장음표시 사용
211쪽
S. I 2OI. EsALOGOGA. CIplitrefactionis, id non extricari, aut sensibus percipi posse. Hinc, quod imi supra monui, etiam hic patet,
sal hoc volatile alkalinum in saliva recenti per aerem fixum adeo ligari, ut per sensus illud capi nequeat. Dum Uero per calorem enem in putrefactione Ur 1ixus adivae in imo tum deducitur , ac lasticus redditur, recedit a sale volatili alkalino aliisque Corporibus , queis haerebat adnexu , tumque mirum plane non est , si tunc primum thali volatile in saliva Percipiatur, quando putrefactionem jam subivit. Quod caput mortuum a destillatione salivae residuum, per sal aikali fixum praecipitari Ueat, demonstrat, praeter a muriaticum etiam acidum muriaticum, terrae calcareae unctum, salivae inhaerere. Horum binorum salium origo facile perspici poterit, si cogitemus, homines singulis diebus non solum a muriaticum vulgare, sedis cum hoc aliam ejus speciem' corpori ingerere , Core muriatico, terraque Calcarea Conpositam,
quae fixo aeque ac Volatili lyalino sale dejici valet. Tentamen quartum indicat, aerem XLmae putrefactionem salivae nondum plane expulsum inde fuisse, sed remansiis adhuc aeris huJUSce partem, quae partem salis volatilis hactenus ligans, per calcem autem vivam demum liberetur
' In libello Aυcro 1 sequitur hic locus sequens:
u uo Videntur quaedam, aut erroribus typogra
212쪽
uo PATROLOGIA. Quod ab aqua calcis recente, per experimentuluquintum, tum saliva recens, tum Utrida praecipitetur, aut, ut clarius loquar, Calx viva caustica in aqua calcis denuo Vertatur in Crudam, hincque X qUa recindat demonstrat praesentiam oleostrum pingiumque a
tium in saliva manifestissime; nam , uti in ante adducta dissertatione demonstravi , quod calx Viva non Per aerem fixum, uti CL BLAc K, aut per acidum causticum, uti CL ΜΣVER adseruit, sed solum per partes pingues in crudam denuo reduci possit, praecipitatio haec, aut crudescentia calci Vivae in aqua calcis oleosis unice Partibus salivae adtribuenda est, quibuscum cal viVaconnubium inivit. Tentamen sextum septimum apertes de monstrant existentiam Talis luriatici in saIiva.
Ad octavum nonunque tentamen, queis XPOs,
tum, vitriolum ferri cupri per salivam recentem nonnihil praeeipitari posse , quae antea de hoc praecipitato dicta fuerunt, repetenda sunt hac scilicet praecipitatione a nullum thalinum liberum in saliva demonstrari nulli namque alteri causae praecipitatio
haec debetur, quam terrae calcareae salivae, ab acido muriatico solutae. Cum hacce terra unitur par acoris
vitriolici in gypsum, quod praecipitatum hoc in hac
phicis metamorphosata; nam , si subponamus solum verbum sextum e esse superfluum , totum nondum ideo clarius redditum quum me citatione Di Dertationis de calce S corporibus causi cis OVerimus , per Calcem vivam spiritum aikali-ιaum volatilem ex saliva expelli. De IV.
213쪽
S. 12OT SI ALOGOGA. O9Τentamen decimum demonstrat, in saliva recenti nulIum adesse acidum alias enim solutio succi in- spissati heliotropi tricocci color caeruleus in rubruniverti debuisset. Color syrupi violarum, per tentamen undecimum ideo non mutatur, quod neque liberum acidum,
nec iberum aikali in saliVa deprehendatur; quod
autem, elapso aliquo tempore, in viride tamen nonnihil inclinet, ratio est, quod saliva initia putrefactionis subierit , hinc salis aikalini volatilis quid libera-
tuna sit, o quo color Caeruleus syrupi parum mutatus. EXperimento duodecimo, quod apo per salivam non coagulatu fuerit, a decimo tertio, quod Μercurium sublimatum corro silvum non dejecerit, Vincitur , in saliva nullum adesse acidum liberum. Ex tentamine decimo quarto manifesto cernimus praesentiam terrae calcare in saliva, eamque esse so lutam ab acido idem evincitur per tentamen dem Cimum quintum, vi Culus terra haec cum instillato
salivae oleo vitristi gypsum largitur. Praesentiam acidi muriatici in saliva demonstae
tentat ne decimum seXrum. Tentamen decimum septimum decimo quarto plane accedit terram pariter in saliva exhibens cal
Quod per tentamen decimum octavum nulla prae Cipitatio e saliva oriatur, si cum spiritu aikalino volatili caustico misceatur, ratio est, quod alia volatilia , caustica terram nullam ex acidis dejiciant. Quod, per tentamen decimum nonum, saliVa e siccata, Cum cineribus clavellatis, aut sale tartari calcinationis ope lixivium praebeat phlogisticatum, a quo ferrum Colore caeruleo praecipitatur, Xistentiam olei animalis in saliva vincit.
214쪽
In tentamine vigesimo primo, vigesimo secundo aer fixus primas obtinet. Aer Xus Corpus it. Iud est, quod in omnibus fermentationibus praeCipuum tenet locum quo maior aeris hujus quantitas in corporibus adest, eo vividius citiusque fermentatio procedit; dummodo non deficiant circumstantiae sibmul agentes. Haec pariter ratio, cur uinantiae fermentationi subeundae aptae natae, citius multo meliusque fermentent, si cum saliva miSceantur. Adserit Celeb. BoERHAAM1us, Indos AmeriCanos potum palato illorum gratissimum, inebriantem, methodo huic populo peculiari , conficere. Vetulis nempe incumbit, ut frumentum americanum masticent,
pultem inde natam, una cum saliva copiose ad mista in Vas exspuant terreum , huic fili destinatum. Liquidum hoc praestans cum aqua dilutum coquitur, ad fermentandum reponitur. Ex tentamine vigesimo tertio' vigesimo quartoruspicari denuo deberemus salis liberi allia lini in saliva praesentiam , ceu remedium, quo partes olei ac butyri pingues cum partibus aquosis salivae exacte uniantur, ac succum simul constituant ac referen
Attamen per omnia tentamina sal hoc liberum aikalinum in saliva recenti detegi non potest.
Ex omnibus, quae hucusque per experimenta inde deductas conclusiones circa salivam fuerunt adlata, adseri cum multo fundamento potest, liquidum hoc ipsum partibus conponi se queutibus:
215쪽
6 sale genuita muriatico I sale, ex acido muriatico, terraque caleat ea
Partium harum, seu corporum nunc enumeratorum, quae crata liquoris absolvunt, quem faIii'am dicimus, non nisi priora quatuor ceu principia eraconstitutiva flabenda sunt; reliqua duo ad Vires aedotes liquidi salivalis nil plane faciunt; accidentalia solummodo sunt, hinc pro veris elementis corporis hujus, in humana oeconomia adeo necessarii, minime admittenda.
An nostri aevi Physiologorum ullus salivam humoribus excrementitiis adnumeraturus sit, multum dubito Liquidi uous crassis peculiaris ejusque principia, jam in antecessum satis demonstrant, eum a CREATORE non solum in bonum quemdam finem productum , sedis in eum positum fulis locum , ubi scopus cui destinatus , eum reddidit necelsarium. Prima, quam saliva homini, aeque ac animalibus, praestat utilitas, clependet ab illius parte aquosa per hanc cibos dividit, ac ut in partes minores redigantur, adjuvat praeterea facit ut cibi jam mastica ti, facilius deglutiantur ceu liquidum alia , illis inhaerentia. solvit, cibosque eo aratiores aes sapidos, et res
216쪽
res nimis acres mitiores reddit linguam is palatum
contra varia incommoda tuetur.
Quodsi liquidum hoc desit, loquella aegre su cedit, lingua palato adhaerescit, cibi insipidi videntur, ingrati, ne deglutiri Commode queunt. Altera, ac inter caeteras insignis laxime utilitas salilae debetur peculliari crassi partium ole arum, cum aere fixo saleque volatili thalino. Per unionem hanc saliva redigitur in speciem singularem saponis , infaPonem nempe tenuem, subtilem , dotibus, O Vero nauseoso, saponis communis praeditum. Proprietas haec egregiam Yserit utilitatem , ut saliva mediante non solum partes pingues, laci laginosae, dividantur, emolliantur, sedis pingues oleo- faeque ciborum parte cum latinis aquosis mucilaginosis succis intime nectantur; ut juncta smiu haec in corpus redigat homogeneum, ac in ore jam succum praeparet, lacti aemulum hinc in ore jam saliva adiuvante, dimidiam partem liqlior conficitur , a quo conservatio nostra in intecrum dependet.
217쪽
Romitoria indicantur j a Dditate tui .s toties
explicavi hoc se prudens edicus primo examinet, an foetor Ore procedens non sit ex Corru piis dentibus, ac gingivis hinc primo lustretur os 3ntequam nacticum praescribatur; nam L emeticum non juvaret 2 in provecto corbulo putrido vis emetici agitatione sua noceret vasis internis debilibus, acri humore distentis Ut vas a facile fluunt sanguine in gingivis , ita saepe in internis visceribus Iethales hinc visae haemorrhagiae. 2 Spontane vomitu , una cum magna ejus fa-εilitate , modo Causa non sit ventriculi cirrhus sunt enim homines, qui suspicione Iaborant cirrhi ventriculi, facillime evomunt, quae ventriculus ingessit; quales plures novi ubi emeticum I non auferret causam et eamdem irritaret. Videndum praeterea, an non forte caussa sit hernia , quam aut ignorat aeger, aut tegit edico. Sed caeteroqui, si ex causa examinata adpareat homo ille esse caetera sanus , sed ita quoad ventriculum conparatus, ut ad minimas indigestiones facillime omlat, quemadmodum insantes solent Ocaiies, talibus, si vomitus spontaneus non subsiciat, vel continuus' nimius sit, poterit blande vomitus artificialis conciliari.
218쪽
Nullibi, An Nivs hic in margine odiois notavit, minus edici sunt hippocratici, quam
1 Tota Germania, tota Gallia, tota Anglia,
Italorum multi omnem fere acutorum chronicorum curam ab emetico ordiuntur. 2 HIPPOCRΑΤΕ contra videndus Aph
I 22. 24. 2-29, -IO. diserto vetat 4-17. maxime in fragmento eurniano ob a ad 27. 3 Ips praxis tamen casibus innumeris ostendit, , generalem illam doctrinam esse Terpiciosam ut patet e Hos FHANNO, DECNERS, TORTH de febribus. 4 BOERHAAVE Iaudandus, qui praxi hippocraticam unice in docuerit, in sequutus sit. 5 Qui BoERHAAVI Uis 4 Η1PPoc R A TE M sequuti, aeque, forte verius, praxeos felicitatem testantur, quam qui non sequuti. 3 A natura materia cognitae, ut mobilis , elimactilis mobilis est materies vel biliosa putrida, copiose Ventriculo ejecta vel acida colostrata, Copiose exiens vel glutinosa multa copia sponte Mecta. Inmobili est quando nauseae adsunt, vomituSque inaneS, educentes vel nihil , vel id, quod vi ex ventriculo exprimitur Mobilis , quando facile multum ejicit homo, nec inde tamen vomitu cessata inmobilis est symptomatica saepe initio CVt rum materies Mobilis est materies critica, si lig-gna coctionis praegres a sint, si status morbi jam assuerit, si signa perturbationis criticae vomitum prae nuntiaverint, ut sunt nauseae, retractio hypochon-driorum, in tandem nunc , tremula agitatio, abi inq
219쪽
8. I 2O2. 'METI IA. 2I5ferioris, ac levis salivatio. Si hic nunc natura deficeret, esset adjuvanda, eo, quo mo dicetur,
4 A loco adfecἱ reptitione is obfructione
infra diaphragma maxinre s ea adfectio primaria, nec illud repusnet. Ita 1 Ventriculo repleto, ut homo fere poplecticus futurus sitri ubi ora ventriculi, superius inferiusque, arctissime clausa ibi vomitus prodesset , si posset fieri. Verum L emeticum non intrabit forsiitan; a si intraret, produceret facile, sub violenta actione vomendi, ruptUram vasorum in cerebro quum jam copia sanguinis magna in cerebro Contineatur Tamen anXietates non tolerandae maximum malum minitantes, indicant vomitorium. Mox dicam, quid sit faciendum. ab Hepar Ilien systema venae portarum ie- senterium Iaborant obstructione, quam tollendi spes est; quam neque ulla vel cirrhi, vel subpurationis, vel acrimonia notabilis signa comitantur in quo toto corpore nil praeterea culpandum est ibi indicatur Vomitys, haud ideo, quia in Ventriculo malum quaerimus, sed ut vomituum subcussione deopilarentur obstructa abdominis viscera vasaque Verum, non tal utum, quando locus adfectus sub taphragmate est, sedis supra. In vomica pulmoni clausa magnus HIPPOCRATEs, ut Vidimus alio loco , emeticum dedit, ut abscessus rutilperetur sum sum, pulmone prius bene repleto emollientibus, superficie aera pulmonis prius bene humectata I 3PO' re aqVae calidae ut resistentia ibi minor esset rami si Attamen Casus dantur, ubi emetica etiam Opera rtur bene in subpuratione Ventriculi. Sigia inflammationis ventriculi in nobilissimo viro praegressa erant,
220쪽
a16 ATHOLOGIA.sgna abscessus sequuta tres, quatuor septimanae absque ruptura eiu erant elapsae. Senior quidam Μedicus, HIPPOcRΑΤΕ in abscessu pulmonis sequutus, dedit pecacuantiam; unde ruptus abscessus, usque multum vomitu Xcretum. Verum animadversum est, Pus non omnino exivisse. edicus bis te in hebdomade repetivit emeticum lene, per optemdecim anno sanu ac vegetUS, vinorumque meracorum strenuus potator ViXit. Anceps haec cura videri potest, estque revera aliquo modo talis potest enim abscessus rumpi X-trorsum, quod minor quandoqua ibidem tunicarum Tesistentiari unde pure elapso in cavum abdominis aeputrescente, horrenda ibidem mala queunt excitari. Verum, rogabit quis, an non idem discrimen est in II1PPoc RAT1 methodo abscessum pulmonis rum-
Pendi per emetica quippeis ibidem potest abscessus
minus resistentiae invenire ad membranam Xternam quam aeream; tuncque pus in Cavulia thoracis elapsum empyema facita Est tamen aliqua differentia: nam T in omi-Ca clausa pulmonis pars adfecta Cum pleura semper coaluit, ut tunc sit 1lle locus firmior ad retinendum pus nec probabile, illud in cavum thoracis depluere, nisi longiori tempore corruptum fuerit, aut pondere suo extenuaveritis humectaverit ita membranam X-timam puImois in loco ab illa concretione remoto;quo fit tunc, ut in cavum thoracis cadat. 2 Si Ceciderit violenta actione emetici pus in cavum thoracis superest adhuc curatio una per Paracentesim, maXimam spem faciens, dum pus tempore illo ad huc bonum est. Hae minus in ventriculi abscessu ita se habent retenim Pus extrorsum rupto abscessu non potes, ex