장음표시 사용
21쪽
sertimana , nonanca eXque his septimanam lon. ram eo , verum non lethalem nonanam adhue Iongiorem et thalem. Tertianam exactam ito
judicari, et non esse lethalem quintanam pessimam omnium esse. Talem nullam nisi quintacam obscuram vidit GALENU o septimanam X quis1-tain Bog RHAAv d aliquoties WERLAo e)quintanas, semel septimanam, octanas frequentius, se paroxysmos nonans sive novenaris exquisitos. AEGRoaevs . Antio 764 a mense Martio in Juniunt usque mulier o annorum febre intermictente octana laborabat; quae in principio inordinate quidem , modo die solis, modo die lunae, modo die martis, accesserat, postea vero in certum diem Mercurii scilicet, certamque laoram statuit se. Incepit namque hora quarta matutina vehemens frigus, quod somnum protinus pepulit, et aliquot
horas continuavit, nonnunquam cum omitia.
Finito frigore ortus magnus calor est, qui diem Mercurii proXimamque noctem, et aliquam diei Jovis partem implevit intra istissim calorem profundus binnus , exquo aegra non facile expergefieri
De Morb. popul Lib. I. Sect. III. . Ibidem. εἰ Comment. III. Lib. I. pidem. ἀ De cogn et curan morb. aph. 7 6. observ. de febrib. Se 2. I. f. q.
22쪽
poterat, prehendit: secutus multus sudor acidus atque faetens ista requies post, ad alterum usque
Mercurii diem. Mediis inter accessione dictus aegra faciem luridam, si amarum, atque ciborum fastidium habuit perinde ac juYta es lina sive tertianam quartanamve A quo magis in liberaliori intermissio. Dis spatio versus pro Ximam accessionem pervenit, eo iterum magis cibos desideravit. Atque tales quidem ordinatas accessiones quinque ante habuit, quam assumta corticis peruviani uncia febrim excussit.
Alii ita istius patentes tales febres ab una ex superiqribus, ceu tertiana quartanave siquidem media aliqua earum eccessio defecit , deducere G
Frequens febris quartana est, frequentior quo tidiana, onmium frequeritissima tertiana, maximeque autumno post fervidam aestatis tempestatem. Nonnunquam etiam febres confunduntur, laut neque tempora notari neque spatia possint, sed ut ceperunt, continuant de his paulo magis infra fusius dicam. Distinguntur quoque febres pro anni temporii bur ob que id vernales, quae Vere autumnales, quae Autumno accedunt, appellantur. Has inter faciles vernala sunt, difficile vero autumnales.
23쪽
Aestiva quartana plerumque sunt breves autumnatis vero longa, et maxime, qua ad hyemem pertin
Alii quemadmodum HIPPOCRATE g viai- cuique hominum aetati, ceu iuvetiit ceu seisili, privatam suam febris speciem adjudicarunt. Quemadmodum autem junioribus triginta annis absengisssiunt, ira quartana magis his, qui triginta sunt annorm et senioribus. Ego non sic, sed contra esse omnes febrium species similiter cuivis hominum aetati satis communeS.
Denique febres ipsas ita inter se discrepare, ut, cum prehendunt, cujus generis sint, protinus a prima accessione nosci possit, veteres medici latuerunt. In cujus rei notitia praeprimis celebrem se esse ΑΕΕNos h gloriatus est, hasque notas indicavit i nempe si mite frigus sit, et brevis exiguusque sequatur calor , febrim quotidianam fore, tertianam vero, si magnus calor exardescat; quartanam autem ubi eum magno frigore accessio incipit, et vehementem longamque calorem trahit. Illud auten perpetuuna non est: siquidem cum vix
aliqua febris sola existat, sed saepe cum alio atques Hipp. Lib. Aph. Sect. II.r' Lib. Praen. g. 2 . A' De crisb. Lib. II cap. . i ,eth med ad glaucon. Lib. I. cap. I. item de erisA.
24쪽
alio corporis affectu convelatat, potest ea ita mutari, ut in principio certi tale nihil sigilificet mini meque in morbis inter se differentibus, si conveniant, perpetuus esse praecepti locus potest Verisimile est, istos quidem medicos ideo talia posuisse, quoniam sibi persita lebant, quasi febris quotidiana Xcitata a Pituita, tertiana a Bile, a Melancla olia quartana esset, ob que id a diversis istis
humoribus , prout alius atque alius vitiatur, alias atque alias febrium notas deducere voluime sic ut alterius humoris vitium sequi magnus calor debeat, alterius parvus : alter leve, alter acre frigus Xcitare, longave aut brevis esse accessio debeat.
In his vero certius aliquid f tui posse Xistimo, febris ipsa simple est, neque aliud quodpiam
xitium eidem intervenit, maXimeque X anni tempestate , atque ubi popularis aliqua febris est, quae similiter ac multos alios ante homines Acupavit, deinde alliquem prehendit. Ae sat et tertiρua Flurima et quartana k Autumno autem et febres quartana et erronea l)Etsi levis et sine noxa error esset, eum a vaticinio falli, quem tutum auYilium non deficit: siquidem in universum omnibus febribus intermittentibus cortex peruvianus similiter mederi potest.
25쪽
Quo aurilio, quoniam febres pro prius excutimus, utique talia non videmus, qualia antiquiores olim medici expectando , et ob auXilii defectum demissi observarunt: neque nobis quemadmodui ' illis quar tana febris scandalo est.
Qua sint febrium intermittentium caulapi Inter multas atque diversas, saepe etiam miras febrium intermittentium causas , quas diversi autho- res recitarunt, praeprimis diaetae vitia, vigiliae pertinaces , lucubrationes no starnae , Ordaces curae, terror magnus , continuus maeror , et imiaiodica ira numerantur , impura item colluvies, quae in imo ventre convenit; nonnunquam etiam ea, quae post
longos morbos illuc deposita est , plurimaeque, similes aliae, quas hic relegere, et nimis longum, nee satis utile foret adeo ut nullum fere vitii genus sit, quod febris intermittens non sequi, aut eidem adjungere se non possit. Vane etiam rationem quaerebant, propter quamat; fybris quotidie, alia tertio die, altera quarto prehendat cur certis ipsae horis accedant quid conjungat, quid discernat, quid duplices easdem essiciat ob quam causam, si duplices febres sint, harum quaeque privatum suum circuitum absolvat, nec quicquam in unum comi nune curriculum confundantur Z
26쪽
Ηse et incomprehensibilia hucusque visa fue-1int, nihilominus quoniam ea ad uiandi rationein multum conferunt: Operae pretium facturum me
esse existimo, si ista paulo scrupulosius pervesti-
Atque in tali quidem pervestigatione ante omnia
eavere debemus, ne morborum causas in Yterno quopiam vitio quaeramus, quarum origo intus corpore residet neve epidemicos morbos tempestatum mutationi attribuamus, qui ortum a privato quopiam iasmate habent, neque naiasmatis esto putemus , quod tempestatum causa contigit. Dissi citius autem judicium evenit, scidem morbus modo epidemicus, modo item per multos in posterum annos sporadicus est, in universum autem Vere atque Autumno accedere consuescit adeo, ut per
diversa ista anni tempora idem morbus diversam indolem habeat, et diversam curationem admittat, ad quam modo idoneus, modo ineptus sit perinde ut ipsa febris intermittens. Huc accedit miruua illud, incomprehensibile, pervestigat asperum, atque a caeteris morbis prorsus alienum si ilicet quod ista febris certis diebus statutaque diadem hora accedat, iterumque desinat et, quod maYime in admirationem rapere potest, si duplex ea est, suum quaeque privatum circuitum absolvat, suamque ac cessionis horam servet adeo ut, si par isti morbo medendi dissicultas es et, ae e us modum demun-
27쪽
strare arduum est, utique febre intermittente laborantem medicina rationalis neminem triacusque restituisset. Ob quas 4 ationes tutius esse astinent certo auXi. lio, etsi empirico , uti quatri vana in his rationa lis medicinae praecepta sequi, a quibus nullum praesidium petendum esst ideoque abditarum istius morbi causarum perquisitionem inanem atque supervacuam esse. Utique secundis ventis si cynosura uti nolunt Nihilominus spero, fore ut inposterum palam faciam , quantum ista causarum pervestigati cum ad cognoscendas, tum ad curandas febres conferat. Qua industria, studioque , tanto magis opus est, quanto plus medicorum turba per Herculeum corticem veluti invincibilis, febres intermittentes quas
que barbare aggreditur ignara, quod febris ipsa
sepe medicinae sit. Odi provanas scholarum sententia , conjectu-r 8S, atque hypotheses, omnemque in arte medicamina arceo , atque opinionum jugo me eripio neque nisi cogitandi libertatem ambio, soli veritati obediens. Nihil proponain, quod non is, nihil objiciam, quod non experimentis, nihil osten . dam, quod non observatis nitatur.
Quoties plurimas illas atque Innumerabiles fere, varias item ac diversas sibique ipsi saepe UuM n
28쪽
D s ebitum intermittentiati causas, quas diversi gathores recitant, contemplemur, mirum utique
prorsasque incomprehensibile esse videtur, quomodo L. ipsis tria tantam febrium genera quotidiana nempe , tertiana , atque quartana oriantur , aurduo tantum ant, ut aliqui volunt, qui quotidianam non nisi terti nam duplicem esse sustinent.
Quintania vero , septimans atque novenariae, adeo
pauca sunt, Ut caeterarum febrium numero comprehendi non mereantur. Ob quam fortassiis dissicultate ni antiqaiores olim mediet , qui cum triataratum febrium genera vidissent, utique earum tires tantam causas admiserunt; sic ut et ituita quotidiana febris esset, tertiana a Bile, a Melancholia quartandi febris, quam vetustam sententiam recentiores scholarum Professores inconsiderate excusserunt. Quemadmodum autem lasma variolosum unicum atque singulare est, diversas vero variolas excitat, prout diversa corporum, in quae incidit, vitia sunt ita unicum tantum atque singulare febris intermittentis naiasina est, quod non re, sed diversis adcelsiori ibus distinguitur, prout alia atque alia in corpore , quod prehendit, o Tendit, sic ut cum uno corpo itio quo fidianam, cum alio tertianam, cum alio itein quartanam efficiat. Ad id persuademur, marinae his imo. Quoniam eadem febris intermittens non raro in uno eodemque aegro OiPOre accessionum
29쪽
circuitum mutar, sic ut e quartana quotidiana, tertianave, et Vice versa e harum qualibet quartana fiat. Deinde quoniam unum idemque remedium cortex scilicet peruvianus perinde utrique febri me detur , neque ad id privato suo quovis specifico, opus sit, sic ut alterum quotidianam, alterum tertianam, alterum quartanam tantum pellere deberet. Perinde ac nullus ' teque earundus, Reque adver- fas corporis hahirus variolas excitat sed diversae
tales evenituat, prout alia atque alia contra naturam
in corpore sunt, in quod idem variolarum iasma incidit ita neque ituita neque Bilis, neque e-Iancholia neque caterae omnes in corpore adversae res febrim intermittentem ipsa per se excitant; sed tantum circuitibus qui erunt, modum ordinemque dant, polleaquam mi asina febris incidit, si ut cum alio corporis vitio idem mi asina quotidianam , cum alio tertianam, cum alio item quartanam eiu-ciat. Ista namque vitia praedisponula corpus , atque fomes focusque sunt aptus, et idoneus tum ad reciDiendam eum ad retinendum iasin febrile. Quodsi porro diverse illae et saepe sibi ipsis contrariae causae, quas authores volunt, per se febrim interiniicenteni Xeitarent, impossibile foret, ut unum
idemque specificum remedium ipsas perinde omnes domare atque vincere posset Tale enim diversiim specificum neque est, neque esset potest.
ado Ononiam febrium quarumcunque accessio
ea a frigoris Yordio ad ultimum usque sudoris
30쪽
stacitum 1 genere sibi similes sunt adeo ut e pri-1 accessionis curriculo non statui possit, quotidia- ira an tertiana quartanave febris futura sit 'ali 0 Quoniam accessionum exitus sibi similes esse constres eunt, sudoris et urinae ratione modo. que e Edeliaque febres mediis inter accessiones diebus ae frum si militer male habent.
ψt0. Quoniam omnes iisdem risibus perinde audicantur.3to. Quoniam similiter omnes tales febres uno eodemque remedio specifico, si id recte adhibeatur, cortice nempe peruviano, similiter Xcutiuntur. 6to. aoniam ipsa febris materia alteram corporis partem dii nittit, alteram prehendit vehiti quae e latexe cui insedit, exiit, inque oris labia transiit, e iisdemque ulcerando erupit. ino. Quoniam a febriente matre recens nata proles febrim in utero accepit aut lactans a se-briente natrice eandem attraXit. 8VO Quoniam in universum omnes febres intermittentes, si inveteraverunt, eadem thala corpori perinde relinquunt. Icterum puta, splenis tumo. rem , atque hydropem. 9n Quoniam specificum remedium cortex, etsi eum plurimum dederis, tamen alias febres necquie-