Antonii de Haen ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones pathologicas

661쪽

terit Aucaeo R. 4cterum a nulla alia, nisi pastica,

nasci posse causa. Argumentum demum catholicum adhuc adfert MARCARD adversu theoriam, qua statuitur retrogressus fellis per hepar in sanguinem. Regretius hic, ait, non e facili adeo fieri videtur, uti quidem adsumtum fuerat, dum ductus communis est obstructus deprehendimus quippe saepis1Ulle, laylerumque in hoc eodem Casu , cystidem ob magnam, qua turget, felli copiam, ad insigirem magnitudinem expansam et instantia adducis X VANSMI ET EN VALCAREN GHI. anis estum, his addit, est, in hisce casibus bilis regressum per hepar non fuisse magni momenti, nec facilem e ageret saltem tum debuisset inpedimentum tanta vi, quan ta requiritur, receptaculo, quale cystis felle est,

Sed undenam, quaerit ad hunc locum Cel. To-DE, nascitur Vis haec ipsa Xpandens Certe non avi retropellente ductus communis, sed a secretione, ac collectione continuata bilis , ut analogica in stantia expansionis vesicae urinariae pariter docet. RestuYum bilis in poros non adeo dissicilem esse , demonstravit etiam SAU VAGE in No sol la methodica e rationibus physicis. - Quum jam et ΜΑRCARD rejicere velit, prosequitur ODE, theoriam a Viris magnis receptam, enervare debuisset

tuisset, transitum, ques Anatomici nunc dicti facilem adeo deprehenderunt, ex ductibus biliferis hepati in Venam cavam, lorum quidem Obtinere posse in cadaveribus, non vero ex aequo in homine vivo fano Damonstrandum fuisset , vasa lympha K a tica

662쪽

tica viarum tum subtiliorum, tum grandiorum iliarium nonnis bili pallidiori blasso recipiundae apta

nata esse. Evincere pariter debuisset, Carere dii. O iam hepaticum communem assis resorbentibus, ac inpossibilem esse ictorum verum, saepiuSque Oc- Currentem, Oriundum a bile in ipsis intestinis resorpta. Quodsi argumenta haec Omnia theoriarum, se Vel inpugnatarum vel non fatis diluCidatarum, antea refutasset , tum rerum eriti theoriam novam avide essent lecturi, aut saltem disquisitione XDctiori dignam judicaturi Haec GL TODE.

Nun ad alteram tractatus Marcardiani fe-ctisuem, quae complectitur tentamen theoriae si cogeneseos cleri. Constat omnibus , qui cadaverum interfuerunt sectionibus, a vesicula felle tingi posse Partes adjacentes colore bilis, quam tua Continet, quae etiam tumea cystidis prorsum penetrat Vidit tamen Accio in Infante , Xteriae Uoque maculam rotundam flaventem, quae dem Um, Per

m abdomine , Cystidi felleae deberi Cernebatur, langiori solito, hinc sub margine hepati prominent , ac in ahdominis integumenta Vim ingentem exserenti. Similem instantiam legimus in E iis N. C 672. aliam adnotavit REVENHORS T. Tertiam Ipso adjungere possum, visam in Cada Verct Foeminae trophicae ; ubi macula phialam , quali pro potu Omege utimur, maiorqm ambitu aequabat, & satura de satis viridEm obferebat Colorem )Patet hinc, bilem in statu naturali jam penetrantissima gaudere indolo, quum per tot inCUmbentia cystidi strata extornam superficiem tingere valeat CL Auceto DE MAEN FRIBE

663쪽

gras tanto inter has aves epidemica lue , ego inluciis .carpionibus saepius , tumo in gallinis,

bilem per tunicas cystidis, plerumque tumidissimae, transsudasse observarunt. Istis poros habet a fabrica ejus organica diversos, corporibus omnibus solidis proprios : per hos omnino, adnotante etiam nL ALLERO, bilis transsudans avum abdominale subire videtur. - Dum jam bilis praeternaturali conditione penetrans magis fit , dum tunicae cystidis varias ob rationes transitum facilius admittunt , dum Vis mechanica in cystidem agit; billis ex vesicula stillat in cavum abdominis, ibi a vasis resorbentibus excipitur , sanguinem subit creat icterum. Via hac mihi Videtur, AUCTOR ait, icterus omnino in natura produCi. Verum mihi illud videtur; attamen, non hac sola Via icterum produci, theta illam non pro catholica adsumendam, ex aequo pro certo habeo. - CL BRETTIN Aucaeo R scripsit , suspicari sese, bilem transsudantem e Cystide in cavum abdominis diffundi posse per solam telam cellulosam, , antequam adhuc in circulationem sanguinis deducatur, creare icteros topicos; quorum exsompla in monumentis edicorum Varia CCUrrunt.

Inprimis observantur tales in Subjectis, quae paninis magis obnoxia sunt sedis color flavescens partis hujus illiusve in nonnullis hominibus habitualis cernitur, qui tamen laesio ulla in illis percipiatur sanitatis quale exemplum paullo ante de tunica clerotica oculorum retuli. Idaeam Brettingianam , nimium inflam circulationem cellularem Eordeuvianam I vocat Cel. To-

664쪽

DE; nec X ipsa adeo naturae penetralibus petitam aUtumat. Eis daremus, ait, eteros tales topicos nas i , a bile transsudante an non id ipsum fieri posset per circulationem communem 3 - Adtulisse id, ab ulteriori epicris suffciat. Celeberrimus τυ An in PhilosopL Trans- A. M. CCCCXIV. casum exposuit vulneratae Cystidis folleaeri otium tinctum erat colore Croceo, ejusdem coloris cernebantur per abdomen nonnUllae adulae bilis vix non omnis in abdomen effusa contenta, ab ea tacta, lavidiisma unde penetrabilitas liquoris hujus denuo confirmatur. AEgerrime determinari posse, uti monet o-DE, an in homine vivo trans sudet ilis , an Vero tota illa Cutis variegatio non opus sit unice mortiS, Π, Ut Criticus gravis jam dixerat, in Vivis ab Periculo feri queat rationi sane est maXime

Consentane Um, nonnis practica in Vivis Capta observata hi determinare queunt. --Inssantiae plures, inter quas eminet urinae in sanguine manifesta praesentia , dum otii emuxus obstaculo quodam in rethra praepeditur quam tamen nemo a regressu otii per longos ureteres ex

vesica in renes, ibique facta admistione ejus ad sanguinis massam deduxerit; ast ait o DE, etsi visum fuerit ΜΑRCARD1 , regressum hunc emini ore probabilem esse tamen sibimet saltem ob

idaeam Ver maxime Consentaneam , quam DLPErrae in Trail de morb. chirurgicis huius rei proposuerat; argumentum praebent, adsumi non abs ratione posse , vasa plurima resorbentia cystidis felleae, in statu naturali superstuos unice humores excipientia , conditione morbosa obtinente terminos officii , transire bilemque omnem ac integram

posse

665쪽

D, E d. i, o. 139posse admittere. Renes urinae secretioni dicati, ipsum tamen subin transmittunt sanguinem. observatum sic fuit lac , ab admissa exigua sanguinis

quantitate, aliam enim non inVenio rationem, Oseum, quin sanguinolentum occurrit talis saliva, talis humor lacrymarum, talisque sudor.)Resorbentibus autem vasis excepta bilis in systema venosum, inde in massam universam de portatur humorum circulantium. Via haec ab analogia adeo indicata in sequentibus confirmabitur adhuc variis momentiS. Non probatur Aucaeon 1 sententia bilis in hepar, ac per id ipsum in sanguinem , redeuntis -- - - Fus observat hic o DE , Aucaeo RAm, etsi lubens

adeo in cystide felle adsumat vasa lymphatica, oblivisci tamen quasi ea in semitis incunabulisque bittis, hines oblivisci, resorptionem in hisce, X aequo, uti in cystide, fore possibilem. Hanc solam viam adsumsit MoNRO , Cui regressus violentus e poris in surculos venae Cavae pariter vero parum

similis videtur ipsique To D videtur resorptio fieri, Ubicunque vasa adsunt resorbentia, cum bile stagnantem utut non in omni casu eXin sequatur

Via hinc binae, quarum ope bilis e vesica in sanguinem deduci queat, quin transeat per hepar vasa sunt lymphatica resorbentia orique in- organici tunicarum ipsius ystidis biliferae. Tertiam , vasorum lacteorum in intestinis, AUCTOR adtentione dignam non censuit. Posterior autem via inprimis obtinebit , cystide maxime dispansa, aut bile plurimum turgida aut minus quidem repleta, sed vi externa adveniente compressa s tunicis etiam cystidis ultra modum relaxatis. Qui-

666쪽

r o TR Ae YAT Usbus in asibus mirum non est, iis post mortem

pergat transsudatiori ori siquidem jam adeo ampliati, ut bilem transmittant, post mortem etiam praeternaturalem retinebunt diametrum. Plures longe esses vidρntur Causae , quibus vasa resorbentia, ut bilem excipiant, coguntur; maXimalia tamen partem eo redibunt, ut stimulo sollicitata id ossiciant. Ambae illae ratione una praesentes esse queunt , tumque effectus eo erit major et eadem dispansio cystidis , qua ori ampliantur, aget in fines quoque Vasorum resorben'tium, eoSque, Ut adtrahant bilem, Coget. Ab dubio vero actio vasorum resorbentium arythma frequentior multo icterum excitat, quam

bilis ipsius per cystidis tunicas διαπιοσις illa siquidem obtinere potest, etsi nimia bilis copia ineystide non adsit, quinis via ex vesicula in inqtestinum ne minimum quidem inpedita. Hinc theo'ri haec optim exponit casiam, qui ultis dissicillimus id Ebatur; quem & AEN1us in noso omio saepe mirabatur, ubi icterus nascitur a pers Ve'rat , etsi faeces alvinae colore naturali prorsum tinctae cernantur; quae quidem species unice serpremedia Xigit roborantia. Theoriae fana ni magis obpositum monet o-Tim, quam resorptionem, per Xpansionem tunica, rum receptaculi productam, majorem vasorum lymphaticorum e ipse Aucro fatetur, in Hydropicis, tumidissimo licet abdomine, vi guttulam a resorbentibus vasis adsumi. An non idem in vasis Cholophoris obtinere, liceret adsumore 3 - -

Color flavus faecum in ictero nonnunquam cet CurrenS, Un citatus Crittetis ait, ex aciis Caussis

valet exponi. Ieterus nasci poterit a bile nimia

copia

667쪽

D AE I re a m i. 142 copia effusa c. um vero nunquam non antea Constare deberet, an non rheata in usum fuerint

Vocata. -- aeterUm , prosequitur, omnino Vero maxima videtur simile, stimulo quodam, quin ipsa humoris stagnantis acrimonia vasa, resorbemtia ad ossicium suum potius excitari , quam in eo inpediri, quidquid BOERHAAvE , Aliique, adferant in contrarium. Ichor acrior factus vix non facilius resorbetur, quam quidem ipsum pus blandum. Rationes horum adeo manifestas crediderim, ut Xpositione non indigeant. Caeterum multipllici experientia adversus solius auctoritatis

argumenta statuminantur.

Adplicat a Cel. Aucro theoriam nunc propositam genesto icter omnium primo illis casibus, ubi spasmi causam praebent malici Prae-Inittens, laxiori nonnihil vocis sensu spasmos hic

loci sese sumere pro omni motu, irritationem, seu stimulum praeternaturalem, sequonte. Proprie quidem spasmi Voce denotatur Con- strictio praeternaturalis musculorum locum tamen in omnibus Corporis partibus, ubi motus fieri queunt, Praeternaturalis obtinet agendi visci quae sub

iisdem Circumstantiis Cum veris spasmis fit, eamdem cum illis originem habet causamque Etsi motibus hisce non adficiantur partes mulauiosae, ob similem tamen ortum spasmi quoquo dicuntur: atque hoc sensu in cerebro spasmos nonnUn- quam adesse, valet admitti sic lotium magna copia limpidumque prodiens , spasmodice .eXpulsum dicitur, tu spasmi nulli in corpore reliquo Om-

pareant.

Ieterum verum a spasmis nasci posse , ideo

aegre admisisse videntur Auctores, quod secun- .dUm receptam hactenus theoriam Uero non vi-

668쪽

14 TRACTATUS deretur similo, etero, ex obstructione, uti rebantur, ductus communis nato spasmum Constringere Partem solum debere quamdam ductus ulus, quum tamen ductus totus iisdem gaudore fibris , iisdem nervis. irum utique videbatur valde, Onstringi partem sam inprimis debere , quae foret amplissima, constringi quidem exactissime, Per' to ver remanere ductus multo angustiores Cyst, Cos hepaticos , qui tamen Totum continuum cum ductu communi constituunt. Maxime demum singulare Videbatur, casum hunc saepe satis contingere debere toties nempe, quoties icterus adesset spasmodicus. ulta adeo hic subponenda esse simul Concurrentia Aucaeo ait, ut casus tales, etsi quidem non omnino inpossyniles eos esse Concedat,

pro rarissimus rarioribus multo hab0ndi finiicteris prodeuntibus ab animi pathematibus , colicis spasticis , aliisque spasmis, utis ictoris ipsis

epidemi Cis. Potius, Cum Cl. HEBER DEN, se plane negaturum fuisse ait, icteros natos aispasmi8, quam recepturum illam theoriam. Μiratur hi DL TODE AUCTOREM non usum fuisse sententia

Halleriana, qua irritabilitas dictis ductibus bili&ris denegatur probari sibi pariter addit thesim Critici insignis , qui edixerat, sub pastica constrictione intestini ostium fors unice ductus communis Una obserari spasmorum LManifestum ex plurimis instantiis , quarum Variae hic numerantur, imperium nervorum est in systema totum cholopoeticum , ipsamque adeo in Cystide contentam bilem. A Variis causis bilis in cystide jam colore tingitur Viridi , ne in intestinis primum colorem hunc ab admistis aliis liquidis indipiscitur; quod adplicandum partim erit eXposistioni

669쪽

DE Icae ERO. 43tioni antea adlatae mentando, coloris Viridis faecum virentis in Infantibus; in aliis casibus bilis

non virescit, nec majori copia in vias primas effunditur , ast aliud nascitur phaenomenon bilis intrat sanguinem, cutis colore tingitur icterico In trisque nervi organorum ope cystidis agunt in bilem ea Contentam. Qua id sat ratione in primo Casu, non adeo facile expositu admi- scori quid interim videtur . colorem mutans. Minus intricatus alter est. Nervi, quorum tantum in machinam totam imperium , deducti in aryth-mUm , Cogere possunt vasa resorbentia , ut ipsa

aliud agant, quam sui, in statu naturali sit ossicii; ut hinc pro partibus bilis aquosis, ipsam meratu hauriant bilem instantiam dilucidantem praebet Phaenomenon analogum in profluvio otii aquoso, seu, quam vocem huic adfectioni determinandae

Probe Congruam censeo , hydruria, a nerUorum perturbatione XCitato. Bene hic denuo monuit To DB, AUCTOREM minus recte actionem nervorum in solam municam

cystidem considerasse , , praetermissa bilis fabrica principe, jecinore. An quippe laesiones Cephalicae in Cystidem magis agunt, an in hepar Annon in hepat maxime deprehenduntur effectus es sim febris illius avis Americanorum ρ Hypothemtica valde sententia est Uc TORI , CRITICU sΗΑFNTENs Is prosequitur , stimulum inmediatum quem in hepar agere posse, manifesto largitus fuerat , resorptionem in viscere hoc eodem producere

nullam, mediate tamen producere in cystide feb

670쪽

144 TRACTATUS Non unicam autem Unc dictam causam esse lateri , nascentis a resorptione per Vasa resorbentia bilis, expressae spasmo paullo post patebit. EXaminat nunc AUCTOR Caussa omnes, quae pasemi, aut potius stimuli racio' ope, icteros cretire

Sunt ictori , ubi Iibera tali in intestinum

via , quum faeces naturali colore tinctae r aegre sane his adplicanda theoria regredientis per hepar ilis in anguinemri via enim Xitui libera , theoria retrogredientis bilis is circulationis legibus & ipsis hydraulicis est adversa. Phaenomenon autem hoCipsum ex AUCTORis theoria facile eXPonitur, vix non unice , sive vasoriam relaxatio, sive pastica intensio malo praeboat ortum bilis in sanguinem regressui ; quod posterius denuo a vastriis nasci Ualsit fontibus. Si in ictero nec ductuum biliferorum obstructio, ne calculi, ne laesione eXternae, aliaeve in oculos incurrente , seu materiale8, occurrant Causae, quae stimulo excitato spasmOSqUe generando, ge. re potuissent; si nec animi praecesserint pathemata invisibilis in mentem veniet causa spasimorum; dummodo momenta adsult, statuendi praesentes in corpore spasmos Vel vero relaXata ostia vasorum resbrbentium fontes icteri Constituent; qui tamen rarissimus erit casus raro saltem occasio aderit, ut nos Convincere praesentiae illiu queamus plerumque ictori causis debentur fatis manifestis. Calculi, icteri frequentissima origo, saepenUmero stimulo excitato turbas illas in systemate produ'cunt bilis ero. Uc nequidem refert Vcaeo Casus eos, ubi calculus Cystidem turgentem occludit; ubi,