장음표시 사용
11쪽
corum scripta carpunt,& tanquam impudica interprerari minime ve Fι in veteri testamento non dissimilia dici de gente Iuleoru inuenerint & hic ubera, & umbilicum, & pedes, & manus,& os,& aures, & compleaum,de coniunctionem inuenimus, eaque dicta a Deo omnipotente, neque t Uen,ut legimus sic intelligimus. Neq; occidenti adhaeremus litterae,sed interius penemntes seiritus sensum inuesti us,eiusq; lumine illustrati,quae spiritalia sunt, spiritaliter intelligimus. Et eum Deum audimus hic verbis Hierusalem alloque
temzPater tuus Ammorrhaeus,de mater tua Cheth a non naturi,sed mentis cognationem consideramus. Natura enim erant filij Abrahae,qui ex Sem genus ducebat: morum autem improbitate erant ex genere Chanaan. Ideo patrem appellat Amorrhatum,matrem autem Chethaeani,qui Chanaan erant fili j. Quorum enim scelera Gimitabantur, eorum erant sertiti genus . Quamobrem de beatus Ioannes Baptista exeuntibus ad se dicebat: genimina viperarum , quis ostendit vobis fugere a Vc tura ira Facite fructus dignos poenitentiae,& ne velitis dicere intra vos patre habemus Abraha:Qui se filios Abranae iactitabant,eos propter malitig cognationem Vogauit genimina viperarum. Quinetiam ipse dominus dicentibus habere se patrem Abraham respondit:Vos ex patre vestro diabolo estis. Et causam afferens, subi jcit: Et opera patris vestri vultis facere.Quae aute ea sint opera,declarans,ille,inquit,homicida erat ab initio.Eodem modo & hic omniu Deus, radix, inquit, & generatio
tua ex Chanaa.Pater tuus Ainmorrhaeus,& mater tua Chethaea. Tum abiectam aeneglectam in Aegypto declarans vivendi rationem & disciplina,in qua, inquit die Hrenita es, non vinxerunt ubera tua. Per translationem ubera & vincula nominat.
Nos enim est virginibus ab ipsa pueritia, ut uberum curam gerant. Ex quo Deus etiam per Hieremiam propheta, numquid obliuiscetur,iniquit,virgo ornamesi sui aut sponsa fisciae pectoralis suae Haec autem vimines curant, ut placeant sponsis suis. Quoniam igitur populus Iudeorum, quammu Aegyptu incoluit, nullam habuit vitae disciplinam, nec virtutis partes excoluit, merito ait: In qua die genita es
non vinxerunt ubera tua;hoc est partem,qua animus alitur,unde lac,quod nutriendi vim habet, gignitur, minime coluerunt in tempore liberis disciplinae papillas exhiberet. Et in translatione persistens in aqua, inquit, non es lota: Id est, ab A syptiacae idololatriae sordibus non es munciata.Sed ex seruitute exeundo tanquam Ian lucem edita adhuc partus signa retines,cum abluta non sis,sed maternas sordes Circumseras. Huc spectant,& que sequuntur. Neque sale salita es,quod obstetrices selent infantibus aghibere. Hoc item ex allegoriae legibus intelligemus ut ses spiritalem prudentiam significet,& diuinam doctrinam,qua ea,quae corrumi possent, a putredine int gra conseruantur Quamobrem & dominus dicebat discipulis: habete sal. Et rursum: vos estis sal terrae. Et in veteri testameto reperimus,nullum sne sale sacrificiu fieri.Sic illud item intelligendum est: no est precisus umbilicus tuus. Etenim,quonia umbilicus ut tradunt ii,qui haec profitentur est velut radix quaedambrionis : per ipsum enim fetus nutritur,augetur,atque perficitur: iccirco Hi rusalem non esse praecisam est, quippe quae, cum ex Aegypto esset genita, adhuc KAegyptiacam idololatriam hauriret, & ex materno utero foedum illum cibuatir heret.Et transens,inquit, per te, vidi te conculcari in sanguine tuo . Sacrificia illa fgnificat,quae idolis immolabantur. Et dixi tibi:viue in sanguine tuo. Iudaeis enim concessit,ut immolarent, sed sibi, cum ipse tamen sacrificiis eoru minime egeret,
sed infirmitati ipserum indulgeret. Viminis,inquit, & sanguine delectaris p victi mas igitur macta,non daemonibus,sed mihi. amuis ego victimis non indigeam, tamen undique consulo saluti tuae.Viue igitur ex fulguine tuo,multiplicare. Ad eundem modum intelligendum est illud: Vbera tua correcti sunt. Quae enim praenimia
12쪽
A nimia lasciuia, atque idolorum insania intumuerant, atque pendebant A προ- λ& curatione mea correcta sunt,& ad virginum redactii modum.Ostendit mimsi nem in mesius,& impetum ad sim eriora, & temperantie studium.Et pilus tuus qui2germinauit, lec est,cum esses omni ornatu spoliata, repente capillos ouic , extulisti. Nuda autem eras,& confusione plena. N dum enim lex data fuerat, neque constructum tabernaculum, nec missa dona svonsilia Itaque subiicit:Et transiui per te,& vidi te.Et ecce tempus tuu,tempuK an tium.
- -ς0niugium idonea . Quapropter expandi alas m super
te , & operui ignominiam tuam.Per alas varia genera munerum intelli ita nem , rempublicam, regnum, miracula,&alia dolia,qtiae ver'
nitur. Tollo, inquit, an coelum manum meam. Et viro per dexteram meam Et dia
cam, vivo Eo in saeculum & rursum: Vivo ego,& viui non Λ in m H imbebit manus domini uniuersam terram. Iurameta igitur sua illi commemorat iuraui inquiens, tibi, & ingressus sum pactum meum tecum, ait Dominus Deus . Legi&mumenquit,connubium contractum est,inita sunt pacta, dotales tabi2 con tasunt,& hac legali ac voluntaria condicione confirmata ut si pacta violaueris domo sequuntur.Ηaec autem ex diuinissimi Mosis scriptis ficile licet eoili ho it per colli torquem , prudentiam in principali parte splendentem oti, iri
D quo pendet ornatus hie,quiescit: pe inaurem vero super o, estum'du m
ωm prophetam talialoquitur Deus;sicut vacca lasciuiens declinavit Israel & nee Hicremiam audiui, inquit, Ephraim quaerentem: castigasti me domine di erit i
E His verbis exprimit vim libidinis incredzm
commiscebaris.Mixtionem hic rursum figurate nominat cultu idolorum Animadueriendum est autem , quibus vocabulis utatur Deus, ut immensum idololatriae
nieati h transeunti:& multiplicasti se h. -δες Pti Vicinis tuis magnarum carnium.
erbis nimium idolorum aRue impietatis ardorem ostenditi Nec facta qiractus colligens, sed quasi mulier adultera, quae super virum suum inducit alimos . Omnibus meretricibus dantur memedos. Tu autem deIῖA 3 mercedes
13쪽
inreedes cim iis amatoribus tuis:& dona donabas eis,ut intrarent ad te undiq; ad 'micandum tecum. Factumque est in te contra consuetudinem mulierum in sos nicationibus tuis,& post te non erit sornicatio.Per haec item significauit quod cum aDeo dc frumentum,& vinum,& oleum, & oues, & boues,& vitulos accepissent, ea contempto Deo,cuius erant dona, idolis offerebant, a quibus nihil unquam nisi pernitiem acceperant; ac mercedem quidem non ab adulteris exigebant, sed ipsis dilargiebantur. His similia fiant apud Hieremiam prophbtam : Nunc autem , inquir,moechata es cum lapide & ligno. Leva oculos tuos in directum , & vide , ubi non prostrata sis. In vijs sedebas,expectans eos, quasi latro in solitudine, polluitam terram in fornicationibus tuis. Et beatus Esaias, quo modo, inquit, facta est na retrix ciuitas fidelis plena iudicii. Iustitia habitauit in ea, nunc autem homicidae . GEt i ursum,Quis est,inquit,hic liber repudij matris vestrie,quo dimisi eam aut qui est creditor meus,cui vendidi vos Ecce enim in iniquitatibus vestris venditi citis, di in sceleribus vestris dimisi matrem vestram. Sed quid opus est, singula, quae per Prophetas a domino dicta sunt, persequi cum ex i3s, quae commemorauimus,diastere possimus,lta tractandas esse diuinas scripturas,ut non litteram sequamur ita Ium,sed mentem ae sensum illius aperiamus λ A veteri igitur ad noua sonsam a Cedelites,hac ratione cantica canticora interpretemur, reiectisque salsis ac perniatiosis opinionibus,tanetos imitemur patres , atque unam sponsam cum vno sponsis colloquentem agnoscamus, & qui sit se'nsus, quaeq; sit fronsa, e sanctis discamus apostolis. Id enim docet nos & diuinis simus Paulus, ita scribens: Des, iidi enim Hvos viri viro virginem sanctam exhibere Christo. Sponsam ex inultis conflatam diacit. Nam, despondi ri Nit,non te, sed vos,hoc est , animas pias Sc in virtute perse-etas. sponsam enim diuina scriptura ecclesim iiitelligitalponsum autem Christum appetia. Et mamus ille Ioannes , qui legis finem , tagratiae principum ostendit, quique inter paea 'nim & sapientem magistrum mea ius sitit, quatenus umbra corpus accepit, aut habet, inquit, spolistin sponsus est. Amicus autem sponsi , qtristat, et caudit cum , naudio gaudet propter vocem sponsi. Quid λ quod ipse dominus se sponsum appellat Cum enim pharisaei sanctos apostris uti non ieiunantes accularent, refellit cos, numquid pollunt, inquiens, siti sponsi augere, quamdiu cum illis est sponsus Venient autem dies , cum auferetur ab eis spontus , de tunc ieiunabunti. s niam igitur ecclesiam,sponsum Claristum intelligarnus.Adolalcen
tutas vero, quae sponsam sequutitur, animas rudiores , quae sponi, virtutem ac persectionem nondum sunt consecutae. Quamobrem sequuntur quidem spolitam sed sponsae non appellantur. Habet praeterea textus & alios quo dam cum sponso
versantes , quos Hie angelos quispiam dixerit, domini mandatis obsequentes , res fana exornantes: siue proprietas haec multo ante praenuciantes: siuear stolista gelico & iplbs more domini nutibus inseruietes:a veritatis proposito no aberrabit. mihi vero magis placetangelos intelligere. Nam animas in virtute persectas sponiam agnoscere docet diuinae scripturae. Nihil aute apostolis N prophesis persectius praeter angelos. His de causis,qui sponsis deseruiunt, & niae obsequi student,mN Kni potius an eli videntur esse. Quandoquidem & sponso statiunt genito chorii angelicunt inuenimus gaudente, atq; exultatuem, & iucundius cantibus conclamatem: Gloria in excelsis o,N in terra pax hominibus bonae voluntatis. Praeterea in ipsa conceptione Gabriel archangelus minister suit.Ad haec angelus ipsi Icleph tum sugam in Aenyptum,tum ex Aegypto reditum cernitur praecepisse. Et post certamina 'cum dial o conscina, accedentes angeli, faustis cum accivinationbus, ac laudiabus , at e omni obsequio ministrabant ei, qui pro imbecillitate nostra depugna, crat,ta adueri rium uicerat. Nec non do rutilaam tempore praesto summi angeli
14쪽
A huinanitatem eonfirmantes. Ad sepulcr*m etiam assidentes angelἰ reserre, itanen 'γsius nunciabant. Ac denique cum affumptus est in Celum , angeli ad apostolos dixerunt: Viri Galilaei, quid statis suspicientes in caelum λ hic Iesus,qui adumptus est a vobis in caelum, sic veniet iteritin . Mihi ergo cum sponso videntur esse ordianes angelorum, qui & illius observent nutus, & sponsam omnibus officiis ac stu- dijs proseqirantur. Illud etiam praefari necessarium est tria salomonis esse volumina,Prouerbia, Ecclesiastem,de Canticum canticorum .inc Prouerbia quidem utilem de moribus disciplinam complecti: Ecclesiastem autem, eorum, quae sensibus peta
ipiuntur,naturam indicare,vitaeque praesentis docere vanitatem,ut ea fluxa & se gilia cognoscentes laquam sugacia ac praetereuntia spernamus,& quae futura sunt, B ut firma atque aeterna permanentia concupiscamus: Canticum vero canticorum mysticam sponsae N sponsi necessitudinem & coniunctionem continere.Vt uniue
se Salomonis doctrina sit veluti scala quaedam,'uae tribus gradibus constet, mor Ii,naturali,& diuino . Principio igitur qui ad pie recteq; vivendi disciplinam acescit,necesse est,ut bonis atque honestis actioni ous 8c operibus animum purgetiamtita deinceps fugacem rerum praetereuntium,quae sensu iucundae videntur , vanira..tem despiciat i ve inde postremo se se explicans, sublimis auolet ad sponsum, per petua ac sempiterna bona pollicentem,amandum & complectendum. Iccirco tio etiam loco hic constitutus est liberive ratione & via ad persectionem contendamus. Amitror autem sapientem Salomonem a patre utpote propheta , ac inamao C quidem propheta edoctum haec conscripsisse.Audierat enim omnino illum ita canentem : Amtit regina a dextris tuis,in vestitu deaurato, circumdata varietate . de alibi: audi filia,& vide, Zr inclina aurem tuam, de obliuiscere domum patris tui: N concupiscet rex decorem tuum : quoniam ipse est dominus Deus tuus. Huius uuidem libra lectione adolescentibus atque aetate adhuc impersectis prorsus intemdicunt. Diis autem viris persectis qui recondira 3c arcana percipere valeant,& spiritaliter intelli ere,quae scripta sunt legendum praebent. Omissa igitur disputati ne virum profretice scriptus sit,an quae a patre didicerat Salomon , ea litterarum
monumentis mandarit, ad interpretationem aggrediamur, rogantes eos, quorum
ad manus ea peruenerit,ne sum nos insimulent,siquid,quod a patriil iis dictum sit. D ut his commentariis offenderint. Fatemur enim de nos ab illis explanationis occasionem accepisse. Hoc autem non furtum appellari debet, sed paterna hereditas . Quanquam ad illa, quae ab eis accepimus , adiunximus , quae nostra non sunt. de quod latius a quibusdam explicatum est, nos contraximus : quod autem dili et tiam requirebat, dilatauimus. Laborem denique suscepimus, lectoribus. ut arbutror , haud inutilem. Quamobrem , qui sine labore Iaborum nostrorerm fructum sunt percepturi ,rogatos volumus, Ut nobis pro laboribus nostris orationes ac orsos impertiant suas. Quod si minus accurata videbitur explicatio , laborem saltem
seni considant, de quae delunt, ipsi doceant. V Nite
et Asia Cantici canticomper paraphrasim interpretatio,
colle ta ex sinciti Gregorij Nysa Pontificis, S 'sancti Nil σμ ii Maximi commentari .
O N IA M de Proverbia Se Ecclesiastem cecinit Salomon, in Prouerbiis
quidem deterrens a viiijs, de ad virtutes coortans,atque moraliter instituenx: Inaecclesialte autem declarans rerum praesentium vanitatem, easq; despiciendas sita
15쪽
rum ab eo, quod bonum videtur, ad id , quod vere bonum est, antinos nostros Fincitet atque inflammet. de reliqua.
expositio in Canticum canticorum a Psello mersibus ciuilibus explicatum.
C V M anῖmus tuus discendi cupidus, Stephephore , eo desiderio teneatur ; ut eanticorum Canticum noua & varia explanationis atque intelligentiae ratione d claretur: en voluntati ac studio tuo obi equimur,Imperator; atque domini uniuersorum auxilio freti, totam Canticorum expositionem simplici de vulgari oratione concinnatam asserimus. Gsapientissimus ille propheta Salomon , Dauidis filius ex ea, quae fuit Uriae, tria quae in in vita volumina conscripsit.Vnum prudenter ab omnibus Prouerbiorum nomine nuncupatur, quod morum continet disciplinam, perturbationum animi emendationem,recteque vivendi rationem,ac diuina praecepta: alterum Ecclesia stes ab hominibus apsellatur,quod vitae pnaesentis aperit vanitatem : tertium , d mine, quod continenter sequitur,est ipsum Canticum Canticorum,quod quidem tibi elesenter admodum , & iiib specie ac figura quadam nuptiarum tradit humanae animae perse onem. iapienter enim proponit Christum sponsum,sponsamque itidem animam sponsi amore languentem, atque inflammatam, & ad illius gratias di munera velociter peruolantem. Continet etiam dicta quaedam Ecclesiae com Hgruentia. Sed iam , adiuuante Deo, verba incipiamus interpretari.
Beati Theodoriti Episcopi Cyrensis in Canticum
v O NIA M diuina gratia confisi librum hunc suscepimus explicadum, age
primum omnium inscriptionem ipsius expedentes platiam ac dilucida reddamus.
Canticum canticorum, quod Salomon cecinit . i
CONSIDEREMUS, cur nam librum hune non Canticum inscripserit, sed ,Canticum Canticorum . Nihil a diuino spiritu temere frustraque fieri, apud homines prudentes ac pios minime dubium est. Quod cum ita sit, explorandum est,qua de caula Canticum Canticorum, non autem Canticum volumen hoc susrit appellatum. Multa igitur Cantica, & Psalmos, & hymnos,& odas tum a beatomui dei tum a prophetis, qui ante, N post ipsum Dauidem extiterunt, dicta de imscripta fuisse non ambigimus Ac Moies quidem ille niagnus primum cecinit Cai licum , cum mare diuitum Israelitis quidem iter aperuit, Aegyptijs autem sepulturam. Alterum super puteo,cum pro aqua inuenta gratias egit. Tertium vero in x quo diuina munera commemorans itarati animi populit arguit. At beatus David carmina composuit, quibus & victorias , & vindemias , & diei tum ortum , tum occasum, celeb auit. Sapiens autem Salomon cantionibus suis non victoriara , non diei ortum , sed nuptias describit. Cantica,quae vocant Epinicia, hostium interiatum ostendunt,& excussuin seruitutis iugum. quale est illud: Auferens bella usque
ad fines terrae. Arcum conteret, di confringet arma, de icura comburet igni. Vac ro, re videte, quoniam ego sum Deus: exaltabor in gentibus , & exaltabor in terra.
signiscat enim , se hostiam deuictis do prostigatis , diutino dominatu oppressos . in
16쪽
A in libertatem vin dicasse,regno esus odi constituto, in quo sibi omnes aequo telliabenti animo deserit irent.Iccirco,exaltabo in it,in gentibus, exaltabor in terra . Eiusdem generis & illud est: omnes gentes, plaudite manibus:iubilate Deo in v .ce exultationis. Quoniam Iominus celsis,terribilis,rex magnus super omnem terram. Et rursus: Accingere gladio tuo super femur tuum potentissime: specie tua,& pulchritudine tua intende,pro spere, procede, regna Et alibi: Attollite portas principes vestras : & elevamini portae aeternales & introibit rex gloriae. Dominus sortis,de potens, minus potens in praelio. His igitur carminibus regis victoriam celebrant prophetae,eumque laudibus efferunt, quod captiuos vindicarit in libertatem. At Canticorum Canticum nuptias illius describit, & sponsae amorem explis cat, iponsam autem appellat eos, qui in superioribus canticis e seruitute liberati commemorantur,&lioertatem consecuti ad regis partes se applicuerunt, eiusque beneficia immortali memoria comelectentes , magnam in illum beneuolentiam atque amorem declarantes, ipsum assidue sectantur. Tum caelestibus potestatibusqvierentibus, & quis sit ille rex gloriae, ipsi quoque simul esse concupiscunt, ac ne exiguo quidem temporis momento ab eo,per quem tautem acceperunt,se Zsium gi patiuntur. Hac de causa Canticum canticorum hic liber inscribitur, quoniam reliqua cantica propter hoc Canticum facta sunt,& ad hoc illa perducunt. Hoc est enim bonorum caput, diuinae benignitatis sumnia, inestabilis bonitas , incredibulis misericordia, immensa clementia,inenarrabilis caritas,quod auctor ipse,& effeC ctor,& procreator,& dominus,& Deus, & princeps, atque idem semper, luteum hoc animal,mortale,& corruptibile,& ingratum,atque inutile a morte, & seruitute diabolica eripuerit, atque ita libelratem largitus sit,ut non solum nos liberos costituerit,sed in talos adoptarit,neque selum tribuerit adoptationis munus, verum etiam sponsam de vocarit & secerit,eodemq; numero sponsum habuerit, atque i numerabilia dona sponsalia dederit, & cubile, & thalamum adornarit, & nudam
induerit,& denique factus ipse sit sponse de amictus , & panis, de potus, & via, &ostium,& vita,de lux,de resurrectio. Sed ego arenam,& aquae guttas enumerare colendo,& cyatho dimetiri,qui diuinae humanitatis magnitudinem verbis conor e plicare. Canticum igitur canticorum hic liber inscribitur, propterea quod maiora D Dei bonitatis genera nos edocet re maxime recondita atque arcana de s uictorum sancta diuinae nobis humanitatis mysteria patefacit.
A fALOMONE inscriptum est canticorum Canticum , in quo sponsae e Vesiae in Christium ipsius sponsum amor ostenditur. Nam post Prouerbiorum ad
virtutes cohortationemra dehortationem a viiijs,& post rerum humanarum atq;
mortalium contemptum, quem ab Ecclesiaste didicerat, canit ipsi sponsis Christo a pacifico,quod re nobis a Deo factus est pax, & per se ipsum nos patri suo recones liauit. a quidem caritate fidelium eccletim despondit sibi, aluina ratione, ac lege spiritali, & reuelatione mysteriorum quae de ipib tradita sui it,erudiens illam,
quam prius per Prouerbia & Ecclesiastem moraliter de naturaliter exornatam instituerat. Meleta igitur Christo desponsata, quae per legem tum scriptam tum naturalem,quarum vires in Prouerbiis & Ecclesiaste Salomon expresserat, perii, totius cripturae & creaturae notas, quasi tyrocinio de rudimentis quibusdam ea didicit, quae ad prouidentiam Sc creationem pertinent,atque ex is incredibilem sponsi e
M s e amorem intellexit, vult haec ab ino Dei verbo per eius in came di innati
17쪽
spiritsi,sine ullo medio perdiscere,ut per unus incla spiritus, ex sporii sui ore:vocem Eius et caritatem iraeoniuncti,ativ F
Π ΑΕ C loquitur sponsa , obsecrans sponsi patrem , Audiuit enIm 8d promissa,
duae facta sunt Abrahae patriarchae : Et quae praedicta suerimi ipsi Iacob in benedi ctionibus: Audiuit & Mosem de spons. suo vaticinantem: Et Dauidem in Psalmis Pulchritudinem eius,& potentiam sic enarrantem Speciolui: forma prae filiis homi Gnum: diffusa est gratia in labiis tuis. Propterea benedixit te Deus in aeternum a cingere gladio tuo super femur tuum potetissime. Specie tua de pulchritudine tua intende,pro re,procede,& regna . Propter veritatem, & mansuetudinem, Cc i stitiam . Didicit,hunc ipsum speciosum ac decorum sponsum 5e Deum esse; dc Minim senipiremum.Sedes enim tua Deus,in saeculum saeculi. Virga directionis,ui ξὶ regni tui. Et Esaias clamat: Quis est iste,qui venit de Edom , tinctis vestibus deosra,ille formoliis in stola sua gradiens in multitudine sortitudinis suae3 Cum igitur spons pulchritudinem , robur, diuitias, regnum , quod in omnes habet, Vim eius aeternam, incorruptibilem , nullum habituram finem intellexerit: eum vide re concupiscit, & in complexum ipsius ruere, atque illi oscula dare spiritalia. At Hne quis osculorum vocabolo perturbetur,consideret, quemadmodu mystico sipol s tempore sponsi corpus suscipientes, complectimur , & olculamur, atque oculiscordis imponimus, d animo ac cogitatione quasi complexus quosdam,& congrecsus nuptiites eiungimus,atque ipsum, caritate timorem foras eij cientes , nos a plexari putamus, & silauiari. Aia et igitur sponsa ab ipso sponis deosculari, tantum non hisce verbis patrem ipsius compellans : Mitte mihi unigenitum filium tuum o domine,&yater quando tu patris appellatione magis,quam domini delectaris nimium diu iam illum expecto,illum desidero. Laboraui epistolas eius accipiens per patriarchas,per legislatores,per prophetas . Amplius serre non possum amoris flammam . Ignis est ardens,atque vrens in visceribus meis : Per omnes prophetas Ιmihi se venturum promist. Neque ad hunc usque diem promissa perficere voluit. Pollicitus est per Guidem,per Hieremiam,per Esaiam,per Erechielem,& Zach riam,& Danielem,& reliquos prophetas ,re venturum, ac nuptias confecturum . Nescio cur differat, cur procrastinet, cur me desiderio ardentem despiciat. Dixit mihi per Oseam: si'nsabo te mihi in semiliternum:& sponsabo te mini in iustitia, de iussicio,& in misericordia, & in miserationibus: & sponsabo te mihi in fide'. Et scies,quia ego dominus.Dixit mihi per Esaiam. Laetare,sterilis,quae non paris . do. canta laudem,& hinni,quae non patiebas quoniam multi fili desertae mams, quam eius,quae habebat virum.Expecto per singulos dies,ut mihi promissa persoluantur. Haec innuit, dicens. T
s P O N s V s igitur ipse per se optimam suam erga me bisque,dς rationibus, quid exPediar, ostendat. εὐ
18쪽
Cantici Canticorum Theodoriti.
AC, ne ex sensu nostro interpretemur, eorum, quae dicta sunt, testem Paesum' adducamus. Hic ad Hebraeos scribens,& de fide sermonem institutum proseques , haec de Abraham loquitur: Fide demoratus est in terra repromissionis,tanquam in aliena, in casulis habitando cum Istac,& Iacob colicredibus repromisitonis eius dem. Expectabat enim sundamenta habentem ciuitatem , cuius artifex & conditor Deus. Et post pauca: Iuxta fidem defuncti sunt omnes illi, non acceptis repromis. sonibus, sed a longe eas respicientes, & salutantes, &confitentes, quia peregrini& hospites sunt super terram. i enim haec dicunt, significant, se patriam inquia B rere . Et si quidem ipsius meminissent, de qua exierunt, haberent utique tempus
reuertendi. Nunc autem meliorem appetunt, id est , caelestem. Ideo non contunditur Deus,vocari Deus eorum et parauit enim illis ciuitatem . Et de mapno Mose, magis elegit, inquit, amigi cum populo Dei, quam temporalis peccati habere iucunditatem, maiores diuitias existimans the ro Aegyptioru improperium Chriam, aspiciebat enim in remunerationem. Fide res uit Aegyptum non veritus an mositatem regis. Inuisibilem enim tanquam videns sustinuit. Et de omnibus simi Is ctis qui in veteri testamento illum es extiterunt,haec dicit: Et hi omnes testiuionio fidei probati non acceperunt repromii 5ionem , Deo pro nobis melius aliquid prouidente, ut non sine nobis consummarentur. in & dominus in sacris evan C geliis haec ad apostobos ait: multi prophetae, de reges , & iusti cupierunt videre , quae videtis,& non viderunt: & audire,.quae auditis, & non audierunt. Vestri autem beati oculi, quia vident: & aures velim,quia audiunt. Et cum Iudaeis disputans, dicebat: Abraham pater vester ex auit, ut videret diem meum : vidit, gauisus estit si meon lenex responsum accepcrat a Spiritu sancto , non visurum se mortem, nisi prius videret Chriittam domini. Itaque genitum, & allatum ad tem .pla in acceeit in vitias suas , ta benedixit Deum , re dixit: Nunc dimittis seruum tuum domine,secundum verbum tuum in pace. Quia viderunt oculi mei filutare tuum auod parasti ante faciem omnium populorum , M. liqua. Constat igitur, eos credentes diuinis promissis ea ad finem perducta videre concupivisse. Itaque D Canticum canticorum sponsam inducit dicentem : Osculetur me osculo oris rui. Osculum autem in i in iuuion om cum ore, sed animae piae cum diuino ver coniunctionem. Vt thonia tale quidpiani dicere videatur: verba perlitteras audiui; cupio autem & vocem ipsam qQudite . medio ex ore ipso sacram doctrinam percipere, eamque mentis meae labiis deosculari. Osculetur me osculo oris sui. Haec limni dicenti si nius apparet,atque implet promisaisia illud:Adhuc loquente HAEcce lium. Sponsa vero sponsum optatum intuita,obstupescivi atque ubera,& suauitatein odoris admiratur, de clamat.
V B ERA rursum hic vocat lactis receptacula, quod imperfectis adhuc & imdantibiis praebere notui beatus Paulus , Lac vobis, inquiens, potum dedi, non cibum s nondum enim poteratis.NH; vero hac solum de cauia uberum sponsa mentionem fecit, sed iniam quia propinqua sunt cordi, in quo praecipua mentis in s des, unde doctrinae soluci emanant. Dpost igitur ubera uti bonoriun strates admi
19쪽
ratur, ex quibus commode tum infantes adhuc, tum etiam persecti nuriuntur. σEaque dicit esse meliora vino, quod diuinae scripturae testimonio cor hominis Iarat. Figurate enim vinai laetitiam appellauit, ut cunctis humanis voluptatibus praestare declararet laetitiam illam , quae ex ipsius donis ad pios proficisciturquod si ubera mystice etiam vis intelligere; per ubera illa admiranda,& vino prestanti ra, cogita inessabiles illos altaris sontes, ex quibus omnes nos pietatis alumii n erimur . Tum ingentis desideri, siti, & dilectionis erga ipsum animarum, quae r
rum fluxarum cupiditati non luccubuerunt, causam exponit, dicens: Quoniam ubera tua meliora sunt vino: & odor unguentorum tuorum stiper omnia aromata, unguentum inusium nomen tuum : Ideo adolescentulae dilexerunt te.Si natura rerum de scriptura sunt bonae, dum veluti tana & notae veritatis accipiuntur: atque Ginstar uberum tuorum simplicem nobis fidei in te cibum subministiant: &,tanquaodor quidam unguentorum tuorum , indicant nobis , spiritali nos suauitate conspergentes optimat, voluntates tuas,quartim praescripto facta sunt omnia: non autem ad se trahunt, atque instar vini, desciscere faciunt a fide in te: neque ut ar mala quaetim,dum naturalem videntur ex se ipsis habere suauitatem , ad ea, quae in carne & mundo sunt,permienda nos alliciunt: Natura, inquam , & scriptura , veluti unguentorum odor, tuas declarant voluntates. Nam bonitas tua, instar vi guenti ei rusi, in omnes creaturas per participationem ex vi sparsa demostrat te rerum omnium auctorem, ex nominibus indicans ea, quae communicas uniuersis , cuiusmodi sunt, ens, vita, sapientia, & similia. Cum igitur natura & scriptura, si is hoc modo accipiantur, bonae sint; ideo animae dolum, & fraudem, quae ex rerum visibilium specie, & ex literae seno prouenit, euitantes, diabolo & perturbationiabus superatis,ex quo & adolescentulae sunt appellatae, dilexerunt te. Te autem dialigentes, quem ex lege tum scripta,tum naturesi esse sponsum Christum intellex rant, e paterno sinu traxerunt te, qui propter illos, qui falutem sunt adepturi, in came venisti. Deinceps, inquit, in odorem unguentorum tuorum curremus . SOquemur igitur te, morem atque institutum imitantes , quo nos ad sensum optimae voluntatis tuae perduxisti, idest, ut animam ponamus pro salute multorum, quod
est poseia caritatis indicium, omnia diuina mandata complectentis. odor , inquit, tins super omnia aromata. 4
NOTA, inquit, sint mihi unguenta, quae Moses consecit, & oleum uncti nis , & thymiama compositionis. sed omnium illorum aromatum unguentum muin suauissimum. Vnguentum hic vocat gratiam spiritalem,qua ille resertus,ex plenitudine sua nobis omnibus impertiuit. Quamobrem clara voce beatus Paulus , Christi bonus, inquit, odor sumus in ijs , qui sesui fiunt, M in 's, qui pereunt. Alijs quidem odor morti, in mortem ; si js autem odor vitae in vitam . Vulturibus genim cadauera de uorantibus suauitateim exhibent.foeda corpora; Vnguentum v
ro, pernitiem . Sic hominibus impiis seque in foeditate peccati colutantibus taeter libidinis odor est suavissimus, grauis autem ac molesta Christi disciplina: quapropter di voluntariam ipsis mortem affert. Hoc enim est, inquit, iudicium, quia lux
venit in mundum , & dilexerunt magis homines tenebras , quam lucem . Meritoi itur ait sponsa: Et odor unguentorum tuorum super omnia aromata.Non dicit: Unguenti tui: sed unguentorum tuorum: indicans,inulta esse munera gratiarum.
Alio enim Per i tirum, teste beato Paula, datus est sermo sapientiae , ali; aut
20쪽
λ sermo scientiae secundum eundem spiritum, alii fides in eodem spiritu , alii gratia sanitatum in uno spiritualij operatio virtutum , alij prophetia , alia discretio spiri
tuum , alij genera linguarum , alij interpretatio sermonum. Propterea non dicit: odor unguenti tui: sed,odor unguentorum tuorum. Ostendens multa,& varia G. Ira, ac munera, docet ea ab uno eodemque sonte profluere.Ideo subsicit. Vnguentum fusium nomen tibi. . MULTIPLICES, inquit,hi ac varij sontes, qui totum orbem terram odo ris suauitate repleuerunt, unicam habent venam, & originem vn entum tuum . B In eo namque inhabitauit omnis plenitudo diuinitatis.Et ipse cuncta simul spiritus dona,vt homo suscepit. Quocirca clamat etiam Esaias : Egredietur virm de radice Iesse: & flos de radice eius ascendet: & requiescet super eum spiritus domini a spiritus sapientiae,& intellectus; spiritus consilij, & sortitudinis; spiritus scientiar, Npietatis : & replebit eum spiritu , timorix domini.Ideo dicit: Unguentum effusum
nomen tibi. Non, unguentum ait simpliciter, sed effusum . Quemadmodum enim unguentum in vase conclusum inclusam continet & ipsam odoris fragrantiam ; sin autem effundatur, ipsum quoque replet aerem : sic dominus Christus ante passim nem paucis notus erat: at posteaquam crucem mortemque sustinuit,ac veluti corporis vas aperuit, continuo beati apostoli suavitate illa repleti sunt, terram percur C rentes,& maria traij cientes,omnibusque euangelium nunciantes,odoris suauitate mundum uniuersum compleuerunt. Ob id ait sponsa :Vnguentum lusium nomen tibi.
sATIs est enim Christi nomen ad piorum animas unguentis quodammodo imbuendas, atque omni odoris suauitate conspergendas. . cfod si magis etiam mystice vis intelligere, sacri baptismatis mysterium recordare, in quo qui initiantur , post satanae abnegationem,& Dei cosessionem,ueluti signo ac nota quadam regia ,
spiritalis unguenti chrismate inuncti,sub ea visibili unguenti specie inuisibilem sanctissimi spiritus gratiam suscipiunt.
Vnguentum lusium nomen tibi. Ideo adolescent dilexerunt te: Traxerunt te, post te in odorem
Unguentorum tuorum currentes. HANC, inquit unguenti tui,hoc est,esuinae ac salutiferae doctrinae tuae stagnitiam percipientes animae adolescentes ac suenuae has enim adolescentulas appellatin amore tuo sic incensae sunt,ut te ad se traxerint,& post te ita secutae sint, ut cursu id secerint, ne relinquerentur, veue seiungerentur a dilecto suo . cursum hunc E explicat & beatus Paulus,sequor,inquiens,siquo modo comprehendam, in quo de comprehensus sum. de alibi: Sic currite, ut comprehendatis . & alio loco : Bonuincertamen certaui,cursum consummaui idem seruaui. Animae igitur strenuo ac virili sensu preditae vitaeque voluptatem, & lasciuiam, atque desidiam fugientes,& l borem delici js anteponentes poli sponsum currunt, unguenti fragratia illectae atq; attractae,ac veluti vinculo quodam inexplicabili vinctae & collimis. Sponia nondi, ad nuptias admissa, sponsi patrem, & sponsum ipsum ad se proiectum alloquitur. Ad nuptias autem, & sponsi thalamum, ec cubiculum admittitur, de ad genialeni