장음표시 사용
11쪽
quisas vestitur ita vivet & no morieturs quod plutatu e in incarnatione . Platatus enim fuit Dei fili quado unitus est humanae naturae secus J id est iuxta I decursus aquaruJ id est,plenitudine gratiarii , cotraestu vitioria, quia habet in se sonte omniu gratiam et virtutu, cui no est spirit'dat' ad mesura quod fructu suum dabitJvolutariὸ sin tepore suoJ Quia dii erat in insido,fructu bonorii operii dedici et aditum paradisi per passioncsua reseravit. Et in praesenti, dat seu gratiae: et in suturo dabit fruerit gloriae: qn dicet electis iti die indicis Venite bndicti patris mei,pobsidete regri si etc.Et ne quisqua de Christi promis one dubitaret, cosequeter subiugit fEt soliti eius no deflued id est:verbii eius no erit instabile et irritum , sed imis mutabile et firmu .Et bene folia,verba dicu tur, quia sicut solia Ductus tegiit,sic verba Christi promissiones eliis custodiuiset omnia quaecunq; facie .s.fruinctus et folia:facta et dicta sprosperabutu sibi et suismebris,ad redimεdu gen' humanii. Sed Non sic impii' qui caret bonitate more, nolicJfructificabunt et prosperabutur sedJerutflanu puluisJaridi et insetcsidi , no hiates humore gratiet Dei,leues et instabiles ad bonusque prohcit vetusJid est,superbia,quq veto eo
paratur:quia petit alta,et inflat a facie terr quia vetus superbiet et impulsus tetationu,prohcit eos nisic , costati a metis et virtutis, et deinde a coteplatioe seu visone patriae canestis.E t fideo no resurgut impij iniuciici ad eoru .Lexaltatione,sed ad maiore eoru da- natione neq; peccatores in consilio iustoruJ ut iudicati in cocilio iustoria quiescant. Quonia nouitdnsi perapprobatione via iustoruJquia inuda.i .progres. hum vitae eoru et iteri .i .progressus viis et opus impioru peribi per reipbatione, sine fructu, cora dfio,
tanquano approbatu . Quia iter eoru per via prisentis vitet in morte terminatur addanationeanimae, et
in suturo iudicio ad danatione animae simul et co
roris terminabitur, atq; sic omnino peribui puersi.
12쪽
KMoraliter iste psalm' potest exponi de quolibet
iusto:quia omnis iustus erit beatus et foliuei'.i.Ver ba eius no defluet in mortale peccatu,quia de Deo et de coelestib' loquitur, et omnia cooperatur ei in bonii, et sic in iudicio ad gloria et sua exaltatione resurget. Et ex his patet textus. PSALMVs II. Psalmus de conuentu infideliu cotra christu in sua pallione . de regni Chri sti λ'tutione er dilatatione. Propheta uides quosdam eontradicturos nomini Christi er regno ae et laeuanis gelicae praedicationi, in admirationem prorumpitdicens: Varri .i.qua sita utilitate fremueruntJ more ferarii, sine ratione getes l. i. getiles. L milites
Romani, qui Christu crucifixeriit et popgliss .i. Iudaei fmeditati sunt inaniaJ cogitatos M tinguerc Christi nome,sed frustra: quia no sunt cos quuti essectu, sed magis nomen Christi fuit dilatatu. AstiteriitJ cu mora deliberadi contra rege coeli freges terretJ.sHerodes, rex Galileq.Et est Sylepsis plurale pro singulari fet principesJ.s. Pilatus, Annas,ee Cayphas conuenerunt in viiud prauu consensum et voluntate Caduersus dnmJ Deu patre et eui cotradicie filio,co tradicit et patri) et aduersus Christit et . L. fi-ltu, q ue Deus pater unxit spiritu scio et virtute. Christus enim unctus interpretatur: Et loquitur propheta de suturo per modii prςteriti, propter certitudine,pphetiae laut et in multis alijs locis. Haec ergo fece- runt dicetes Dirii pamus vincula eoruJ.sdni patris et Christi eius, vel Christi et eius disci pidoru et pro-ῆciam' a nobisci ne diaetur super nos iugum ipsoruJ.Llegsi noua in qua Volunt nos inducere q. d.destru mus vincula religionis Christianet, ne nos sibi valeat adstringere et subiugare.Sed Qui habitat in cetiisJ.i. in sanctis animabus et angelis, Vel in caelis j. i. in caelestibus masionibus. CDeus irridebit eos P. Quod
impletu fuit quado Christus pretsentibus custodibus ipsis nescietibus resurrexit et dns subsan nabit eos d.usubsannatione dignos reddet. Et hoc impletu fuit A ih in per h
13쪽
persequetibus Christia, per Romanos, quando eos vendideriit & disperserui,& perfecti iis implebitur in iudicio suturo, a ucJ.Lin die iudicij loquetur ad eos in ira suaddicedo:Surgite mortui,vcnite ad iudiciu:quod verbuerit suavὸ bonis,&asperii malis: Min furore suoJ.i .implacabili ultione.s. poena aeternas c5turbabit eosJ in corpore & ala, subiugedo:Ite maledicti in igneqternu:Math.αs Et ponitur hic causa peffectu.Lira & furor,pro vindicta qua infert,quasi ei set iracudus & furiosus,quia ira & furor no cadunt in Deo. lni ergo coturbabutur. Ego autJdicit Christ cuivis iugu illi abhcere meditabatur costitutus sum restJsecudu humanitate ab eoJm Deo patre sup Syornotesanctu eiusJ.i .sup uniuersalesancta ecclesia quet monS dicitur rpter eminetia virtutu. Et etia ecclesiἀmonte sanctii appellat, qa Deu seu Dei gloria speculatu Eribisimi praedicas pretceptu eiusJ.i. doctrina Euagelij ego quide per me in ludeta,& per apostolos
in toto mundo, vel f praedicas praece .eiusJCpraece eceptu charitatis,ad quod omnia alia resertitur: unde madatu nouu do vobis vidi.inuice. Et verἡsum rex
super Syon ΓDnsJ enim paterJ dixit ad me J Et quid
dixit'Ecce filius meusJconsubstatialis es triJper natura ego hodieJ.i .etternaliter genui ted verbii mihi coaeternu . In qternitate enim nihil trasit in pretieritu, nec expectatur in futurii:& ideo aeterna generatio fi lij patre conueniente exprimiturper prεsens tepus. Et quia filius meus naturalis es,ideo securὲ IPostula EmeJutpote homo mihi obediens & dabo tibi gentes .i. Gςntiles shaereditate tuamJut eas fructuosas reddas,& quasi iure haereditario possideas L& p ossese sone tuam terminos terraeJ.i. non solum partem Gentili,sed omnes habitates terra,quiapersectissim. in extremo iudicio oIa Christo subhcientur: ut dicieapost.in epist. ad Hebr. Et merito dabo,quia Reges eos in virga ferreaJ.i. in inflexibili iustitia dc aequita
14쪽
IN LIB, PsALMORVM. 3 ad interitu Vt nunqua vivificentur,sed obedientes ad Vita,amputas in eis terrenas cupiditates & quico ex Ieccatorii limo traxerunt. Deinde est vox*phetete ortatis: sEt nucJchristo rege costituto,d vos regesIterreni intelligiteJChristi regia maiestate,ne temer. Memini.Et erudimini a iudicatis terra J scietes vos habere iudice superiore omni clar intuente Seruite Go in timoreJ.s. filiali & casto: qui no sinitpeccare, s& exultate eiJ.i. voluntarie & hilariter seruite per cordis deuotione &eleuatione in Deu scii tremor corporis me dicta exultatio in di lutione vertatur.
Eit Apprehendite distiplinaJ Dei.i. subjcite vos h militer disiciplina Christi & correctioni nequando
irascaturJcotra vos si non feceritis dnsJqsup bis r sistit ac pereatisJ.i.deficiatis, Deo contra vos Vindicate tras ressione huius doctrinet deviaiustaJ.laust, tiar & veritatis.sab operatione bona:quia adtale declinatione seqtur diuina punitio.Et no tu ne pereatis,sed etia vi beati sitis: qa CuexarseritJ.i .ardedo transierit,& , uperit ad vindicadu in breui ira eiusdsodonado poena in praesenti, quae breuis est respecta futurae beati oes et confidiit in eoJ.i. qui tuc no fra-i suntur impatietia, vel desperatione, sed fiducialiter expectat remuneratione vitet futuret:vel potest hoc de vindicta futura intelligiquet vetura est breui: quavis differri videatur,& beati erui tuc oes qui confidui in
eo nuc:Τuceni ad regnia perueniet. PSAL. I M. Psalmus de christi actione er eius gloriosa resurrectione. Da persona ergo christi hominis appheta admirado dicit ad patre:
DominςJ Dcus pater quid multiplicati sunt
qui tribulat melJ insidiando,q. d. frustra multi insurgunt aduersum meJ. s. ut me deprimant. a Sacerdotes,scribet,& Pharisaei contra Christu insurrexerui,& ad hoc populuinduxeriit abus Iudas infoelix discipulus se adiunxit. Multi dicut an mae meaeJ id est, vitae meae.In rei evidentia .s. oste
dentes hoc verbo & opereison est salus ipsi in Deo
15쪽
cus3.i .in Deo patre que sibi deu facit. Hoc est Deus
non salvabit eu,nec liberabit eu de manu nostra.Nisi enim eu resurrecturii desperarsit, nec Iudas traderet nec illi occideret.Sed mentiuntur,quia sequitur: Diaute diiud pater susceptor meusJ id est,meae humani ratis sesJ.i .vnisti diuinitate humanitati. Natura enim diuina humana assiimpsit gloria meaJ in resurrectione me glorificados& exaltans caput merid in ascensione,vel susceptor meus es J me ab hostibus liber do gloria mead praecipua enim gloria Christi secundu quod homo est tota trinitas f& exaltas caput
meu3 id est, mente mea,quae lata persecutione nod primitur:hoc autem merito mihi inde:quia ego Voce mea ad di J patrefclamauid ipsius auxiliii implorando.CIamatis enim Christus in cruce emisit spiritus& exaudiuitJ me suscitado & liberado de mole sancto suoJ id est,de altitudine suae iustitiae vel demon. s. suoJid est,de misericordia, quae diciturmons: quia
misericordia oes virtutes excedit , unde ad Hebraeos ς.Paulus comemorans validii Christi clamore dicit: Cum clamore valido & lachrymis preces offerens, exauditus est pro sua reuerentia.Et hoc quo ad resu
Etione & efficacia passionis iide seqtur. OEgo dormiui lin cruce per mortem . Et dicitur mors Christi somnus,quia breuis sitit & soporatus sumJin sepulchro mortis quiescendo,1 persecutoribus, & opprobrijs in exsurrexiJa morte,tertia die, potestate diutis nai quia diasJpater suscepit medita regno coelo asi sumendo.Et quiadsis suscepit me, No timebo milia populi circudatis meJ.i.custodes sepulchri, si auctoritate plurimoru Christum circudabat, nec valuer Christi resurrectione impedire: exurge dileJeffectiu..i .fac me exurgere, tua diuina potetia L saluu me facinus meusJacorruptione carnis,& anima mea reducsido ab inferis .Et Quoniatu percussistiJ.i.percuties omnes aduersantes mihi sine causaJiusta & vera. .
Omnes Iudeos,qui praeter panitutus per Titii & Vespatianum
16쪽
pasanu, grauiter puniti sunt , ut habetur in Historia ecclesiastica detes peccatoae cotrivistiJ.i.corrosiones& mala verba dilaceratiu me in irritu perduxisti. EGgo quia ita est ut dixi,credite o homines,quia DaiestsalusJvera.i. ad dnm pertinet saluare,1 morte peccati& ab omni malo.Deinde orat pro populo, couertes ad diim sermone&dicit. Et no latii super me ,sed &supJtotu spopulu tuuJ .s Christianii o diae sit ben dictio tuM.Lgratiae in praesenti,&gloriae in futurorquae est summa& vera benedictio. Et est hic meth plata', mutatio psonq,qui saepe occurrit in psalmis.' Potest & hic pcalmus accipi in persona ecclesiae, vel etia uniuscuius* fidelis in tribulatione existetis. Tue enI dicere posset,Dne quid multiplicati sunt,etc.
PSALMVs IIII. is latus sub persona ecclesiae uel cuiu ibet pii ad Deum, in tribulatione,in cuius persona dicit propheta:
CVm inuocaremJid est ex intimo cordis vocaro
Deu in auxiliu per deuota oratione exaudiuit meJ in tribulatione positu Deus iustitiet meg.f.
tat periona,d.9n tribulatione J qua passus sium Nil tasti mihiJ.i . amplii cordedisti ad toleranda maiora vel in tribu.dila. mihiJ. i. ab angustijs tristitiae inlatitudine gaudij deduxisti me. Quod gaudiit elide pura costietia et de spe vitae aeternae. Quia aute sic ben ficus mihi iam fuisti.Miserere meiJcotra miserias huius vitae quet multae sunt et diuerset,cqpta P in me misericorditer periicefet exaudi oratio ne meaJde bonis adipiscedis,et gloria qterna cosequeda. Et culta se habeat meu negoctu Fiiij hominii J quti ratione deberet, Unde magis culpadi sunt,qa sic peccat fusiquequo graui cordetJestis .i. quadiu cor podere iniqtatis grauatis' ut quid diligitis vanitateJ .i. terrena et tepora Iia,quae vana sunt,quia sicut umbra trasent et quaeriistis mendacium'J.i.teporalia quae dicuntur medacia. quia promittunt securitate et soluut timorem, sati A v intrin
17쪽
tatem ὀc soluunt esurie. Sequitur hic Dyapsalma.I. diuisio psalmi.Sympsalma,est coniunctio pluriu vocum .Et ubi habetur Dyapialma,Hebraei initituerant quodda siletiu,sicut modo facimus ante Iectiones legendas.Et est proprietas Dyapsalmatis nouitas in teriae,& no cotinuare praecedentibus sequetia. Continuatio enim siue relatio saepe fit in palmis apud prophetam ut in hoc versu,& ibi: Fundamenta eius
etc.Dicit ergo:fEtscitoteJo filij homin&vel sine co-tinuatione sicut exigit dyapsalma Et scitote quoniam mirificaui id est,mirificu&mirabile secit onsJ pater sanctum suuJid est,Christu qui est sanctus sanctorum. In se sanctus,& alios sanctificas, que diis mirificauit & clarificavit,in conceptione, natiuitate,baptismo,praedicatione,passione, resurrectione,ascemone.Et ipse q haec fecit.ΩΓdias exaudiet me cu clamavero ad euJde requie aeterna dada,q.d. Sic & vos e
audiet si similiter clamaueritis, vel f mirificavit d.s. suumJid est,quemlibet iustu , que diis virtutibus miris & lanctitate exornat. Et si vultis exaudiri s IrasciminiJ vobis de praeteritis peccatis & nolite peccareJulterius.De his aute quae dicitis in cordibus vestrisi vel per vitiuirascendo vel male cogitado fin cubili bus vestri sJ.i .in intimis cordis assectibus qui sunt coingitationsi cubilia copungiminiJdolore poenitetiae. i. talia reprimite non c5sentanea ratione. Et post pinnitentia Sacrificate sacrificiu iustitiarJ .i. facite iustiatiae opera:quq sunt sacrificia Deo grata, &J sic oblato
sacrificio sperate in dnolde praemio recipiendo.Sed multiJ.i.mali:quia stultore infinitus est numerus,&increduli ac desperati Nicunt quis ostedit nobis bona JLob iustitia facienda et bona aeterna de quibus ipsi dubitat.Et quia ipsa ratio nobis indicat ista bonaquet antonomaticὶ dictatur bona,ideo ista qupetibus respodedo subiugii:sSignatu est super nos .i .in superiori parte nostri. i.in anima tume Vultus tui dileJ.i. resplendes vultus tuus.cratio.Sic enim per vultu ho-
18쪽
IN OB. PSALΜORVM. smo homini assimilatur,& homo cognoscit hominε: sic assimulam Deo per ratione,& Deu cognostim vel sic: ssignatu est super n. lu. vult. t.dfieJ.i.desuperest nobis infusum & impressum lumea vultu tuo re Iucete.Lume.Ωnaturale ad cognitione agedorv. Lumen fidei & gratiae, ad cognitione supernaturaliu et speradorv.Laeternoru .Et per haec dedisti lettitiaJspiritualem in corde meoJpro lato beneficio,quia non fecit taliter omni nationi. Sed homines teporalia se ctates A fructu frumeti vini et olei suiJ i. cupiditate et ubertate teporaliu.Per haec tria intelliguntur alia bona terrena smultiplicati suntJ .i. multipliciter distram,quia mus quae Veru bonii amare nescit in tot diuiditur quot cocupiscit,ut grunosa cogitatione di
stracta simplex bonii videre no possit, de quo bonus exultat et dicit illi ita: Sed ego sin paceJmetis sin idipsumJ.i. in Deo, a est immutabilis DdormiaJ in pret- senti somno gratiae Det requiescamJ in futuro in pace aeternitatis ,quado non erit qui exterreat.O qua lixest qui istud meretur dicere et experiri . Et hoc veris fiet, sQuonia tu dne singulariter in speJ.i.in una singulari spe: qua Vnusolu bonii singulariter speratur, hac una petij adito etc. Nostituisti meJ.i.c5firma-Hi,vel sic repetedo: signatu est CnosJ.LChristianos flume via.tui do.J.Llume fidei et gratis ad cognitione supernaturaliu &sperado .saeternoru .i .lumen
gratiet baptismalis, quae estarra gloriae,& sic cognoscimus ea quae ad salute sunt necessaria: ideo subditur dedi.Itti . incor. meoJob tatu beneficiu , qa n5 fecit taliter omni nationi.Sed quia gratia baptismalis nodebet esse fructu vacua subditur: fA fruct. .J vi
opa iniet multi .sun .Lin Christo baptitati.Si aut sic pseuerauerit usq; ad morte,in diro reuesciit,ideo su ditur: DIn pa.in idipsum dor.&requi.J PSAL. V. abnus in quo propheta in persona ecclesiae orat a malitia seculiseeurari,o ad Deum pervenire. dicens:
19쪽
Ξrba meaJ. i. oris psalmodia auribus percipe
dneJ .i. praesentia tuae maiestatis. Aures enimno sunt in Deo,secitdu quod Deus . Sed aures ipsius spirituales sunt misericordia & potentia quiabus nos audire dignatur. Per potentia quide potest, per misericordia vult intellige clamore meuJ.i.vehemete affectu cordis. Et quia ore & corde clamo,ideo sintende voci orationis meaeJperducedo ea adem ctu.Et est oratio,pius affectus metis in Deu tedes,pi nil voce ersipes,q.d.Sic audi verba,ut probet rei es sectus te intentu esse meis orationib' frex meusJ per speciale prouidelia & protectiones& Deus meusJper verit cultu & fide. Et merito exaudies sQuonia ad telsolii promerendu orabodneJperseuerater , etia si sPpius repulsus fuero maneJ.i. in infusione gratiae, id est,statim ut nox & tenebrae peccatorii fugere coeperint sexaudies Voce mea id est,ostendes voce mea exaudita.Mane astabo tibi, i .in luce virtutu adhaerebo tibi:cu gratia infusa fuerit & videboJte mundo cor de.Non enim videt Deu qui terrenis adhetret, sed qui in mane virtutu Deo astat squonia no Deus volens iniquitateJ.i. mortale peccatii cotrariu aequitati fluesJ&ideo ab iniquis no videris Nem habitabit iuxta ted in praesenti per gratia, vel in futuro per gloriam malignusJquasi maligno igne plenus, qui malit coinnatur facere contra Deu ,et proximusnem permanebunt iniustiJqui malii facilit,vel non faciut quod debent fante oculos tuosJ id est, in beneplacito tuo tale oculis misericordiet videantur,qa OdistiJ. i.odio tuo dignos ostedis,du eos a te separas et ingternu punis omnes qui operanturi perseueranter .s impoeni tentes iniquitateJid est,quodcunm mortale peccatucotrariuJqquitati perdes oes J qternaliter puniendos non poenituerint qui loquuntur mendaciuJperniciosum quod sit ad falledu.Deinde mutat persona,d. LVirusanguinuJid est, homicida corporale vel spirio
tualebi dolosum qui occult nocet sabominabitur
20쪽
asis in praesenti subtrahendo eis gratia et in futuro exule faciedo a regno iustorii ego alite.f. ecclesia mi- Iitans et quilibet iustus in multitudine misericordi et tuarJ id est, cu multitudine hominia, misericordia tua saluatorii,vel in multitudine misericordiae tuarJ no
in meis meritis aut viribus cofides. Introibo indonati tuaJcoeleste.f. ecclesia triti phante.i .cosequar haereditatε coeleste. Et interim adorabo ad temptu canctu tuuJcoeleste,cor ad ipsiim erigendo ut sim in eius ordificio in timore tuoJ . i. te timedo, qui es custos &collator virtutu.Sancta ecclesia ideo domus dicitur, quia diro Deo inhabitatur. Ideo tepIu:quia in ea co-tiniih coelestidito laudes referiatur. Sed ne impediar ofDomine deduc med ad vera & solidam persectionem in iustitia tua. s. legis tuae,per temetipsum date ne seductus deuie ad iniustitia. Et propter inimicos meosJ.Ldaemones& malos homines, qui mihi intadiatur cofundendos dirigeJ. i.ostendeJ in coniectu meoJut prae oculis ipsam habea via tuaJ .i. lege tua ut in ea ambule. Et necesseestsQuonia non est in ore eoriiJ .Linimicorii fueritasJ sed falsitas, ad seducendu bonos,quia cor eoru Vanu estJ vane & falsὲ cogitando:& sic ex abundantia cordis os loquitur. QuasisS puIchru patensJ.i .aptu fest guttur eoruJverba sttida ad cor inpendos alios proseredo linguis suisJ. s. in dacibus &malis dolosὸ agebatJalios occulte decipiendo sub specie boni iudica illos DeusJ conden
do ad poena & interitu. Hoc dicit non liuore vindi mae,sed amore iustitiq.Decidata cogitationibus suis .I. frustrentur cogitatione & spe sua quibus machina tur interre mala fidelibus tuisffecitdu multitudinemam pietatu eorsiJ id est,peccatorii commissorii expetale eos)ab hqreditate tua sterna quonia irritaverut tedneJ. i. ad iracundia prouocauertit: per peccatu a te
recedendo EtJecsitrario letteturJ inpretsenti fore qui perant in teJ id est, qui sic operantur' ut 1 te sperent