장음표시 사용
61쪽
Statutorum Ciuitatis Beneuentans.
sussiciat notificare famulis, de alijs ibidem existentibus.
i. Item, quod de citatione credatur publico Iurato, &Nuncio mo-ido & forma, ut supra citasse, talem suisse citatum referendo, ac etiam de responsione citati quando dixerit se nolle comparere, di talis publicus Iuratus possit & debeat quemcunque ad instantiam partis , Otiam sine mandato Iudicis, coram eo tamen citare & vocare: exceptis
tamen Magnificis Dominis Consulibus, ct Sindico communis, qui non possint vocari sine mandato Domini Rectoris. Citato reo; ipsoque in termino, vel si sterit contumax post purg tam contumaciam comparente detur petenti copia libelli sumptibus actoris, ut illi respondeat ad primam, Respondendo, si velit exceptiones litis ingressum impcdsentes; & si indigeant exceptiones probati ne infra quatuor dies absque alia praefixione termini probare habeat, quibus elapsis intelligantur in decisione causae reseruatae: sin autem probationes factae fuerint, infra biduum super eis per Iudicem pro
Conuento vero non opponente exceptionis litis ingressum imp dientes, vel si opposuerit, fueritq; iudicatum exceptiones non milit re , vel in decisione causae reseruatae fuerint ad primam delato iuramento, de calumnia procedatur ad ulteriora. Et quia experientia docuit litis contestationem in longum protractas , ex conuentorum cauillationibus, ut aliquando etiam ultra annum fuerit disputatum in graue damnum litigantium, volumus quod per primam Iesponsonem faciendam per conuentum,sive neget, siue affrmet,ipso laeto intelligatur litem esse contestatam: si vero reus suerit contumax, in eius contumatiam exequutio relaxetur: qui tamens postea comparuerit, audiatur resectis expensis.
L Ite contestata, ut supra, detur terminus utrique parti ad probam dum incumbentia , di dictus terminus si & esse debeat dierum octo: de quando in dictis octo diebus actor nihil secerit pro probandis suis iuribus, Reus absoluatur, & actor in expensis condemnetur: Si vero in dicto termino aliquid fecerit,detur alia dilatio ad probandum
62쪽
ti dentur e dem dilationes separatim post datas actori, & pariter sint
Dilationes ad excipiendum contra testes, & eorum dicta publicato processu petenti, dentur etiam duo, ut causa exegerit stante squalitate , & importantia ipsius, & testium numero tantummodo ,& ordine, quibus supra , in dilationibus ad probandum : & prima di- Iatio sit dierum quinque, & secunda dierum trigm, necopys sit ali declaratione super lapsu tomini, & dictae dilati es sint cqmmunes utrique parti. n . . t Item statuitur & ordinatur , quod j quando deti copia ilicui alicuius scripturae, vel actus, praeterquam petitionis , de qua silpra , detur cum te imo ad primam ad respondendum, nisiquando opus esset Advocato ,& Procuratore, quod fiat & assignetur congylum tempus, maxime si sit pauper, pupillus, vel Ese lesia -i: l a i li
ADuocatus, cui publicum munus iniunctiun est a iure, debeat unicuique patrocinari, siue citi ilis causa sit , siue criminalis, nisi ad offensem Inquisitorum, in quibus stetur eius arbitrio, & compelli non possit, onerarium, sed merces, vel salarium competeps Ad
uocato, di Procuratori statuatur: non autem ex quota litis, aut pacto inito inter partes, sed siccundum qMalitatem & quantita em camisae, eius iue laborem ,&industi iam , iurita laxam insta posi; gm. Exculenta tamen, S poculenta λ clientibus data recipere vltra in praedicta possit, tam Ad uocatus, quam ProcuratQr. in lCaetci una quicquid aliud Aduocatus, vel Procurator habuerit, &ex promissione spontc facta, etiam cum Instrumento iurato, seu iuratis, & renunciationibus appositis , etiam expressa horum Statui rum derogatione, restituere teneantur ,& promissio sit nullius m menti ; ac si metu, qui caderet in constantem virum facta esset, ii
Dicti Advocatus, & Procurator tenegytur gratis pro paupere, VNdua , pupillo, & Eccles a patrocinari, nisi tales personae risent diutistes : quo casti arbitrio Qiscialium ta Ktur , praestitumi p*Π ocinium , quod puniis in ijs essed et, luminabu Isset m
63쪽
6 1 Statui orum Ciuitatis Beneuentanet. De Matrimonio contrahendo , & dotium
- i Constitutioni. STatuimus & ordinamus , qudd sceminae, quae Matrimonio cop
tantur , iuxta ritum Sanctae Romanae Ecclesiae de para o dotem tur, etiam ultra legitima arbitrio dicti dotantis, & taliter dotatae non successant in bonis paternis, maternis, vel staternis, sed sint & esse debeant propter agnationem, & familiam conseruandam stantibus masculis contentae dotar eis constitutae, nec ulterius ab intestato albquid petere posiint, modo tamen dos non fuerit minus legitimata: quo casu liceat eis petere legitime supplementum . Ex testamenta vero capere possint quicquid relinquatur, & monialis sit contentata dote solita dari, nec positi aliud ab intestato petere . Item volumus, 'ubd Mulier semel dotata, si vidua remaneat, stvir eius dotem perditirit, absque aliquo contractu dictae mulieris, vel alia cordentu iuxta formam statutorum in scriptis redactum te'neantur, si qui eam dotauerint, vel eorum haeredes propter nihl dea' tiam, & culpam in dotem dando eam volentem transire ad secunda vota , iterum dotare eodem modo, vel nolente alium virum recipere,& in paupertate existente , teneantur ipsam recipere in eorum domi bus , & ipsi alimenta condecentia praestare: & hoc nisi dotans in do tando fuerit iusto errore ductus, ut quia maritus reputaretur publita diues, ac idoneus, & bonae vitae. Si vero in consumatione dotis, mulierum delictum, vel consenti
Soluto Matrimonio per mortem uxoris, liberis non existenti , dos consistens in pecunia, vel alijs rebus mobilibus, statim resti tuatur, & panni, & ornamenta aliqua si in dotem data suerunt, re stituantur, etiam si appretiata fuerint p & deteribratio ipsa cedat incommodum mariti, &-h-dum'. ' Immobilia, autem teneatur restitueremst a'num . Possit tamen maritus & eius haeres retiriere laetum di
64쪽
iuxta facultatem , & conditionern ipsorum: & si dicta mulier plures haberet lectulos , vir non lucretruri meliorem , neque peiorem, de hoc
Mulier autem existentibus filijs non valeat disponere de dotibus suis nisi de decima parte bonorum filijs vero non existentibus de medietate: reliqua vero medietas reueriatur ad dotantem, sed eius haeredes illis deficientibus , ad proximio s. ir ill - Quod si Matrimonium soluatur, quia mulier vidua xemanseri vidua habebit dotes suas , ut supra, & exiboni militi pra nortui v stes lugubres secundum conditionem, & diuitias viri di necnon vestes,& pannos quotidianos, qui ad usum quotidianum praesumantur,iuxta qualitatem ipsitIs mulieris , & viri. Et ultra praedicta habeat quartam partem dotium promisi fruni , , Et vice Rersa, si mulier praemoriatur, non extantibim liberis e dicto Matrimoni0, maritus pariter lucretur quartam partem dotii promis saer si vero extiterint filij, etiam ex alio Matrimonio, maritur habeat tantum quatit un unus ex dictis liberis, modo non, sit ultra quari mdotis promissis ut supra , . Item halebit Anulum sponsalitium vulgo nuncupatum.)Ja Fede Reliquos vero Anulos, Aurum, Argentum, & panain ad ornatum
restituere habeant, & teneantur, Ut supra ν. Et praedicta de dotis lucro intelligantur nisi inter partes aliter conquentum sueri quarum conuentiones, dc pacta ante iniuria seruentur.
IMpensae seneris, fiant de bonis mariti, tam in morte ipsius,quis
SI maritus constante Matrimonio confiteatur dotem recepisse, ue in contractibus inter vivos, siue in ultima voluntate 'id fiat, dicta confessio dicto marito ad utilitatem dictae mulieris plenui sibi praeiudicat, nec eam reuocare, aut de dote non numerata dicere ubio pacto possit, creditoribus tamen, ct Fisco praeiudicet, selummodo quando maritus ante creditorum obligationem promisisset dotem sibi dan-
65쪽
64 Statutorum ciuitatis Beneuentanae.
bi dandam restituere , vel pro diridote obligasset bona sua, vel pri cessissent capitula promissionis dotium. Tunc enim dos consessata intelligatur Aluta tempore promissionis, & sic trotrahatur.
Nobilibus mulieribus coniugatis licitum sit, sine consensi vir
rum, super rebus utensilibus tantiim usque ad Ducatos viri ii negociari, di disponere inter vivos: Caeteris autem non nobilLu usque ad Ducatos tres tantum: Et marito absente, si necessitas vrgeat, possit pro recessitate vietiis, & familiae mutuum recipere, &maritus semper teniatur ad debita per eius uxorem tali de causa co
tracta, & in dubio praesumatur, quod causa necesssiatis victus sui, &familiae: a Maritus in lite qualibet possit pro eius uxore,absque olus mandat,
active, & passive interuenire, etiam in casibus, in quibu. mandatum quantumuis speciale requireretur.' Item volumus , qudd mulieres non possint pro aliquo etiam patre, fratre, vel marito, etiam in carceribus constituto fideiubere. εω si secus fiat, dicta fideiusso nullius sit robori vel moneti, nec iiii amento, vel aliqua alia selemnitate confirmetur,& metu facta praesumatur. Caeteros autem contractus inter vivos possit ex aliqua necessaria, vel utili causa facere, consensu tamen duorum proximiorum consai guttaeorum, tunc temporis in Ciuitate existentium, & ipsis non ex tantibus, vel absentibus, dummodo absentia non sit procurata, adhibeatur consensus duoru proximiorum consanguineorum,uel assinium
post absentes immediate venientium, & ipsis non existentibus ad hiabeantur duo vicini probi viri, & viro prasente, ipsius viri consensus pariter adhibeatur,& in omni casu semper adhibeatur Decretum Sindici, ultra Decretum Iudicis ad Contractus, ita quod ambo interii Dire debeant, de diuidere salarium, videlicet dimidium Carleni viri, ct aliud dimidium alteri per contrahen. cum mulieribus seluen. Et si aliquis iuetorum cosanguineorum, vel assinium requisitus suum consensem praestare recusat, absque aliqua iusta, & legitima causa; G hernator , siue Vicarius causa summarie, & sine scriptis cognita, possit alium vice illius ponere ςontractus aliter ficti, vel gesti modo. ι aliquo
66쪽
aliquo non valeant, neque teneant, & praesumamur dolo, vel metu contracti,nec iuramento, vel alia qualiis renunciatione confirmentur.
De Contractibus Pupillor ita, vel Minomania,
STatuimus & ordinamus, quod in Contractibus Pupillorum , vel
Minorum seruentur supra dicta omnia dicta in contractibus molierum , & si sint sub Tutoribus, & curatoribus, ipserum consensus , di dispositio respective, praesentialiter requiratur; illas sint nullius roboris, vel momenti, prout supra, in contractibus mulierum dictum est: & idem quod in contractibus minorum fiat, & obseruetur in co tractibus prodigi, sitriosi, vel mente capti, & similium: excepto,quod in his Decretum intaponatur per Iudicem .
STatuimus, & ordinamus, quod contractus quicunque, siuε mi tui, siue alicuius debiti in ludo aliquo prohibito, vel inde occasione celebrati, sint nullius roboris, & momenti, nec iuramento, aut aliqua alia cautela. confirmentur, & haec tam quoad principalem , quam quoad eius fideiussorem ,&si huiusmodi exceptio opponatur, excipiens ad eam probandam audiatur infra octo dies, quod si eam non probauerit, & constaret talem exceptionem causa disserendi statutionem calumniosε propositam fuisse, luat interesse parti eius i ramento liquidandum ,& Curiae Ducatos duos pro poena. Tunc au- Item calumniose videtur eam proposuisse, quando non probauit alia iquid, vel aliquas coniecturas ostenderit, saltim ex quibus Iudex verisimiliter crediderit talem exceptionem propositam fuisse veram, licet proponens ex desectus probationum succubuerit.
De libris Mercatorum, , & Aromatariorum
quorumcunquo. I m volumus, quod Aromatariorum, & Mercatorum libris credatur ad essetiam probandi tantum, dummodo sint approbati a . I Magnificis
67쪽
64 Statutorum ciuitatis Beneuentanae.
bi dandam restituere , vel pro diridote obligasset bona sit , vel pti
cessis ient capitula proniissionis dotium. Tune enim dos consessata intelligatur loluta tempore promissionis, & sic retrotrahatur.
Nobilibus mulieribus coniugatis licitum sit, sine consensi vir
rum , super rebus utensilibus tantum usque ad Ducatos vigi iti negociari, di disponere inter vivos: Caneris autem non nobilibus usque ad Ducatos tres tantlim: Et marito absente , si necessitas vrgeat, possit pro necessitate' vietiis, & familiae mutuum recipere, &maritus semper tenUtur ad debita per eius uxorem tali decausa contracta, & in dubio praesumatur, quod causa necessitatis victus sui, &samiliae. lMaritus in lite qualibet possit pro eius uxore,absque rius mandat,
aetiue , dc passue interuenire, etiam in casibus , in quibu. mandatum quantur is speciale requireretur.' Item yolumus , quia mulieres non possint pro aliquo etiam patre, fratre, vel marito, etiam in carceribus constituto fideiubere. εω si secus fiat, dicta fideiusso nullius sit robori Guel moneti, nec iuramento, vel aliqua alia selemnitate confirmetur,& metu facta praesumatur.
Caeteros autem contraetus inter vivos possit ex aliqua necessaria, vel utili causa facere, consensu tamen duorum proximiorum consanguineorum, tunc temporis in Ciuitate existentium, & ipsis non ex tantibus, vel absentibus, dummodo absentia non sit procurata, adhibeatur consensus duoru proximiorum consanguineorum,vel affinium
post absentes immediate venientium, & ipsis non existentibus adhubeantur duo vicini probi viri, & viro presente, ipsius viri consensus pariter adhibeatur,& in omni casu semper adhibeatur Decretum Sindici, ultra Decretum Iudicis ad Contractus, ita quod ambo interii Dire debeant, & diuidere salarium, videlicet dimidium Carleni viai, ct aliud dimidium alteri per contrahen. cum mulieribus seluen. Et si liquis dictorum cosanguineorum, vel assinium requisitus suum consensem praestare recusat, absque aliqua iusta, & legitima causa; G bernator , siue Vicarius causa summarie, & sine scriptis cognita, pos
sit alium vide illius ponere edi contractus aliter facti, vel gesti modo aliquo
68쪽
aliquo non valeant , neque teneant, & praesumantur dolo, vel metu' inris,nec iuramento, vel alia quatus renunciatione confirmentur.
De Contractibus Pupillorum, , vel Minorum ,
STatuimus & ordinamus, quod in Contractibus Pupillorum , vel Minorum seruentur supra dicta omnia dicta in contractibus molierum , & si sint sub Tutoribus, & curatoribus, ipserum consensus , de dispositio respective, praesentialiter requiratur i alias sint nullius roboris, vel momenti, prout supra, in contractibus mulierum dictum . est: & idem quod in contractibus minorum fiat, & obseritetur in contractibus prodigi, furiosi, vel mente capti, & similium: excepto,quod in his Decretum interponatiu per Iudicem .
S tuimus, & ordinamus, quod contractus quicunque, siuε mutui, siue iucuius debiti in ludo aliquo prohibito, vel inde occasione celebrati, sint nullius roboris, & momenti, nec iuramento, aut aliqua alia cautela. confirmentur, &haec tam quoad principalem , quam quoad eius fideiussorem ,&si huiusmodi exceptio opponatur, excipiens ad eam probandam audiatur insta octo dies, quod si eam. non probauerit, & constaret talem exceptionem causa disserendi s lutionem calumnioia propositam filisse, soluat interesse parti eius iu- :ramento Iiquidandum ,& Curiae Ducatos duos pro poena. Tunc au- ltem calumniose videtur eam proposuisse, quando non probauites, quid, vel aliquas coniecturas ostenderit, saltim ex quibus Iudex verisimiliter cr derit talem exceptionem propositam fuisse veram, licet proponens ex desectus probationum succubuerit.
De libris Mercatoruit , & Aromatariorum
quorumcunquo. I m volumus, qudd Aromatariorum, & Mercatorum libris credatur ad esse&m probandi tantum, dummodo sint approbati a d . I Magnificis
69쪽
6 6 Statiliorum Ciuitatis Beneuentans.
Magnificis Consulibus,& sigillo Ciuitatis roborati,& dummodo insaduos, vel tres menses post bona Aromatariae in creditum data . fuerit
laetum computum cum debitoribus coram testibus: tunc partitae striabantur in libro magno ,& fidem faciant; alias eis non credatur. Item volumus, quod ad hoc Aromatarius teneatur facere computum infra duos, vel tres menses post data bona, alias suis partitis non credatur, ct id procedat, vel intelligatur quando infra dictum tena pus fuit requisitus ad dictum computum faciendum, & per eum stet riti quominus computum praedictum factum fuerit. Si vero per eum non steterit, vel fuerit aliquo iusto impedimento impeditus, ut infirmitate, carceratione , vel absentia : tunc dictum
Et in dicto libro, tam Aromatarii, quam Mercatores debeant Ddeliter describere data, & accepta, sub poenaseis. Item volumus, quod Aromatarij debeant fideliter dare listam de
omnibus datis, nec aliquid non datum ponatur: alias parti teneatur in quadruplum, de poena salsi puniatur, ut supra . Item volumus, quod partitae Mercatorum , eo sciente scribere,sint subscriptae manu propria, a nesciente vero signo Crucis munitae, & 1 duobus testibus rubscriptae; alias eis non credatur. Item volumus, quod omnia praedicta praesumantur soluta per lapsu triennij, quando de contrario non constat . Item volumus , quod partitae Mercatorum, vel Armutariorum, in quibus seruata fuerit forma supra in Statuto desuper positata, habeant exequutionem paratam realem, aut personalem, arbitrio crediatoris : In omnibus autem praedictis casibus , si reus ante commissam exequutionem comparuerit, & debitum sponte consessus fuerit, detur ei terminus dierum decem ad soluendum, nisi sitsuspectus dei sa ; quo casu detineatur nisi cauerit.
INstrumenta publica quarentigiata in forma Camerae celebrata exequutioni demandentur, realiter, & personaliter arbitrio creditoris ; praeuia temen unica inatione partis, cui contra illud nurulam exceptionem apponere liceant, nisi prius se constituerit in carc iribus
70쪽
fibus, & antea liceat ei selummodo opponere exceptionein Bluti nnis, selsitatis, simulationis,&nullitatis, quae exceptiones in proimptu Iudicis adhuc pro Tribunali sedenti proponantur , de aliquid ostendatur, saltim semiplene, quod faciat ad excepta: .Iudex possit etiam eis non constitutis in Carceribus breue dilationem arbitrio suo tali excipienti dare, qua elapsa reus condemnetur, & carceretur, vel Bluatiar, ut iuris fuerit: & succumbes in & int rege condemnetur, & poena accusata in dictis casus xigatur a temere accusante, & donec discutiatur, non exigatur: & si alia excoptio ultra praedictas quatuor opponatur, cogatur ad soluendum , vel ad permanendum in carceribus, & audiatur in iuribus suis: & si soluerit, vel deposuerit, creditor potest cautionem de accepta restia . tuendo in casu uiccumbentiae: & pnedicta in Instrumentis quarantia tutis . vel in se a Camerae celebratis seruentur, &-in obliga- itionibus poenes acta, cuiuscunque Curiae Ciuitatis Beneuenti,& alia- irum Curiarum, dummodo sit in eis renunciatum huic sero. Et Instrumenta praedicta post decem annos odio negligentium, inon possint produci via exequutiva, sed tantiim in vim probationis:& post viginti annos debitum praesumatur λlutum, nisi contrarium
Reus contra quem suerit productum ali*- Instrumentum exe- quuti iii, vel alia similis obligatio, si seluerit infra octo dies pbst . .ctam dictam accusam nihil seluat pro poena: Postea vero teneatur in rauere ad rationem Granorum quinque pro quolibet Ducato, in ciui- i
'ηxteri, & forenses vero statim cum fuerint accusati teneantur soluere poenam eandem, Granorum quinque pro quolibet Ducato,co
tra quos possit procedi absque citatione propter suspitionem.
Conuentus actione mali, si lite pendente post primam citati
nem non circunductam rem in alium quocunque titulo aliena- .uerit, etiam inscio recipiente in persena primi possessoris finiatur iu- dicium, citato semel posses re, & in eius notitiam lite in scriptis apud acta deductata, etiam si per mille manus possessio ambulauerit, ex . I a utilio