장음표시 사용
91쪽
statutorum Ciuitatis Besaeuentane.
iniuriose quis assceretur : puta Tu sei untristo, quddi
pro defensione honoris admittitur. δ .i
Si vero ostensa , de iniuria illata alicui consistum silerit corporalis; tunc poena sistissionis manus offendens plectatur; quae poena Nobilia bus personis commutetur in poenam Ducentorum scutorum Camerae Apostolicae applicandorum,& exiiij per decennium a Ciuitate,& eius territorioisiibeadem poena in casii contrauentionis duplidationis exis Iij,& offensio, semper praesumatur laeta ratione Officis: praeterquam si . ostenderetur facta ad necessariam defensionem propriae per nae, quo casu offendens excusetur, quae poenae supradictae, vel aliaesimiles per
' . t . . . Ue Patricldljs. ii : M IITem statuimus, quod nemo audeat iniscere manus impias in p. rentes: quod si contrafictum fuerit, siquidem armis, vel baculo i , absque tamen animo occidendi,& dummodo mori non succetat,Reus per triennium ad triremes mittatur, qui si fuerit non vilis condiri . nis, in exilium per triennium mittatur: si vero venenum eis parauerit, vel archibusib, dc alijs armis ipsos vulnerauerint , itaui animus delia ratus occidendi appareat, puniatur poena mortis naturalis, etiam si mors non successerit. Item statuimus, quod Iudices teneantur carcerare. filios arbitrio. Irarentiun, ct in rizem carceribus tenere, prodi ipsis videbitur . . Item statuimus, quod filij, etiam teneantur alere parentes inopes, etiam quod filij sint pauperes ,& mercede operum vivant, aut filios habeant. I
S Tatuitur de ordinat ' homicidium dolosum, poena Lesali,& alijs
poenis contentis iii constitutionibus Sumnioru Pontim iam, praeterquam in confiscatione bonorum, in quibus seruetur Privilegium concessum per S. D. N. Ciuitati,& eius hominibus,puniri debere iecfieri possit compositio , aut transactio, nisi a proximioribus occisi r misso i&pax habita in actis reducatur in scriptis: caeteri autem Agnati, de congnata non Umittamur.
92쪽
missum sit homicidium, tunc nullatenus committens teneatur u sed si casualiter, vel ad defensam, licet non necessariam, pro modo culta toneantur, aut pecuniaria poena .aut exilio, & si ad necessariam de sensionem commissum probaretur, absoluatur. i Homicidia insuper, si non compareat, vel capi non possit in terri-torio, ut supra,banniatur: & si fuerit contumax,condemnetur seruatis seruandis, vitupra ad mortent. In reliquis quo ad conssc tionem bonorum , smietur Breue, seu Privilegium Sanctissimi desuper con
. Si plures in homicidio, appensati interuenerint, omnes teneantur de occiso, & principalis omnino puniatur poena mortis naturalis, car-iteris autem possit metia commutari in poenam Triremium : si autem. Homicidium isaerit commissum 'in rixa ; auctor rixae, si vulnerauerit, teneatur de homicidio, & si quis alius c0nstiterit illum ii tersecisse: caeteri aptem puniatur pro in culpae poena pecuniarti, exiiij via auctor rixae non vulnerauerit,dc de intersectore con si licet noni de occiso,teneatur post interfectorem;tamen prς caeterii acrius puniaritur: si autem non constet quis vulnerati erit,uel occiderisist plures asmenauerint, tunc ne delictum remaneat impunituin, Auctor de occisuteneatur, Caeteri vero pro modo culpae, vdstipra arbitrarie puniantur . Item statuimus, quod si quis adeo efferatis moribus fGrit, quod audeat exonerare contra aliquem archibusium Scorpionem,tariunt, etiam quod illum nullo modo offenderet, puniatur pr-bitraria,quae extendi possit usque adivitimum sumi impinabit sqn, sideratibne loci, temporis, & personarum; & quoad sagittam, dum
modo sit cum aspide ferreo. XI.
OMnes utriusque sexus studeant limeta vitrere,in nemitu diricitiari attentare : si quis autem virginemnviduam, Ud mitiua mani hisnest onditionisappellare praesopserit verim , alit blandi, ti)s tentare ad stupra, vel adulteria committenda: si principalis, pro
prima vice poena Vnciarum duarum inluctetur: si vero mediator, aut Leno, poena dupliceturiatii bis, tente tent uterin , cdyps fgm pra Mat. M dictam
93쪽
s cc Statutorum Clinatis Beneuentans. l
dictam sperhere videantur, principalis exilio puniatur, Leno, vel
Lena, aut mediator fustigetur. Quod si tentata nolens consentire, tentantes reaedictos verberau risivel percusseritosque ad membri debilitationem perpetuam excit siue, ad nihilum teneatur: si vero ultra processerit, etiam ad mortem pro modo culpe puniaatur tanquam delitam culposum, & iusto dol re commissum esset, habeatur. Sed si mulier consenserit, & stuprum ,vel adulterium commissum suisset,uterque poena iuris puniatur: mediator vero, vel mediatrix fise stigetur,&bulletur in faciem, & in exilium mittatur.
Item si quis filiam, Brorem, vel quamlibet& sub eius gubernio,
protectione,aut tutela existentem alteri in concubinam tradiderit,aut ei ad male agendum cbnsenserit, & si necessitate semis,aut quonavi cunque stuprandam dederit, omni casu truncatione nasi puniatur,nec per Officiales poena remitti possit. ' .i, ι
In crimi d ulterij, aut stupri in viduam , vel virginem procedi non possit,nisi adcliterelam, in quamaritus primo, postea miter illus, fiater& caeteri siccessudi, usque ad quartum eradum, gradatim iii, alterius desectum admittatur ad accusandum e u vero in utroque casu interueniat vis, possit etiam ex ossicio processi, & quilibet de populo
admittantur ad accusanduin . Et mulier de adulterio per maritum accusata, & eonvicta dote . perdat, ' marito applicetur, etiam si ciuiliter ad eam agat. . Item, qui d ex retentione virginis , seu coniugatae contra volunt' tem mariti,&suomni de adulterio aut stupro puniatur: Si tamen talis. dicta mulierem detinens in domo, habeat consanguineas, vel honestqconditionis, &famae, non ex ea sela praesumptione condemnetur ,.sed omnia recte intue-n Rr. Rapientes aut is virginem, viduam, nuptam, aut aliam quamlibri honeham mulierem. de de loco ad locum traducen. aut per vim comsnoscen. poena mortis naturalis puniantur: Et quoad 3 trimoniu'cc rahendum interi rapientem & raptam, seruetur dispositio sacri concilii Tridentini. Si vero talis mulier rapta , vel violenter cognita, si mulier malae simae, & inhonesta potauun vigintiquinque Ducatorum soluat,& per
94쪽
triennium exulet : si vero meretrix publice constituta, decem Duca,
Si quis autem de nocte ingressus fuerit per vim, aut clandes in
domum alicuius honestae contra eius voluntatem, causa eam carnaliter cognoscendi: siquidem actum perfecerit, poena mortis naturalis puniatur, sin minus transmittatur ad triremes per triennium: si veroi mulier fuerit inhonesta, & tamen ingressum non consenserit, puniatur poena quatuor Unciarum: & si per vim suisset cognita,puniatur tribus ictibus funis publice, de per triennium exulet . .
De Furtis. STatuimus & ordinamus, quod quando quis in 'ssus fuerit de
nocte armata manu domum, vel paleare alicuius ad furandum; tunc pro prima vice fustigetur: pro secunda ad triremes pertriennia: pro tertia ad eius vitam: pro quarta suspendatur . . . Excipimus a praedictis eos, qui necessitate famis coacti res comestibiles furati essent, & alias non sit vilis conditionis & famae ; tunc arbitrio Iudicis puniatur, dummodo poena sex Ducatos non excedat. Alij autem fures, pro prinici serto excedente summam unius Duc ti,sustigentur: pro secundo mittantur ad triremes per quinquennium :pro tertio ad triremes ad eius vitam. In furtis autem comestibilium fructuum, palorum, lignorum, camnarum , & similium , adeatur Iudex damnorum datorum. Pro cupis Aulum,Gallinis, Agnis, AEdis, Anseribus,&similibus. puniantur per Iudicem damnorum datorum, iuxta qualitatem pers l narum, modum, & qualitatem fitrii. Latrones veris, & stratarum derobatores, pro primo furto in strata publica, ad triremes mittantur: pro secundo vero suspendantur , di per emendetur damnum passum.
De Usuris. ET quoniam frequenter mercatores & alij selent paφa illicita s
cere , qui plerumq; vendunt rem sub credito maiori precio qua valet, demum eandem recipiunt, etiam per interpositas personas, &i . Osan statim pro mulio minori precis, quam dederint . & plerique e M a etiam
95쪽
pa Statutorum Ciuitatis Beneuentans.
etiam faciunt in emptionibus bobum, &similium pessimos, & vsermrios contractus,& ut vulgo dicituo fanno li bovi scornati,statuimus, di ordinamus, quia nemini liceat vendere, sub credito rem aliquam maiori precio quati valet, si venderetur, & incontinenti reciperetur precium, nec fiant ut supra, dicti contractus Deneralitis super anesmalibus, & alijs rebus , sub poenis contentis in constitutione Sanctissimi Domini Nostri PP Sixti V. contra ustu arios promulgata, quae in librosiarum constitutioivi, est sub numero squae omnino sentari debeat . Et quoniam huiusmodi conraetias,&pacta foeneralitia, ut pluri'mum secreto fiunt, vel aliquibus figmentis, & sucis cooperiuntur; ad huiusnodi detegenda, statuimiikζή & ordinamus, quod quilibet ad a cusandum admittatur, de lucretur tertiam partem ut supra & illimet cum quibus fuerit celebratus aliquis contractus, possint illum probare, & sint idonei testes, modo renuncient prius omni eorum interesse,& si tres fuerint, quorum unusquisque deponat, de usura secum s cta, licet sint singulares, plene probent contra usurarium, dummodo
sint fidedigni, & non leues prelonae.
Fihsfamilias, non mutuetur, nec Vendatur bona
QVoniam saepe accidit, quod filijfamilias luxuriosd viventes,seu
alias bona dilapidantes, modo sub mutuo pecunias,modo sub. ' credito bona aliqua, vel merces em ut, deinde pro habendis pecunijs, ea multo minori precio vendunt, statuimus & ordinam', quod in posterum nemo audeat mutuare pecunias aliquas filiis familias,vel vendere bona aliqua sub credito ultra valorem unius Ducati, stib pecena amissionis crediti,& contractus huiusnodi praesumatur usurarius, & talis vendens, vel mutuans filiolamilias contra sermani huiusmodi Statuti, incidat in poemam, ut supra contentam in titulo de usuris.
De Receptatoribus sirum, & aliorum deliquentiuiti.
S tuimus & ordinamus, quod Receptatores furum , & latronum scienter,dc dolose em p tantes, vel alias auxilium praestantςs,
96쪽
ac cum eis ambulantes, seu eis spiam facientes, siquidem ad participandum eadem poena, qua ipsi flues, & latrones puniantur: si vero Receptatores sint consanguinei, vel affines, & non ad alium malum
finem eos receptauerint, poena minoretur.
Qui vero rem furtiuam scienter emerit,uel abscondiderit, vel apud se tenuerit, de sciens dominum, eam domino non denunciauerit; rem. Mistat,&arbitrarie puniatur uti furto auxilium praestans; si verbingnoranter bona fide publice, & a persona non suspecta coram tribus 'testibus, ut alias statutum est, rem aliquam firmo subtractam emerit ;dominiis volens eam recuperare non audiatur, nisi restituto precioinc actionem contra furem habeat. Receptatores verbaliorum bannitorum pro homicidio, aut alia de causa capitali puniantur poenis contentis in Bulla Sanctissimi Domini Nostri Sixti V. edita contra bannitos, homicidas, latrones, eorummcomplices, & receptatores, quae est in libro suarum Constitutiomum, sub numero 6. quae seruetur in omnibus & per omnia.
TEstes Alsi,in causa aliqua ciuili, vel criminali ad defensam tam tum rei fustigetur per Ciuitatem, & si sit Nobilis, vel non vilis
conditionis, puniatur poena x. Vnciarum, & in exilium mittatur per trientum: si vero in causu criminali ad offensam rei falsum deposuerit, puniatur eadem poena, qua puniretur ille,qui imputatur de delicto, si illud comisisset; modo tamen non sit minor viginti, & maior quatuordecim, & tunc poena remittatur arbitrio Iudicisci si quis ultra primam vicem in iudicio deposuerit salsum, si ad offensam, furcis laqueo suspendanur; si ad defensam,vel in causa ciuili mittatur in exilium. Et hoc quando falsitas consistit in facio principali, & talis testis semper torqueri potest ad scienciam eius subornatores quando deposuit de in causa ad se non spectante. Testis autem dicitur falsus,vel quando confitetur se salsum dixisse, vel quando per alios saltim tres testes de salso conuincitur. Subornates autem testes falsos eadem poena,qua ipsi testes,nnia tur, &iqem dicimus de eo, qui falsum Instrumentum fabricari sic
rit, vel eo scienter usus fuerit . . Nota
97쪽
ς statutorum Ciuitatis Beneuentanae.
Notari; vero, qui salsam aliquam Scripturam,acta, vel Initiumenta secerint, subtraxerint, corruperint. vel alias falsificauerint, pro priama vice poena triremium per triennium puniantur: Pro secunda vero furca sui pendantur, & in quolibet casu cadat a causa ipso facto. Item Mercatores, & Aromatarij, Marciarii, & alii quicunque similes,si pannum pro panno,aliud pro alio vendiderint, Mercator pamnorum, mercium & Aromatarius puniatur vice qualibet, poena xxv . Ducatorum: alij vero poena unius Unciae. Si quis claues Ciuitatis fallificauerit, vel falsificari secerit, poena capitis puniantur : si vero particularium personarum, vel domorum, di nullum furtum sequutum fuerit: si animo furandi, sustigetur: si vero furtum aliquod sequutum fuerit, licet paruum, mittatur ad tria remes per quinquennium: si vero furtum sequutum fuerit aliquod magnum, furcis laqueo suspendatur; & mangnum intelligacur,si ultra quinque Vncias lucratus fuerit. Si vero dictas claues falsificari secerit animo aliquem occidendi ;capite, dc morte naturalis puniantur: si vero libidinis causa, ad tria
Et nullus Artifex possit claues exemplare, aut de nouo sacere, nisi videant mascaturas, seu clausuras, sub poena falsi.
INcendiarij domorum in Ciuitate,& suburbiis existentium, vel seris; si causa aliquem interficiendi, poena ultimi supplicij asciatur : & idem si dicta de causa incendatur tugurium alicuius, licci extra Ciuitatem existens, & non hominem interficiendi causa sed dam mini inserendi ; tunc exilio,& tribus ictibus funis puniatur, Tunc autem animo interficiendi factum videatur, quando data opera comburit locum, in quo gentes inhabitant, &teinpore, quo verisimiliter persona illa esset in illa domo, & semper damnum emendetur: alias
De. poena Turbantibus aliquem in Possessione.
I in statuimus, & ordinamus, ut euitentur scandala, quia nullus audeat aliquem existentem, vel missum in possessionem alic ius
98쪽
ius rei iudiciaria auctoritate, de facto spoliare, vel turbare in dictita eius possessione : & contrafaciens mulctetur poena decem Unciarum, & amittat omnia iura sua, si qua haberet in dietis bonis, & si turbatio, vel spoliatio fieret adhibitis armis, vel cum iniuria, possit talis turbans, etiam corporaliter puniri arbitrio D. Iudicis. Et nihilominus seruetur Constitutio Sanyissimi Domini Nostri Sixti Quinti,
per quam interdicitur quibuscunque personis ad arma conuocare, seu
armatorum manus, coetus, conuentus, caualcatas, seu adunatas fac
re, edita, & publicata, Anno Domini, M. D. LXXXVIII. Indictione prima, die Veneris x j. Mensis Mariij.
De proprios filios exponentibus, ac alienos supponentibus, dc abortum procurantibus.
SI quis utriusque sexus filios legitimos,aut naturales, vel naturales
tantum Hospitali Annunciatae, vel alio quocunque loco expinsuerit, vel exponi procurauerit, consenserit,aut dereliquerit, & mors apropterea sequatur; pqna legali puniatur ut homicidia: si vero mors non successerit, & talis exponens sit vilis conditionis, fustigetur: si vero melioris conditionis, Vncias quatuor Curiae soluat, semperque patriam potestatem amittat, & ius omnes cessionis, ac illi loco appliacetur, & loco patris habeatur, quod non intelligatur procedere in miserabilibus personis, modo non dederint cautam morti expositi . Licitum erit matri filium ad domum patris mittere, & sine poena , dummodo pater alimenta proprio filio, de matri denegauerit: alias ipsi matri omnia imputentur. Item mater procurans dolose a mim sibi fieri per medicamina, tam ipsa , quam dotisulens, Z operam praestans, poena Legali subij-ciatur, si animatqui erat corpus: at si animatum adhuc non erat, defiat viles personae, sustigentur, aut Uncias duas pro poena soluant: si vero melioris conditionis soluat Vncias quinque, vel stet in Monast rio ad poenitentiam peragendam, arbitrio Iudicis. Item si qua mulier alienum partum cum consensu matris sibi se
posuerit, vel stipponi effectualiter procurauerit, & in proprium filium
99쪽
τό statutorum Ciuitatis Beneuentanae.
tenuerit causa studines maritum, &successores perpetua insatata notetur, de per quinquennium banniatur a Ciuitate, de Territorio .
De poena aliquem testari prohibentis, Sc libera
testatoris voluntate exquirenda , &w- stamentorum Validitate i. SI quis aliquem infirmum testari,aut alias quomodolibet in vItimis
voluntatibus disponere prohibueriti expresse, vel tacite prohibendo, aut non permittendo accersiri Notarium, & testes;eosque u catos ingredi, vel minando, ita quod in ectistu libere disponere non possit, & ab eis auferatur haereditas tanquam ab indignis, & applicetur, quibus de iure, & pro modo culpae arbitrarie puniantur, pater tamen, mater,maritus,& alij consanguinei,vsque ad tertium gradum, possint rogare Testatorem, ac blandis verbi disponere eius volunt*tem ad aliquid eis relinquendum absque poena. Ad tollendum fraudes,quae ut plurimum in consectione Testamentorum infirmi committuntur , statuimus, dc ordinamus, quod Testa tor non nutu ad interrogationem alterius, sed ore proprio debeat faricere haeredis institutione, de legata: alias dispositio non valet, nisi v nien. ab intestato, instituantur haeredes, vel aliquid ad pias causas re linqueretur,nec Notarius possit scribere aliquid aliud,quam quod vexe agitur: puta si testator ore proprio nominet haeredes,scribat nominationem, si nutu aliquo,scribat nutum,& modum expressioni&, dc noaliter, sub poena falsi, de credatur maiori parti testium, siue Testa mentum fiat in scriptis, siue sine scriptis,quod nuncupatiuum dicitur
Ante Domum luctuosam non cant induin, n χ: lique citotionem faciendam, . i
SEquuta morte Testatoris, aut alterius cuiuscunque litterati N bilis, Clerici, mercatoris, aut Ciuis honoratae familiae, nemo de die, nec de nocte sciens per tres dies, & donec tempus luetiis duraus rit ante eius domum , vel in vicinia , seu ruga cantare, nec Instru
100쪽
mentiun altauod pulsare,&tripudiare praesumat in strata publicaralias contra ciens vice qualibet cristante parte poena unius D cati punia .
Insuper conec dictum tempus luctus durauerit, nullus ex familia, vel parentela mortui cuiuscunque in luctu, & moestitia, sint in eorum domibus reclusi, possit, ac debeat citari realiter, vel persenaliter, non obstante quocunque Instrumento producto, & poena accusata, nec etiam pro causa criminali, dummodo poena ultimi supplich, retro inium, aut membri mutilationis non esset puniendus .
SI quis inciderit arborem alicuius paupertate ductus pro habendis
lignis, puniatur ossicio damnorum datorum: si autem ob inimia citiam ad contemptum, vel iniuriam alterius, nisi fuerint vites, vel aliae arbores fiuctiferae usque ad numerum septem,tribus ictibus mis publice puniatur ue a septem vero sepra ad quatuordecim,puniatur poena Triremium per quatuor annos; ab inde vero supra, per decennium:si vero fuerint vites,vel aliae arbores fiuctiferae,petna duplicetur.
NEmini liceat quempiam in priuato Carcere mancipare: ideo siquis aliquem ligatum clausum,vel quouismodq mancipatum,& sua libertate priuatum per vigintiquatuor horas tenuerit, poena Unciarum quinque mulctetur, & trium ictuum funis, vel exilio arbitrio Iudicis: Si autem talis detentus suerit melioris conditionis, tunc poenis legitimis de priuato carcere afficiatur; sed si ultra detentionem aliquo martyrio, aut corporali damno, & iniuria affectus fuerit,tunc pro qualitate delicti, dc personarum, puniatur etiam usque ad momtem inclusive. Possit enim quis debitorem suum suspectum, &fugitiuum propria auctriitate capere, & detinere, donec D. Iudici nuncietur, qui possit mandari ipsum carcerari. , Item patri, tutori, vittrico,liceat filium, nepotem pupillum, priuia
gnum vinctos tenere, ac verberare, & corrigrae: adhibito tamen