장음표시 사용
71쪽
statutorum Ciuitatis Nileuentanp
quutio fiat contra ultimum possessorem, etiam non citatum in ex quutione: Et alienans lite penente praedicta,pro poena medietatem aestimationis rei Curiae soluat , & tantumdem acceptor , si saluerit rem litigiosam.
De nouo opere construendo. AEdificare in seeo Flumine, vel alio loco publico sine licentia ,
Consilij nemini liceat; & qui contrafecerit, teneatur opus d struere, reficere interesse vicinis, & seluere Uncias quatuor pro po nai: licet tamen in flumine publico palatam facere latitudinis duorum pedum prope Ripam, & bona sua, pro defensione, & manute tione ipsarum, modo tamen non fiat absque necessitate, & ad aemulationem alicuius vicini: & quilibet de Populo possit accusare facientem nouum opusta loco publico,&lucietur quartam partem dictae
In loco autem proprio aedificare cuilibet permittitur, Iuxta tamen iuris sanctiones. νAltius domum extollere, senestras sacere secundiun, quod infra dicetur, & similia agere : quod si quis ex nouo opere damnum alia quod sentire praetendat, nunciatione noui operis prohibet aedifica tem , ne ulterius in aedificando procedat: qua citatione facta aedificans, siue iuste, siue iniuste teneatur ab aedincio desistere: alias qui quid secerit, demoliatur, & hoc donec a Iudice, vel habuerit licentiam causa cognita aedificandi, vel satis dederit, de tollendo aedificium, si apparebit eum iniuste aedificasse, tunc enim sibi omnino aedia ficare liceat.
LΙceat socio requisito murum communem altius extollere, vel indificare: & si socius noluerit in expensis contribuere, ipse solus id facere possit, modo tamen dicto muro communi ex nouo aedificio damnum aliquod non fiat: quo casu potior sit conditio prohibentis,& aedificans temper teneatur parti ad interesse. Et si socius requisitus,qui nolit contribuere ipse quoq; velit uti nouo sdifici teneatur soluere medietatem expensarum; alias non possit.
72쪽
SI quis habuerit viam vicinalem, seli stri Iam communem cum aliquo , in qua stillicidia cadant, & noceant muro vicini, quili-ra bet situm stillicidium constringat, ita quod in alterius muro non cadant, & in eandem strictialam nullus habeat immunditias proijcere, nec aliquo impedimentum priestare, quo minus aqua decurrat, po na duorum Tarenorum, de interesse partis . Neque liceat extendere stillicidium aliquod supra res vicini, nisi spatio unius pedis supra, publicum autem unius pedis cum dimidio , ubi neque podium fieri , neque aliquid aliud facere liceat .
V Ites, & Pergulas unicuique ante domum propriam habere permittitur, dummodo vicinis,de transeuntibus impedimento non sint, neque lignamina damnum inserant: alias emendato damno, ac impedimento sublato, poena unius Augustalis puniatur. Arborum ramos alienorum pendentes in locum proprium , facta prius requisitione coram Oricialibus, potest quis succidere, ne pemceant, vel mictus eorum colligere , de retinere sine poena.
VNicuique liceat Columbariam facere in suo, etiam quὁd Iate ures pro receptaculis columborum protendant supra selum vicinorum , vel publicum, etiam quod in dictis locis immunditiae, de stercus columbariae decidant: columbas aute capere non liceat, pr ut latius in libro criminalium continetur.
Ite orta,& in iuditium deducta inter consanguineos &asnes durante affinitate, usque ad secundum gradum inclusue sis, &causa reo, siue Actore petente de iure, & de facto in procedendo, dein sententiando compromittatur & ipsi litigantes cogantur ad elige dum duos communes amicos, unum videlicet pro quolibet, in quos tanquam Arbitros, de Arbitratores, & amicabiles compositoies coinpromittant,
73쪽
promittant, cum potestate procedendi, & decidendi de iure, & de s cto, prout ipsis Arbitratoribus melius expedire videbitur:quod si alia ter eorum eligere distulerit, tunc Iudex in contumaciam, iusque alia qua requisitione eligat. Qui si fuerint discordes adeant dieii Arbitri unum ex Iudicibus ordinariis praedictae Ciuitatis ad eorum arbitrium, qui tertius intelliga tur in compromisso, nisi per partes in tertium fuerit concordatum. Quod si dicti duo Arbitri inter se fuerint discordes in eligendiniunc us ex Iudicibus ordinarijs tertium eligat, partibus tamen non suspectum. Qui tres lites ,& differentias vertentes diffiniant, ac componant,& altero discordante lassiciat consensus duorum : & in causa quo diactis tres omnes pariter discordarent, adeatur Dominus Locu tenens, qui in dictis causis electus intelligatur; & si cum vno, & duobus Arbitris a partibus electis se concorda uerit, & exequutioni demandetur, neque a praedictorum laudo appellari, de reclamari, de nullitate dici, aut ad arbitrium boni viri peti reductio possit, nisi semel, & interim non retardetur exequutio laudi lati praestita cautione, de restituendo in casu restitutionis. Item volumus, quod in causis a quinque Ducatis insta inter cosa suineos & astines compromissum factu possit probari per duos testes ;In causis vero maioris summae, vel inter alios compromissum fiat in scalptis, iuxta iuris dispositionem. Excipimus tamen e praedictis causas, ubi peteretur exequutio alia cuius Instrumenti liquidi, vel sententiae, & obligationis penes acta
STatuimus & ordinamus , quod res alicui vendita, licet nondum tradita, non possit alteri vendi: & si vendatur, secunda venditio
non valeat,nec teneat: & emens,vel vendens scienter rem alteri ve
ditam , poenam medietatis aestimationis Curiae seluat, & damnum parti reficiat. Item volumus, quod nullus rem, specialiter tamen alteri obligatam vendere, aut alienare praesumat, nisi prius requisito creditore pro
74쪽
debito suo,vel eo satisfacto: & contrafaciens puniatur rina quinquaginta Ducatorum applican. & parti & Fisco . saluis tamen iuribus suis partis agen. ad dictam rem sibi obligatam in casu suo.
REm furtiuam mobilem, seti sese mouentem alteri Venditam , emptor restituere non compellatur nisi restituto pretio, modo emptio saeta sit in loco publico de die,bona fide, cora tribus testibus, iusto pretio,vel parum minus, & a persona non suspecta; alias tene tur illam restituere nulla facta mentione de pretio: & emptor recepto pretio, nullatenus ipsius restitutionem domino fiendam, differat ubi
De Equo, aut alio animali morbose vendito.
SI quis emerit aliquod animal, vitiosum, vel morbosum, siquidem morbus fuerit patens, & qui oculis corporis ab unoquoque vid ri potuisset, emptor sibi imputet: sin autem fuerit latens, tunc Vendiator infra bimestre teneatur dictium animal recipere, &prectumest,
SI Ciuis in Regno propter denegatam iustitiam bona, aut debit
recuperare nequiverit, & de hoc Curiae constare fecerit, saltim semiplene, debeat Curia ipsa instante parte bis, vel ter eius litteris Baronem, vel ossicialem Iocorum hortari, ut bona restituantur,&iustitia ministretur: alias praecedente iudiciali taxatione, poterit iurare super aestimatione bonorum, S illa recuperare possit ab hominibus. illius loci, cui iustitia denegata suerit, & per viam represaliarum othactenus obsieruatum fuit.
SI res stabilis vendatur, habeat locum ius congrui, & vicinitatis,& primo socius rei communis venditae, postea vicinius, qui ex maiori parte praedia, vel bona coherentia possidet, nisi vicinus sit stiam consanguineos usque ad quartum gradum inclusiue, tunc etiam caeteris
75쪽
τΣ statutoriam ciuitatis Beneuentans.
caeteris alij vicinis, quod in maiori parte cohaereat emptoribus prae- . seratur precio restituto,aut depositato, quod realiter, & vere selutum fuerit, absque fraude, vel collusione: vicinis tamen cessantibus, Pr seratur etiam c teris extraneis illo qui censum aliquem,& perpetuum super illa re emisset. Et si plura praedia uno precio vendantur, diuersorum pridiorum vicini admittantur, habita aestimatione ipsorum, & precij ab arbitris electis per Iudicem partibus non suspectis, habito tamen respectu ad precium, quo res suerunt venditae: si venditio facta suerit sub condiatione , aut cum pacto de retrouendo , ius congrui locum habeat, ac si pura venditio facta esset, dummodo easdem conditiones vicinus
Insuper Cives oriundi, & qui ex priuilegio habitant, sine temporis praeligione ius congrui, & exteris praeserantur in venditionibus , seu locationibus ad longum, vel breue tempus factis rerum, vel b norum stabilium in Ciuitate, & eius Territorio existen. adeo quδd Iocatio, vel venditio forensi facta ipsi Ciui habenti ius construi facta intelligatur, & facto deposito intimato, mittatur in possessione.
Praeseratur etiam dominus rei locatae in omnibus fructibus, pr uentibus, & redditibus a conductore venalibus habitis, aut alii vcnditis : ita quod soluto precio, aut facto deposito realiter, si precium recipere recusaretur ,& cum effectu possit propria auctoritate dictosfiuctus capere, & ipso facto emptor per Iudicem expellatur. Nulla fraus in praeiudicium vicini fiat, nec donetur res empta, aut permutetur, aut in dotem assignetur; quibus casibus cessatius co
grui : si vero sic contraheretur, quod si detegeretur dicta fiaus statim vicinus mittatur in possessionem: etiam si per mille manus res empta a,bulasset, & fraudans dimidium pretij amittat, & vicinus qui co stat petierit, non nisi aliud dimidium soluere teneatur. Detegitur ipso iure fiaus, si res empta, & permutata, donata, aut in dotem data insta annum ad emptorem, quomodolibet peruenerit,
Item si statim , aut aliquo interuallo donaretur filijs, aut nepotiabus ex fili js, aut nepotibus fratrum, qui insimul cum emptore hab, Larent, omnibusdue alijs, qui ab intestato essent successuri.
76쪽
' sed si permutatio de re ad rem fieret praecedente tractatu devendendo, tunc probato dicto tractatu , ha at locum fraus praedicta, di
vicinus obtinere debeat , ut supra . Si vero in effectu fuerit vera permutatio, aut aliquod precium asderetur : tunc si precium excederet rem datam in permutationem , habeat locum ius congrui: si vero non excederet, vel esset aequale , vicinus non admittatur, & si in re, quae iure congrui petitur, essent f otae e ense, aut quomodolibet allistae essent, si ante citationem, & irequiritionem,repetuntur: si vero postea transeunt ad vicinum, ideri
dicendum est de fiuctibus, post requisitionem, perceptis, qui compensantur cum precio, Idem si lapides, aut aliquid aliud in lando,
Quod si locationes, sed assctus in emphyteosim, aut quomodolibet essent per tempus, aut agnaitione finita decursae, etiam quod esset pactum iuratum , aut quaelibet renunciatio , dὸ relaxando res vacuas, &expeditas cum omni augmento in posse Dominorum, qui de eis ad libitum disponere possent, aut per quaecunque alia verba debeant antiquis posses ribus renouari ad euitanda scandala, & ut aequitas seruetur, in quibus antiqui posses res pro iusta pensione aestimanda per duos probos viros, caeteris alijs etiam vici lis praeserantur, non ob istantibus quibuscunque ν. ' . il iInsuper in omnibus locationibus ad longum, sue ad tempus breue factis, ius congrui locum habeat, & vicinus praeferri debeat. Annis tamen octo praescribatur, si vicinus praesens in Ciuitate su fit, aut eius familia, quod si absens fuerit dictum tempus non currari. nisi a die, quo in Ciuitatem venerit, aut notitiam habuerit.
De Locationibus operarum . i . Conductor operum diumalium mercedem promissam soluere teneatur in fine cuiuslibet diei, nec operario obsit aliquid, si per eum non stat,praeter aeris tempestatem : si verb per dictum Dominum steterit in non dando ad laborandum, vel non habeat opus ad finie dum diem, tunc totam mercedem praestet ; & si distulerit: totum diem
sequentem, duplum soluat . . , .
77쪽
- Statutorum Ciuitatis Beneuentant.
Qubd etiam intelligendum est in fossoribus , sed Gnatan i hcnDnibusque alijs operarus quibuscunque .
V murales conducti ad Vinum, seu Mustum ducendum pro certo tempore a torcularibus, seu alijs locis, non possint durante dicto tempore alijs operas locare, & priorem conductorem relinquere, Alias si contrasecerint ad interesse Vini in parmento remanentis , vel ad malin salarium alijs praestan. teneant', & Curiae pro poena Tarenum unum pro qualibet vice seluant. E contrario conductores pro tota die operas vectu alium condocen. si non dederint ad vehendum Vinum pro tota die, ad salarium
De Torcularibus, sta prementis , dc quis prius
Si inter habentes Torcular, siue parmentum commune nascatur discordia , quis prior vindemiare debeat, statuitur, quod qui plures partes parmenti habet, ille prior esse debeat, Item qui vicinior parmento sit, nisi vicinior non paratus sit vindemiare; tunc alius proximior admittatur, &sic de singulis. Reficere parmentum omnes ius habentes debeant, pro uali expenseriam portione, nisi quis plures partes habeat, tunc plus debeat contribuere: aliIs si requisiti infra tres menses non contribuerint, ius amittant,& reficienti accrescat, quae resectio sit in toto, vel inpa te dimidiata, & pro usu illius anni ; tunc vlus illius anni tantum
De Partionariss Uineariuria . I m statuimus, quod partionarij Vinearum, & qui laborant it
Vineis ad partem, teneantur beia colere & gubernare, Mesrais mensem Martij Vineas ligent, sed tendant,& ant, di infici inensem Maij, vel ad sinimum insta dimidium mensis Iunis iterum Iociat, seu ut vulgo dicitur recolent, alias teneantur domino ad intege per
78쪽
ctios communes amicos liquidan. & dominus possit dicto casu dictum partionarium expellere: necnon dita partiona ij teneantur bene custodire flaictus: alias praesumatur contra eos .
Quando conductor expelli possit.
Donius conducta potest per dominum euocari, & inquilinus ab
ea expelli propter necessariam locatoris, aut filiorum, & fili rum habitationem, post locationem superuenien. etiam qubd promia sint non Ieuare , vel alio quouis modo te obligauerit locator, rese
De vicino exose, meretricibus, de aliis in vicinia
non permittendis. S tuitur, quod quisquis habitator domus bonis, & honestis via
cinis suis exosus fuerit ratione suae inhonestae vitae, vel quia riaxosus, aut alio quocunque modo, de quo stari, & credi debeat di maioris partis vicinorum, aut ad minus duorum electorum per Omcialem a dictis vicinis requisitum, qui si infra tempus ex urbanitate Staturum non discesserit, poena duorum Augustilium puniatur, &discedere compellatur, Idem etiam obseruatur in exteris habitantiabus silia uxor L , aut alijs mulieribus consanguineis, & honestis, ut expelli possit modo quo suprata: Et patronus domus ab officiali r quislms, si inquilinum non renunciauerit, & illum contra voluntatem vicinorum stare permiserit, aut verbis, vel facto defenderit, aut postea iterum locauerit, Augustale unum pro poena solvat. Et vicini qui hoc petierunt, teneantur pro illo anno pensionem solvete , quam Iocator habere solebat, vel bonus, & honestus haburator soluere potuisset, & pro eodem anno ipsi alteri locare, ante tamen Alutionem, vel cautionem de seluendo in tempore consueto expelli non possit. Si quis etiam habitauerit in domo propria, & suis moribus inli neris propter inhonestatem vicinis odiosus fuerit, & de hs ossiciali constiterit, requisitus a dictis vicinis infra metaem habeat se emendare si perdurauerit in eadem inhonestate, a domo propria penia
79쪽
τ6, Statutorum Ciuitatis Beneuentanae.
tus expellatur 1 vicinis, sed maiori parte ipsorua i Ossesalis auctorita te, & alteri honestae vitae locetur. Leprosi insuper non solum vicinis , sed omnibus de Ciuitate exosi sint, de esse debeant. Ideost tuitur, quod insta Ciuitatem domicilium habere, aut morari nullatenus debeant: sed tantummodo mendicando transcurrere, & statim exeant i alias a quolibet iniuriose expelli possint impune, & iterum intrare non permittatur: & qui illos retinuerit intra Ciuitatem in alia quo loco ipsorum, Vnciam unam pro poena Curiae Bluat, & accus tor habeat quartam partem, & eius iuramento credatur si bonae s mae existat.
IN omnibus causis ciuilibus iudicialis strepitus conquiescat die bus Festivis, in honorem Dei, Virginis Mariae ,& aliorum Samctorum a Sancta Romana Ecclesia approbatis, ac laborari prohibitis, necnon diebus Festivis, sed Blemnitatibus Sancti Barbati, Mercurii eiusdem Civitatis patronorum tutelarium, quibus serijs renunciari non possit, & acta Lit nulla .
In honorem Dei, etiam sunt dies.
QVando Corpus Beati Bartholomaei Apostoli, ex Lipari ad hanc
Ciuitatem venerat, ubi per eosdem dies fiunt processiones per Clerum huius dioecesis ad Ecclesiam eiusdem Apostoli tunc Populorum deuotione, ac eleemosynis aedificatam eideo ijsdem diebus iudicialis strepitus utriusque seri sileat, & acta sint nulla, nec eis possit renunciari. Feriae messium, vindemiarum, sori vacationem praestent, & acta etiam sint nulla nisi a partibus esset renunciatum, vel non allegarentur , & nisi fuisset processum ad conclusionem inclusiue, aut res esset tempore peritura, vel periculum, sed commune damnum immin et tunc enim procedi potest in causis. Tempus vero feriarum messum incipit a die Festi Sancti Ioannis de mense Iunii, & durant usque ad primum diem mensis Augusti: Vindemiarum autem a die disimo quinto mensis Septembris usque ad xv. mensis Octobris. i
80쪽
ne modo pignoriindi debitorem, isc Arma ser
uanda in exequendo. i Icitum est creditori habenti obligationem in bonis creditoris, &debitorem ipsum in eius bonis pignorari facere per Iuratum; de debitor, qui contrauenerit, seu pignus negauerit se daturum , poena unius Carleni mulctetur, ac eadem poena teneatur, qui iniuste pignorasse docetur. Si creditor pignus, aut commodatarius rem commodatam, seu pugnoratam absque eius culpa amiserit,licebit ei similem rem coram Iudice praesentare, & iurare rem praesentatam aeque bonam esse, eius dem valoris, cuius erat res amissa, & non alienatam: quod si contrarium probetur, potest Actori de qstimatione illius rei deserri. Sed in re uxoria, & dotali per creditorem non potest pignorari m ritus, nisi pro pensionibus domorum, sicut nec conditiar, vel praec rio possidens pro domino, ut socius. in re communi pro parte sua. Curi exequutori, liceat debitorem pignorare in quibus voluerit, qui debeat havere respectum ad debitum, pro quo pignus aufert,adepta debitori facultate offerendi, dummodo non pignorentur boues aratorij: Instrii menta agriculturae, aut alia necessaria ad artem exercendam, & victim qu rendum, nec panni lectorum, & vasa rom dendum, nisi in sub um alijs bonis lebienti s. sed in exteros non habitantes exequutio indictisKoblisi Me i ii a Milites habentes etiam potestatem pignorandi, aut ex pacto par tium, aut Iudicis decreto , non deber et exequutio, seu pignus dens gari r alias deneganς carceretur, & detineatur, & nihilomimus ex
quutio viribus pr tiarae fiatis & illis non liber rur, nisi creditor fuerit
Et in vendendo pignore, seu conuentionassistit iudiciaIi insta summam Ducatorum tuum, quinque die debitori ad releuedum assignetur: ultra vero dictam summam, decem: aliter publice plus ollarenti subhastationibus vendantur , in hocsΠuasourma tradita stipra de Depositario pignoris, quandoqcilicet debeant vendi.
Vi lutem ni uus habuisse in iudicio requisitus negauerit, & pota