장음표시 사용
1쪽
3쪽
In Corneli Taciti Agricolit quamvis diligenter laborarint homines docti et recognoscendo et enarrando. tamen etiamnunc multas magnasque ex lubet logentibus difficultates, quas nisi iuuetis multorum conatibus studii que Superari non posse omnes consentiunt. Ac mihi partes unius e multis su Seepturo hoc propOSitum St, ut quae cuiusque capitis verba ne novissimi quidem editores ad liquidum perduxerint certe definiam, non omissurii si quid
ipse prioribus mihi videor verius explieare. Nihil enim attinet tantam molem interpretationum etiam atque etiam augeri, sed discernendo prolatarum probandas atque improbandas quid ubique expeditum, quid adhuc expediendum sit seri perspicuum. - Jam ver breviter perstringam generaliore quasdam rationes, quas qui adhuc Agricolam ediderunt aequo minus videntur mihi secuti esse. Ac primo quidem loco, ut par est, dicat sententiam is quem hoc proximo histro de Tacito optime omnium meritum esse iudico, duardus Woelsilinus, qui egregiis quae Phil0l voL XXV et XXVI. continentur commentationibus si non toti seriptorum Latinoruni recognitioni ut luo enarrationi novas vias aperuit, id certe euecit ut posthac Taeit editoribus non iani liceat neglegere continuum eius
in formanda atque Xcolenda ratione Progressunt. Cuius iustam scientiam cum nisi Ssiduis multorum annorum Studiis mon posse mox consequi ipse . I . confirmet in
4쪽
illius Stilieni observationes tuis . . in inedium protulit dili renter OgnOScere atque exscribore non omisi lectitavique quotquot ad Agricolam pertinere idem demonstravit. Cum hae Sermoni Tacite natura arte cohaeret incondita illa ae rudis vox excusata a Tacito cap. 3 X- tremo, quam OS incertas interpretum explicationes accuratu do finivit oelfflinus explicato planius, id quod
omiserant Superiores, adiectivo rudi Cuius vim ex iuscum minoris duceret verba vel incondita ac rudi voce ad solum eximium qua in animo aditi insedisset historiae speciem ne formam Spectare rorSuSque Speruendam interpretationem Olini anni consuit, qui Tacitum nondum satis ad historiam scribendam exercitatum et paratum nec miram illorum verborum verecundiam sibi videri diceret; quare ipSe interpretatus St: Voce quae vera artis historicae forma ac persectione abest. At Tacitus ipsam quam in annalibus stilo effinxit historiae componendae Speciem perfectam non ante viginti annos animo ac mente concepit, aut ne in argutias nimias incidam i
tum mihil aliud nisi quid in brevi ac severo dicendi ge-
gie Lu. n. ZWeige de NaturWissens hanen e inne thre Resultate numaus lanmatirigeri Boohaetiiungon e Facilius quidem nec paucis gratius est nondum comperi elotiuentia per Olere et quare, ut Spitia s,D Taciti in componendis enuntiatis ratione, diSs. Gotting. a. 1866 p. 2 verbi Sutar, multa in hominum ore circumferuntur, quae quamvis in universum recta sint, tamen tam late patent, ut Suum cuique Sensum iis subdere liceat.et 2 Ceterum id quae Dial. c. 22 do Ciceronis iis orationibus dicuntur quas iam senior et juxta finem vitae composuit, id est, postquam magis profecerat usuquo et OxDorimentia dicticorat quo ODtimum clicencti genus Essete . Nec enim vereor ne qUis eam quae e cap. SUB PrOX roferri liue possit sententiam ut scias ipsum . . . . de sui S se contra laudet, quippe quam non vero indicio niti sed ab Apro omni animi impetu saeculum suum defendente cupidius fictam esse inde apparoat quod, cum sine ingenio aut viribus ne accusationes quidem in Vatinium Calvus habere potuerit, ex iis quae aniecedunt recte colligatur . . . nec ing. ei aut Vires . . . . Sed voluntatem diligentiam, curam, laborem, constantiam)dosuisse.
5쪽
nere posset quod ad tradendam memoriam saevorum temporum aptissimum ei videbatur primum tentaverat magnumque OPUS SSe et egere exercitatione non parva erat expertus. Et haud scio an ob hanc quoque causam in prooemio, quod confecta ipsa vita scripsisse eum putaverim, cap. 3 questus Sit ingenia studiaque diu oppressa di inficilius ad industriam revocari e silentioque diuturno vn-SiSse vocem inconditam ne rudem. ruae adjectiva neque Xplicasse recte eXiuui neque nostra lingua iroprie reddidisse existimo interpretes iis quae Seripserunt in schlieliter sive ungoschmite litor und uustiose Rede ε', quae verba cum laudandi potius quam vituperandi vicem Obtineant, minime congruunt cum toto capitis tertii argumento, quo conicere etiam prohibeamur loqui hic Taeitum faceta quadam et quasi immodesta modestia. Sed vox incondita ac rudis est vox nec bene compoSita nec Xercitata, in ungebildet uti ungeubte praehe ). Itaque verissima mihi videtur explicatio oeliri in prolata Plii lol. XXV, 7 ). Etiam Hoeggius interpretans necuratius quum
3 Ita Roth. Hoegg. progr. Arnsberg. a. 846 P. 20ὶ, Gut- mannus, exius, nisi quod hic ed. min. p. 25 priore loco ponit adi. formios et, quod si quis praeserat illi ungebildete, ut est quod contra dicam. 4 Quod rude est, est omnino non cultum ut compositum; quod inconditum, non ratione cultum, non ordine com P09. Cis. etiam de alter Cic. Phil. 6 6 17 rudis in re p. quis exercitatior Θ, de altero ac dial. c. 2 inconditi ensus unreiso Gedanken Rothius), atque ne augeas rursus nimi illius vi in vid. locos quos reundius lex in v. e. congessit, inprimis Quintil. 91,17 si 101 66.
6쪽
vertens p. 4, 12, 14, in Xtrema praelatione excusari exiguam scribendi exercitationem docetq). Nam ut ritgio credam Tacitum verbis illis ex uim iocum vero Nque ironiam ab hoc loco aliena esse supra vidimus, Simul eXcusationem quandam brevi, nervos et robusto dicendi generi quaesivisse, quod in maiore historiarum opere secutus sit et, tantum abest ut Tacitum ipsum hanc V. D. Opinionem non modo non probaturum quamvis leniter Subridentem sed prorsus reiecturum fuisse mihi persu Sum it Minime enim respiciens rhetoricum lacum qui tunc unice placebat vocem inconditam ac rudem dixit immo rationi voluntatique aetatis Suorum incuriosae
ne id quidem concessit ut vitam clari ac magni viri non Scriberet cis Plin. p. 1, 20 23 - , sed si cui alienum
quoddam rationis exemplum animo Taciti verba illa scribentis Obversatum esse statuendum videatur, is non dubito quin cognita Vrlichsi de vita et honoribus gr. commentatione p. 4. )y de uno Sallustio cogitari posse iudicaturus sit. Probabiliorem multo dixeris Hoeggi lepidam coniecturam, qui verbis iis cohortationem simul aequalium contineri putat, ne qui verecundetur memoriam prioris servitutis et testimonium praesentium temporum componere. Quodsi Tacitus Sua quoque Studia communi quae e silentio XV annorum profecta sit artium condicioni subiecta esse formamque orationis in vita Agricolae XpreS-sam ipse profitetur carere et artae et exercitatione, tum
6 Potissimum conserenda sunt quae p. 4 scribit: Ex magno locorum numero, in quibus expediendis interpretes desudaverunt, Supersunt etiamnunc, qui obscuritate laborant atque ita sunt comparati, ut difficultates non tam brevitatis Studio, nec rebus ipsis, quam manu aut nimium festinanti aut in o Eortheno gonero non
quotiens . . . . fore se Catil. 58, 18 cum vos . . . tenet;
c. 33 Omnia prona victoribus h. 3 4 - Jug. 114, 2.
7쪽
modestia id dictum esse mininio sui dirin pote8t Qq iιri sed ne vanam hanc tantoque viro indignaui esse rint m)mur, hoc ipsum nobis tenendum est ueitum e scribendo libro quo quasi transitum sibi muniverit adorensi oration copiosa atque Ornata ' ad historicae dictionis genus utant concisum et densum, cognitum habuisse maiore ni uti aut sibi opus esse exercitationem, tua parari uri ni PS HO-bis affirmat Germ. cap. 24. tque consentaneum Si contentione inter consuetudinem laetioris sustorisque dicendi formae et revocandae eius ad severiora iudicia studium facta vincent modo hoc modo illa ' emanasse duriora nonnulla atque contorta, idque eo magis quod Tacitus non exili ieiunave sed gravi et sublimi dictione usus grandium sententiarum copia crebrisque collationibus delectatus est δ' ac rhetorica adeo non vitavit U), ut uni perversi enuntiatis pravisque iudieiis interdum sibi non cavisse homines docti coarguerint in i Nec non extare mihi videntur in Agric0lae hires loci in quibus Ocem non satis compositam et excultam possimus agnoscere, ut que Saepius quam fecerint utendum fuisse puto editoribus excusatione scriptoris et ni undantibus et explicantibus. Quae omnia non nequiquam a me exposita esse cum luries confido me probaturum tum ex toto Pedri Lampi in librum nostrum commentario ali paret. Cui deleuti illa vel incondita ac rudi voce assentiri me nullo modo
8 Nam quamvis etiam in causis agendis placuerit ei brevitaset, tamen rationes eius historico seratione latiores liberiores iue fuisse verum St. 9 CD quae de synonymis quae dicuntur dictisque abundantibus collegerunt viri docti Weinkaussius, Iuebiae cet. . 10 Vid. Urlielis . . Ceterunt lim Agricolite Plem quo sententiae argutae concisae quoque ac breves sunt. V. c. in Pitum 4, 8, 12 extremae cap. 6 secunda et quarta latior in o magis
fusam habeas c. 3 natura tamen . . . mutur.
11 Vide otiam Huubneri disputationem Ieranae voL I.
ni des Tacitus p. 18 sqq. W0elistinus Philol. XXVI. 58 .
8쪽
POSSe non SSet quod commemorarem, nisi adicere vellem V. . non tam verborum mira Latinitate ad dolendum eSSe commotum quam errore illo gravissim de quo Hoeg-gium audias optimes disserentem Ac profecto, si quis ad hanc vitae adumbrationem tanquam ad artificium, certis et definitis terminis circumscriptum, regulam et libellam adhiber et ad eam vel ingenii vel orationis imaginem, quam ex Taciti lectione sibi finxit animo,
Singula quaeque revocare et de suo Sensu iudicare Oluerit J j, seri vix potest, quin sit deprehensurus, quae dubitationem Overo possint. Maiorem igitur interpretando quam SuSpectando operam dare debemus ε). - Aliis locis ut in interpretationem acrius incumbere OSSimuS, CaVendum nobis stis in coniecturali qua dicitur emendatione die nocteSque consumamus. Atque inprimis in difficillimi iis locis quorum genuina verba Vetere aliquo secento Obliterata obseurataque sunt, ita ut interdum ipsa contra-
Tia eorum quae ex sententiarum ordine Osculatur legamus, nihil sano proficiunt contentiones eorum qui coniectura coniecturis cumulant, faciente eas, ut Olent, non Verborum Summa clarius perspecta sed e priorum criticorum inventis, quae omnia ne verisimilia quidem fere iudicaveris Sed multo Magis refert ut corrupta verba in
13 Vid ea maximo quae P00rthampius edit. p. 1 et 1 seripsit: Quapropter recte me fecisse sq. et Si Tacitum cognovi cet. α14 Non alienum videtur ab hoc loco conferre Haupli illud de Thucydidis sermone Hermae vol. III. p. 150, Anal. LXX): Ad
Thuc sermonem intellegendum non prodest caeca gravissimi scriptoris admiratio, neque, ut libero dicam quod sentio, anxia et Operosa interpretum quorundam subtilitas nunquam nocuit multum autem prodest informare animo imaginem hominis magno ingenio magnaque sapientia praediti totamque rerum gestarum perscribendarum rationem ad artis severitatem revocantis, sed ea aetate qua prosa Atticorum oratio nondum satis exculta rhetorum autem praeceptis modo confirmari coepta erat itaque t ahutitur oratoriis artificii novitate tum blandientibus o luctatur Quas oum Eor- mori multaque conmittit quae excusari possimi laudari autem et tamquam persectae artis exempla commendari ueutiquam debent. α
9쪽
Πategrum restituere nos se luir conses ut:initi illi quoΑ tradiderunt nobis granunatici obolis et steri sei atque diligenter rem meditati vel librorum verba suid sibi velint Vel quod vocabulum quaeve sententia curgumento totius loci expectetur pro certo constituamus. - Nec delabimur, si misso nostri amor et studio ad seriptoris voluiitatem quam proXime nee edere ubique cum cura studemus in illud coniciendi genus cuius exempla ut se ita illa quid om
sed non necessaria, ergo falsae aspernari ne respuere iussi Sumus. Itaque mittamus excogitare coniecturas solamentis sagacitate obortas et 'st), quippe quibus minini iam egere vexatissima Agric0lae et verba comprobent Omin sentarii critici, omnemque diligentiam et ad oelit in exemplum imitandum et ad exequendum in unus interpri in-tionis adhibeamus. Quae quidem ne ipsa Dioduinis X dat Praecipua cautione nobis opus est in supplendi ratione ineunda, qua saepius interpretes abusi sunt uod vitium ut certe vitemus, ubique teneamus oportet nihil prorsus in ulla lingua cogitando addi posse nisi quod et ne ossario et facile se sensu totius loci addatur, cuius legis si proprio quodam Scriptoris usu formari tibi videtur excepti satis eum constare utiquo necesse est; omnibus aliis locis aut nihil supplendum aut excidisse aliis uidisse aliter Verba eorrupta esse statuendum erit. - Tum in locis mendi alicuius speciem prae se serentibus coactas u dicunt interpretationes, quae longo incedentes alii mictu simplicem denique sententiam e verbis libroruin liciunt plerumque non possumus non reicere, quia cur Perspicua ut certa dicti0ui obseuram ac dubiam Scriptorem Praetulissu putandum sit non intellegimus. - Ialia maxilla contra P00rlkampi interpretationem id annotandum videtur non esse prudentis interpretis omnia scriptoris verba ad leges severe cogitandi aut aesturii te disseri nil revocare eaque quae illis non plane respondeant adduilitare, ne in proSa quidem oratione. Nec eniti quascunque lingua in i 5 Vid. pitta l. l.
10쪽
fortuis edendis neutiquam certa semper ac sibi constans finxit aut singulor uni vocabulorum Significationes aut Verboruin coniunctiones absolutum omnes cum ratione Onsensum X hibent, qua de re fuSius Xponere neque Commentarioli huius neque meum est in '), nec Scriptores ubique
aut recte cogitasse aut scripsisse emendate iudicandumost. Accedit quod Tacitus diversissimas notiones arte coniungere olet, ut in iis quae iuXta se posita sunt On-Venientiam Saepe requiramus, de quo more sicut de aliis nonnullis rationibus quas in legendo Agricolae Observandas esse existimo in ipsis annotationibus disputabitur. In quibus quas adhibui editiones atque commentatio
XXV, p. 92-134, XXVI, p. 92-166 Huebneri Herm. V. I, p. 438-448, Urlielisi, Comment de . et honorib Agr. Wirceb. 1868). Tum praeter Boetii heri ex Tac librum Draeger qui inscribitur Ueber Syntax ud Stildes Tacitus Lips. a. 1868 editum contuli ad eiusque
16 Sufficiat memorare permutationem numerorum v. c. templa de uno templo dictum); notionem solendi gnomico qui dicitur Oristo tributam προςκενι λαιον signis v sedilis Sitghissen)USurpatum atque ea quae sunt goldene Hufeisen; νεπια οινοχοεῖν, κτυπον Πλρκα vel haec ceterorum fugacissimi, ἀξιολογωrα- τον τῶν Προγεγενομεν υνγ τα τεκνα παίζειν circumire illo coe