Observationes medicinales de febribus intermittentibus et qua ratione eisdem medendum sit. : Opus quod scientarum, artium atque litterarum Academia Divionensis praemio coronavit, die II augusti 1782.

141쪽

vel ire debebat, este videbantur. Post aliquot dies similis 11Xietas, terror pannicus, et colli strangu latio prehenderunt , cum tenui . et aquosa urina: qinae certa laysterica passonis indicia dicuntur. Interea autem lociatorum fluxus satis liberaliter con

tinuavit. Quare quam claamsemel artemisiaeque, cum

eXtracto croci, laudauo liquido , nitro lapidibu que cancrorum medicinae dedi, adjecto syrupo radicum quinque aperientium. Sci licet ut per haec

et inordinatos motus componerem, et lochioruni

fluXum liberaliorem e cerem , et ne is ab acido quod fortassis subesset, coagularet . Sicqqe puerpera aliquandiu bene habuit. Deinde vero similles quidem terro es, at magis tamen horrifici modo aequalibus modo inaequalibus temporibus revenerunt: lochiis nihilominus continenter profluentibus. Inter haec aegra cines nauseare, os amarum

accipere, multo sudore, qui febrim intermittentem olebat, saepe immadesceres, et inunnunquam urinam cum sedimento lateri trito simili emittere. Per ista indicia, et quoniam prior medicina non Profecerat, cum novissem intermittentem hic latere, corticem per ianum exhibui, qui protinus juvit et aegram tam praestitit.

142쪽

Et profecto, etsi quidem frequens mulierum morbus hysterica passio sit 13on tamen is adeo communis est, a quidem vulgus sibi facile persuadet; quod, ut mulierem aut ventre dolere, aut animo linqui, aut alio quopia1n incerto modo,grotare videt, affectum ex uteri vitio esse statuit. Sed saepe febris intermittens istius vexa causa est. Quare, ubi in his corte peruvianus interduim profecit, eum ideo profecisse suspicor quoniam febris intermittens uterinae affectionis larvam admi serat, ob quam rationem exi1fimo eos Medicinae Profes res, quq inter princeps SYDEN HAM 1at, opinione falsos fuisse , qui corticem peruvianum tanquam potissimum auxilium omnibus hystericis mulieribus in universum proposuere. Hos enim saepe medend imitatus sum, neque unquam , nisi ubi febris suberat, curatio successit Praestant ve-Etiones in rheda, et ferri pulvis salubrior non nunquam grata mentis excitatio est saepe etiam confert consiletas olim excretiones, si recte fieri li seat, iterum Xpedire

Febris intermittens δε eonvulsione latens. Pueri atque lethorici homines, ubi febre 11- termittente tentantur, convulsionibus obnoxii sunt, iterumque ut calor remittit liberantur. Id minus terret magis vero ubi convulsionus per certos qui

143쪽

dem circuitus prehendunt, at nulla tamen febri intermittentis suspicio est. AEGRO1vs V Anno 1748 Virginis i annorum universum corpus misere ne minus mire convellebatur. Oris namque labia, nariumque semni atque oculorum palpebrae continenter ictitabant brachia item et manus cruraque atque Pedes et horum omnes digiti convulsivo motu subsiliebant; totus etiam truncu alternatim attollebatur , deprimebasurque neque ullum universi corporis membrum

erat . quod non timaret Incipiebat vitem te

cruciatus hora quaret promeridiana, et, horam quartam matutinam usque contium ibat. Inde duodecim horas requies erat intra quam aegra perimbecilla decubuit . Nullum autem cum accessione frigus, nullus calor, sitis russa erat ineque ipse etiam arteriarum pulsus alius intra c0nvulsiones quam per requiem erat, sed semper idem, debilis nempe permansit. Atque tales quidem accessiones novem ordinato circuit reversae sunt, statutoque temporis puncto, veluti horologium et incepetunt et finierunt. Ego 1 om die consultus ut aegram accepi, morbi curationem , proptereaquod is certum circuitum habeat, cortice peruviano intra triduum absolvi.

AEGROΤvs LVI. Anno 1 si a Majiluella I annorum subito stuporen accepit, delib

144쪽

de omnem et brachii et pedis extii sensum amisit, quasi poplectica. Igitur in praecipiti quoniam periculum videbatur, missus protinus e vena sanguis est. Istam sanguinis missionem secutus morbus caducus est. Altero die cum morbus in remistione desiisset,

es in Pharmaco purgavi, tertio idem morbus caducus tanquam certo circuitu rex ersus est, intraque eum ortus calor es , os amarum evenit, erupit sudor febrim olens secuta drina turbida cum pedimento lateri trito simili est. His indiciis febrim intermittentem sub ista Epi-lepsiae larva attre cum cognovistem , Omnem curationem cortice pertiviano absolvi. Qui aegram intra Xiguum te napus integram praestitit. An quem adrnodum Hippo CRATE L voluit,

convulsio in febre sens sedat Ebrim eadem die antrostera, aut tertia , si vero tempus, quo incepit , transgrediatur , et non desinat, malum est. ἔο-fecto triduum transgressus iste morbus erat; neque

tamen ideo medelam dissiculter admisit. De qua quidem re sic iudico, esse istas convul- sones, propterea quod febris intermittentis 1asma vel in nervos ipsos vel in horum principia potissimum inclinavit se 'quos tam diu in vexat, donec ipsa aut medicina aut corporis beneficio inde depel-t Noa praenot. Seet. I. Idem Lib. de Iudicat,

145쪽

latur, quam sententiain proXimuin Xempluin conficinane videtur. AEGRO1vs VII. Autumno anni 713 virum annos o natum altein die ut certo circuitu morbus caducus prehendit, absque ulla alia febris nota Quoniam iste vero cruciatus ordinato tempore, quemadmodum febris intermittens aecedere sonsuevit , utique cortice peruviano curatus est. Superato morbo caduco ortus in sinistre crure

acutus dolor est, post tota ista corporis pars ad extremos usque pedis digitos paralitica evenit, et om Rem carnem amisit. Utique quoniam vitiata materia, quae caput dimisit , in nervos sacros praecipitavit se. Igitur, quoniam noxa ex febre intermittente

venerat, similiter corte peruvianus conveniebar. Eum vero aeger, ut sumiri opere metuebat, vehementer repudiavit.

Quare frictionibus et fomentis et acritas rebus externis et carrificationibus cucurbitulisque atque vescatoriis emplastris occursum est; quae quoniam nihil profecerunt, aeger morbum tempori et si patientiae reliquit se Longum deinde post tempus omnis cruris et sensibilitas et caro et vigor et integra partis facultas absque adhibito quopiam au3ilio,

revenerunt. Naturae utique beneficii, quae noxiam materiam tarde submovit. Sic enim saepe profectus

tempore Xpletur.

146쪽

F bras intermittens Phthis pulmonali simillis m. Plithisicis similes videri possunt, qui febre intermittente aut diu laborarunt aut obscuro modo torpent quoniam per eam corporis vires dilapsae et carnes Xesse sunt. Magis adlauc, ubi aliquantum ex febre sive medicinae sive naturae beneficio suppressum est sic, ut ea neque omnino erumpat, neque aegros e toto dimittat, maxime vero ubi initio conj tunc as accessiones habebat. Quodsi postremo aliquis Medicus torpentem talem aegrum sine

originis cognitione accipia. posset illi facile v deri, quasi prior febris alicui visceri labem reliquisset,

ob quam universum corpus contabescat

Attamen quo febris intermittens subsit, scire licet, si urita turbida evenit et sedimenturia lateri trito simile praecipitat; si mustus sudor olens erumpit, si amarum os est, si muco plena fauces sunt, si aeger cibos nauseat. Talia enim omnino habere phthisici non consuescunt.

Quodsi vero quotidiana talis quidem febris sit haec rectius hecticam referre posset. Distinguitur nihilominus praeter ea signa , quae supra comprehensa sunt, per calorem si is magis exardescit si diutius 1 ahit quana quidem ob hecticam febrim consuescit. Saepe etiam ubi febris mane accedit cum contra hectica te peri succrescati

147쪽

Ηae vulgaria sunt , et ab unoquoque facile cognoscuntur. At ubi morbus nullas sebras inter mittentis notas retinuit, et phthisin mentitur; maogis utique et coniit et curatu dissicilis erit veluti prothius jungam.

quae a longo jam tempore emarcuit, et cutis colo rem decoremque amisit erat ejus facies pallida et aliquantum flava oculQrum palpebrae mane et pedes vesperi circum malleolos tumidi xespiratio an

here a quae angusta et dissicilis evenit, aegra ubi

corpus movit in omni pectoris ambitu dolor erat; mane maximeque vesperi tussis arteriarum pulsus parvus et frequens 'ora tertia post meridiem membra inhorruerunt; indeque corpus incaluit, et no ctu insudavit, mavimeque circa pectus et cervicem: neque sudor, veluti a febre intermittente assuevit,olebat neque aegra cibos nauseabat, sed eosdem supra consuetudinem desiderabat; neque urina rubra neque turbida evenit, neque sedimentum deposuit

sed tenui , limpida , et traminei coloris mansit Huc accessit, hujus egi se sor0r ah pul.

monali extincta fuerat , et quod ejus item pater continenter pus tussiendo reddideiat. Ob quae a

cile videri potuit quas phthisis pulmonalis in ista quidem familia haereditarium vitium esset indequq h: de ipse aegra eandem labem accepisset

148쪽

Caula autem tiginem quaesiturus relatum accepi, statu quidem aegram a superiore mense Septembri morbum sentire, posteaquam corpus, quod salsu et ira ante vehementer accenderat, bibendonauitam aquam frigidam subito refrigerasset Iim de febrim initio quidem continenter exarsisse, progressu vero temporis ordinato modo remisisse per certa intervallo minus vero feliciter eam a Medico tum prosecutam utique fuisse, quod ex ea aegra hu

cusque et marceret et torperet.

Cum vero morbi indolem curatius pervestigassem, ebiim intermittet item sub hac tabis in latere pXime ex his novi, quod talis causa antecessit, quae febrim intermittentem excitare consuescit; quod morbus u Xta suum illitium certis temporibus inteniebatur; quod in istis in tenuonibus aegra cibos

nauseaverat, et uua urinam crassam miserat, quae

sedimentum lateri trito simile praecipitaverat. Aegram vero ideo adhuc aerumnos habere, quoniain ob defetitum corticis peruviani quaedam febris intermittentis reliquiae intus rena anserunt, quae canaes et vires hucusque consumserant. Ob quas rationes multum corticem peruuialaum

praestiti, qui protinus morbum cohibuit. Deinde consului, ut aegra istud auxilium diu continuaret: quod curia expletum fuisset, prior corporis decor rediit, et ipse sanguis menstruus, ni quatuor menso intus retei1tus erat, iterum liberaliter profluxit.

149쪽

Febris Mermittens ι continua. Saepe febris intermittens quasi continua est; ei Elicet cum accessiones vel protrahuntur, vel ipsae conjunguntur Alterum tinge perniciosius , quoa tertio quidem die revertitur, ex octo autem et quadraginta horis fere se et triginta per accessiones eisci pat interdum etiam vel minus vel plus) neque

ex toto in reinus: ne desistit; sed tantum lavius est. Id genus plerique Edici μυιτριταιον appellant

Vel cum vi ulla relinquit tempora remissionum; se tit aliquantum quidem minuatur ex febre, nihilominus tamen quadam reliqui4 re Naneant , donec altera accinio accedat ac Iase ali vix quicquam aut nihil remittunt, sed ita, ut inverte , continuant. Vel denique ubi accessiones confunduntur tit notari neque tempora earum neque spatia posuit u)Talem quoque SYDEN HA descripsit eum pramature mense Sulio v. g. inter sttentes autumnales ingrediuntur atque increbrescunt, non statim genuinum typum induunt quod intermittentibus veranis quidem solenne es sed continuas febres ita per omnia imitantur nisi castigatisim utrasque examine trutinaveris, ab invioem discriminari nou rosint, at retuso paulisper eonstitutionis in exu, e

ti A. C. Cellus Lib. III. C. Sect. I. passim '

150쪽

frauata si jam n typum regularem migrant, atque exeunte aurum , arva abjecta intermittentes se esse, quales ab initio reapse fuerunt , palam fatentuV, sive q1ιarrana illa fuerino, De tertiana quod non diligenter advertimus, cum magno agrorum nostro minato medicantes hallucinabimust , dum hujus, hodifebres qua ex intermittentium numero sunt, pro continuis veris et senuinis habeantur ΘPer commulae id febrium genus inno 17 9 Moguntiae elat, multaque civium millia p1ehendit,

ne i cum in agris colonos numerem accessiones potissimum tertianas habuit, nonnunquarti quou clanas , quartanas nullas

Solet initi talis febris et aegrum et Medicum terrere, etsi non plus periculi habeat, quam quae in certos citetuitus distincta est dummodo morbi raatio quati primum cognoscatur. Secus, aut aegrurn cito jugulat, aut lente inveteraiido extinguit, veluti proximo libro dicam. Quare plurimum interest nosse, continuan an intermittens talis febris sit, scilicet a qua notitia ectum auXilium peti debet. Itaque si calor modo aliquantum remittit, modo iterum intenditur; si

citius et cum primis diebus multus sudor sine lausa manifesta et absque profectu erumpit; si talis sador febrim intermittentem olet si vultus magis quam

idem sest. I. Cap. a.