장음표시 사용
21쪽
maxime dignum sit non iis tantum veluti etaphysicis principiis,
quae plurimum habent speculationis, immorari, sed etiam modo quodam echanico naturae causas, emeeta investigare, hine neque inprobamus methodum illorum catomistarum praesertim, Optimam M - Elementarium maxime Recentiorum qui modo quodam macharitares Phy gis sensibili,&ad Μechanicas leges omnia quoad fieri potest re-fσι eusicare digendo , corporum explicant proprietates. Quia vero circa primum illud principium , materiam videlicet in universum , seu circa proprietates , quae omnibus sunt communes corporibus multa sunt etiam mechanice traetatu digna, inter ea seligimus primo , quae circa materiae Extensae in Divisibili proprietates nobis intuenda suppeditat natura.
XXII. Μateriam igitur esse naturaliter Extensam nihil est aliud , nisi illam esse in spatio sibi proportionato verum non δὴ ' ita patra naturam intelligi volumus, ut cum Cartesio putemus illud a materia ipsa , eiusque extensione non distingui, quaeque
ita indefinita sit, ut nullis vel Universi etiam limitibus circumscribatur Sed primo extra hoc niversum concipi posse , debere dicimus spatium omni materia vacuum. Secundo etiam in hoc niverso vacuum absolute non repugnare censemus. Tertio tandem illud naturae viribus emci posse,in alicubi revera esse , si minus per notabile spatium , sive Coacervate , ut aiunt ,
quemadmodum multi hodie Nemtoniani praesertim defendunt saltem disseminate , idest per varia corporum spatiola dissitum, hypothetice saltem subponere in plurimis , quae in tota Physica
traduntur quaestionibus, commodius certe videtur. Dicimus etiam Ene si vo contra Cartesium , Extensionem actualem omni corpori quidem
.nh,υς ' esse naturaliter debitam , non ita tamen, ut neque divinitus ean ., corpus spoliari possit . Inter materiae extensae praecipua hoe- nomena merito reputatur eiusdem arefactio is Conaensatio, cuius explicare naturam satis dissicilis vulgo censetur in Physica nodus Si subponatur itaque in nullo prorsus corpore suos deesse poros is meatus saltem insensibiles , osque capaces esse dilatationis in contractionis in tali dilatatione rarefactionem consistere, in ipsorum vero contractione condensationem; V in eos poros nova externa materia ingrediatur, sive potius spatia Rarefactionis, relinquantur vacua adfirmamus. Reiicimus propterea rarefactio- et Conde otio nem , et condensationem in strictiori sensu, communius antea
vi verior seu a Philosophis accepto, quo putabatur, materiam, quae ad rarum densum indisserens dicebatur, modo in maiori,in modo in minori spatio eamdem posse naturaliter comprehendi nos enim maioris quidem illam,in minoris Voluminis , non autem spatii , si
In Congelatio proprie loquamur, naturaliter capacem existimamus omnis au- arefacti tem arefactionis causa est Calor mondensationis vero Frigus ρῆ iμ , quam Non proinde tamen congelationis phoenomena minus recte eXpli'
' ' cantur, etiamsi in ea rarefactionem potius liquoris , quam ΟΠ'
22쪽
pensationem contingere, iuxta accuratissimas in plurimis Academiis institutas observationes arbitremur.
XXIII. De corporum agentes diuisbilitate plurium definimus naturam rerum divisibilium, sed praesertim temporis, quod quum in successione quadam suarum partium consistat, omissis circa id Philosophorum tricis , iuxta communem Recentiorum explicationem esse dicimus fluxum quemdam aequabilem unius, eiusdemque indivisibilis signi, quod Momentum, vel Instans nominamus eo serme pacto, quo lineam fluxu quodam punctorum continua 2 qmto generari intelligimus in Geometria, ita ut aequales huius tempo- ''ris partes quales sunt Secula, Lustra Anni, Μenso, Dies, Horae, Quadrantes,minuta prima, Μinuta secunda , c. aequalibus momentorum fluentium distantiis , sive intervallis a prima statione numeratis conrespondeant quo quidem modo sensibile quidem forte non est Tempus , verum sensibile etiam reddi potest tum periodicis corporum caelestium motibus, tum horologiorum γ,τγ- ἡ;, pendulis oscillatoriis , prout haec ad insignem persectionis gra- - .ha. dum ab Hugenio perducta sunt quamvis hae temporis mensurae non sint adamussim exactae, vel propter talium motuum non persecte aequalem tenorem , vel propter constructionis machinatum aliquem desectum. Procedendo deinde ad definienda plura genera quantitatum , traditur a nobis hac occasione compendiaria doctrina de Proportionibus ax recentiorem Philosophiam
bene percipiendam valde necessaria. Μox ingressi in celebrem il- Iam controversiam de partium finitanes, an potius infinita divisibilitate in omni materia , expendimus ibi quidem praecipuas, quae ab Auctoribus defenduntur , sententias , non audemus ta 'men in tantis utrinque dissicultatibus aliquid certo definire quam st ρβο ιν quam fatemur sententiam de partium materia , vel in infinitum P divisibilitates esse persuasibiliorem in ad plura Physico-Μathematica commodiorem. Atque haec quidem de Infinito Partium in continuo minorum semper' minorum Nam de partium aequalium in quantitate aliqua Infinit , sive in re aliqua permanente, c quale esset hoc universum , aut hominum multitudo aestu infinita illud quidem non exsistere certo scimus , exsistere tamen posse, multa sunt, quae persuadent, multa quoque, quae dissuadere videntur Nos certe ab hac quaestione dissicillima solvenda consulio malumus abstinere.
23쪽
XXIV. Uum Gravita in genere spectata definiris .isi is is, . R et is possit Conatus quidam Corporis versus
rauitatis Des si terrae centrum, vel quas versus terrae
itio centrum put hic a figura terrae praescindamus 3 Levitas Nero Q Gnatus ab eo cenistro recedendi, certum prim subponimus, et alterutram ex his admitti in natura debere, et non aequalem esse ubique quantitatem , quam non omnia corpora aequali polleant assa, cui semper proportionari vel Gravitatem, vel Levitatem in corporibus iuxta probatissimam sententiam existimamus Pensatis deis inde omnibus phoenomenis, quae circa descensum, et adscensum corporum habentur, multo probabilius putamus, omnia quatuor vulgaria elementa; atque adeo omnia corpora ex iis composita Gravitat om praedita esse tantum absoluta, et postrea gravitate. Quare Levi. ni Corpora , tas, sive Nisus quidam corporum recedendi a centro terrae
vel nulla omnino est, et in nullo penitus corpore quorum postremum est contra Veterum satis pervulgatam opinionem Igni saltem evitatem positivam tribuentium illud vero primum est contra Evangelistam Torricellium, omnia solum esse levia inge. niose tuentem in duabus suis Epistolis ad Academicos Florentinoso vel si .qua est, ea solum est negativa, ut aiunt, et respectiva. Quare etiam errarunt veteres illi Philosophi, qui corpora, et praesertim quam in propriis locis minime gravitare arbitrabantur, quum hoc evidenter certissimis Hydrostaticae legibus obpo. natur. Postquam vero peculiariter ostendimus, singula Elementa esse gravia, praecipuaque adtulimus momenta pro gravitate de quo Elemento magis dubitatum laxi ex Boylianis praesertim experimentis demonstrata, gradum facimus ad accurate expendendam Aeris gravitatem eiusque pressionis ex Pondere, et Ela.
XXV. Aerem itaque nostrae Atmosphaerae esse gravem praetermita experimento illo ab Aristotele etiam adlato de A ris Grasitas Vessica inflata magis ponderante, quam non inflata, quod non A Wrimenti parum esse fallax primus Iacobus deprehendit Bernoullius, acdς ροῖ - - , proinde illud emendandi modum docuit demonstrant certet Experimenta ab aliis accurate desumta praesertim a Galileo, Boylaeo, ariottio , orellio ,- aliis. Sed praecipue eam demonstrant gravitatem ineris Phoenomen illa
24쪽
Tubis Anthliis adspirantibus , quae omnia gravitantis eruris pressioni esse tribuenda cum omnibus sere Recentioribus u ceim antesignano Torricellio, nos quoque adfirmamus , non autem Horrori acui , aut ensioni , aut alteri cuilibet simili causae , cui antea Veteres talia tribuebant. Verum quum hae in re experimentali a Torricelli temporibus non mediocris a
esu sit ab aliis doctissimis Viris deinde progressus,' multa AE H ι ari,
deinde praesertim ope achinae neumaticae reperta sint, quae a Dibae. aliquod huic Aeris pressioni facessere negotium videntur, hinc phoe Omenaf.- non dissimulamus aliquam aliam causam per accidens saepe con spe βρη scurrere in supradictis tuborum experimentis , quae vel partim
concurrat ad substinendos contra naturalem gravitatem eos i x quores , vel impediat , quominus saepe cernantur flectu illi, qui ex illa Aeris pressione procreari deberent. Ut vero talemeausam per accidens in iis faepe concurrentem exhibeamus, non cubitamus confugere ad Atractionem Ne tonianam, a qua, d nec melior non proseraturi, numquam recedemus praesertim ,
quum ea & sit consormior nostro de causa gravitatis systemati,' hac in re simplicissime omnes difficultates solvat, Ad Maias.- nihil tandem deroget eris pressioni , quae semper ad hanc li ,----- quorum ad tantam altitudinem in tubis suspensionem, tamquam ne sequanιαν causa principalis concurrit . Quare hoc Adtractionis iugio Festur σε in expedimus gravissimas difficultates Tuborum Capillariunta, Experimentique Hugeniani, quae maximum facessere negotium
XXVI. Quum autem Aeris pressio non modo proveniat ab Ἀ- - οὐ eius pondere, sed ab eius quoque Elasticitate, hanc esse a Misa.
ximam in hoc Elemento supra cetera fluida adfirmamus , id maxime persuadente praeter innumera alia, Machina illa Pneumatica ab Othone uerichio inventa, . Roberto Bouleo experimentis inlustrata, in qua quoniam apud nos eam habemus non pauca ipsi nos quoque coepimus experimenta. Elasticitas vero illa Aeris, in quo tandem sita sit, definire, rem esse valde diffieilem fatemura verosimiliorem tamen arbitramur opinionem illam, quae' communior est, Aeris scilicet particu-Ia, si instar amellarum plicatilium, vel Filamentorum in , spiras contortorum,' se se postea evolventium non ero esse nisi D..eis, tamquam Moleculas materiae Aereae exilissime is agitatis sme innatantes, ut censent artesani Aeris Elasticitates subponamus materiam, ex qua ille constat, esse omnem comprimi bilem, quae hypotesis recepta a Boyleo, ariottio , Berno-ullio , Amantonio Poleno est multo verosimilior Leibnitiana hypothesi statuentes, materiam Aeris partim comprimi bilem,srtim vero esse incomprimibilem sunt directe ut eiusdem aerisensitates esto vix possimus scire determinatam nostrae Atm
25쪽
cis sitis,is proceditur. Augeri automiseris Elasticitatem aliis etiam ratio
O .rotis nibus . . Calore probabilius iudicamus, actualis vero expansio , sive rarefactio aeris , s quam a vi astica bene istingui oportet 2 ratione caloris est quidem magna, non ta- mea tanta, quantae expansionis ratione caloris capax est quo, quae , ubi fervida pergit in vapores vicibus I ooo magus quam ...is.. r. . Prius expanditur,' raresit quum aer vice versa eodem ca-ν lacti si ea loris gradu non nisi tertia sui parte , vel duabus tertiis magis
siris rarefiat iuxta accuratissimas Recentiorum computationes.
XXVII. Multo sane magis arduum est Causam gravitatis definire, quam stabilire in omnibus corporibus exsistere gravi - talem. Dissidia gravissima , quae hac super re Recentiore a eL praesertim maxime agitant , duo illa tandem dubitationis ex-
trema conriciunt, extrinieca, A mechanica , an Intranteca ,
in mechanica constituenda sit gravitatis causa in corporibus utiamquam in quolibet ex iis extremis tot ac tam Variae ab Auetoribus excogitatae sunt hypoteses, ut quum nulla incertior , tum nulla etiam magis a Philosophis agitata quaestio, re uberius inlustrata dici possit. Ex iis, qui extrinsecam, mechanicam gravitati causam tribuerent, maximo omnium
Davana cor plausu excepti sunt artesiani , qui Materiam suam Subtilem ι suos quum ad plura naturae phoenomen explicanda, tum ad effecta Gravitatis praesertim in subsidium vocant . Et quamvis motum illum vorticosum, quem tali materiae tribuebat artesius a quo corpora abriperentur, et ad centrum, a quo illa materia in gyrum acta recedit, pergere cogerentur, pauci, ut a Carte sotraditum fuit , amplexi sinta imo plurimi Recentiores Cartesiani systema illud emendarint, ut secussi constat Hugenium de Caus Gravit Perauitium Phys T et malebranchium Lib. de Inquir Uerit , Duma melium , Varignonium , Fortunatum a Brixia,' alios , qui alias materiae subtili , sive aethereae
impellentis corpora gravia ad terrae centrum hypotheses ex- .sa Gisui cogitarunt, quum tamen omnes hi in hoc convenerint, ut cauis pari usu esse ae extrinsecae, re mechanicae operanti gravitatem tribuerent;
potes ex/risse ab his omnibus dissentimus is pensatis omnibus gravitatis η, ς - , ' phoenomenis , dicimus, illam nullo modo explicari polle in quacumque hypothesi, quae per extrinsecum impulsum, aut Ontactum cuiusvis causae extrinsecae ita tua corpora esse gravia. XXVIII. Intrinsecam corporibus gravitatem , eiusque proinde causam inmechanicam statuerunt alii Philosophi diam ab intrinseca natura Atomorum corpora componentium gra- vitatem repetebat Epicurus is ab intrinseco pariter impetu F qω repetebant communiter Veteres in Peripathetici praς sertim AER
p gravia emet eorpora ,: qualitatem quamdam corporibus h*ς
rentem, perquam omnia corpora premant versus terrae centrum ,
omnesque gravitationis et motus effectus exerceant, adfirmabant, . sitire by Orale
26쪽
Plurimi Recentiores hoc quidem modo causam exavitatis expliccare respuunt; verum quum neque materiam ullam subtilem; neque quamvis aliam causam mechanice agentem in corpora gravia, sciani intelligere, cum gravitatis phoenomenis conciliare, huc etiam, imo huc praesertim advocant e. tonianam illam Adtrac io nem, quam esse omnis gravitatis causam subdubitarunt quidem an te plurimi nullus tamen aut absolute id adfirmare ausus erat, aut systematis universalis instar proponere, aut saltem illam tamquam universalem naturae legem, cui omnia propemodum subordi nentur, statuere, praeter Isaacum Neν tonum Uirum ingeniopene supra omnem humanam sortem admirabilii quemadmodum illum commendat Ioannes ei litus dignumque, cuius fama per omne terras . pervagata acu , quos descripst , meatibus permaneat coaedia ' ΡΤ
Physica videlicet caelestis quum terrestri visa est onsormati si 'huiusmodi Adtractionis lege ' ab una , eademque causa, tum
terrestrium corporum versus terram , tum cuiuicumque Planetae circa centrum suae revolutionis motus derivavit Nev-
tonus, certisque legibus adtractionis non modo orbitas, quas deseribere debent Planetae stabilivit sed etiam ex epleri praesertim observationibus certas distantiae regulas eruit. XX l X. Huic igitur sententiae nos quoque subscribimus proinde dicimus , hypothesim omnium congruentissimam ad explicanda omnia phoenomena, effectus proprietates gravitatis esse , ut haec gravitas,in gravitatio corporum sit flectus quidam virtutis adtractivae , hoc est virtutis, per quam independenter omnino ab omni causa impellente corpora gravia, non solum se invicem, sed etiam a communi centro, ad quod tendunt, vel tendere conantur, adtrahantur, simulque per Reactionem adtrahant . '-- διν. Ut autem quo fundamento haec adsertio innitatur, palam fiat aso. ., seen breviter totius nostrae doctrinae hic ordo subiectus. Primo Graviνε/it. Phoenomenis quam plurimis a nobis enumeratis Vim Adtractivam QAdtractionem exsistere in natura, per quam corpora omnia in se invicem, & singulae corporum partes adtrahant, & adtrahantur, non solum in contactu illorum mutuo , sed etiam ad aliquam distantiam, ostendimus. Secundo: Hanc ad tractionem esse illam corporum Cohaerentiam, quam in plurimis admiramur , eamque quum vel in vacuo eadem etiam contingat , dc in intimis quoque materiae partibus fiato non pressione quadam externa , aut Mechanica fieri , sed omnino intrinsecus quamvis non proinde adtractionem hanc materiae Innatam ipsique veluti naturaliter debitam existimemus , sed potius extrinseca creationis potius quam naturae lege a summo rerum opifice stabilita, ut omnia
corpora se se adtrahant , quin ulla illis insit propensio innata ad se adtrahendum . Tertio: Ex praedietis adtraetionis phoenomenis aliunde notis , satis probabiliter eruimus , Adtractioni pariter tribui posse gravitationem illam , quam gravia exercent ver
27쪽
eerrae centrum, quum nihil huic explicationi obstet, phoea nomen illa Adtractionis, quae in cohaerentia corporum se manifestant, simillima sint phoenomenis gravitationis, inuum tan dem peculiaria etiam quaedam sint momenta pro gravitatione perABrώμη adtractionem explicanda , petita ex simili gravitatione corporum in T,. - caelestium , quorum motus simplicissime naturalissime hoe eis bo. . modo e plicantur. Unde resultare dicimus legem illam univerca vium. salem adtraetionis, cui omnia corpora subiiciantur. XXX. Nec suis certis legibus caret huiusmodi ad tractio quarum prima est, ut agat in omnia corpora non in ratione dire- ore sis 'ina eorum superficiei, sed eorum massae & hoc quidem constan- - ter in omnibus temporis disterentiis. Secunda vero est, ut variatis distantiis, varietur quoque gravitatio, ut primo deductum fuit ex detereione facta a Richerio anno I 67χ in itinere Caiennam subscepto prope lineam Aequatoris iussu regis Galliae Ludovici XIV in qua detectione propter oscillationes multo tardiores ibi repertas pendulorum horologii quam Parisiis, distantiam esse ibi
maiorem a terrae centro quam heic, atque adeo maiorem illic quam hei corporum gravitationem, satis convincenti ratione concludebatur Gravitas itaque corporum , si loquamur de illic gravibus , quae a terrae superficie distant , est semper in ratione inversa quadrati distantiae, quemadmodum contra Torricellium. Borellium,in alios, multo probabilius&cohaerentius Kepleri observationibus in motu Planetarum statuunt Ne tonus , David
Gregorius , Leibnitius m alii. Ex quibus omnibus manifesto a istarizis etiam patet , nostram adtractionem longe esse diversam tum adiυ. s. agnetismo G assendi , quum hic per contactum, Wimpulsum mechanice explicetur tum a Virtute, adtractione peculiari Magnetic Sive enim ad hanc explicandam admittenda uni corispuscula, aut effluvia a magnete in ferrum emisia, sive secus certum est ex peculiaribus magnetis phoenomenis , peculiari illum quoque indigere exoticatione , ut in experimentis accuratissimus observat Petrus van-Muschembroeckius in sua Physica De Virta Ad tradi.
28쪽
XXXI. - Issicillimum quidem , sed amoenissimum
de motu traliatum nobis ingressis, non parum certe in ipsa eius natura investiganda laborandum esset, si uni certae inter tam dissitas Philosophorum opiniones adhaerere vellemus. Verum cum Samuele Clarc in notis ad cap. 3o primae par Motus de Atis Phys Rhoaulti satius esse duximus omnes aliorum desinitio cones. nes admittere ' quoad eius fieri possit , omnia dissidia componere . Definitiones vero, quae Motui aptantur, contraria proportione aptandae sunt suisti , quae tamen ut sola motus privatio Ste vlla est concipienda, minimeque cum Cartesio sentiendum, quietem ρυ v statuente in corporibus Postivam , non quidem propter rationes, quas plane ineptas adserunt nonnulli in praesertim Ioan Clericus Phys. Lib. s. Cap. s. c ut optime notat laudatus Clarc ita notis ad Phys Rhoaultilo sed quia vere ad phoenomen explicanda inutilis prorsus est. Nullo pariter fundamento a Cartesianis statuitur nunquam interrupta in mundo eiusdem motus semel a Deo in creatione impressi continuatio, quod nullum motum creatura capax sit producendi hoc enim manifestae repugnat rationi,in quotidianae eaperientiae , qua aliquem des M. ., bis novo nasci in mundo motum videmus, taliquem magna ex par semper idem iate imminui, Waliquem demum etiam in natura omnino extin Natura. gui quum praesertim plurima sint , quae motum vel imminutum, vel amissum restaurare in mundo queant. XXXV. Antequam motus peculiares persequamur, tria snaturae in motus generalia principia, sive leges statuimus cietos motus Primum est, omnia corpora naturaliter perseverare in eo sta uniuersales. tu, sive quietis, sive motus per eandem lineam rectam, per quam semel directionem acceperunt; ex quo resultat in materia principium quoddam pausivum, quod eplerus im nertiae Ne.tonus rim a tam appellat, quae in eadem pomii, isoniae μμ massa aequalis constanter est in diversis vero corporibus semper isa est materiae, quam continent, proportionalis. Secundum principium est , mutationes sive de motu ad quietem , sive de quiete ad motum , quae in corporibus fiunt esse semper proportionales viribus , sive potentiis moventibus , productatquς - ., semper esse in eadem directione ab iisdem viribus moventibu . A TU; ibis Tertium principium est , Reactionem esse semper aequalem, misit, sp - contrariam Actioni, sive Actionem duorum corporum in portionales.
29쪽
vicem semper esse aequalem, quae veritas per se primo adspe- est difficilis, In qua Out ait Hermannus in Append. ad calcem suae Phoron egregii nonnulli viri haerere videntur, uberius a nobis plurimis exempli demonstratur,' tanquam prin- Actioni Oa cipium inconcussum stabilitur. His tribus universalissimis statu-traria, etcqua tis epibus, procedimus ad omnia a motu pendentia peculiatis Reactio. ria explicanda Phoenomena. XXXIII. Ac primo echanicae totius certas leges compendiaria doctrina tradimus, Gesalicae primum , quae de solido-- his,Ita rum Ponderibus ad aequilibrium perducendis, faciliusque mo- Leges. Vendis agit, mox ψdrostaticae, quae fluidorum motus --equilibria versat. Quod ad Geo staticam spectat primo dicimus
praeter commune centrum omnium gravium esse in unoquoque etiam corpore centrum propriae gravitatis, in quo tota eius ve-
e. luti gravitas conligitur. Quoties autem ab huiusmodi gravitatis MisVas centro ducta linea quae Directionis dicitur pertingens adbrio centrum terrae, sive universi incidit in basim talis corporis , esse illud in aequilibri dicitur,in totam eius gravem massam substineri destrui vero aequilibrium ' corpus ruere, quoties in basim ea linea non incidit. Ex qua doctrina utilia plura Corollaria ad praxim valde utilia deducimus. Secundo fundamentalem doctrinam de Aequilibriis ponderum statuimus, quae nulla alia est nisi ratio reciproca hinc massae Willinc velocitatis, seu distantiae a puncto fixo, ex qua doctrina usum derivamus instrumentorum, o machinarum ad elevanda, & ad demittenda eriam facilius pondera Issinc duplex librae genus , per quam vel minimo Tot ot ς pondere adhibito pondus metimur maximum. Illinc vectis , plani ineli nati usus, ad quae duo genera quidam recentiores refer-
ctes , quales sunt Axis in Peri trochio, & Trochleae tum smplices, tum compositae, Rotae Dentatae, quae sunt horologiorum machinae fundamentum, munei, Cochleae malia id genus , quorum omnium accuratam tradimus descriptionem, eademque echanicae doctrina , omnium virtutem, etivitatemque demonstramus.
II, λψisii is XXXIV. Ad ydrostaticam deinde progredientes, fluido-mni ramo rum primo cum ipsis fluidis aequilibria expendimus, quorirm aeger quales sunt ex omni parte pressiones in ratione altitudinum , ita ut semper gravius locum infimum, levius vero supremum ccupet Secundo quod ad aequilibri fluidorum cum solidis , quae in illis immerguntur , speetat , pariter tum aequalem ex omni parte pressionem, quam supra solidum exercet fluidum tum partem ponderis , quam respeetive amittit solidum immersum , si fluido sit gravius ' eius maiorem, aut minorem supra fluidum eminentiam, si fluido levius sit , determinamus. Tandem fluidorum aequilibria, quatenus fundos,in latera vasorum premunt sad Digitia 'ν Ooste
30쪽
ad eamdem pariter echanicae doctrinam reserimus unde epondus , quod fundi m latera substinent , altitudini fluidi esse
proportionale habita tamen semper ratione basis, statuimus 'certa ratione deducimus inde libellam aquae, quae semper se vel in cruribus siphonis cuiuscumque diversae amplitudinis se componit, is eandem semper altitudinem , unde illa defluxit, vesaliens in sontes, sive fluens per canales conatur pervenire. XXXV. Omnia gravia sibi relicta descendere versus terrae centrum , vel quas terrae centrum per lineam omnium brevissimam, scilicet rectam, sive per plana verticalia, sive per inclinata, quotidiana patet experientia. Verum quemadmodum nihil tali descensu certius,in clarius, ita nihil quoque difficilius , quam talis descensus veras adfectiones determinare in nisi Galilei , D.Η - δε Torticelli , Hugenii extarent hac super re praeclara inventa , Grasium do. dolendum sane etiam nunc esset, nos in re tam oculis exposita , se α.& stitu digna caecutire. Itaque velocitatem ut primo determinemus, si ab omni medii resistentia praescindamus c quae si aeris praecise sit, vix aut parum obstare potest non aequabili motu , sed uniformiter accelerato descendunt gravia, ita ut velocitates quas mobile adquirit eundo, sint ut tempora, spatia singulis te poribus peracta sint ut numeri impares r. 3. . . peracta vero a mobili u computatio spatiorum fiat ab initio motus, sint ut quadrata temporum , quae mobile iam impendit; Atque ita quidem Velacito Gra primus omnium deprehendit Galileus Galilei, qui experimentis vit 'se' accuratissimis motum hunc reperit eum tali gradu aeceleratio ς η se 'β nisu sed praesertim experimento celebri tabulae illius ligneae in 'eius operibus descripto inique ita demum ipso duce constanter deprehenderunt,in rimaldi in Ricciolius vibrationibus Penduli is demissionibus gravium re tentata ab iis , innumerisque aliis experimentalibus Philosophis. Quare iuxta horum accuratas observationes , si lapis tempore primi minuti secundi a turii demissus vi suae gravitatis conficit spatium pedum s. quae est constantissima exactae mensurae observatio in omnibus corporibus ex his terrae viciniis demissis ab Hugenio primum deprehensaeo secundo minuto sequenti, nono s. neque 3 . alios, sed s. pedes conficit, qui computati cum illis s. iam primo tempore peractis , erunt omnino pedes o. illius secundi temporis sic per numeros semper impares procedendo ita ut Oto unius primi minuti tempore conficiatur spatium pedum 3 OOP. Atque hoc quidem non modo experientia, sed etiam ratio manifesta vincit, subposita vi gravitatis intrinsecus continuo in corporibus agente.
XXXVI. In planis inclinatis eadem aeceleratio uniformis
contingere debet ratione manifesta non tamen aequali velocitate in planis inclinatis,in planis verticalibus corpora descendunt sed corporis per inclinatum descendentis gravitas respectiva ad