Compendium Michlól, hoc est, Absolutiss. grammatices Dauidis Chimhi nunc primo editum authore Rodolpho Bayno Cantabrigense ...

41쪽

DE CONIUGATIONE CAL. sokgia,& pa motione correspondente, vi 2Sina, aestimatus suit, Inya,timendus, Psal. 89.

A motationes.

mpo sitata est.Quid patiatur aliquado, exeplo Vide. nna γ, obliuioni data est Tyrus, Esi .as. Nn versam in

n pay. Quorum diva est mn vel ru, habent hac forma, nn pha, capta es, nnapa obliuioni data es:vn cum Um, ut sit discrime inter hanc secundam,& tertia sceminini, quae uri habent aliquando, ut dictu est, sed cu nam.

netin. Tertia praeteriti cum nns,benoni vero cum I*ξ, nisi fuerit in regimine, ut liet' ana, balbutiens lingua, Esaiaempsa. Tertia praeteriti cum Na V sub 'van ru, sed pasticipium scemininum cuI3p. Quod si in p*zn transeatum in I*a, fit *, ut mξaa: participium vero ubiaque est v *. ip*n Modus in nitus. Amissam pa huius coniugationis indicem Um repraesentat, Nn insuper adiecta. pan* Ipzrri Ipana Ipma Ipzn Alia reperitur forma,remanente litera da, vizri J,pugnare, rii Ua, mitti, za zn a dy a zN, si pugnando pugnabimus contra eos, Iudic. H. Iezri. Cum rva Vel Iz , Nn nonnunquam amittit, ut prin iv 'pya , pro 'py cum defecerint paruulus &

Mutata sede accentus ut fiat 'in*, mutatur etiam 'nx

42쪽

iri N Futurum.

ea Literae n)p&i33 claudentes dictione gaudet rea, ut n)yn ypana, & rupta est ciuitas, a. Reg.2s. Verum inppan crescunt una syllaba, vi nnai naUn nil, in die sabbati aperietur,HeZech.ψ6.nVlpin, vel ΠΥlξῖn. Cum nna, & in pῆan cum I*2, Vtrunnm d)o in alN ,&aures surdorum aperientur, Esa.3S.Il z3. Omnes literae Nn imperativi & infiniti, habent rix in his, quorum prima est gutturalis, vel U , ne pereat etiam, cuius ynnN & Um non sunt capaces, utrix nia inn ama, in medio platearum interficiar, Prouerb. ra. Aliquot tamen in locis 'um cum reperies,

& etiam 'ris, sed rarissime. Illud denique de his literis est obseruandum, V di, quoties Uan oblatum iuxta

canones

43쪽

canones Grammaticorum non recipiunt, ad praecedetem motionem aliquid adiicere, ut ex parua fiat magna, n)y vero ru&Nn hoc non praestare, imo quandoque neque vian, ubi offertur, recipere, neque quicquam

priori vocali addere, quo desectus illius deprehendatur.

pan pzri Upa'. Huiusmodi voces in pῖgn in rigmutant Nam ut v imn Π a. sacerdotes Domini vo cabimini, Esa. 6I.

- va Pibet aggravata. Cap. XXIII.

SIc vocant structuram,quae tertium occupat locum, quia punctum vim sibi vendicat, qua nota a caeteris

secernitur structuris. Regulae praecedentis de literis, quae vim recusant, &qua ratione reiecta ab una, sub alia remaneat litera, lectorem memorem esse oportet, ut tri Na,declarauit legem, Deut. I. Multa reperiuntur quae hac coniugationis nota carent, ut vo p* Iro, dissipauit sanctuarium sua Thren .a. nini , spreuit Dominus, Psal. Io. liu nin) una )a, nam misertus est Dominus Sion, Esi .st. Verbum quoque va. Grammaticorum,&quod huic coniugationi nomen imponit, punctuli et an nullum vestigiu habet. Vtcunque motionibus suis cognosci possunt, quae sunt huius coiugationis.Quod ad significatione spectat siue rationem significandi, haec structura verbis intra-stiuis significationem activam praebet, ut a n ambulauit, lyn deduxit. Caeterum ad transtiuorum significationem, Pihelenergiam quandam addit, & vehemen tiam, v aeti fregit, transitiuum est in cal, in Pilianao,

vehementius

44쪽

vehementius confregit: vel denique ad tertium patietem transieri actionem, viniax*πnN naUa,fecit frangere fatuas,Thren .2. Hoc est, iussit,uel curauit, ut alius frangeret. Huiusmodi verba Trasitiva ad tria vocant Gra

matici, quod actio ab agente in patientem per tertium transeat, qui partim agens, partim patiens dici potes Ex his variis significandi modis constat, non esse superfluam tantam coniugationum varietate ex eodem se te, imo ad hunc modum penuriam linguae suppleri. Nam Hebraei diuersis coniugationibus,ex eadem radice formatis,idem dicunt uno verbo, quod Graeci vel Latini variis, ut verbo n*, didicit, in Pihel-docuit, ripvstetit, in alia coniugatione, nempe Hiphil, p*vn statuita comedit, , Nn cibavit. ya Na Struolura Pibet

Αηnotationes in prateritum. Cap. X XIIII Vz. Sequente virgula 'ps vertitur rix in Nan, ut n*an o Uza, quaesiuit derisor sapientiam, Prouerb. I . Tria verba, nan locutus est, da expiauit,&zaziauit, simi, non rix sibi vendicant, nisi obstet accentus. Inrina exeunt cum alia, tum ea,quorum hyan I est gutturalis, ut nyπmN n,U, misit populum, I. Reg.8. Alio rum exemplum. πn a ram nare, perdidit & fregit vectes eius, Thren .2.

45쪽

Annotationes.

pa*.Cum 'ξd idem patitur quod praeteritum,nempe mutat rix in ud, ut na IzNPnyn UN , vir scientiat co roborat vires, vel Viri scientia corroborat, Prouerb.2 . ea d. hyan pu gutturali vel 'o , vertitur nna in I*p, viana , laudas iniquitatem, Esa. 66. pMmN EbN amnopyi, detestor ego superbia Iacob, Hamos 6. Haec regula cum & vim seruatur ubique: cum reliquis vero gutturalibus minime, ut Npn Ind IN UU beatus limmo pauescens perpetuo, Prouerb. 28. i nrips* mpaci crapaci ieyz an i

Annotationes.

Annotationes.

23. Quaedam exeunt in nna: datin aha, diuide limguam eorum, Psal.Π.zn N a U,fac accedere eos, EZe. 7. N. Duplicem formam habent ea,quorum ' van noest gutturalis, 'Iay uag navi, laetifica animam servi tui, Psal.86. Altera, uri nauaua dan, sis sapiens fili mi, dela tifica cor meum, Prouerb. 27. II a. Quam varietatem faciant literae gutturales, vel

46쪽

vim, quoties medium locum occupauerint, meminisse oportet, ut dira rvm a a, benedic Domine substantiae eius, Deut. 33. Tres literae gutturales l)ὶn Ivn Nn, hanc normam non obseruant, ut antea monuimus, hoc est, reiectae nullam notam aliquando relinquunt, ut v a,mnbi nῖ 'na festina cape vestem,taer 6.

pa). Quandoque retrahitur accentus,& fit ub* cum Nati loco rig. Idem fit cum 'pz, Vt saepe monuimus, utumn nN vinx, & eiecit hominem, Genes. a. - . nesn. In pl*t Ra cum nna, Vt niua nim, Domine ne moreris, Psal. 7O.ntas. Saepe dictum est, propter hyantri gutturalem, motionem breuem mutari in magnam: Io IN ' ,&renuit & dixit,Gen.39. Sunt quae non obseruant regula, ut arardi 'Nzn M, ne decutias post te, Deut.2 . eas. Duplex est serma quorum 'et' est nm, vel py. Altera, rim urnn m, & praegnantes eorum disrumpes, a. Reg.8. Altera, ri a n 'arnaui INn a , radet Dominus nouacula conductitia, Esa. 7. De Pubal coniugatione quarta. Cap. XXV.

A Verbo 'νο, operatus est, ut Pilis nomen habet,

ita passi uu eius va. Nam haec vox quarto loco occurrit, dum verbum 'va in varias structuras sue coniugationes deducitur. Vocatur non solum Pulial, sed F. ii.

47쪽

i via mi i ' , Pulis cuius agentis non fit mentio, ut 'IU confractus est, a quo vero confractus sit, non fit mentio. I, 2 3 plures. 1 a 3 sng. t 3a lea tin' pa mea mp2 Iea

progitatus est ab aliquo per alium. Quandoque tes mouetur per 'un Ipp Vt VP nna G, non est abscissus umbilicus tuus, EZech.i6. Obseruandum est hoc in loco,&aliquot aliis, Um recipere ut . I s. In ppan habet I p, vini v Uua 'ux , legatus ad

gentes missias est,Habac. I. res. Quaedam carent contra naturam Coiugationis, ut cras 'ra umpu, illaqueati filii hominum, Eccl.m

in quo ponitur p au an pro Pap: est enim huius coniugationis Benoni, de quo sequitur.

pa. K praeterito per Izp secernitur, ut mi NnNIn Nanis; no, si videris me captum a te,2. Reg. . Ta: Ἀ-Πry gutturalis, vel, mutat I apin holem. id quod non solum de benoni, sed de tota coniugati ne Paliut intelligitur, ut uFip ima at , arserunt sicut i gnis spinarum, Psal.u8. Tamen n', ydnrν, nihil seremutat, ut Π n PN, non assecuta misericordia,Osc. 'ip*n fons, et In finitivus modus. Masa aua 'a, nam furando surto sublatus sui,Gen.4o.

Cum literis QIa non reperitur. naxn caret haec coniugatio, nam opus eius fit per manum alterius, non per manuvetust qui . patitur, inquit

David Chimhi: quasi diceret, est omnino passiua,& Vt patiatur

48쪽

37 DE CONIVG ATIONE HIPHIL.patiatur aliquis, quod in illius potestate non est,

imperamus. imN Futurum.

, an tum, coniugatio Hiphil, seu vocatur, hoc est, aucta duabus notulis, nempe hin in principio adiecta,&nii inter ru & marines: verum in participiis literam unrecipietibus,& in suturo litetis In Naccedetibus,tin prete-cipuus character coniugationis,raro apparet. Rationem significandi habet multiplicem, sicut Pi-hel. incit primo ex neutris transitiva, ut Ha in drivio ab , nudum fecerunt ambulare sane veste, Iob a .nῖnan ns pyra, & statuit animal, Leuit.27. Secundo, tam huius coniugationis est, quam Pthel. ut ex transitivis quae sunt in cal, magis activa essiciant. nempe transitiva ad duo, vel ad tria. Exempli causa, που comedit, in cal verbum activum. in hac vero coni gatione, in duos patientes actionem transfert. Hebraei v Nxi , transiens ad tria vocant, ut IURN 'TN'S secit te comedere man,vel cibavit te man, Deut. 8.Tertia significandi ratio in Rhel & Hiphil est, densitatem quanda, & incrementum ad cal transitiuu adiicere, ut Aug* et U Uan, ecce ego elicio a facie tua, Exo.sq.

49쪽

xma verbo transitivo in cal,q'z aN t non eliciam eum i facie tua, Exod .as, ex Pihel transativo ad duo, ut in cal: sed hic energiam quandam innuit, quasi dicat, simul, vel subito non eliciam eos, sed paulatim. Quartus denique significandi modus obseruatur, cum verba neutra in Pihel &, Hiphsi significationem

augent, ut ia nzx nan V nvo ,& pilus niger creuit in eo, Leuit. Is, verbum neutrum in cal. nzx a νυ , & pilus tuus creuit, EZech. II verbum neutrum in Pihel: verum sestinanter & magna copia pilos creuisse significat. Eadem est ratio in Hiphil, ut vhina a si nN, si rubescat ut vermiculus, Esa. I, verbum neutrum in Hiphsi, per quam coniugationem incrementum quoddam rube-dinis indicatur quod in cal non intelligitur, vi dxv IMumaan, rubri in corpore fuerunt magis quam uniones.

Hae significandi rationes in Pihel & Hiphil minime dis

serae,si Davide Chimhi sequamur,&recte animaduersae nonnihil conferunt ad eruendum uniuscuiusque loci sensum. Nome accepit Uvan l)aa ab illo usitato apud Grammaticos verbo, vs,operatus est,quod per structuras deductum, in quinto loco ,van procreat, nomen suum omnibus eiusdem structurae verbis impertiens.

vistare secit scemina. Et hae personae tertiae sunt ,

50쪽

mi an . hyhn ita gutturalis habet mad Tri, vel nna iuri loco Nata, & eadem ratione Nn coniugationis nota, habet seges, vel patali, ut nazNΠ ni Ins,cum Domino locutus es, Deut. 23. UT i n lay ,& transire facies tubam iubilationis. : ni pad mea dis ri pa* ora pad πpra nudian In paucis simul Nn& uet inuenies in una a, siue,aya, ut nivxpnd onyans , quatuor illis angulos habentibus, vel angulatis, EZech. 6. Ad hunc modum erat aequum utruque participium formari, sed ob difficultatem prolationis abiecta est Nn coniugationis, eius motione manente, quae est nna ubique, praeterquam in praeterito. Pan. Potest legi pa* per 'ny, ut unUx N* n Naiia educens ventum de thesauris suis, Psal. i3s. 'Nan Pabul. i ni ipzn natan iN pzR zmpan Ieaq

Tria puncta Iup sine discrimine vel sub αρ litera ser

uili, vel sub Ny collocantur, ut ta* vel hygd.nga . Quibusdam in locis venit 'un I*p loco Iup,

vi nnm 2 nain, εἰ offerens corruptum, Malach. I.

Prima gutturalis aliam gignit formam nempe hanc. naanda Πῖῆς, statutus in curru, I. Reg. 22. Iaap videlicet mutata in Izp 'un, reponitur sub prima radicali,&hac ratione οῖ participii nota habet yῖA motionem videli

mpci cum literis rina exit in hiric,cum quibus Nnn nunquam deficit, praesertim cum In ut vis v v rvam de ad cessare faciendum pauperes terrae,Ηamos 8. dem

ciente