De idololatria politica, et legitimo principis cultu commentarius. Auctore Ioanne Filesaco theologo Parisiensi

11쪽

S VMM A PRIVILEGII.

REstio priuilegio cautum est,ne qAis praeter Bartholomaeum Macaeum Bibliopolam ParisiensemJmne Commentarium IOANNIs FILEs ACI Theolo - Pisisiensis De Idololatria Politica, excudat, aut ex- ο cudi curet,intra semennium, sub poena in Regio diplomate contenta, dato Parisius. Anno I 6I . Simatum, L E L Evod

12쪽

IDOLOLATRIA

POLITICA

IO ANNIS FILES ACITheologi Parisiensis.

PRAEFATI O.

AL vs PRINCIPIS, SALUS PUB VICA. Liceat

istud praefari auspicio San chilli mi Ambrosi, epistola

26. ad Gratianum Augu stum, cum scribit se asteiactu, cura,censu ac denique

Orationum excubijs,pro ipso sollicitum fuisse. Athac quidem, inquit, ἀιm pro tua silure desereba

13쪽

DE IDOLOLATRIA

mus pro nobis faciebamus. Sic apud Curtium lib. 6.cum Alexander in expugnatione oppidi alicuius apud Indos in maximum vitae discrimense dedisset,ac tandem foetici temeritate, quam illi adsiguat Seneca , euasisset, Macedonum primi Si lili familiares,confusis vocibus flentes

eum orabant,ut tandem ex satietate laudi modum faceret, ae saluti suae, ides, publica, parceret. Sed haec pluribus post ea expendemus. Barbaro isto & plane Gothico iaculo,iam non infimae sortis,no mediocris fortunae homines,non ditiores petuntur,sed Principes ipsi,sed publici parentes, quos dum mortalium sacerrimi emedio tollunt, communem publicae rei salutem immanissime eripiut. Quam lubens istam tam luctuosam,tamque acerbam parricidij recordationem omisissem;ac noueram illud Car- cinnae Seueri apud Tacitum, Annali tertio, prudentiae plenum, domVtica mala tristitia ope-bo rienda; Verum dum istam Regni molem titubantem , dum nauem magna iactatione concussam vidimus, an non de tibicine sublato, ut B derectore,incredibili scelere,erepto nos co- 'gitare necessum est. Quis igitur vere Gallus& patriae suae amans,non libenter illud B. Ambrosij in oratione funebri Valentinian. A. de

pet. Quotidie mihi maior ad dolorem es,crescis adgemitum. Non sunt haec doloris imitamenta; Uixit argute Avere Tacitus, Annali secundo.

14쪽

POLITICA. 3Periisse Germanicum nulli iactantius moerent quam 'o qui maxime latantur. De nobis,de Gallia uniuersa, de toto orbe Christiano optime meritus,

HENRICvs M. stipendiarias,&iure sibi de- . bitas istas a suis reposcit lachrymas: quandoquidem ut cum Patribus Concilii Toletani sexti loquar , dum sui Regis Cinthilani laudes praedicant c. I S. Ipse,auffore Deo,nobis pacem, ipse quasi captituam reduxit charitatem, ipsi s ope quieti, ipsius sumus largitione ditati, ipse medicamine bonitari μα reis pepercit oe recitos subbmauit, is dignis Poluerimus restondere beneflsinion tantis exta

mus copijs Mirtutis, quanto oro susscimus Poluntatis. Exaudiant haec pij Manes Henrici Magni. Plura subiungere non licet, non tantum quia nihild Hilius sit quam magno dolori paria derba reperire , aiebat Seneca de consolatione ad Polybium c. 22. Verum etiam quod si prolixis uera ro hoc magus in eonsolando af iam eum quem conso-- lari Pelim, oe diutius moerorem eius tenebo,ut loquitur B. Ambrosius oratione citata. Quam multi his annis superioribus pro tuendaRegum ac Principum vita & salute scriptis suis sese aduigilasse videri voluerunt: Verum dum illo- rum salutem omnibus aggeribus 8c munitissimis propugnaculis circumuallare moliuntur, non aduertunt se in arenosis locis insanas substructiones construere;Nullum vel durius,vel magis solidum saxum Reges Principe sue secure ac certo munire aut tutari potest undi-

15쪽

4 DE IDOLOLATRIAque,quam INNOCENTIA, quae nullo ariete,siue alia quavis machina perfringi,nullis cuniculis perfodi queat. Plinio in Panegyrico ad Traianum id v isu in. Fidissima custodia Principues ipsim Innocentia. Externa illa discrimina explicasse videntur, qui de rebus huiuscemodi ha ctenus disseruerunt, interna quae proxime Reges ac Principes attingunt, nescio quomodo praetermiserunt. Illud nobis excutiendum propositum est ; nullam rem pestilentiorem aut perniciosiorem Principibus existere,quam si seu priuato ingenio,seu alterius impulsu,deerciscunda Diuinitate cum Deo praepotente agant. Illa nobis explicanda Idololatria golitica, qua non sollim Principibus,Diuini Miluia 'dam Numinis signa & notae tribuutur,Verum- etiam tantum non in coelo viventes collocantur, δι apotheosi miranda donatur. Meditatum huncce Commentarium paulo post H ENRICI MAGNI mortem & nefandum parricidium, affectum M vix absolutum e manibus excusserunt tot libri postremis hisce annis de Regio iure conscripti, quibus dum suo iquisque genio indulget,quam multa sunt none coelo , sed ex orco , ex arena 8c spoliario, ex mendaciorum Τί calumniarum colluvie, petita,leguntur. I Upum aiunt non tantum unguibus & dente. verum etiam halitu ipso nocere,

sic horum scriptorum aliqui sicas aut venena parant Regibus necandis, nonnulli palpo M

16쪽

proiecta assentatione,velut praesentissimo veneno,Principis animum mentemque infici ut. Themistius orat. 4. ad Valentianum Imp. scribit ex Assyriorum libris mentem Regis dextra Dei, quasi intellitio, circumuallatam esse: ex Hebraeis depromptum. Prouerbiorum c. I 2. Cor Regum manu Dei est. At si modo in coelum oculos attollat: Principi ad immortalitatem

vitamque beatam iter istud pravi ruendum, quibus rebus id essici possit videamus.

C APUT PRIMUM. Idololatria Politica,a, abusepotestatis.

DR IN C 1 pi a seipso certissima pernicies im-λ minet. AEusus poTEsTATis. Haec infausta proles ex Copia de potestate principali procreata est. Cirin enim Principes seu Regnu,seu permultas & varias prouincia S reria omnium, quae ad vita hominu tuenda dc iuuanda coducunt,copia Zc ubertate florentes nanciscuntur, iis facilε ad luxum voluptatemque abutuntur; hinc cum rebus eius m di nimium quantum

abundent, nec unquam defuturas credant,exinde pro sua auctoritate quiduis sibi licere certo statuunt; Malum istud in priuato Principis ingenio enatum, sed delitescens, continuo ab Adulatione proximorum eductit educatum-

17쪽

que: sic derepente adolescit,ut non raro subditos, ac nonnumquam Principem ipsum peia sundet. Haec' videtur indicasse Vopiscus in

Aureliano,dum ait : Et quaeritur quidem quae res malos Princιpes fuciat. Iam primum nimia licentia; Deinde rerum Copia, Amici prsterea improbi, Satellites detestandi, Eunuebi auarissimi,Aulici, Pet Hulti, vel dete iubiles, oe quod negari non potest) rerum publicarum ignorantia. Non placet ordo ille de . dispositio Vopisci, facilior 8c apertior, ni me fallit animus, via Sc ratio a nobis pro possita. Nemini enim dubium esse potest Principem suam non aliunde potestatem metiri solere, quam sui status opibus &rerum copia,necnon subditorum obsequio,quae omnia si ad votum habeat,quam arduum Sc dissicile ut illa summa potestas aequissimis iustitiae repagulis coerceri possit. Levi mometuo dc adhibito Graeculo flatu sic adulationem vocat Augustinus Epistola . in abusum potestatis degenerat. Antoninus apud Herodianum lib. i. perdissicile existere ait, cum quis potentiam obsecundantem habet,moderari sibi, Sc veluti fraenos suis imponere cupiditatibus. De ipsa Potestate dicamus , non enim de Copia controuersa est.

Quid de illa potestate alij sentiant ac Principi suggerat, explicabimus postea,cum de Principis ingenio ab aliis deprauato disseremus.

Principem supra caeteros mortales non tantum sese efferentem , sed Deum iactantem se

18쪽

spectemus, quod primum M praecipuum est Idololatriae politicae caput. Daniel c. 3. Nabuchodonosor Rex Babyloniorum Colossium

ingentem instruit, quem non alium extitisse quam eiusdem imaginem 3c statuam mihi facile persuadeo, cui sacrificare ac diuinos honores tribuere , suos omnes subditos iussit, nam id sibi vivo videntique arrogare, qui rei usis erat in eo pudor non sinebat. Malebat itaque se pro Deo in statua huiusmodi coli de adorari. Tacite id Scriptura insinuare videtur, cum tanto ille furore exarsisse dicitur, ubi r nunciatum est Hebraeos tres, Sidrach, Misach& Abdenago , Idololatricum & profanum istius simulachri cultum constanter Ec gene-TOse auersari, ac tum demum lata in eos capitali sententia, in has voces blasphemas M impias prorupisse. Quis e t Deus qui eripiet νεs de manu meat Aperte id exponit Seuerus Sulpitius lib. 2.Historiae sacra Nabuchodonosor elatus rebu: secundis, statuam sibi auream immensae magnitudinis posuit, adorarique eam ut sacram essigiem praecepit. Nec alia certe ratione dementatus videtur Nabuchodonosor,ut etiaexplicat Isidorus Pelusiota, li. a. Epistola 177. ad Theodotum Presbyterum. Propter ingentem potentiam,& quia inuicto robore pollere regnum suum existimabat Rex ille barbarus in superbiam atque insolentiam prolapsus est, adeo ut se humanos terminos excessisse de di-. A iiij

19쪽

uinitatis fastigium attigisse putaret.Sed obiter . emergentem ex ista narratione scrupulum quidni eximam. Vni Danieli horum trium Iudaeorum contribuli, socio atque adeo pietatis magistro cur pepercit Rex Assyrius, nec enim Danielis alia mens,alia & discrepans sententia& uno nomine religio ab iis tribus. Soluit nodum Isidorus idem lib. I. Epistola I9. Diuino consilio & prouidentia istud contigit, ne impij & Idololatrae qui aderant, retros ndantis incendi3 globos ut loquitur Zeno Veronensis Sermone I. de Daniele dc tribus pueris) peni

tus oppressos, contra vero irroratum caminum,

blandientesfammas, roscidos pueros lambere Ῥι- με, quae verba sunt Zenonis Dei ipsius summi quem indicarat ipse Daniel , nomini adscribe. Tent. Haec enim apud Babylonios vigebat opinio, nempe Danielis Deum,si duntaxat eius

nomen pronunciaretur, reS admirandas perinpetrare ; Danielem facillime id praestare posse apud omnes in confesso erat, quem res Plane obscuras N arcanas Regi ipsi aperientem audierant. At quis tandem fuerit ementitus ille Deus Nabuchodonosor , Sulpitio Seuero suo indicat S. Paulinus Epistola 4. si quidem Regi orio in solitudiuem feritatemque damnato, luctuosa concretio Capitis intonsi, in iubam leonis horruit, Pt etiam corporis stecie transiret in belluam, qui non sol m a Restnis suis sed etiam asensibus e uiares humanAGoma erintι eonem, )nω nguibus, ulrη-

20쪽

vem ense γ pabulo Jovem referens, ne amitis tantum belluae similitudinem ferret in poenis, qui mustarum si- milufuisset in moribus. Intellecto tamen tandem Deo & sensu reformatur & Regno. Romanos Imperatores Ethnicos nonnullos,Dei nomen& existimationem apud suos ambitiose consectatos fuisse, vulgare est. Dicam alio loco quid illis foeda quadam adulatione tributum a suis,quamquam ipsi illud aut neglexerint , aut non postularint. Sed Imperatores Christianos vel Diuinitatis,vel Numinis appellationem sibi adrogasse quis ferat No tram Diuinitatem dixere Imperatores Theodosius 8c Valentinianus l. 3. Cod. de Summ . Trinit. Eadem .

lege, Nostrum diuinum praeceptum. Et aperte. Nostrum Numen, seipsos innuendo, usurpant Imperatores Honorius de Theodosiius i. 8. Sc l. II.

Cod. de sa crosanctis Eceses. Theodosius Imp.

Suum Numen vocat,Cod. Theod. l. II. tit. I.l.33.

Idem habetur l. 8. Cod. de legib. dc Constit.

Coeleste oraculum nominant Imperat. Iussionem suam, l. IO. Cod. de Sacrosan EL Eccles ut MSacrum oraculum, l. s. Cod. si contra ius, velutilit. public. Nec alio sensu Diumum Πνerbu buum, appellant l. a. Cod. de mandat. Princi p. Amulinus Proconsul Africae, Epistola ad Constantinum Magnum, Scripta Coelentia Male fatis de- tra accepta atque adorata dixit apud B. Augustinum Epist. 68. ut adorandum rescriptum Imperatoris, Curopalates lib. 2. Iuris, Graeco . o