장음표시 사용
2쪽
TRvΜ plus hostium arma,pater Beatissime nitripi rum hominum scelerata scripta Christianae reip. obsi rint,diu multumq; mecum dubitaui.Sed cum vel nascetis,uel adultae iam ecclesie ultima recordor memoriam; animaduertoq; in primis partim aperte,partim occulte quasi quibusdam cuniculis eam fuisse oppugnatam:gri uiora multo detrimeta illa quidem mihi videri solent, quae Christiabae ciuitati per eos importata video,qui populares homines,paenes silii terrae, leuiter tamen eruditi, parum pie de rebus nostris scripserunt; qua per illos,qui nomini populoq; catholico acerrimi ho-ses armis di gladiatorio quodam animo fidei nostrie summam , & fundametaeonuellere & studuerunt. Nam cum & fide,& spe,& caritate nostra contine tur religimatq; in eo virtutum genere suadendo ut dissuadendo arma parum Iossint crapta vero plurimummon bello, non armis, non taeterrimis cruciatius,non incredibili Christianorum clade, neq; re alia eiusmodi perfectum est unquam , ut religionis nostrae vis cum sitis concideret a uctoribus: sed scriptis di oratione , quae multum valet ad persuadendum , a pestiferis est hominibus
curatum, ut omnia quaecunq; animorum nostrorum parentes apostoli & apostolorum discipuli salutaria nobis pepererunt, ea finditus tollersntur. N m que profecto est tam omnis historiae rudis,aut tam parum veritatis actans, qui,si rem omnem attente animaduerterit,non plane intelligat,nullum vel impietatis,vel crudelitatis exemplum, nullumq; belli genus subnascenti, ecclesiae initia b hostibus fuisse in eos praetcrmissum, qui Christiani & dici, & essev erunt. Quid enim in nostros Nerone crudelius λ Domitiano atrocius Diocletiano taetrius p ut omittam Traianum, Aurelium, Septimium, Maximianum, Decium,& Valerianum.quibus imperantibus nihil nisi crudele,nihil nisi atrox atque portenti simile contra nostios est tum cogit itum,tum actum ce te. Et quanquam impia illorum audacia omnis eo pertinebat, ut vel onerib tributorum impositis Christiani homines debilitarentur; vel vinculis exilioq- multarentur , vel multa indicta coercerentur, vel cruciatibus opprimerentur
omnino: tamen nulla suppliciorum seueritate,nullis impiis gladiis, nullis hominum concursationibus, nec furoribus illis quasi tribunitiis ad id ventu est, ut religionis nostrae obrueretur seminarium. sed ut illi Christiano nomini inimici in rei nostrae perniciem incubuerunt maxime; ita splendidissimum facta est ,& maximum Christianae fidei nomen rillaque impii ferri crudelitas reip nostrae ad amplitudinem creditur esse se sagata. siquidem maiores nostri in credibili fide & conflantia viri,atque ad omne certamen expediti,cum nulluma et sadi
3쪽
sdrellauim sve genus Clu isti Iesu nomule subire recusarint olo δ
' liciatuum;quos fortissime patiebantur, tolerantia quadam sinotas i findi est, ut quibus sides nostra persuaderi nullo modo potuisset,aut Hia ita educa ti,aut quia malis opinionibus imbuti,in vetere persidia consistere maluit sint, quam ad veri cognitione venire; illis tamen eo maxime modo persuasum sit,
Christianη fidei genus eiusmodi esse,in quopositum sit firmissimum venti
ais praesidium. Hoc pacto Iustinus & philosophus, de martyr cum non rem quempiam e nostris,sed multos admodum fidei cause, animo no forti selum, sed hilari etiam,gaudentique supplicia ferre,dc mortem perpeti animaduerteret;is ut philosophus, qui nullis rationum momentis adduci potuisset, ut dilifalsis commentitusq; repudiatis, nostrae se religioni addiceret: victus hac solixamen nostrorum constanti fortitudine, ad hanc Christianae mutis arcem c
sugisse dicitur. Sic multos praeterea nobilissimos philosephos , se Iudaci pie aeolque,qui nomini Christiano Asensissime aduersabantur , fecisse a maioribu
accepimus. Nolo comemorare Graecos homines,qui de Iove, Pallade,Mercu.rio,& ceteris id genus diis deabusq; cum opiniones eas animis insitas haberet, quae euelli vix possent;animaduersa tamen nostroru salutari illa in perserendis tyrannorum iniuriis animi magnitudine, atque admirabilium rer perspecta iii,quae in illis maxime eluxerat, ab impio cultu ad verum sese Deum tantuleiarunt. Itaque &rublicen priuatim , hostibus vel maxime repugnantibus, a ilianc fide cocurtium est. Teius est Asia,testis Africa,testis Europa; quas omnes partes ita religio Dei perrerauit,ut abiecto idolom cultu cuncta fere illarii mpartium getes Deum esse re,ac moderatorem cacti terrarumq; intelligeret . Romani vero quamuis saepe cotra dignitate ciuitatis, nempe a Iudatis impulsi, grauiter statuerint in Christianos: Romae tame, ua in urbe de interitu rei Christiane nihil nisi crudesissime cogitatu est, firmisiimum sane fundamentum n m.
De remasit religionis. Quare crudelis illa hostiu vis etsi eo spectabat,ut fidei
nostrae tolleret & fundamcta,& ornameta: ab hac re tamen tantum abfuisse videmus,ut aliquo modo,quemadmodu dixi, ad illius propagationε adiume nosuisse videatur. At postea qua hac no successit,ut rebus nostris noceretv r, a l iam
aggressus est viam acerrimus ille quidem,& sempiternus salutis nostrae hostis diremi perniciosissima induxit,pestem scilicet haereticorum:qui obiecto quod filiae gloriolae splendore ad id praecipites impellerentur,ut ipsi pararent, moli
tarentur, scriberent, atque in vulgus eas res ponerent; quarum quidem TCrux quasi senesta face incendium in Christiana Rep. excitaretur maximum. Hoc certe animo Arios, hoc Manichaeos, hoc Pelagios, hoc reliquos eiusmodi inirini eos in res nostras olim inuasisse legimus. praetereo cetera huius generis imp octum portenta,ac funera Reip.na nemo est ita ab omni sensi remotus , Risio empraesenti reru statu intelligat,quibus artificiis illi,qui ab omni Christiani Boiri,
vis ratione sese aucrterunt , pestifcra quaeque ausi sint ad insaniam animoriam inostrorum atq; interitu non modo excogitare,sed & concionando, te scottico
do diuulgare.Scriptis prosecto,in quibus summa eorum inest oritatis si mrat
4쪽
M; eum olim,tum hoc tempore horilli insidiosissime oppili B. quae sane rex
ut omnium perniciosissima est, ita maxima in ca ipsa re operam ponunt . nam ad persuadendum arma,veluti co nemoraui, non satis habent momenti, atque
ad paucos certe perueniunt; scriptorsi vero vis in persuadedo propria est, neq; vllis cotinetur finibus ased quocunque terraru peruenit, atque ad intima quaeq- -netrat,idq; propterea plus valci. d animorum peste.Itaq; omnes,quotquod merunt unquam haeretici,in eo sisnt maxime, ut cum ex impuro illo ore atque sacrilego impietatis sitae virus euomunt; id cum crebris turbulentisq; conci
nibus,tum scriptis etia afficiunt. o in genere,quoniam homines illi quidem sint ad fallendu parati,eam fraude adhibent, qui est haereticorum propria; ut aut omnia,quaecunq; ab ipsis impie,nefarieq; excogitata sent, quibus interita animis nostris machinari queant,ea scriptis malitiose diuulgent:titulo scilicet aliquo insigni & pulchro; saepeque sanctissimi alicuius viri nomine inscriptorruemadmodum pleraq; impioru hominum impia scripta atq; monumeta, vel iiii Xysti martyris, vel aliorum patrum nominibus sal inscripta vidit antia quitas: aut quae ad animorum salutem atq; immortalitate a religiosissimis scrupta sunt auctoribus ;ea ipsa illi,arte adhibita,omnino deprauent.Sic Arium,sic Marcione,sic Saturnitium,sic Augustalium,qui Scribis quattuordecim adhibiatis,ueteratoria plane quada,& haeretica sane corrumpendi ratione, Athanasi , Cyrilli eliquorumq; sanctissimoru patrum libros medis ita refersi, ut illi ita corrupti,atque ita depraua ii sibi ad errores suos satis suffragari viderenturi sic
ad unum deniq; omnes,quicunq; fuerunt vetetum seditionum auctores, fecisse litteris proditu est. Ac ne semper improbos haereticos de mendaces loquamurrilli etiam,qui res nostras scriptorum quassi telis non minus,quam ipsi haeretici, infense oppugnant Iudaeorum Rabiri, atque adeo importunissimi homines Thalmudati,audent quoq; eam sibi licetiam sumere, ut punctoru accentuumq; neglecta ratione,quae in Hebraeo sermone tam pie, tam sancte iamdiu comprobata est; illi quidem quo maiorem somniis suis fidem faciant,hac arte sngulos
fere sacrarum litterarum locos corrumpant. Impudentissima quidem res,ac iudaica certe . illi enim cum & a prophetis locupleti simis veritatis testibus, & a lege parum momenti cauis suae putent accedere;ab illis ipsis egregiis tum m tiendi,tum corrumpendi magistris adiumenta quaerunt, quasi res tota ad tri
rios redierit. Qui igitur duo hostes nobis acerbissimi sunt, Iudaei de haeretici, hoc falsorum scriptorum artificio in trimis nos oppugnant, quatum possunt;
possunt autem cum volunt; volunt cerae semper. Cum enim falsae causae suae iarum fidant; atque nostrae cauta veritati multum inuideant; ad haec scriptorum commentitiorum paene portenta confugiunt,unde patrocinium petat. Et quoniam ore durissimo sunt;noua quadam & importuna audacia se caeli quasi aedia tuos fingunt:quo mendis suis fibulisq; frequetior hominum accedat assensus . Ru recipe factum est, ut illis ipsis salsorum scriptorum blanditiis depr u ta multitudo, ut est ad pessima quaeque procliuis;& omnium rerum, sacrarumque in primis imperita, a recta religionis via aberrarit, atque ab illa recte x vivendi
5쪽
vivendi ratione desciverit quq In eccIesia Dei persecta estae perpetua : hinque fines semel praetergressa , a Deo ipse longe refugerit: quae vero perpetuo
reip. Christianae consensu, atque eorum omnium , quicunq; vlla vel doctrinae, vel religionis laude floruerunt , exemplis auctoritateque fuerunt comprobata;haec non facta. d plane ficta putarit.Tanta igitur eu, ac tam prodigiosa in piorum scriptorum vis.vera loquor Pie Pontifex. Neq; putet aliquis,cum h*ca me vehementi quodam, ac paene ardenti animo dicta sint; me velle cuiusquafamam ut dignitatem laedere. etsi enim paulo incitatior,atque acrior quoida offendere selet oratio; tamen qui bene est animo constitutus,is non solum iudicabit a me laedi neminem: quoniam neminem nomino: sed plane statuet me
id agere,quod a Christiani hominis modestia atque expectatione non est alienum . quid enim hominis & Christiani hominis virtuti magis conuenit, quam
sese contra eos ostendere,quorum animus , ut ex eorum scriptis animaduertiamus,sanguine nostro satiari non possitὶSed ad id ia redeo,unde digressus sum. Scriptis impiis quasi occultissimis telis,optime Pontifex, ristiana resp. s
pe oppugnata, saepeq; iis armis grauius laesa, quam tyrannorum gladiis, nunquam victa est tamen. nam si haereses scriptis diuulgatae, no prouinciam modo aliquam,sed uniuersum paene orbem aliquo multitudinis plausu peragrarunt ;Dei consilio tamen ac prouidentia factum est, ut viri tum doctrina, tum sanctitate clarissimi extarent,quorum virtute,extinctis illis haeresum facibus, iussium Christiana resp. recuperaret; atque ita recuperaret,ut haereticorum scriptis omnino sublatis,ipsorum patrum perpetuo valeret auctoritas. Soleo sepe mecum illas reip.tempestates mente repetere. potentissimus mihi fuisse videatur Arius,popularis Dioscorus,gratiosus Nestorius , omnesq; denique illata veterum factionum duces & principum amicitiis, & opibus, & industria Boretissimi illis temporibus apparent: tamen iacent hodie ad extremum omnes .id autem etsi summa ipsius caus eaequitate persectum videtur; plurimum tamen ad hoc ipsum eorum omnium valuit auctoritas, quicunque tum in rep. vel sapientissimi,vel eruditissimi habiti sunt; quorumve scriptis primum illorum
patefacta falsitas,iam nunc tot saeculorum praeiudiciis, tantoq; omnium paene gentium consensu damnata est. l lli igitur sanctissimi patres, quorum tanquam de ecclesia bene meritorum apud te memoria maxime valere debet, Pie Pon tifex Maxime,qui ad eius gubernacula sedes; hoc sperare abs te,atque expectare videntur,ut eorum virtus in rep. maximis causis difficillimisq; temporibus olim cognita,eadem,scriptis ipse rum beneficio tuo diuulgatis, in lucem reuocetur. Magna huius rei persiciendae, non dico iam opinio, sed spes certa bonis omn:bus,qui religioni fauent,ostenditur. haec enim una est praestans ac sngularis quidem oppugnandorum ecclesiae hostium ratio. Siquidem in haereticoruperniciem omnis patrum consensu antiquitas: hocq; maxime illi egerunt ,haecinens,hic sensus scriptorum suorum,ut illorum virtute reprimeretur hostium conariis.hoc Iraenei, hoc Hippolyti martyris,hoc Epiphanii,hoe ceterorum patrum consilium fuit,qui contra haereticos scripsere.Hic item eorum sensiis,qui Celsum s
6쪽
Celsum,Potui trium,reliquosq; eiusmodi minutos philosophos nomini Chri
stiano inimicos scriptis oppugnarunt. Hoc denique illis propositum fuit, qui
impiam Mahumetis doctrinani,& sceleratam Iudaeorum persidia tollere seriaptis studucrunt. Certe multi e veteribus patribus nostri contra Iudaeos desen fores ; plurimi contra philosophos; longe autem plures, ac paene infiniti coiti. tra haereticos: sed contra hos tamen omnes sitnt pauci admodum: in quibus est unus Theodori tus,qui ut diuinus nostrae religionis interpres, rerumque nostrarum acerrimus defensor,contra Iudaeos, philosophos, atque haereticos s
scepta dimicatione egregia edidit scripta . Huius igitur eruditissimi viri, de Pselli item, Maximi,ac Nili monachi commentarium in Salomonis sapientissimi virilibrum,quem nos,ecclesiae imitati consectudinem , appellamus Canticum canticorum; Petrias Franci scus Zinus in hoc interpretandi genere egregie vertatus latine reddidit:idq; tu suadentibus quattuor illis Cardinalibus, qu . tum fidei patrocinion; haec Romanae librorum impressionis cura comissa est: tum quia is,ut homo bene a natura informatus,beneq; de rep.sentiens, libeteris iis rebus operam ponit, in quibus aliquis Christiani hominis splendor esse possit. Et quonia Sanctitatis tuae sempiternae gloriae tam is fauet,quam qui maxi e i voluit libium hunc nomini tuo inscriptum in aspectum omnium atque 1 em emitti . Quamobrem ego & illius sim ma voluntate adductus, & elaritifimorum quorundam virorum,quibus negare nec potui,nec debui, auctorit re permotus, haec praefari , atque huic commentario adscribere non dubitaui . praeterea ipsius Theodoriti non solum doctrina,vertim singularis etia animus erga Ecclesiam Romanam: cui,pro eo sane a c debuit, quantum ille tri buerit, id cum ex multis intelligi liceat; tum maxime ex litteris, quas ad se ctissimum Pontificem huius nominis primum Leonem pie diserteq; exarauit. Deinde consideranti mihi materiam quam tractat,1 in qua hic liber versaturi optimum factu visium est,ut in nomine tuo,qui ecclesiae clauum tenes, liber iς
appareret,in quo ecclesiae status, reique publicae Christianae forma & quasi focies suaui quadam varietate exprimitur; atque is adumbratur amor,quo praeci puo siponsus Christus sponsam diligit ecclesiam. ex quo animaduerti potest unum corpus ecclesiae,una fides,unus sponsus eius Christus: idq; contra illos, qui alienae potestati inuident,noluntq; ecclesiam per eum regi, cui se ipsa commisserat: nolo cetera. Sed quam vere aureus sit hic liber, mysterioruq; plenus: diligentissimae patrum & Hebiaeorum,& Graecorii, di Latinoru explicatione:
satis indicant.nam in Hebraeis sane laudatur is, quem Aben Esdram vulgo nominant.explosa est enim illorum Rabinorum sententia,qui nihil in hoc Cantiaco nili delicias atque amores loquuntur in haereticis autem habetur Theod rus ille,qui Mopsuestiae dicitur; cum praeter ceteros,in quibus versatus est, opinionis errores, nihil sincere de hoc ipso sentiat. Illi vero tres in ta sitis christi narum reru religiosissimi auctores, Augustinus, Ambrosius, & Gregorius o culti tisima quaeque eiusdem mysteria accuratissime depromunt. atque Hier
nymus quidem in primis libera voce sape fatetur,singula huius Cantici verba, lingula
7쪽
tabla esse mysteria. Otigenis autem quam exquisita suerit in indagandis hi
ius libri occultis rebus industrinissatet ex eo, quod vulgo de ipso dici solet; leipsum in hoc explicando superasse. neque vero Theodoritus in hoc genere vlucedit: neque contemnendus est Nysenus,neque ceteri,quos me comm emorare piget. consultoq; praetereo Carpathium Philonem, Aponium, Ossioderum onachum, religiosissimum patrem Bernardum, ac reliquos nostrae fidei interpretes . iam enim ex horum patrum multitudine, qui ad hoc Canticum explicandum doctores adhibentur,colligi licet,quam vere admirabile sit,ac plane diuinum. Sin autem titulus spectatur,res quaedam supra modum est. ex hebraica enim consuetudine Canticum canticorum caelesti quodam titulo inscribitur. Multa quidem alia Cantica in sacris leguntur litteris; Mosis, Elaiae, A me compluraq; Dauidis;& Salomo Canticorum millia & amplius cecinisse Ictitur: tamen quia hoc uno diuiniora plane mysteria, quam ceteris , breuiter complexus est; titulo ipso ostendit hoc praestare omnibus. Multae igitur cauis sunt Sueque maximae, cur suauissimum Canticum, mysteriisq; refertissimum , Oiditissimi viri Theodoriti commentariis explicatum, nomini tuo commendatum,Pater Beatissime,in publicum propoliatur. sed non minimasaea est,cur ipse benigne accipias; quod hoc ipsum confecit vir incredibili impientia , diuinoq; numine astatus Salomo; & is Salomo, quem Dequenti pistrum consensu interpretamur pacis. atque omnis coccordiaestum: a quo nos lucem accepimus,hausimus, expressimus; cuiusue vicario munere ipse in terris fungeris. Accipe igitur , Pie Pontifex Maxime, quod datur , eo, quo soles,animo. non enim mihi dubium est, quin tua sponte ad optima ou due satis instam matus,huius etiam Cantici vocibus incitatus, ea agas atq; Perficias,quae instituisti,quaeve boni omnes abs te maxime expectant. Eg' se tum cibus, tum omnibus pietatis officiis illud a Deo contendere no dcsnam,vdsummo hoc rei p. tempore,ctim constituendae illius firmandaeque ea sit abs te informata ratio,quam prudentissimis & capietissimis viriscere video, te isto praeclaro animo Pontificem diu incolamem conseruet. Cum
2--gCis, reliquus vitet actus id reseruatus est,ut hic re P. Christianae nauis multos ab hinc annos tot fluctibus agitata , te diu gubernante, ad pristinae tranquillitatis portum perueniat.
8쪽
Petro Francisio Zino Camonico Veronensi interprete .
, --otissimo Episcopo Ioram Theodoritus S. D.
IVINARUM seripturarum expositio cum animum pu
rum,atq; ab omni macula alienu requirit; tum mentis ocu
los acres,qui & res diuinas queant perspicere, & in Pen tralia spiritus ingredi audeant;tum linguam eiusmodi,quae menti aeseruiat,eiusq; sensum explicet pro dignitate. Mihi
vero dc animus magno peccatorii onere premitum de m acies negotioni suae mihi commissa sunt,curis ita praestringitur,ut humi affixa sacras litteras accurate nequeat coni plari:& lingua mente etiam est inferior,ac tardior. Verum, C quoniam tu, Ioannes carissime,praec isti, ut Cantici canticorum libra interpretarer,& quae obscure ac mystice dicta runt,perspicue ac plane declararem,ea,quae vires nostras superant,aggressi sumusac quamuis innumerabilibus tu domi, tum soris,tum militaribus,tum ciuilibus,tum ad ecclesia,tum ad remp.pertinentibus O cupationibus distracti simus: vasto tamen pelago nos comisimus, ut in litterae pro funditatem descMentes,tibi intelligentiae margarita extraheremus.Neq; Vero oleuore sumpsimus,cuius auxilio tanquam finitio Iumine uteremuri sed orationem ac
preces,quam praesidio potissimum Ment ij, qui ad sacrosanctae scripturae cogniti nem cupiunt peruenire. sic enim dicere nos docuit beatus David : Reuela oculos meos,& conliderabo mirabilia de lege tua.Dei igitur gratiam,quae nobis huiusce lit, bri sensitim atq; intelligentia aperiat,imploremus. Ceterum, quia pleriq; ex iis,qui Canticum canticorum calumniantur,ac spiritalem esse libra negant, si uias qua tam ne aniculis quidem delirantibus dignas contexunt: alij nimirum,quod sapie Salomon de se ipsis,deq; Pharaonis filia coscripserit: nonnulli autem eidem amnes mittitiae pro Pharaonis filia sponsam esse Abisai Sunamitidem confinxerunt: quidavero prudentius considerantes,sermonem hunc regium appellarunt, ut sponsae nomine populus,sponsi aute rex intelligatur:operaepretiu nos saburos puto, si interpretationis initio prius falsita ac pernitiosas istorum opiniones confutemus;deinde veru ac dilucidum scriptoris propositum ostendamus. Atqui debebant isti,se longe vel sapientia vel spiritu praestantiores agnoscere sanctos Patres, qui libra hunc imE ter diuinas scripturas collocarunt,eumq; ut spiritu reservi coprobantes ecclesia dignum censuerunt. neq; enim si aliter sensissent,sanctim scripturam numero intemperantiae ac libidinis argumentu adscripsissent.Sed ouid necesse est, Patrum auii ritate a ibere,cu ipsius diuini spiritus uti liceat teuimonioὸ Nam O sacra volumina partim a Manasse,qui omnes,qui & ante,& post ipsum fueriint,scelere atq; impietate superauit,cobusti essent; partim captiuitatis tempore, templo a Babyloni jsincem euersaq; ciuitate,& populo in seruitutem abducto,penitus interiissent:Beatus vir Esdras,excellenti virtute praeditus,& Spiritu sancto plenus, ut res ipsa declara multis post annis,cum populus esset reuocatus, necessata nobis ac saluti seras, A scripturas
9쪽
scripturas restituit: nee selum Mosis libros,sed& Iosue,& Iudicum, & Regum hi Fstoriam, & strenui Iob monumenta , 5Tcclesiae laetitiam , facins Dauidis cantias ,re sexdecim Prophetas, de sapientis Salomonis tum Proverbiae, tum Ecclesiastem, tum Canticiim canticorum . Si i itur Esdras nullo adiutus exemplari, sed diuino
spiritu afflatus, haec ad omnium nominum utilitatem conscripsit, qui fieri potest , optimi viri, ut liber hic mentum illud contineat, quod affirmatis Impudica scripta non a spiritu diuino,sed stiabolico'proficiscuntur. rructus enim spiritus,ut . iqvit tu Paulus, carita , t qium, pax,patientia, longanimitas , bonitas , hei)ri πης maestuetudo', fidis , modestia, continentia castitas. Si diuini spiritus fructus est continentia castitan giabolici profecto eli inc0ntinentia, & impudicitia. Impudicitiae autem argumentum sententia vestra complectitur Canticum ca- Glicorum . Cernitis,quo maledicta vestra perueniunt λ contumelia,qua librum a fi- citis,tendit in Spiritum sanctum. Huius enim gratia repletus beatus Esdras libruni amissum, ut dicimus, renouauit. Quod cum beati Patres non ignorarent, cum iii sacrariam scripturarum numerum retulerunt.Quin etiam multi ex veteribus illuni commentari; , & interpretationibus illustrarunt. Et qui non sunt interpretati,eius tamen sententi js scripta sua decorarunt: nec Ium Eusebius Palaestinus, de Origenes Aegyptius, & inartyri; corona redimitus Cyprianus Carthaginiensis,& his antiquiores, apostolisque propinauiores : veru me in qui post in ecclesijs excelluere, magnus ille Basilius Prouerbioruna principium exponens, Sc Vterque Gregorius , quorum alter salapuine, alter amicitia Basilio coniunctus suit, & sortis ille Hpietatis propugnator Diodorus, de Ioannes, qui ad hunc usque die doctrinae fluentis irrigat uniuersum orbem terrarum, Sc denique,ut paucis rem complectens consitam breuitati, qui postea suere , librum hunc omnes spiritalem esse censuerunt. Quae cum ita se habeant, consideremus, an aequum sit, ut tot, tantisque viris d spectis , contemptoque ipso Spiritu sancto , proprias opiniones consectemur, non audientes eum,qui praeclare dicit: cogitationes mortalium timidae,& incertae pro-- uidentiae nostrae e Sc beatum Paulum de quibusdam ita loquentem: evanuerunt in cogitationibus suis,dc obscuratum est insipiens cor ipsorum . Nos igitur cum to Petro ita clamemus : obedire oportet Deo magis, quam hominibus . Dicamus - item ad illos i an iustum sit in conspectu Dei, vos potius audire, quam Deum , iu- Idicater nos enim noli possumus , quae vidimus per Spiritum sanctum , dc audiuimus , non loqui. Verum , ne nobis.tantum conlittere,aduersarios autem n d re videamur, age unde morbi occasionem arripuerint, vestigemus, & curationem
ipsis, quoad fieri potest, ex sacris scripturis depromamus . Legentes, ut arbitror ,
hoc volumen, animaduertentesque in eo unguenta , 5c oscula, de semora, de ven
trem , de umbilicum genas; & oculos, &lilia,& mala, & nardum, dc stactem, Smyrrham, & his sinulia, cum propriam diuinae scripturae consuetudinem igno
rarent, noluerunt ingredi, & litterae vel uni transilire,atque intus spiritum intueri . reuelata iacie gloriam domini contemplari: sed quae dicta sint,carnaliter intelligentes, in hanc Masphemiam prolapsi fiant. Oportebat autem eos considerare, ghunc esse etiam in veteri testamento diuinae scripturae morem, ut multa figurate dicat, Se sub alijs vocabulis alia significet. Nam cum de Babuloniae rege loquer tur , nec proprium illius,nec commune naturae nomen posuis: neque enim illum Nabuchodonoser, neque hominem appellauit; sed, Aquila, inquit, grandis , magnarum alarunt, longo membrorum ductu , .unguium plena, cui voluntas fuit, ut intraret in libanum, de tulit medullam cedri, de summitate frondium eius auulset: nec quisquam tamen unquam per aquilam,aquilam ; neque per libanum ibanum ; nec Per ce undecim intellerit. sed pro aquila, quae regium est animal,
10쪽
A regem ipsiim: pro alis autem , amplitudinem regni: pro unguium .dine, copias militum . Porro voluntas dixit, quia nutu diuino fereba. que gessit, perpetranda. Per libanum autem Hierusalem significauit,prc. ea ac magna illius munera spiritalia I ἰam medulla cedri innuit homines deliciis ac voluptatibus deditos, & in dignitatibus constitutos . Atoue haec quidem sic inteuliguntur non solum a pietatis Eumnis, verum etiam a Iudaeis,quic ius & camalius diuinas scripturas selent inte pretari. Et beatus Zacharias , Aperi, inquit, IAbane,portas tuas: & comedat ignis cedros tuas. Ululet abies, quia cecidit cedrus. Per libanum non intelligimus libanum : neque per cedrum , cedrum : neque perimem , ignem : neque per abietem , abietem : sed ignis rursus regem Babyloniae B designat, quem Erechiel aquilam nominauit: Libanus Hierusalem: Cedrus homines diuiti)s de honoribus stiperbos atque insignes : Abies vero his abiectiores. iccirco subiicit: Ululet abies, quia cecidit cedrus. Quoniam proceres vehementer assiicti sunt. Verum non est necesse, cuncta commemorare, quae per translationem diuina dicit scriptura.Omissis igitur reliquis,ostendamus omnium Deum cum Iudaeorum gente tanquam cum muliere colloquentem, atque ijsdem utentem membrorum vocabulis, quibus de hac sponsa scribens usus est Salomon. Sic igitur inuuersbrum Deus Erechielem alloquitur: Fili hominis notas fac Hierucem abomia nationes suas,& dices: Haec dicit dominus Deus Hierusalem: Radix tua, & gen
ratio tua de terra Chanaan. Pater tuus Amorrhaeus,& mater tua Chetaea. Et quai
C do nata es, in die ortus tui, non est praecisus umbilicus tuus, & non vinxerunt ubera tua, & in aqua non es lota in salutem , neque sale talia , nec inuoluta pannis. Non pepercit tibi oculus, ut faceret tibi unum de his, misertus tui: sed abiecta es super faciem terra, in abiectione animae tuae, in die, qua nata es. Transies autemper te , vidi te conculcari in sanguine tuo. Et dixi tibi, cum esses in sanguine tuo: Vive. Dixi, inquam , tibi: in sanguine tuo vive. Multiplicatam quasi germen a dedi te. Et multiplicata, & grandis effecta, &ingressa es, & peruenisti ad mlidum muliebre. Vbera tua correeta sunt, & pilus tuus germinauit, re eras nuda, & co fusione plena . Et transiui per te, & vidi te: & ecce tempus tuum , tempus amantium: & expandi alas meas super te, & operui ignominiam tuam. Et iuraui tibi, &D ingressus sum pactum tecum , ait dominus Deus. Et facta es mihi. Et lavi te aqua. Et emundavi sanguinem tuum ex te: & unxi oleo. Et vestiui te discoloribus: & cauciaui te hyacintho: & cinxi te bysso: & indui te subtilibus. Et ornaui te ornameto:& dedi armillas in manibus tuis, de torquem circa collum tuum: & dedi inaurem
saper os tuum, & circulos auribus tuis, & coronam decoris in capite tuo. Et paucis interiectis, similam, inquit, & oleum, & mel meum comedisti. Et facta es pulchra valde,& exljt nomen tuum in gentibus propter pulchritudine tuam. Et paulo p'si rursum: Et accidit post omnem malitiam tuam, aedificasti tibi lupanar, & seciasti tibi prostibulum in cunctis plateis . Ad omne caput viae aedificasti signum prostia tutionis tuae, & abominabilem fecisti decorem tuum: & diuisisti pedes tuos omni Ε transeunti, & multiplicasti omnes semicationes tuas diri fornicata es cum filijs A pti vicinis tuis magnarum carnium:& multiplicasti fornicationes tuas ad irritandum me. Et rursus post pauca: Nec facta es quasi meretrix quaestus colligens,sed quasi mulier adultera , quae super virum suum inducit alienos. Omnibus meretriucibus dantur mercedes.Tu autem dedisti mercedes cunctis amatoribus tuis:& d m donabas eis,ut intrarent ad re undique ad fornicandum tecum . Factumque est in te contra consuetudinem mulierum in fornicationibus tuis , & post te non erit fornicatio.In eo enina,quod dedisti mercedes,dc mercedes no accepisti,factum est
an te contrarium. Et quae sequuntur, sunt eiusdem generis Quidnam dicent ij, quin a Cantici