장음표시 사용
211쪽
. De novo correctionis Gregorianae utendi modo , Eccksiae proponendo , cr desiderando.
RanoMANii M Calendarium civile & Ecelesiasticum, egregiis Emecimii; ab Astronomis celebratum , atque ab omnibus fere Europaeanis Gentibus usu receptum, adeo civiles annos Solares atque Lunares Coeloco iecitdes exhibet et ut aliquid effcntiale ei adjiciendum excogitati posse .ueo verisimile, imo vix possibile videtur. Quam Ecclefiae proponendam duxi scivitatem, valde accidentalis est et attamen malorem facilitatem, cla ritatem , atque brevitatem computo Ecclesiastico afferet; correctionis rectam perfectamque ordinationem confirmabit, animosque ei adversantes conciliabit. Principiis correctionis intactis remanentibus , novam eis utendi methodurri cxcogitavi. Haec autem in eo consistit , ut Epactis Noviluni rum . quae quotannis nobis enuntiantur, quibusque primae Lunae in Calendatio depreliruduntue et aliae Pleniluniorum seu quartadecliuarum Lunarum actes substituantur.. Parvi moluenti haec mutatio videbitus , nec magiam sagacitatis commentum ; lateor. Attamen hare tantilla mutatio viam rectam , facilem, bruvem & claram aperiet, ad aetatem Lunae quovis tempore venandam, Sacramque Paschatis Solemnitatem omnibus Saeculis accurate de
prehendendam. Quod ex dicendis planitis patebit. Primo quidem concinni tas hujus lubstitutionis stabilienda : deinde allius commoda aperienda ; praxis demum in Calendario & in Tabulis explicanda.
Sive lactis primarum Lunarum , sive g AErtadecimarum , menses
annique Lunares moderentur, eadem cencinnitas in computo deinprehenditur. Q Uartadecimariim seu Pleniluniorum civilium Epacta ea est, quae tredecim diebus post Epactam primarum Lunarum seu Noviluniori imcivilium in Calendario habetur. Quia vero in Calendario retrograde Epaetae inscribuntur, id est, ν , 29 , 28 , 27 , &c. ideo, ad ejusmodi Epastis habendas, ab Epacta data primarum Lunarum , additis triginta si opis fuerit, tredecim sunt detrahendi, residuum quartadecimarum Epactam cxhibebit V. Gr. anno I73ς respondebat Noviluniorum Epacta XX, E qua detractis I 3. Residuum VII suit illius anni Epacta Pleniluniorum seu quar-
212쪽
Cap. I. Epactis prim. ZMn. seu quartad. menses. Hs
I, eui additis triginta , & e Summa 3 I detractis tredecim , teliquum XVI lin tartadecimarum Eparum ejusdem anni proferebat, quae in Calendatio Plenilunia civilia cum caelestibus concordantia exhibebat. Similiter Pleniluniorum Epactarum Series unicuique Saeculo eongruenς ea est, quae tredecim Fradibus post primarum Lunarum Seriem in Tabula VII. Ep aetatum expansa habetur. Haec autem Series deprehendetur, inquirendoein eadem Tabula sub eodem numero aureo Novit. & Pleniluniornm ambas Epaetax , & ubi inscriptae reperientur, eaedem sunt Series Saeculis congruen-t:. V. Gr. anno II 39 , numerus aureus II, Noviluniorum Epacta XX& Pleniluniorum VII congruebant et inquire in Τabula VII sub numero aureo ia, Epactam XX N Seriem Noviluniorum C majusc. Saeculo irroo competentem deprehendes et inquire etiam sub eodem numero aureo II , Epariam VII & Pleniluniorum seriem i mnusc. eidem Saeculo competeto' 'Nune ,utem dieo , Pleniluniorum Epamrum substitutionem a me propo- sitam , Gregoriano Calendario nullam tuordinationem illaturum, quin imbmajorem BAlitatem , claritatem , utilitatem ei collaturum ; & quodammod, aeculatius illud exhibiturum. Ratio hujus est , quia cum primatum Lunarum Epactae , quibus ut ud, non nisi postridie, biduo , quandoque triduo postquam petacta sunt in Coelo , Novilunia enuntient; quartadecimarum 1 me propositae Epactae, Plenilunia caelestia eadem die en nilabunt, quae observationibus , calculisque Astronomicis, in Coelo fieri deprehendentur. Cur autem ejusmodi nova substitutio , Gregoriano Calendatio nee minimam inordinationem inferre possit I ratio praecipua est , aequalitas Revolutionum Lunarium fiue , Novistinio ad Novilunium ; sive 1 Plenilunio ad
Magna siquidem, Novilunio ad Plenilunium & vice versa, moid; Lutatis est discrepantia, patet namque eX Comprobatione supra relata Dul XI. cap. 9. 8ag 19 I. Semilunationes, sive, conjimmone Lunae cum Sole ad ejus oppontionem , sive ab oppositione ad conjunctionem computatas; quandoque ante I 4 dies, quandoque post IF perfici : adeo ut unius diei horatumque septemdecim, in Cycli Dece novalis curriculo, intersit differentia. Porto non idem est de Lunationibus solidis sive a conseinctione siqe ab oppositione computatis et illae etenim ετ eadem Comprobatione, tametsi a duo laus terminis valde diversis incipientes , aequali tamen temporis spatioe perficiuntur. Et si in aliqua tantilla tu differentia , in sequentibus tetar.
Cum itaque caelestes Revolutiones Lunares, sive a Novilunici sive a Pleiavilunio ineuntes, sint aequales z dicendum menses civiles , sive , prim Luna, sive a quartadecima compu.atos, sore etiam aequales. In Calendatio enim Gregotiano, prima Luna pro Novilunio civili , & quartadecima pro Plenilunio est accipienda. Propterea mea nova substitutio, ad minus aequὸ azcurata exit, ae ea qu1κune utimur , neque eX illa ullum incommodum timendum. CorrectioniuRegulae eodem modo erunt Observandae aequationes annis centesimis sim,
213쪽
alternis discurrentibus ; Epactae quartadecimarum Lunarum quot annis immtescent, additione undecim dierum, uti fit pro Eeactis primarum. In numeris aureis, noc in lictetis Dominicalibus ulla diversias, solummodo IaEpactis Calendatii & in litteris Mattirologii tantilla immutatio facienda erit , de qua fusius infra. , Dicet aliquis, substitutionem a me propositam supponere, menses Lunaregli Novilunio modo incipientcs, a Plenilunio fore computandos. Tametsi hoc absolute fieri posset, expedire non censeo , quocirca dico , Pleniluniorum Epactas nuncupandas esse , sicuti revera sunt, quartadecimarum Luis
Mensium Lunatium computium a Plenilunnio ad Plenilunium, ordini naiaturali , in quo Deus orbem condidit, esset consentaneum. Probabilior &commnnis opinio est , Lunam in Plenilunio creatam fuisse , & ab eo Re volutionem incepisse , ut statim praeellet nocti sicut Sol diei. In hae Hypothesi mensis Lunaris caelestis & naturalis a Plenilunio ad Plenilunium te volvitur cum autem aeque facile non fuit hominibus , advertere Plenil nium ac Novilunium, quod propter Lunae extinctionem valde sensus assicit. ideo menses Lunares ab ipso Novilunio computarunt ; 'uod computum age uetatione in generationcm ad nos usque pervenit. Ejusmodi computandi
rationem immutare , nec expedit, nec possibile esset; imo contraria computatio Scripturae Sacrae adversaretur , quae exitum Israel de AEgypto commemorans , Plenilunium, quartadecimam Lunam appellat.
Astronomi in suis Tabulis, duas Radices seu Epactarum Epochas propo.
nunt : unam ad Novilunia, aliam ad Plenilunia investiganda. Cum de Eclip si Solis seu de conjunctione Lunae agatur ; a Radice Noviluniorum calculum incipi utit : cum vero de Eclipsi Lunae , seu de ejus oppositione r 1 Radice Pleniluniorum computum instituunt ; sicque scopum quaesitum rect/facili iisque attingunt : quin propterea dierum Lunae computationem inve eerc praetendant : quidni idcm faciendum essct , cum Epastis civilibus. Quod in computo Ecclesiastico maxime intenderunt correctores, est inqui sitio quartaedecimae Lunae Paschalis : haec est praecipua dies Praecepto Divino sinagogae, & traditione Apostolica Ecclesiae commendata: ea autem quarta decima dies dicenda, in qua Plenilunium caeleste ut plurimum contingit: ut enim ait Aristobulus, unus ex septuaginta Seni ovibus stipra laudatus. Ad immolandum Pascha non solum obtervandum, ut Sol aequa noxium Vernum transcendat, vcrum etiam ut Luna quartamdecimam diem habeat Ita uesia sar ut a Solemnitas , quando Luna Soli opposita deρrehend tur. Illa a uintem quartadecima Lunae dies , bisariam deprehendi potest; nempe per Epaetas Noviluniorum & Pleniluniorum : primus est prolixior , suisque aequivocis apparentiis, sere omnium animos in erroris suspicionem vehementer comis movet : alius est directus, brevior , sensibusque evidens, quisnam ex his eligendus, atque publico proponendus lanius sapienti dimitto. Propter vafias motus Lunaris irregularitates, Cyclicam methodum exc sitare , qua Epactae in Tabula expansa inscriptae , diebusque mensium in Calendario ptaefixae , Novilunia simul ac Plenilunia caelestia redie designasenti 2ronino impossibile esse arbitpor. Si in Epactatum Setiebus Diuitiam by Corale
214쪽
Cap. I. I ams trim. Iun. seu quartilae mense . tyr
ris centesimis annis respondentibus, respexissent correctores ; ut primarum Limarum Epactae , Novilunia caelestia recte eademque die indicassent: quam iidecimi dies biduo aut triduo ante Plenilunia caelestia inordinate enuntiati fuissent, contra mentem Scripturae & Traditionem ; quapropter in definienda Epocha , atque Epactarum Serie Saeculo & anno correctionis congrua, maxime attenderunt ; ut quartaedecimae Lunae eum Pleniluniis caelestibuς, is quantum fieri potest, convenirem ; parvipendentes quod primarum Lunarum Epactae a Noviluniis Coeli dissentirent, in quo recte & sapienter egerunt et quia quartadecima Lunae dies praecipua est in computo Ecclesiastico . a Scriptura Sacra, a Conciliis, & Sanctis Pallibus unice comm cndata , sed eam quartamdecimam diem, per Noviluniorum Epactas antiquorum more inquirendam proposuerunt , tametsi eas ex parte deficientes, ac clamores vulgi indubio concitaturas, probὸ noverint. Nonne expediret, quod illi ores.sere , mea nova substitutione supplere, propter magna commoda inde secutura.
Plenitum oram Dactis , civiles Luna Dei a ejusque aetas medias
accuraνius quam aliis Noviluniorum deprehenduntur.
P Raeter substitutionis propositae eum correctorum praeceptis concinnita tem , quartadecimarum Lunarum Epactae executioni mandatae, tria praecipua commoda Ecelesiae conferent. Primum quidem, civiles Lunae Syetigiae cujusvis anni & mensis, ejusque media aetas singulis diebus accuratius deprehendentur. Secundiim , Paschalis Solemnitas singulis annis expeditius innotescet. Tertium , argumento sensibiliter evidenti Gregorianae correctionis Cum Coelo consormitatem unigus comperiet . hinc Latrantium ora obtura buntur . ipsumque Calendarium majori utilitati vertetur. Primo quidem , nova executioni mandata substitutione, civiles Lunae Sy-Eigiae ejusque aetas media accuratius deprehendentur. Lunae namque SyZig ejusque aetas a Plenilunio, eodem prorsus modo ac a Novilunio striat vena dae : Pleniluniorum Epactae annuae continua undecim dictum additione habentur , menstruae Epactae sunt eaedem, scilicet.
Ianuarius, Februarius , Martius, Aprilis, Maius, Iunius.
Iulius, Augustus; September, october, Novcmbet, December.
Quartadecimarum Lunarum Epacta annua est Lunae promotio seu distantia a Plenilunio , prima die Januarii exclusive. Epacta annua cum menstrua est illius distantia ab eodem Plenilunio, prima die cujusque mensis etiam e.
clusive. Si quis ejusmodi Epactis, civiles Lunae Sytigias cujusvis mensis Napni venare voluerit a easdcm methodos, ad depreheudendam mensis diem.
215쪽
DIC XII. De novo Core. Greg. utenssi modo
cui Pleniluniorum Epacta praefixa est, adhibere poterit ; quas pro Novilia niorum Epactis tradidimus Diss. XI. Cap. 3. pag. I 76. IR Etenim si , Sumisma Epactarum annuae & menstruae, dies deficientes ad complendum Lunarem mensem plenum aut vacuum computet ; diem mensis , cujus postridie Pleniluniorum Epacta in Calendatio annexa reperietur, ei indicabunt. 2', Si Summa Epadiarum annuae & menstruae detraxerit a 3o veI et V diebus juxta exigentiam mensis pleni aut vacui; residuum , eamdem diem praecedentem Pleniluniorum Epactam , ei proseret. 3φ' Aliam viam expeditiorem de motistro, qua dies mensis Pleniluniorum Epactae conjuncta , ptima fronte innotescet. Hoc autem fit , detrahendo Summam Epactarum annuae Zemenstruae a 31 diebus in mensibus plenis, & a 3o in mensibus vacuis et sive mensis Solaris hunc dierum numerum colligat sive non ; reliquum diem mensis Plenit, Epactae sociatam proseret. Pio hujus ultimae methodi recta ratione, itiplex observatio est facienda Prima pro mensibus plenis ; si Summa Epactae annuae de menstruae dempti, 3ri a vias suetis) detrahatur 1 31 diebus ; residuum semper & infali biliter, diem mensis Plenit. Epactae conjunctam indicabit. U. Gr. inquis renda sit dies Septembris sociata Plenit. Epactae X anni I7 2. Dicatur , Epacta annua Io plus menstrua et mensis Lunaris Pleni Septem l tis, deitactis a 3I ; reliquum I Sept. diem quaesitam indicabit.
Duplex alia observatio est pro mensibus vacuis, quarum prima, ordine secunda est, currentibus Epactis anterioribus congeminationi Epatiarum mensem vacuum efficienti , Summa Epactae annuae & menstruae detracta 13 I, residuum , quaesitam diem certo exhibebit. V. Gl. investiganda sit dies Februarii, annexa Plenit. Epactae XVIII congeminationem praecedenti, quia ut dicetur inserius, in Pleniluniorum Calendario congeminatio Epactae XII menses vacuos constituit. Dicendum Epacta annua ia , plus menstrua I , detractis , 3i ; residuum 32 Febr. diem quaesitam notam faciet. Τertia observatio. Currentibus aliis Epactis congeminationi inferioribus . eadem Summa Epactae annuae & menstruae detracta 1 3o diebus, reliquum quaesitam diem exhibebit. V. G. inquirenda sit dies Octobris Lunaris me nissis vacui, annexa Plenit. Epactae UII congeminationi inseriori. Dicendum , Epacta annua 7 plus menstrua 7, detractis a 3o, reliquum I6 di Octobris quaesitam indicabit. Observationes praecedentes pro mensibus plenis Bevacuis tectae & generales sunt, tam pro Noviluniorum Calendarici conge minationem Epactae XXV indicenti, quam pro Pleniluniorum , congemina tionem Epactae XII exigenti. εRatio autem , cur Summa Epactarum annuae & menstruae detrahenda sit, a numero 3I vel 3o juxta rationem mensis pleni aut vacui, alia non est
quam ipsa dispositio ὸierum & Epadiartim in Calendarii mensibus facta idies ordine naturali & directo in mensibus progrediuntur ; Epactarum vero
dies ordine inverso & retrogrado cis annectuntur : quoties autem duo numeri ita invicem disponunt ut , inversus num crus ab alio directe inlcripta unitate aucto est subtrahendus, ut numerus dilectus inverso tespondens . beatur & vice grata.
216쪽
Cap. II. Iura Distiae, ejusque aras accuratius. Iss
d demonstrationem hujus problematis , inscii bantur directe & inverse quindecim numeri Cycli indictionis: liquido percipietur, quamlibet Sum-Cyclus 12 3 y678 9 Io Ir Ia I 3I Is directus. In dict. Is I I3 Ia II I o 9176s 43 II inversus.
mam duorum terminorum sibi respondentium aequivalere Is, numero Cycli unitate auctor ergo dato numero inverso detracto ab ea Summa numerus directus ei respondens habebitur: similiter dato numero directo detracto ab Cadem Summa numerus inversus ei respondens innotescet.
Gregorianum Calendarium duplicem dierum speciem complectitur, nempe q6s dies in duodecim mensibus Solaribus distributos & direct ε inscriptos; di totidem dies in mensibus Lunaribus distcibutos & retto grade per Epactas
Cis annexos, 3 o dies mensis Lunaris pleni retrograde annectuntur 3 o diebus db recte inscriptis,& ao dies mensis Lunaris vacui retr gradε annectuntur totidem diebus diteete inscriptis et ergo pro mensibus plenis ad deprehendendum numerum directum clierum respondentem numero dato dierum inverse eis annexorum, numerus inversus seu Epacta Noviluniorum aut Pleniluniorum E 3I numero mensis Lunaris pleni unitate aucto est subitatiendus & te siduum quaesitam diem exhibebit : vice versa . dato numero dierum dilecteia scriptorum , simili subtractione , numerus Epactarum ei respondens imtiotcscet. Quod in mensibus Ianuario & Martio Epactas menstruas non habentibus facile comprobabitur. Similitet mensis Lunaris vacuus 29 dies Epactarum colligit retrograde anne vos totidem diebus directε inseriptis in mensibus anni : ergo singulae eorum Epaetae a numero 3o sunt detrahendae , quin ullas habeatur respectus ad n merum dierum mensium Solarium, reliquum diem directh inscriptam exhibebit. Quia autem Epactae praecedentes Congeminationem menses vacuos efficientem, retrogradiuntur sicut in mensibus plenis, earum rationem se. quuntur, & 3 numero 3I sunt detrahendae ' seeus vero post congeminationem a numero 3o subtrahendae ; ut dies mensis directe inscriptus eis respondens innotescat.
Quibus praemissis ; dico, Epactis a me propositis, expeditius & acest-tatius civiles Lunae Sr Zigias, mediamque ejus aetatem deprehendi , quam aliis usitatis Novilunioriam. Constat namque expetientia , Ephemeridibus calculisque Astronomicis comprobata, Novilunio tum Epactas , non nisi biduo aut triduo tost Novilunium Astronomicum & caeleste primam Lunam enuntiare et Pleniluniorum vero Epaetas saepenumero cum Pleniluniis Astronomicis N caelestibus concordare ; aut si pridie vel postridie caeleste Plenilunium eveniat, nonnullis tantum horis differre. Adeo ut, si inter hujusmodi Epactas & Plenilunium caeleste, dies solida interesset; nova correctio, Calendario Gregoriano adhibenda esset. Quid inde Hane sequitur, Plenit. Epactis Coelo consentaneis quaesita Lunae aetate, habcri ejus aetatem Coelo consentaneam : secus vero Novit. Epactis quaesita Lunae aetate, innotescere ejus aetatem Coelo dissentaneam.
vaque agnita die messis anneia Plenit. Epactae , habetur dies Plenilunii Di siligod by Corale
217쪽
dio o Dissi. XII. De n/vo Carr. Greg. utendi modo.
Astronomici & caelestis. Si ab ea die I 3 detrahantur, innotescet dies anisterior primat Lunae , cui praefixa est Novit. Et acta: si vero eidem diei aiadantur is vel I s iuxta istionem mensis pleni aut vacui, habebitur ultimi dies Lunationis. Porro ad accuratam Lunae aetatem deprehendendam, non ita agendum est , quia propter rationes allatas NoviI. Epactas biduo a Novilunio Astronomicis retrocesserunt correctores et ideo ad Novilunium anaterius deprehendendum I s dies detrahendi a die Plenilunii; & ad Novilunium
posterius Is vel I4 addendi , juxta rationem mensis pleni aut vacui. Ad comprobationem, eadem exempla supra tradita Di f. XI. Cap. 3. pag. I7s
I. Velit aliquis, civiles Lunae Syetigias deprehendere mensis Martii, la. bentis anni I et , Plenit. Epactam X habentis. Dicendum , Epacta annua Io, plus menstrua o , detracta 1 3I , quia Martius est mensis Lunatis plenus et reliquum II , Plenilunium , seu oppositionem Lunae mediam at Martii enuntiat. E qua die detractis I s , Novilunium 6 Mattii enuntiatur. Quae Syzigiae cum Ephemeridibus conveniunt. II. Expediat alteri, Lunae Sytigias investigare mensis Novembris, anni 174o , cui congruit Plenit. Epacta XVIII. Dicendum , Epaet 1 annua I 8, plus menstrua y, detractis a 3I , quia November est mensis Lunaris plenus ; residuum, A Nov. Plenilunium enuntiabit, a qua die detractis Is, Novilunium et o Octobris habebitur. Quae Syetigiae cum Ephemeridibus con
III. Lubeat alteri, civiles Lunae Syχigias inquirere mensis Iulii anni Christi
I 46I , cui congruit Plenit. Epacta XXVI. Dicendum, Epaeta annua 26 , plus menarua , detractis a 3I , quia Iulius est mensis Lunaris plenus preliquum I Julii Plenilunium enuntiabit et e qua die detractis I I , residuum , 36 Iunii Novilunium proferet. Comprobatio habetur supra pag. I ao. IV. Vclit alius , investigare Lunae Syzigias mensis Martii anni Christo anterioris 72I , cui congruit Plenit. Epactam XX. Dicendum, Epacta annua ΣΟ, cum menstrua o, detractis 1 3I ; reliquum Martii II Plenilunium proseret e qua die detractis Is , Novilunium fuisse , exhibetur asFebruarii, quia cum hic annus fuerit Bissextilis, Febr. 29 dies habuit. Com- robatio habetur supra pag. Ios. Ex datis exemplis cum supra traditis colisatis ; liquido patet , Pleniluniorum Epactis, civiles Lunae Syrigias expeditius & accuratius quam Novit. Epactis deprehendi. Si quis non Lunae Syhisias, sed mediam ejus aetatem, per easdem Pleo
nil. Epactas venare voluerit : accuratius etiam eam deprchendet, quam alii
Noviluniorum usitatis. U. Gr. inquirenda sit media Lunae aetas die ς Iulii, anni Christi I a' ; cui Novit. Epacta XX, Pleniluniorum vere, VII congruit. A Novilunio quaesita Lunae aetate dicendum ; Epacta annua 2o , plus menstrua 4, plus s dies Iulii, exhibent Summam 33 , e qua detractis 3 o, aetas Lunae media 3 dietum habetur. Α Plenilunio autem computat1 Lunae aetate , dicendum ; Epacta annua 7, plus menstrua 4, plus dies mensis s ,
Summam 2 o proferunt, aetatem Lunae a Plenilunio exhibentem ; e qua detractis I S , ut a Novilunio habeatur aetas, residuum y . mediam Lunae,
aetatem, die 9 Julii proseret. Quae aetas coavenit, cum Ephe ctidibus Del-
218쪽
Cap. II. Lunae DCigiae fusique aetas accaratius. Io I
places, assignantibus Novilumum die Iulii, hora Ia I ', , qua die in clusive quinque dies Lunae, die s Iulii habentur. εInvestiganda sit media Lunae aetas die I 6 Septemb., anni r 4o cui congruit, Noviluniorum Epacta I, Pleniloniorum XVIII. Caletilo ἰ Noui
Iunio , dicendum ; Epaeta annua plus menstrua 7 , pilas I 6 dies mensis Summam a , aetatem Lunae exhibentem proferunt. Calculo vero a Pleni' Iunio , dicendum ; Epam annu I 8 , plus menstrua 7 , plus I 6 dies men fis , Summam 4 I exhibent, e qua detractis diebus, ut aetas a Plenilunio ad aetatem a Novilunio convertatur, residuum 26 aetatem Lunae me diam die is Sept. prosere. Quae aetas convenit cum Ephemeridibus indi cantibus Novilunium proXImum d Ie a P Sett. hora scrotina H a'.4 d namque Sept. I 6 ad 2o, quatuor tantum dies intersunt. ' φPraeterea inquirenda sit media Lunae aetas die I 3 Martii, labenti; annix a, cui Novit. Epacta XXIII S Plenit. X conveniunt. A Novilunio fa cienda computatione dicendum I Noviluniorum Epaeta 23 & menstrua odi dies .i3 mensis, Summam 36 proserunt, e qua demptis 3o , innotesciemediam Lunae aetatem die proposita suisse 6 dierum. Calculo autem a Pleni Iunio, dieendum ; Epacta annua Ioa 4 menstrua o, & II dies mensi Summam aetatemque Lunae a Plenilunio a 3 dierum produnt e uua aetate demptis i s diebus, ad habendam elus aetatem a Novilunio,residuum 8 mediam eius aetatem die I 3 MartII exbibebit, quae aetas convenit cum iisdem Eo henierIdibus, primum Lunae quadranzem assignatatibus eadem die it Martii hora pomeridiana et 48'. Hujusmodi novi commenti plura quam pat esset 'tradidi exempla, quia magni momenti mihi videtti . V . Ex dati; exemplis N aliis quibuni bet comprobandis , liquet mediam Lunae aetatem Novit. Epactis quaesitam, aeque differre a statu Cesi ae io
prima Luna , iisdem enuntiata : at vero eamdem Lunae aetatem Plenit Eoaeti. deprehensam, adeo Coelo esse consentaneam ac ipsam quartamdecimam I rinam , unde colligitur Epactarum substitu tonem a me ropositam publicai SocIetatI magnam utilitatem allaturam. V .' ς
Pleniluniorum 'actis, expeditias Paschalis Sol nitas habetor '
quam aliis Noviluniorum. A Liud commodum novae meae substitutionis ; expedititis paschali; Solemnitas Innotescet. In omnibus disciplinis & artibus Compendisiores viae aliis p eseruntur z quorsum enim intricatos circuitus adhibere.etim expeditiorI medio finIs Intentus habeatur. Si eroci Plenilunicie in v c
Paschalis Solemnitas singulis annis expeditius , ouam NoV;ii ; Thryd l=deprchendatur, nonne eo usmodi Epactae aliis praesetendae bd VJ Ita sit, ratione convincimur, & experienti, doeemus. hψε Ad habendum Pascha eujusque.anni Noviluniorum Epactis, tria inqui-C c
219쪽
renda oecurrunt e prima Luna Paschalis , ejus quartadecima & Domini ea subsequens. Data autem Pleniluniorum seu quartadecimarum Epactὶ, inquirenda tantum Dominica sequens. Quod commodum clarius exemplis patebit.
Si quis compuli Ecclesiastici studiosus, Noviluniorum Epactis, inquirere velit, qua die anni I 39, cclebrata sui e Solemnitas Paschalis et ad hujusmodi inquisitionem ves mente tantum discurret, vel Calenda tum arripiet ,
vel Paschales Tabulas inspiciet. Si primum sciens Noviluniorum illius anni Eparum esse XX, litteramque Dominicalem D. Dicet, Epam annua et O , plus menstrua Martii o, detracta a 3I ; reliquum primam Lunam undecimo Martii fuisse indicabit : tredecim diebus additis , quartamdecimam Lunam a Martii incidiste eomperiet, deinde littera Dominie alis D Martii 29 praefixa , Dominicam Paschalem eadem die fuisse celebratam ei iuditabit. Si mente computum perficere nesciat , arripiet Calendarium , in quo Epactam XX unoecimo Martii praefixam reperiet , a quo inclusive digito numeratis quatuordeci in , diem 24 deprehendet : vidensque litteram Dominicalem D ay Martii praefixam , eadem die celebratum fuisse Pascha
Si Tabulam Paschalem antiquam reformatam in fine Dissi UlII traditam Tabula XI. pag. 8 o. inspiciat, Eparum XX Martii a , litteramque D minicalem D Martii as , esse praefixaes deprehendet. Si Tabulam Pachatem n vam consulat. Tabula XII. Ibidem. in cellula D, Epam XX in secunda linea inscripta, Pascha et ρ Martii ci indicabit. His varii, modi . eamdem diem Paschatis praefati anni competiet, sed caeco modo. quia Tabulas intexendi rationem Ignorabit s quae obscuritas ineruditis nullum animi oblectamen
Sed supponatur, hypothesi in a me propositam esse in usu ; Noviluniorumque Epaciis in Calendatio & Tabulis, meas Pleniluniorum esse substituta Solemnitatem Paschalem eosdem anni r73ς inquirens, Pleniluniorum Epactam VII, litterainque Dominicalem D ei anno congruisse praeiciet. Si mente discurrat, dicet : Epaeta VII a 3r diebuς detracti, reliquum 24 Martii quartamdecimam Lunam Paschalem ei indicabit de Dominica sequens erit
Iantummodo investiganda-Si Pleniluniorum Calendarium inspiciat , Epamm VII Martii et , litteramque Dominicalem 2ς annexas esse primo conspestu comperiet. Si Ple niluniorum Tabulam Paschalem antiquam reformatam consulat, Tab. XXXI. pM. 219. eamdem Epactam VII Mattii a , litteramque Domin, D Mδ iii 20 praefixam vidinit : si inuique agnoscet, eam csse qu isi inutilem . quia in novo Calcndatio, intra terminos quartadecimarum Lunarum Pasichalium a 2I Martii ad 18 Aprilis, eamdem inscriptam videbit . . . Si Tabulam Pleniluniorum Paschalem novam conspiciat, Tabula XXXII. In secunda linea Cellulae D , Epamin VII tuscriptam, Sactumque Pascha eadem die 29 Martii indicantem deprehendet : simulque advertet hanc Tabulam a praecedenti esse extrarum. Haec expeditior via assequendi quaesitum , haec claritas & facilitas Ecclcsiastici compuli, nonne est praeferenda, prolixae ac obscurae Inethodo Noviluniorum Epactarum , qua ut ita ut
220쪽
Sol itatis Pleniluniorum Dactis in Gregorianam correctionemora laxata obsurabuntur. Hoe est aliud non mediocre, novae Epaetarum substitutionis , me proapositae emolumentum. In rebus publicis sapientibus & insipientibindebitores sumus , quocirca media convenientia ita sunt proponenda , ut omnium animos, quoad fieri potest, Concilient, eorumque plausus mereat tur. In Calendarii emendatione non satis sceliciter hoc evenit. Quis namque non audivit aut legit in eam iactata convicia et ejus Epactas eis falsa, illisque uee Novilunia , nec Lunae medias aetates recte deprehendi, plures eonia clamant. Imo Sacrum Paschatis Festum illis indicatum , quandoque octo diebus aut uno mense removeri effutire , quidam non verentur. Ut hos supposititis errores in vulgus spargant , modoque sensibili demonstrent validius eorum argumentum, quod evidens & insolubile plures existimant se se habet et Ephemerides, annuaque Calendaria primam, septirnam , aut vigesimam Lunam tali die assignant et Gregorianae autem Epaste non eadem die, sed post biduum aut triduum eamdem Lunam enuntiant : ergo. Veiarum quidem est peritiores Astronomos hujusmodi obtrectationes parvi pen dere , correctionisque veritatem pluribus momentis stabilire et sed Populi res homines, etiamque Togati , eorum rationes Perpendere, calculosque Prosequi non valentes , oculis potius quὶm rationi cedunt. Porro si mea substitutio locum haberet, Pleniluniorumque Epaetie, aliis
Noviluniorum subros arentur, non solum correctionis eadem commoda exis peditius haberet Ecclesia et verum etiam semisciolorum mutata sententia mutarentur & verba. Contrario namque argumento dicerent, Ephemerides annuaque Calendaria Plenilunium aut aliam Lunae aetatem tali die proferunt, correctae autem Epactae eadem die illud enuntiant ergo . . lime sensibilis demonstratio omnium animos conciliaret, conviciaque in plausus verteret . hine novas Epactas ledulo ediscerent, de si quispiam in eas quidquam evomere auderet : non eum audirent, imo sibilarent. Haec sunt meae substitutionis commoda. Veniamus ad praxim.
De Tabula Pleniluniorum lactarum expansa. Q Uae hactenus de concinnitate , commodisque propositae Epaetarum substitutionis dicta sunt, ut ea ad praxim reducatur, sufficere ridentur : saltem ut tu anuuis Calendariis, Pleniluniorum Epactae eum aliis N