pretio aestimanda Academiae nostrae

est felicitas, ut illi Juvenes, qui ad Rempublicam sint accessuri, in te in Clarissimo, EEssELio perfectissi,ma habeant illius Virtutis exemplaria, qui patriam vestram sic diligatis, ut verum Jurisconsultum eundem esse virum bonum, civem utilissimum, ingente licet invidia, planissime comprobetis. Sed ad publica haec merita accedunt privata tua in me beneficia Nam ab eo temp*re, quo docentem te audiebam, illo favore me fuisti complexus, ut quem ego amicorum meorum te integritate, fide, auctoritate potiorem habeam, equidem noverim neminem. Si tali ergo animorum voluntatis conjunctioni recens quaedam ex meo hoc munere se adjunget necessitudo, id etiam inter mea gaudia non ultimum erit computandum. Quo te tandem nomine adpellem, quem ut Praecepto, rem venerabundus suspicio, ut amicum studiosus colo, ut fautorem gratus observo, RUR FRENI, Vir Clarissime e Tu in me pene puero Graecarum Literarum, in quibus dux eras ante Hems ethusium, vix satiandam sitim excitasti: Tu suscipiendae hujus provinciae jam mihi praecipuus fuisti auctor suasor, quam ego, insperato oblatam,

48쪽

ne capessere quidem ausus fuisseis, nisi te monitore etiamnum uti licuisset, ac tu mihi in illis studiis, in quibus eum alchenaerio facile principatum tenebas, praesens, quod adhiberem, oraculum adfuisses. Patere igitur, ut iidem tuam publice implorem, Q Ulae vicissita pondeam, me nullo dolo nullave culpa commissurum, ut seu

discipuli, seu amici, seu collegae tui te unquam poenite t. Ad vos denique, ORNATisSIMI ACADEMIAE Civns, lectissima Juventutis rarona, mea st vertit oratio. Maximam experti estis adem, valeremerio parem Praeceptorem nunquam habituri. Quod in me erit, vestra damna resarciam, non exquisitae illius, quae in hoc Viro erat, doctrinae abundantia atque exemplorum ex intima Graecae Linguae notitia petitorum copia, sed diligentia, sed comitatem prolixa in vos vestraque studia voluntate. Commilitonem me habebitis fidelem, gnavum, indefessum, Qtalem praecipue in comparanda Eruditione hortatorem, cui haec votorum summa sutura sit, ut vos non tantum reddat doctiores, sed, meliores, Cives Patriae amantiores, Majorum denique vestrorum simillimos.