Compendium Michlól, hoc est, Absolutiss. grammatices Dauidis Chimhi nunc primo editum authore Rodolpho Bayno Cantabrigense ...

발행: 1554년

분량: 158페이지

출처: archive.org

분류: 어학

31쪽

DE CONIUGATIONE CAL. 2o

Coniugatio quaevis modos seu tempora habet, quae rursum per numeros, personas,& genera variantur, ad hunc modum. avn preteritum.

Hoc verbo Iea, vilatauit, exempli causa recentiores utuntur Grammatici: veteres autem nt, operatus est, uti consueuerunt, cuius cum prima litera sit Na, secunda l)ν, tertiant, obtinuit usus, ut cuiusuis seu nominis, seu verbi prima litera, 'fata Na, secunda 'van i)y, tertia denique vocetur Dan I: . Literae seruiles, quae ad tres radicis literas accedunt, personarum & numerorum diuersitarem secernendi gratia, eaedem in omnibus coniugationibus habentur: praeteriti vero sunt sex, nempe liq)m, ultimis syllabis adhaerentes. A motationes in tempus praeteritum. Cap. X V I 'M. Huius tertiae singularis masculinae nna vertitur in Inp, cum accentibus aliquot primariis, quorum si- perius mentionem secimus, & quos uno nomine p*φn appellant Hebraei, vel nIzyn stationem, vel pausam, utina a , idn', panem suum esurienti dedit, Erech. i8.

ta excipiuntur.

Vopa mpa, fitaui sti,, itaui. Hae duae personae in omnibus coniugationibus sunt iv *, verum cum an, quae

32쪽

quae praeteritum in futurum vertit, fiunt v n, in sociivpnns, & obseruabis statuta eius, Deut. . in am& loquar iudicia mea,Hier.i. Multa sunt excepta ab hac regula. py, visitauerunt. Haec persona semper est y va, nam virgula, qua Iap in prima suspenditur, appellata anz, non est nativus accentus. Quoties retrahitur accentus in penultimam, Nuti mutatur in IV, vel in 'ns, pro natura radicis, ut D*u u numa, in reti quod absconderunt Psalo. zxv inimici mei viventes roborati sunt, Psal. 38. Si dii in pu sterit avn vel nu, habet main loco Nus, ut 3 va, operati sunt. ompa Ῥyita Sis. Semper est ym&sub xbn ny in quibusdam venit pnin, in quibusdam ditan, loco rina , vidi V, 1 Ua ' ur Mai, & postulabitis ab eo nomine meo pacem, vel compellabitis eum nomine meo pacifice, Samu. 2S. 3Tlpa , visitauimus. Semper & in pΞm mutatur nna in I*p, sed non ubique, ut in o , & dixistis liberabimur. mpa. Loco Nn scemininae un reperitur, ut IN U

nam transiuit manus, Deut. a. νη .

mpa , i itasti 'mina. Ig7 si fuerit gutturalis . habet

etiam Ina, ut ps y ann o, capiesque manu tua decem panes, I. Reg. Iq. Uxanyzv Mn, num audivisti filia mea, Ruth 2. De Cap. XVII. Sic participium temporis praesentis appellant, quod inter praeteritum & suturum medium obtineat D.iii.

33쪽

locum. Et nominum more, numeris & generibus,non personis, ut verba, flectitur,ad hunc modum. inrapia re pia N mpia in pia I ana quies, quae est inter Na & rv, nempe quandoque non adxst.

A motationes.

rv locis aliquot mouetur cum H 1prari loco 'nae, ut i*mnnN,tu sustentas sortem meam, Psal. I6.umpia, vi itates iri. nia *za,hoc est,in regimine, reiecta d3 finali, retinet cum 'nae, more nominum m sculinorum. Nam quoties in statu regiminis ponitur, pro nomine Irin accipitur, ut empnn tam do, cust dientes custodiam sanctitatis, vel potius, custodes custodiae sanctitatis, Nume.y. η hva, operantes iniquit tem, vel operatores iniquitatis, Psal. 9a. Sic niv mia im&suit aedificans, vel aedificabat ciuitatem: nam non est in regimine, Gen. . sed mia,costructor Hierusalem, Psal. is. Adhaec quoties participiis adhaeret una ex his literis Oza, non participia, sed velut nomina habentur. Igia, Ῥsitans. Variis in locis Itiliteram superfluam, nz3 a vocant Hebraei) recipit,vt ri yy Iaa' mos, ligans ad vitem pullum suum, Genes .mpia , Uitans 'mina. In quibusdam inuenies rarIoco si i sub bybn Pu, ut n)ῖ an nN nn*ia, custodiens vineas,Can .i .nmi a,scut dolores parturictis, Esa .ri. nneia. In p*zΠ, hoc est, in pausa, mutatur prius , iap in; et, vin γυ mi' ITNΠ , sed terra in aeternu stat, Eccl. i. Verum haec regula non semper seruatur, ut nanrtana Nygian tentotium David corruens, Hamos s. mpru

34쪽

Vieta. Quorum hyan nes hoc est ultima litera, estnin, vel iiv, illa duplex nna sortiuntur pro duplici , , ut

De biva Pubui Cap. XVIII. IN significatione participio passivo respondet,&proinde sic vocatur a nostris. Apud Hebraeos hoc nomen sortitum est, quia in hoc verbo πa,quo Gramatici antiquiores sunt usi pro exemplo,tertium locum obtinet mys, factus, & proinde in quovis verbo, vox illa quae huic voci conuenit in punctis, vocatur mus,ut rapa visitatus . Flectitur numeris & generibus ad instar nominis, non personis, ut et ruri pa n 3M-zΠ3pa rapa

Annotationes.

Vna syllaba crescunt, quorum Ist, hoc est, ultima,est run, Vel py,ut vapa plantatus, nerui missus,n no superfluus. Pa. In regimine I p mutatur in Nuci, ut nim ara Naingredere benedicte a Domino, Genes et .mpa. Quies quae est inter Nan Ita mi, quandoque nostribitur inquit David Chimhi, quasi diceret, quandoque scribitur, cum kibbuis, ut duU indutus purpura, Prouerbiorum 3I. lpῖ. a *2,hoc est,in regimine mutatur Ipst in rim& Nn mutatur in un,vin nauu ,& turbata spiritu, Esa. Fq. PNam n az3, ebria & non a vino, Esa.si. Quo in loco, ut aliis nonnullis, deest a*ῆan, hoc est, nomen quod regitur, ut sit sensus, ebria calamitatibus, & non vino. Multa nomina formam regiminis habent, quae in re-. . gimine

35쪽

DE CONI vGATIONE C A L. 2

gimine no intelligitur, ut i που os si dedero somnu oculis meis, Psal. isa. ypore ny naU,labium quod non noui, audiui, vel audiam, Psal. 81. Verba quae Hebraeis dicuntur a zivnω zn,hoc est. intransitiva, carent , vst, ut ab I*V stetit, non dicitur zv,neq; ab ῖ Π,ambulauit, a n, verum benoni utriusque vice langitur. Sunt verba quae utroque participio carent,quorum loco 'rin deti substituitur, ut a verbo prinprocul sitit, neque min, neque pan 3 dicimus, sed piri longinquus. Sic a verbo a p,appropinquare,neque a ipbenoni, neque a p paliut dicitur, sed nomen 'Νn,a ppropinquus. De meo fonte, siue in itivo. Cap. XIX. V rta pars huius primae structurae siue coniugationis, Hebraeis est 'riez, vena, scaturigo, quod ex eo, tanquam ex sente, reliqua tempora scaturiant. Est ut modus infinitus, personis & numeris destitutus, in significandi quoque ratione cum infinito quadrat, &cu quibusdam literis seruilibus, nempe Oza, gerundia &supina supplere poterit πιξο, sane quibus raro veniti nisi lateri sui verbi adhaerens, ut irin ρn m*S, custodiendo

custodietis: exempli causa. Iipap Iipa' 'upga 'lipea mpa Habet triplicem in motionibus varietatem, nempe mea cum literis ct a, secunda serma mea, tertia sua. Ex his quatuor literis, quae inseruiunt ip*, tres, nempe a z, motionem nativa habent inU: sed in principio dictionis, ubi Siaa occurrit post Sm,prior vertitur in pπn quarta vero litera zῖ, quae ponitur vice la de ,propria

retinet

36쪽

as DE CONIVG ATIONE CAL.

retinet motionem, sequentiliterae vi II imprimens,quo desectus pa suppleatur.

A motationes in 'iun.

mpe. Si iungatur dictioni sequenti per 'ξz, mutaturn in in 'lyn Izp, ut 'numa priusquam regnaret rex Genes. 36. 'nt nam o vava, cum poenam luit derisor,sapiens euadet peritus, Prouerb. 2I. nipa. Recipiens Nn literam nosiphet, ubin versum in

lun Izp trassert sub divan Na, hoc est, sub primam litera,

ut n3Man 'N nang , ut accederet ad opus, Exod. 26. Verum Nn adiecta rapn sermae sua, mutat Navi in pran, vel in nna, si gutturalis fuerit Na. Prioris exemplum. nva lannis, ad succubendum ei, Leuit.2O. Alterius exemplum,na ndvis, ad peccandum in eo, Leuit. s. nim nN nanis

ad diligendum Dominum, Deut. O. De imperativo modo. Cap. X X Vinio in loco ) n collocant, numeris & gene-Vbribus, non diuersas personis variatum. Rerum ordinem spectantes, solum secundam imperativo modo tribuut personam: nam neque nobis ipsas,neque absentibus ex more praecipimus:persenae vero absenti hoc est, tertiae, perfuturum praecipit haec lingua, vel potius optat. Imperativi exemplum. :nviva rapa rapa 'alea

Annotationes.

37쪽

esto mei Deus meus in bonum, Nehem. s. Et prima per accentum suspensa syllaba, fit cameis latum, vi md uus plura )oaa, custodi animam meam, quia pius sum, Psal. 86. Caeterum d in in prima habent, quorum Nahqan est gutturalis, cum Nn nosepheth apponitur, ut mim netvi, detestare Israel, Numer. 23. Forma hya cum Nn nos heth talis est, u s V m nn etimitte puerum mecum, Genes 38. In pξzn vero, ex diva fit Gya, adhaerente Nn nosepheth, ut, neti ', occi dentem & meridiem posside, vel versus occidentem,&versus meridiem haereditatem cape, Deut. 3.

mea isitate. ybri r gutturali, forma nonnihil im

nini '8ς, recedite procul a Domino, EZech. H. ripa. In pnari holem retinet,ut mira etiam mihi,etiam tibi non erit,diuidite, I. Reg.3. ni ais iam Mun, Domini magni, & tremendi memores estote, Nehem.ε.

ripa illita 'mina. Quibusdam in locis reperies sub

ta& laetare, Ioel. 2.nrupa. In alia serma na,va, ut metri mn π dia nauno audite mulieres verbum Domini. Tertia forma caret Nn, ut NI* ' lN P, Vocate me amaram, Ruth 1. De futuro cal. Cap. XXI.

SExta pars primae structurae est v suturin quo nomine imperativi modum quoque comprehendunt

Grammatici,

38쪽

27 DE CONIV GATIONE CAL.

Grammatici, quia quod iubetur fieri, nondum fictum est. Hoc tempus ultimum, in m nomine peculiari vocatur, quod unam ex his quatuor literis unaquaeque persona sibi vendicat: ' N enim primae singularis indicium vero tertiae utriusque numeri, tu primae pluralis, ire vero ambigua multis personis suturi praefigitur, ut ex hac descriptione patebit.

Annotationes.

mptN Ῥfitabo. Sequente 'Θz, & coniunctione ad monosyllabam, vel ad dictionem fili, , mutatur d in incam eis haleph, ut man *m , obseruabo illi misericordiam meam, Psal. 89. Idem patiuntur tres personae sequentes, nempe lipp) mean nipa mpas. Alia est sorma suturi exiens in rint, ut aetnazUNdormiam, dormiet. Sunt quae utramque formam obtinent, ut retrinbon, & cessauit manna, MN annaUn net, quare cessabit opus e Caeterum in nna exeunt, quorum hyan ct est ru vel n)n, ut v m audiet , n m mittet. Ea quoque quoru 'van Py est gutturalis,sere habentnna. Sunt tamen ex illis in v an, ut dulN n23, & quare detestabor Num. as. v v d 3, & rugiet super eum, Esa. . hyas. Formae huius quae sunt, in pῆzn mutant nna in IPp, ut izη* ΠPa neri unet a, &mactauit, & accepit Moses de sanguine eius, Leuit. 8. Sunt quae in ppan amant rina, praesertim haec quatuor verba, 'ns', &dixit, barin & comedit, a ',& iuit, distendit. Sunt E. ii.

39쪽

DE CONIUGATIONE CAL.

seruabitis, Exod .is. cum duplici nos. Quae sunt alterius sermae, habent xyst in accentu suspendente, vi zz m n in N, capita vestra non denudabitis, Leuit.io. pan Iea'. Peculiare est his duabus personis haberentΘupa appensum, ut paro' o p nana, & ipsi priusquadormirent, Ios a. Quo in loco obseruandum est, Raeti mutari in Ipp propter da superadditam, ut in pronominibus fieri videbimus, ubi ad eum locum ventum fuerit. na mpzn, Ῥisitabitis, - sitabunt 'minae, vel ni vari iuxta sermam cum nna. Post tertiam radicis Ivliteram

protractionis Tapn vocant Hebraei) frequenter admittit, praesertim in verbis impersectis, ut pro naNan ,&venerunt, legitur Hieremiae in nysan ,&pro nanam ,&eleuasti legitur nunaam EZech. I6.na ripan. Idem accidit huic personae quod ultima: Imperativi, nempe, ut Nn amissa, retineat in finale cum Izῖ, ut odium i anan a zn nua lava Ia )a, nam sic solebant

quanao in natepli came meas. Alterius exempludebo, Esa. 18.

40쪽

bant vestiri filiae regis virgines, chlamides. De Niphal coniugatione secunda. Cap. XXII. SEcunda structura, itue coniugatio var, hoc nomen

sortita est a paradigmate 'va, secit, cuius cum sec da structura in ordine sit 'vaa, obtinuit usus, ut omnia verba ad instar 'vag sermata coniugationis Niphal e se dicantur. Sua nota pa fronti praefixa,& suis motioniabus,a cal & reliquis coniugationibus, in praeterito & be- noni secernitur: ut anea visitauit descedit ear, visitatus est, passivam habens significationem. Et proinde a Vesebis in cat neutris, Za) sormari non solet, paucis excepti ut ma nainiora 'xa,sicut umbra cum declinat ambul ut, vej coactus sum ambulare, vel seci me ambulare, Psal. io'. A verbo a'si habitauit, a ia in 'UN d va, in ciuitatibus quae non sunt habitatae, EZech. 26. Niphal variis in locis significationem reciprocam h bere obseruatur, cum idem agit & patitur, ut 'NAM ' γυa, sed Hamasa non suit seruatus,vel non seruauit se

piam suerit redactus frater tuus, & vendiderit se tibi, vel venditus fuerit a semetipso tibi, Leuit. as. Quaeda denique in Niphat reperimus, quae in cal nohabentur, ut vaUin iurauit, &authore Davide Chimhi 'non dicimus, sed nnia relictus est, Π M innixus est. Quod ad rationem literarum seruiliu , & motionum vatietatem spectat, omnia in subiecta tabella spectabis. 32Ι plural. a 3 i singui.

SEARCH

MENU NAVIGATION