Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

21쪽

L I B F E UI. Cis. VI. 13 utrumlibet horum in oculos penicillo ad idipsum facto infusum, id malum lenit. Ubi vero aliquis

relevatus est, jamque cursus pituitae constitit, reliquias fortasse leviores futuras discutiunt balneum& vinum. Igitur lavari debet leviter, ante ex oleo perfricatus, diutiusque in cruribus & femi Dibus; multaque calida aqua fovere oculos; deii de per caput prius calida, tum egelida perfundi: a balneo cavere ne quo frigore adflatuve laedatur: posthaec cibo paulo pleniore, quam ex Operum consuetudine , uti; vitatis tamen omnibus pituitam extenuantibus : vinum bibere lene, sui austerum , modice vetus; neque effuse , neque timide ; ut neque cruditas ex eo , & tamen somnus fiat, lenianturque intus latentia acria.

Sed , si quis in balneo sensit majorem oculo Tum perturbationem , quam adtulerat quod incidere his solet, qui, manente adhuc pituitae cursu, festinarunt) quamprimum discedere debet : nihil eo die vini adsumere ; cibi minuς etiam , quam pridie; deinde cum primum satis pituita substitit, iterum ad usum balnei redire.

Solet tamen evenire nonnunquam , sive tempta

statum vitio, sive corporis, ut pluribus diebus neque dolor, neque inflammatio, & minime pituitae cursus finiatur. Quod ubi incidit, jamque

ipsa vetustate res matura est, ab his eisdem auxilium petendum est , id est balneo ac vino. Haec enim ut in recentibus malis aliena sunt; quia concitare ea poli lint, & accendere : sic in vetetaribus , quae nullis aliis auxiliis cesserunt, admodum essicacia esse consuerunt, Videlicet hic quoque, ut alibi ) , cum secunda Vana fuerint, con- Lissi II. c. 9.

22쪽

14 A. CORN. CELSI MEDICIN trariis adjuvantibus. Sed ante tonderi ad cutem convenit : deinde in balneo aqua calida quam plurima caput atque oculos fovere : tum Utrumque penicillo detorgere , & ungere sapiat irino unguento; continereque in lectulo se; donec Omnis calor, qui conceptus est, finiatur; desinatque sudor, qui necessario in capite collectus est. Tum ad idem cibi vinique genus veniendum est sic, uti potiones meracae sint; obtegendumque caput, & quiescendum. Saepe enim postlitaec

gravis somnus, Lepe sudor , spepe alvi dejectio pituitae cursum finit. Si levatum est malum quod aliquando serius fit ) per plures dies idem fieri

oportet , donec ex toto sanitas restituatur. Si diebus eisdem alvus nihil reddit, ducenda est ;quo magis superiores partes leventur. Nonnunquam autem ingens inflammatio tanto impetu erumpit, ut oculos e sua sede propellat ;προ τω ν id , quoniam oculi procidunt, Graeci adpellant. His utique, sit vires patiuntur, sanguinem mitti: sit id fieri non potest, alvum duci, longioremque inediam induci, necessarium est. Opus autem lenissimis medicamentis est. Ideoque C LEONIS collyrio quidam, quod eX duobus ante positum est, utuntur. Sed optimum est NILEI : neque de ullo magis inter OmneS authores convenit. 9. NILEI c0lbrium, omnium optimAm. Id habet nardi Indici, papaveris lachrymae , singulorum p. '. gummi p. I. '. croci P. II. foliorum rosae recentium p. IV. '. qupe Vel aqua pluviatili , vel vino levi subaustero coguntur. Neque alienum est , malicorium , vel sertulam

campanam ex Vino coquere , deinde conterere :aut myrrham nigram cum rosae foliis miscere :aut hyoscyami folia cum ovi vitello cocta: aut

23쪽

Lillv K VI. Cap. VI. Ii farinam eum acacite succo , vel passo , aut mutiso. Quibus si folia quoque papaveris adjiciuntur, aliquanto valentiora sunt. Horum aliquo praeparato, penicillo fovere oculos oportet, ex

aqua calida expresso , in qua ante vel myrti vel ros e folia decocta fiat: deinde, ex illis aliquid imponi. Praeter haec, ab occipitio incisa cute , cucurbitula adhibendu est. shil si per haec rei titutus oculus in sedem

suam non est, eodemque modo prolapsus perna net, scire oportet, lumen elle amilliini: deinde futurum , ut indurescat iS, aut in pus vertatur.

Ni suppuratio se ostendit, ab eo angulo, qui tempori propior est, incidi oculus debet ; ut, eius uso pure, inflammatio ac dolor finiatur, k intus tunicae relidant, quo minus foeda postea facies sit. Utendum deinde vel iisdem collyriis ex lacte aut ovo; vel croco , cui album ovi misceatur. At, si induruit , & sic emortuus est, ut ne in pus verteretur ; quatenus Dede prominebit , excidendum erit sic, ut hamo summa tunica adprehendatur, atque infra id scalpellus incidat: tum eadem medicamenta erunt injicienda, donec omnis dolor finiatur. Iisdem medicamentis in eo quoque oculo utendum est qui primum procudit , deinde per plura loca finias est.

IO. De Carbunculis oculorum. in Solent etiam carbunculi ex inflammatione nasci, nonnunquam in ipsis oculis, nonnunquam

in palpebris: A in his ipsis, modo ab interiore,

24쪽

Is A COR N. CELs I MEDICINA modo ab exteriore parte. In hoc casu alvus ducenda est : cibus minuendus : lac potui dandum ;ut acria, quae laeserunt, leniantur. Quod ad cataplasmata & medicamenta pertinet , his utendum , quae adversus inflammationes proposita sunt. Atque hic quoque NILEI Collyrium optimum est. Si tamem carbunculus in exteriore palpebrae parte est, ad cataplasmata aptissimum est lini semen ex mulso coctum I aut , si id non est, tritici farina eodem modo cocta 11. De Pusulis ocul0rum.

Pustulae quoque ex inflammationibus interdum oriuntur. Quod si inter initia protinus incidit , magis etiam servanda sunt, quae de sanguine &quiete supra proposui: sin serius, quam ut sanguis mitti possit, alvus tamen ducenda est. Si id quoque aliqua res inhibet, utique victus ratio servanda est. Medicamentis autem hic quoque lenibus opus est; quale NILEI, quale CLEONIS est.

Id quoque, quod ΡΗIL ΕΤ Is Vocatur, huic

aptum est. Habet enim myrrhae, papaveris lachrymae, singulorum p. I. '. plumbi eloti, terrae Samiae, quae vocatur, tragacanthae, singulo

25쪽

LipER VI. C A p. V I. ITritim p. VI. . spodii eloti , ceruise elotae, singulorum p. VIII. . quie aqua pluviatili excipiuntur. Usus collyrii, Vel ex ovo, vel ex lacte et t. 13. De Ulceribus oci Arum , ῆJ de λα col ri0. o Ex pustulis ulcera interdum fiunt; eaque recentia aeque lenibus medicamentis nutrienda sunt , & iisdem fere, quae supra in pustulis proposui. Fit quoque proprie ad li ec, quod OADβανου vocatur. Habet perti combulii, & eloti, papaveris lachrymae frictae, singulorum p. I. '. spodii et ti, thuris, stibii combulti & eloti, myrrhae ,

cumini, singulorum p. II. . I . De Imminutioue oculorΠM.

Evenit etiam, ut oculi, vel ambo, Vel singuli, minores fiant, quam esse naturaliter debeant. Idque & acer pituitae cursus in lippitudine essicit,& continuati fletus, & ictus parum bene curati. In his quoque iisdem lenibus medicamentis ex muliebri lacte utendum est: cibis vero his , qui

maxime corpus alere , & implere consuerunt :vitandaque omni modo causa , quae lachryma Sexcitet, & cura domesticorum , quorum Utiam,

si quid forte incidit, ejus notitiae subtrahen-

o) TR ALLIA M. II. s. Lonste aliter describitur a 'ARCELLO. de Medic. Cap. VII1. p . 28o. Eadem putria patim inferius aliud ejusdem nominis depromittar. p) ΗiPPoc R. de Dec. Orn. XI. IS.

A. Corn. Ces Oper. Tora. IL

26쪽

II A. CORN. CELsI MEDICINAdum: atque acria' quoque medicamenta, & acres cibi non alio mugis nomine his nocent, quam quod luchrymaS movent.

Is . De Pediculis palpebrarrem. OGenus quoque vitii est, qui inter pilos palpebrarum pedi cuti nascuntur ; id Graeci notaminant. Quod cum ex malo corporis habitu fiat, raro non ultra procedit: se a sere, tempore interpolito. pituit e cursus acerrimus sequitur ;exulceratisque vehementer OculiS, aciem quoque ipsum corrumpit. His alvus ducenda eii : caput ad cutem tondendum, diuque quotidie jejunis perfricandum. His, ambulationibus aliisque exercitationibus diligenter utendum : gargarigandum ex mulso , in quo nepeta & pingius ficus decocia sit: Lepe in

balneo multu calida , qua fovendum caput: Vitandi acres cibi ; lacte pingui vinoque utendum :bibendumque liberalius, quam edendum est. Medicamenta vero intos quidem lenia danda sint; ne quid acrioris pituitae concitent: super ipsos vero pediculos alia, quae necare eos, &prohibere , ne similes nascantur , possint. Ad ipsum sputi te nitri p. I. '. sandaractrae P. I.

Duae taminiae p. . I. simul teruntur, adjiciturque vetus oleum pari portione, atque acetum, donec eis mellis erassitudo sit. q) A c T U A R. M. M. II . it. 'RTIUS. Tot ias. II. Sertii. III. 6s. ORIBAS. de Loc. Ad. IV. 32.

27쪽

Hactenus O ulorum morbi, qui lenibus medicamentis nutriuntur. Genera deinde alia sunt .

quae diversum curationem desiderant ; sere ex instam mationibus nata, sed finitis quoque his, manentia ; atque inprimis in qu busdam perseverat tenuis pituita: cursus. Quibus alvus ab inferiore parte evocanda est, demendumque aliquid ex cibo. Neque alienum est, illini frontem ex compositione A NDRE JE. Qube habet gummi p. I. '. cerussae, stibii, singulorum p. II. . spumae argenti coctae & elotae p. iv. sed ea spuma ex aqua pluviatili coquitur ; .& arida h. cc medicamenta ex succo myrti conteruntur. His illita fronte , cataplasma quoque superinjiciendum ex farina, qu ae frigida aqua coacta s t. cuique aut

acaciae succus, aut cuprelsus adjecta sit. Cucurbitula quoque, inciso vertice, recte adcOINmO- datur ; aut ex temporibus Linguis emittitur.

inungi vero eo debet, quod habet squampe aeris , papaVeri S lachrympo, singulorum p. '. Cei Vinicornu combulti & eloti, plumbi eloti, gummi,

singulorum p. IV. . thuris p. XLI. Hoc Vero collyrium quia cornu habet, oi κ κέραοῦ ς nominunt.

Quotiescunque non adjicio , quod genus humoris 'adjiciendum sit, aquam intelligi volo.

28쪽

eto A. CORN. CELII MEDICINA peris, singulae unciae sunt, gummi libra, aeris combusti p. I. '. Inter has autem curationeS , post intermissionem aliquam , prosunt balneum& vinum. Cumque omnibus lippientibus vitandi cibi sint, qui extenuant; tum praecipue, quibus tenuis humor diu fertur. Quod si jam fastidium est eorum, quae pituitam crassiorem reddunt, sicut in hoc genere materiae maxime promptum est; confugiendum est ad ea, quae, quia Ventrem , corpus quoque adstringunt.18. De Oculorum ulceribus supercrescentibus, sordidis , cavis, veteribus. At ulcera, si cum inflammatione finita non sunt, aut supercrescentia, aut sordida, aut certe Vetera esse consuerunt. Ex his supercrescentia collyrio , quod μρμο ρν vocatur , optime reprimuntur. Sordida purgantur & eodem, & eo, quod illion nominatur. I9. Smilion coibrium. Habet 'aeruginis p. VI. gummi tantumdem. ammoniaci, minii sinopici, singulorum p. XVI. '. quae quidam ex aqua; quidam, quo Vehementiora sint, ex aceto terunt.

2O. PD non coibrium EUELPIDIS.Id quoque Ευ ELPIDIs, quod phynona adpellabat, hic utile est: croci p. I. '. papaveris lachrymae, gummi, singulorum p. II. '. peris combusti & eloti, myrrhae, singulorum p. IV. piperis albi p. VI. Sed ante litum, hoc ungendum est.

29쪽

2ILI AER VI. CAp. VI.ai. Sphaerion coibet tum E U E L P I D I s. Id quoque ejusdem, quod Sphaerion nominabat , eodem valet. Lapidis haematitis eloti p.

II. '. piperis grana sex, cadmiae elotae, myrrhae, papaveris lachrymae, singulorum p. III. croci p. IV. '. gummi p. VIII. . quae cum Vino Ami

naeo conteruntur.

22. Liquidum E U E L p I DI s coibrium. Liquidum quoque medicamentum ad idem componebat ; in quo erant haec: aeruginis p. '. minii combusti, atramenti sutorii , cinnamomi , singulorum p. m. '. croci, nardi, papaveris i chrymae, singulorum p. I. . myrrhae p. II. aeris combusti p. m. '. cineris ex odoribuS p. IV. '. piperis grana X v. Haec ex vino austero teruntur : deinde cum passi tribus heminis decoquuntur , donec corpus unum sit. Idque .medicamentum vetustate essicacius fit.

Cava vero ulcera commodissime implent ex his,

quae supra posita sunt , Sphaerion, & id quod

ΡΗILETIs vocatur. Idem Sphaerion vetustis ulceribus & vix ad cicatricem venientibus optime o succurrit. 2 . HERMONIS collyrium. Est etiam collyrium , quod cum ad plura valent, plurimum tamen proficere in his ulceribus videtur. Refertur ad HERMONEM authorem.

30쪽

za A. CORN. CELs I MEDICINAI ut et piperis longi p. I. g. '. albi p. '. cinnamomi , colit, singulorum p. I. '. atramenti sutorii , nardi, casiae, castorei, si gulorum P. II. '. pallae p. V. '. myrrhae , croci, thuriS, lycii, cerussae, singulorum p. Viri. '. papaveris lach: Vmze p. XII. '. aloes, aeris combusti, cadmiae , singulorum p. X vi. '. acaciae , stibii, gummi, singulorum p. XXV. '. et L Dρ cicatricibus 0CΠkrtim , qt .e ex ulceribus fa-

Le junt , M de Asclepia, V Canopite , U

Pyxino, cui riis. Factae vero ex ulceribus cicatrices duobus vitiis periclitantur ; ne aut cavae, aut craisae sint.

Si cavae sunt, potest: eas implere id, quod Sphaerion vocari dixi , vel id , quod r) As CLEPias

nominatur. Habet hoc papaveris lachrymae p. II. . sagapeni, opopanacis, singi orum p. m. . aeruginis p. IV. '. gummi p. V m. '. piperis p. XII. ' cadmiae elotae , ceruilbe , singulorum

p. XVI. '. o

At , si cratiae cicatrices sunt , extenuant vel Smiliou, vel Conopi e collyrium, quod habet cinnamomi, acaciae, singulorum p. I. '. cadmiae elotae, croci, myrrhae, papa Veri S lachrymae, gumini singulorum p. H. '. piperis albi , thuris , singulorum p. m. aeris combulti p. IX. . cum aqua pluviatili. Vel Eu Et pi Dis pyxinum , quod ex his constat: salis fossilis p. iv. . ammoniaci thymiamatis p. v Ita. . papaVeris lachrymae p. XII. . cerussae p. XV. '. piperis albi, croci Cilicii,