Observationes medicinales de febribus intermittentibus et qua ratione eisdem medendum sit. : Opus quod scientarum, artium atque litterarum Academia Divionensis praemio coronavit, die II augusti 1782.

발행: 1785년

분량: 220페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

151쪽

.ntra continentem febrin assue, It flavus est ' iana fruna os est, et dentes glabri I rdidae faucessiunt, siti minoris notae signa, quae superiore capite LV coimprehensa sant, adsunt, si autumno post servidam aestatem febris prehendit, si popularis talis morbus est, isque postremo in intermissiones X iit; si simili tempore multi alu homines febrim intelinit tentem distinctant habent magis adhuc si febri uni intensiones tertium diem servant maX e vero si1 urina turbida veniit, et sedimentum lateri trito simile praecipitat scire licet, febrim, etsi in ca

lore continuet, . nihiloiminus ad intermittentes pera

tinere.

Quas inter febres praecipua tertiata est, ecbile, sive nimia sive corrupta , quam servida mei se Au gusto tempestas vitiaverat subflavi enim et levi quasi aurigine tinct aegri sunt, os amarum habet, vomere desiderant , carnes atque ova nauseans, saeope bilem supra, saepe fra excutiunt perinde ac multi alii homines ob tertianam exquisitam con laeseunt, verumque est, quod veteres olim medici dixerunt, a bile tertianam esse. Igit . quocunque tempore aliquatitui est tali febre in autum erit; statim onsitorium medicaraenatum dari debet, quod vitiatam bilest ejiciat. Post talem enim purgationem tempora remissionuni fiunt liberaliora et febris in certos circuitus distinguitur. Neque magna corporis infirmitas neque frequens

152쪽

anuni deliquium terrere quemquam debet hic enim vomitorium causae partem deinendo amissas ire restituit. In lais vero iterum ratione utendum est lene enim vomitorium sussicit ad bilem, quae hi per se facile movetur, expellendam, deinde aqucalida superim bibenda fortius pharmacum nocet quoniam posset nimium concutere, sicque aegroruit vires vehementer convellere. Contra vero si neuecta ista medicamentum 6 initorium exhibendi opportunitas fuerit, vi remissonem morbus ostendet, sed in calore continuat.

Intra istum calorem saepe hilis infra secedit, per putridum alvi profluvium , quod aegri vires maxime conterit. Nihilominus et nunc etiam vomitorio opus est, quod bilem, quae superest, per os ejiciat: sic enim alvus clauditur. 'ost ubi venter vel per se vel per remedium

satis purgatus erit, corte perUVianus, quo tempore calor aut e toto aut aliquantuna in remissione

des iterit, dari , ipsaque febris per eas rationes submoveri debet, per quas huic succurri posse su pra posui )Quodsi vero febris, veluti intra primos potissi-

inum dies consuescit, Xardere continuet Oporte-hi utique Ummunibus interea remediis refrigS- 1 antibus puta et sanguinis inissiones occurrere; us ' Libro I. Cap. .

153쪽

que dum ipsa aliquantum remiserit, aut talia indi ci manifestet, per quae, quod intermittens sit,

constet.

Id modo serius modo eius obtinet, prout vel plus vel minus materis intus mansit, vel recte volsinistre initio e rsum fuerit. Nonnunquam natura ipsa vel emendando materiam vel aliquam ejus portionem expellendo, febrim in aecessiones

ordinat.

Inde communis illa et vulgi et nonnullorum Medicorum opinis utique provenit, per quana sibi persuadebant, quasi continua febris in intermitten tem cotiverti possζῖ- Cujus item sententiae A. C. CELsus . fuerat, dum lenta furet sine ulla reini sic ne corpus tenent ac neque cibo , neque illi remedio locus est. In hoe casu Medio cura esse debet, ut morbum Mιet, fore si enim curationi opportunior fiet Sa litur ex aqiι frigida , cui oleum sit adjectum , corarus ejus pertradiandum est , quoniam interdum se evenit, ut horror oriatur et at initium novi motus, exque eo eum magis corpus incaluit, sequatur etiam remissio.

Id vanum est, neque nisi aut ignorantia aut dolo a iiibusdam hodie statuit contra verox ib. III. Q P. 9.

154쪽

posse ex intei mitte1ate colatinuam ei experientia spe docuit scilicet ubi aut mala vivendi ratio aut calida remedia incendium alebant. Et profecto est ista quidem febris et percommunis et epidemicorum morborum princeps. see illa continua est, quae, ut SYDEN HAM scripsit, in intermittenteni abit, et ipsa saepe X intermittente

et frequentius occurrat, et cum veterum Medicorum effatis, quae ipsi de Crisi reliquerunt, potissimum conveniat. In hac ipsa FRACAsaeo Rius e omnem dierum criticorum ratiotiem collocavit. Hancque omnium saepissime sive ierfecta sive imperfecta Crisi vario modo 'diversoque tempore modo paribus modo imparibus diebus, modo ocius modo serius judicatam fuisse vidi. Saepe etiam Crisi Omnino caruisse, prout vomitorio medicamento et cortice peruviano diversim occursum fuit.

Credibile est, similem Polycrati et Pylla odori apud Hippo CRATEM *brim fuisse ' atque eam

quam paulo magis supra descripsit , , iamque hae

155쪽

exacerbatae fuerunt, febribus quidem in totum n intermittentibus , sed qua juxta natur febris .

tiana morem exacerbarentur.

Id magis per hoc constat, quod is se febres non intra breve tempus, intra quod continuae exitum habere consueseunt, finem acceperunt, sed tardius quemadmodum intermittentes trahere consuescunt, desierunt: ibicabantur autem quibus inter hos reis Di ima essent, circa vigesimum diem plurimis eirea quadragesimium multis sirca octogesimum. Uriaque quoniam HIPPOCRATE Neque corticem pervivianum neque par ei auxilium habebat, quod potuisset febrim citius excutere ob quem defectum debebat morbi exitum ab ipso naturae beneficio X-

speetare , plebis hodie in modum haec ubi tali

morbo tentatur.

Quibusdam neque sic se vago modo , et irea judioationem de cubant horum autem plurimis febres rursus non multum tempus intermittenter reis tersa sunt e qua recidiva scire licet priorum e brim ex intermittentium genere fuisse. Ex recia diuis autem in iisdem circuitibus judicabantur. Multis vero ipsorum producebantur; ut sub hyemem agrotarent similiter ae intermittente exquisita laborantibus contingere consuescit. Atque istas ridem febres corte peruvianus tollit. follit etiam continuas, eras συνεχεῖ olim I HI pr. Lib. I. Sect. I. constituu temp. prima i

156쪽

appellabant, et continuas emittentes hodie nomi-- quoniam eae, etsi enim continenter Xa1descant, nihilominus per se intermittentes sunt utique quae eo potissimum tempore accedunt, quo eX-quisitae intermittentes communes esse conitiescunt. Id experientia in ipsis curationibus saepistime docuit. Ego non alias continuas febres quarum profecto plurimas agitavi quam e inteamittentium indole cognovi quae res facile ab unoquoque deprehendi potest , iaXime lite sit morbi eritu. Cujus item rei Xperientians habuit ICHARI Us o M. ro et FRANCISCUS TORTI. Ob quae eri- simo, duo tantum febriunn genera esse alteruruintermittentium, alterum continentium. AEGROΤvs LIX Anno 1 33 die septima Junii fervida tempestate Juvenis a 3 annorum , macer et sanguine plenus, protinus vires et edendi desiderium inisidi torpuit, totoque corpore lassitudinem sensit, nocta graviorem somnum , altero die vehementem calorem habuit, sitim magnam et

inquietudines intentae artei e sunt, et totum O

pus quasi fatigatam est accessit uXt Hypochon-drium sinistrum dolor, qui totum deinde pectus occupavit, et laboriosam spiritum effecit retracti oculi sunt, et facta facies livida est urina vero temiis atque limpida niatilit. Missus e ven iterumque missus sanguis est; qu flavam aquam ut bilem habuit, et praestita re-

157쪽

frigerantia auxilia sunt: secvus vomitus biliosus

est, noctu delirium tertio die vela emens ardor, intra quem Xtractus iterum e vena sanguis est post, narium haemorrhagia, bilis item vomitus continuavit, et inquietudo. Media nocte naultus sudor ex universo corpox erupit qui die quarto latius quod remissionis spatium reliquit, intra quod latum vomitorium est, quod multam rursum bilem

excussit.

ProYima nocte major infirmitas, sequente dis

quinto vehemens calori intentus lateris atque praecordiorum dolor cum multa animi inquietudine et corpoxis aestatione. Inter haec urina tenuis, qualis ante fuerat, continuavit deindeque multus iterum sudor erupit, febrim intermittentena olans et ali. quod remissionis spatium die sexto reliquit. Ob talem sudorem, et quoniam exacerbationes certum tempus servasse videbantu , corticem peruvianum medicinae dedi qui febrim quam proxime delevit, et aegrum die non integrum restituit. G Roaevs LX. Anno I s mitio mensis Mart vidua paupercula Dannos nata morbo adue e consuetudine affecta iterum convelli coepit, deliade extus friguit, intus calore imul vehementer inarsit cum siti inexplebili et spirandi dissicultate. Ob quae sangminem e vena misit, et potum callidum liberaliter bibit, sicque aliquantum Venit,

et rectius spiravit quidem at aridam uissini retinuit;

158쪽

ob quam ei molle herbas e aqua coctas praestiti adjecto Xymelle et nitio. P1oxima nocte maior infirmitas erat, deliriumque. Altera die mens quidem constitit, at facta summa corporis fatigatio est frigus in extremis

ibus, magna sitis, fauces aridae, arteriarum

pulsus Xilis, deliquium animi, urina tenuis. Sicque morbus continuavit sine ulla remissilone. Post quintum diem morbus alterno veluti circuitu modo intendi videbatur, modo demitti, intraque istas accessiones arteriarum pulsiis magis ple- Iius evenit, et sudor olens erupit manente tenui limpidaque Urilla. Tandem die octavo acha urina turbida est, et sedimentum lateri trito simile, quemadmodum a febre intermittente deposuit. Ob quas notas corticem peruvianum liberaliter obtuli, qui aegram intra breve tempus sanam effecit, quae paulo ante diem sere egit extremum.

De qua quidem febrium specie sic judic coli tinuam eam esse, ob id quod vitiata materia febris

fomes vel Xuperat, vel acrior est, vel alicui potissimum visceri plurima inhaeret. Contra vero intermittere , atque in certos circuitus dis ingui, ubi talis materie vel aninus adest, vel ipsa universum corpus mitius habet. Ipsamque continuam,

quae est, deinde in certos circuitus explicare se,

159쪽

quando aliqua ejusden materie portio cocta motaque sive per vomituita sive per alvi profluvium, sive per sudorem, sive per ulcera abscessit. Illud aestate potissimam amio 7 3 vidi, quaiympestate magnus calor cum uisi et febris continua popularis exstiterat. Initio frigus erat, secum calor est, qui continenter quatriduum Xaxsiit intra istum calorem nausea erat, sitis, facies flava et vomendi desiderium, urina item rubra et fans-

Quinto die ulcera juxta oris labia maximeque secundum nares eruperunt, protinusque ex his fe- 'bris ipsa in calore remisit, atque in certos circuitus distinXit se urinaque tu bida evenit, atque sedimentum lateri trito simile praecii avit, deinde, ut perfectum pus est, et sanata ulcera sunt, febris ipsa ex toto desiit. Quotquot autem e his corticem peruvianum ad confirmandam bonam valetudinem imposterum assumserunt , ruti manserunt, qui non asstimserunt, aion multum temporis post in tertianam inquisitam reciderunt, cujus acc iones alicui priorum respon

derunt.

Atque talis quidem continuae febris cum intermittente communis conditio est. At continens febris quam συνοχον vocant, diversae indolis est, propterea quod diversas causas ba

160쪽

bet ob que eas vi curationem a cortice pemviano recipit. Nihilo ninus potest etiain haec suam ab intermittentis materia. si excessu, aut cum alio quopiam vitio convenit, originem habere. Talem morbum antis 17s a media venae iiive usque vidi. Initio frigus erat, deinde calor continens, vomendi desiderium, phila supi a lin- guam et fauces circum, nonnunquam tussis sputum tena trahens inter hae saepe sudor, febrim interi nitientem olens, absque levamine delirium velo vel 1 dierum 1 nulla neque angusta neque laboriosa respiratio morbi exitus die et absque Misi inanifesta a medio morbo ad ejus exitum usque urina turbida evenit et sedimenti in lateri trito simile deposuit certissima fere febris intermitatentis nota est. Inter haec multi alii homines eodem anni tempore, ulcera juxta labia, alii ambustiones ad manus, alii ad pedes ex morbo acceperunt; quae quidem eruptiones vi ad alium morbum quam ad intermittentem pertinent. Ob quam rationem judico, superiorem febrim continentem excitatam quidem ab intermittentis materie fuisse, in eo autem solam differentiam constitisse, quod quoniam vitii causa

exuperaverat, morbus in certos circuitus non X-plicuerit se.

Illud pioxipo excinplo latius patebit.

SEARCH

MENU NAVIGATION