장음표시 사용
51쪽
utiliter & alvus ducitur , & calida cataplasmata super maxillam injiciuntur , & ore humor calidus cum medicamentis aliquibus continetur , sepiusque mutatur. Cujus rei caula & quinquefolii radix in vino mixto coquitur; & hyoscyami radix vel in posca, vel in vino mixto coquitur sic , ut paululum his salis adjiciatur ;& papaveris non nimium aridi cortices, & mandragorae radix , eodem modo. Sed in his tribus utique vitandum est , ne , quod haustum erit ,
Ex populo quoque alba cortex radicis in hunc
usum in vino mixto recte coquitur ; aut in aceto cornu cervini ramentum & nepeta cum teda
ac ficu pingui: item ficus pinguis vel in nritis vel in aceto & melle ; ex quibus cum ficus dis cocta cit, is humor percolatur. o Specillum
quoque lana involutum in calidum oleum demittitur , eoque ipse dens fovetur. Quinetiam quaedam quati cataplasmata in dentem ipsum induntur, in quem usum ex imal punico acido atque arido malicorii pars interior cum pari portione & gallie pinei corticis coni ritur , misceturque his minium ; eaque contrita aqua pluviatili coguntur : aut panaciS , papaVeris lachrynue, peucedani, uvae taminiae sine se minibus pares portiones conteruntur : aut galbani partes tres , papaveris lachrymae parS quarta. Quicquid dentibus admotum est, nihilo minus
supra maxillam ceratum quale supra posui
esse debet lana obtectum. b) MARc Lxus. de Medic. C. XII. p. 29'. 29 - c) Auri calphitiin dicit MARcELL. de Medic. C P.
52쪽
4 A. CORN. CELs I MEDICINAQuidam etiam i Dyrrhae, cardamomi, singuloriam p. I. '. croci, pyrethri, ficorum piperis, si culmum p. IV. sinapis p. V m. '. Contrita linteolo , linunt, imponuntquo in humero puriis ejus, qua dens dolet ; si is superior est, a scapulis; si inserior, a pcctore: idque dolorem le-Vat ; λ , cum levavit, protinus submovendum est Si vero exesus est dens, fellinare ad exim indum eum, nisi res coegit e) non est nece isse: id tum omnibus fomentis, quae supra posta sunt, adjiciendiae qui edam valentiores CC m- pol tiones sunt, qu9c dolorem levant, quales hae sunt, quae habent papaveris lachrympe p. I. -- piperis p. N. . sorcos p. X. . quae contrita palbano excipiuntur , idque ciretim datur : aut MENEMACHI , maxime ad maxillares dentus ;in qua sunt, croci p I. '. cardamomi, thuris suliginis, scorum, piperis, pyrethri, singui rum p. IV. '. sinapis p. Vm. . Quidam uu-tem miscent pyrethri, piperis, claterii, singulorum p. I. . aluminis scillitis, papaveris lachryniae, uvae taminiae, sulphuris ignem non experti, bituminis, lauri baccarum, sinapis, singulo
Quod si dolor eximi eum cogit, piperis semen cortice liberatum , & eodem modo bacca hederae conjecta in ejus soramen, dent m findit isque per tcstas excidet. Plani quoque piscis quam
53쪽
torretur, deinde conteritur, resinaque excipitur, quae denti circumdata hunc solvit. A lumen quoque scissile in foramen conjectum dentem citat. Sed id tamen involutum in lanula demitti commodius ; quia sic & dentem servat, & dolorem
Haec a Medicis accepta sunt : sed agrestium experimento cognitum eis, cum dens stoluerit , herbam mentastrum cum suis radicibus evelli debere , es in pelvem mitti, supraque aquam infundi , collocarique juxta sodentem hominem ui dique velle contectum ; tum in pelvem candentes illices demitti, sic, ut aqua tegantur , hominemque cum hi late ore vaporem excipere , ut supra dictum eli, undique inclusum. Nam& sit dor plurimus sequitur, & per Os continens pituita de uit; idque longiorem, Lepe annuam valetudinem bonum praeliat.
in tionem intumescunt, caput quoque Velandum est, & extrinsecus is locus vapore calido fovendus ; multa ambulatione utendum ; caput in te to iublime habendum ; gargari Zandumque renrimentibus medicamentis. Radix quoque ea, qualia dulcem adpellant, contus a & in pullo mulsove decocta, idem pricitat. gὶ IDRII eodem caP. P 29300 OR tuas. de Loc. Ajecti. IV. Io.
54쪽
ψ6 A. CORN. CELsI MI ED CINALeniterque quibusdam medicamentis eas illini
non lienum est; qube hoc modo fiunt. Ex malo b) punico dulci succus exprimitur, & ejus
sextarius ad lenem ignem decoquitur , donec ei mellis cras studo sit; tum croci, myrrhae, aluminis scissilis , singulorum p. H. '. per se conteruntur, paulatimque his adjiciuntur vini lenis cyathi duo, mellis unus; deinde priore succo
ista miscentur , & rursus leniter incoquuntur :aut ejusdem succi sextarius eodem modo coquutur, atque eadem ratione trita haec adjiciuntur; nardi p. '. omphacii p. I. ' cinnamomi, myrahae, casiae, singulorum p. I. -. Eadem autem haec & auribus & naribus purulentis accommodata sunt. Cibus in hac quoque valetudine lenis
Quod si tanta inflammatio est, ut spiritum impediat, in lecto conquiescendum ; cibo abstinendum , neque adsumendum quicquam 'praeter aquam calidam est : alvus quoque ducenda est :gargarigandumque ex fico & mulso: illinendum que mel cum Omphacio ; extrinsecus admovendus, sed aliquanto diutius, vapor calidus, donec ea suppurent, & per se aperiantur. Si pure substante non rumpuntur hi tumores, incidendi sunt: deinde mulso calido gargari Zandum. At, si modicus quidem tumor, sed exulceratio est, furfurum cremori ad gargari Zandum paulum mellis adjiciendum est, illinendaque ulcera hoc medicamento : passi quam dulcissimi tres heminae ad unam coquuntur; tum adjicitur thuris p. I. ' croci, myrrhae , singulorum p. '. ite-Tum qu e omnia ferves uni. b) ORIBAs. de Loc. infeci. IV. 73. 2LGIΝΕΤ. III. 26.
55쪽
LIBER UI. CAP. XI. 4'Ubi pura ulcera sunt, eodem furfurum cremore , vel lacte gargarizandum est. Atque hic quoque cibis lenibus opus est; quibus adjici duuce vinum potest.
sunt , & parum pura ac rubicunda sunt, optime his medicamentis curantur , quae supra posita ex malis punicis fiunt. Continendusque saepe ore reprimens cremor est, cui paulum mellis sit adjectum: utendumque ambulationibus, Sc non acri cibo. Cum vero pura ulcera esse coeperunt, lenis humor , interdum etiam quam optima aqua ore continenda est. Prodestque adsumptum putum vinum, pleniorque cibus, dum acribus vacet: inspergique ulcera debent alumine scissili, cui dimitadio plus gallae ina lavaturae sit adjectum. Si jam crustas habent, quales in adustis ei se coim fuerunt, adhibendbe sunt compotitiones, quas Graece nominant. b) Habent hae junci quadrati , myrrhae , sandarachae : aluminiS, pares portiones: aut croci, myrrhae, singulorum P. II. .iridis . aluminis scili lis, findarachae'; singulorum P. I v. '. junci quadrati p. V III. . aut gallae
a i Agrius Tetrab. II. Semri. IV. c. 22.
56쪽
48 A. CORN. CELs I MEDICINA. myrrhae , singulorum P. II. '. aluminis scissilis
Quidam autem croci P. aluminis scissilis , myrrhae , singulorum P. I. '. sandarachae Ρ. II. iunci quadrati p. iv. '. miscent. Priora arida insperguntur: hoc cum melle illinitur; neque ulceribus tantum, sed etiam tonsillis. Verum ea longe periculosiissima sunt ulcera ,
quas, sc Graeci adpellant; sed in d
pueris : hos enim saepe consumunt; in viris &mulieribus idem periculum non est. Haec ulcera a gingivis incipiunt: deinde palatum , totumque OS occupant; tum ad uvam faucesque descendunt, quibus obsesss , non facile fit , ut puer convalescat, ac miserius etiam est, si lactens adhuc infans est; quo minus imperari remedium aliquod potest. Sed inprimis nutrix cogenda est exerceri ambulationibus, & his operibus, quae superiores partes movent: mittenda in balneum, jubenda ine ibi calida aqua mammas perfundere : tum
alenda cibis lenibus, & his qui non facile corrumpuntur: potione, si febricitat puer, aquce, si sine febre est, vini diluti; ac, si alvus nutrici subsistit, ducenda est. Si pituita in os ejus coit, vomere debet. Tum ipsa ulcera perungenda sunt melle, cui e) rhus
quem Syriacum Vocant, aut amari e nuces adjectae sunt: vel mistis inter se ros e foliis aridis ;
57쪽
nucleis pini, meiatha, collectis cum melle : vel eo medicamento , quod eX moris fit: quorum suciactis eodem modo, quo punici mali , ad melli crassitudinem coquitur, eademque ratione ei crocum , myrrha , alumen, Vinum, A mel naiscetur. Neque quicquam dandum , a quo humor
evocari pollit. Si vero jam firmior puer est, gargarigare debet his sere , quae supra comprehensa sunt. Ac,
si leniora medicamenta in eo parum proficiunt, adhibenda sunt ea, quae adurendo crus fas ulceribus inducant. Valens quoque est scistile alumen , vel chalcitis, vel atramentum sutorium. Prodest etiam fames & abstinentia , quanta maXima imperari potest. Cibus debet esse lenis. Ad purganda tamen ulcera, interdum caseus ex melle recte datur. INGUAE quoque ulcera non aliis medicamenti S egent, quam quae prima parte superioris capitis expolita sunt. Sed quae in latere ejus nascuntur, diutissime durant. Videndumque est, laum contra dens aliquis acutior sit, qui sanescere i Dpe ulcus eo loco non sinit, ideoque limandus est.
De linguae ulceribus a).A. Corn. Celsi Oper. . Tom. II.
58쪽
C A P. XIII. Γὸ Parulidibus a b G ulceribus gingivarum. SOLENT etiam interdum juxta dentes in gingivis tubercula quaedam oriri dolentia ;λιδας Graeci ad pellant. Haec initio leniter sale contrito perfricare oportet, aut inter se mixtis sale fossili combusto , cupresso , nepeta : delude eluereos cremore lenticulae, & inter haec hiare , donec pituitae satis proquat. In majore vero inflammatione iisdem medicamentis utendum est , quae ad ulcera oris supraposita sunt: & mollis linamenti paululum involvendum aliqua compositione ex his, quas α ς
b ) vocari dixi ; dimittendumque ita inter dei te in & gingivam. Quod si durior erit, & id prohibebit, extrinsecus admovendus erit spongi ae vapor calidus,
Si suppuratio se ostendet , diutius eo vapore latendum erit: & continendum ore calidum mulsum , in quo ficus decocta sit. Idemque subcrudum incidendum , ne , si ibi diutius pus permanserit, os laedat. Quod si major is tumor est , commodius totus exciditur, sic ut ex utraque parte dens liberetur. pure exempto , si levis plaga est , satis est ore ca-
59쪽
lidam aquain continere, R extrinsecus se Vere eodem vapore : si major est , lenticulae cremore Uti , iisdemque medicamentis , quibus caetera ulcera
Alia quoque ulcera in gingivis plerumque Oriuntur, quidem eadem , quae in reliquo ore, succurrunt. Maxime tamen mandere ligustrum oportet, succumque eum ore continere. Fit etiam interdum, ut ex gingivae ulcere, sive fuit, sive non fuit, diutius pus seratur, dente aut corrupto , aut fracto, vel aliter vitiato osse : maximeque id per fistulam evenire consuevit. Quod ubi incidit, locus aperiendus, dens eximendus; testa ollis , si qua decessit , recipienda est ; si quid vitiosi est, radendum. Post quae, quid fieri debeat, supra in aliorum ulcerum curatione con prehensum est. Si vero a dentibus gingivae recedunt , eaedem anthecie succurrunt. Utile est etiam pira aut mala non permatura mandere , R Ore eum humorem continere. Idemque praestare non acre acetum in ore retentum potest.
C A Ρ. XIV. De Uvae morbo a )UV se vehemens inflammatio terrere quoque debet. Itaque in hac abstinentia necessaria est , & sanguis recte mittitur; & si id aliqua
res prohibet, alvus utiliter ducitur : caputque super haec velandum, & sublimius hahendum est: a) Ostis A s. de Loc. Adiec. Cui . IV. ΤΙ.
60쪽
s et A. CORN. CELs I MEDICINA tum aqua bb gargarigandum, in qua sina ut rubus & lenticula decocta sit. Illinenda autem ipsa UVa vel omphacio , vel galla c , vel alumine scis
sili. sic ut cuilibet eorum mel adjiciatur. Est etiam medicamentum huic aptum , quod Andronium d) adpellatur: constat ex his; ulumine scissili, squama aeris rubri, atramento sutorio, galla, myrrha , misy , quae per se contrita, mixtaque rurius paulatim adjecto vino austero , teruntur , donoc his mellis crassitudo sit Chelidoni id quoque succo per cochlear illita uva maxime prodest. Ubi horum aliquo illita uva
est, fere multa pituita decurrit: cumque ea quievit, ex vino calido gargarigandum.
Quod si minor in ea inflammatio, laser terere, eique adjicere frigidam aquam satis est, eamque aquam cochleari exceptam ipsi uvae subjicere. Ac
mediocriter eum tumentem aqua quoque frigida, eodemque modo subjecta , reprimit. Ex eadem autem aqua gargarizandum quoque est , vel cum lusere. Vel sitne eo. At curationis uvae productae per manum , ratio subjecta est.