Breuis et pia Psalterij Dauidici, et canticorum ecclesiasticorum, & canonis missae explanatio, ex doctoribus ecclesiasticis. Nunc primum emissa in lucem per D. Ioannem a Pastura monasterij Gemblacensis priorem, ordinis S. Benedicti

591쪽

inculcatio, piae mentis est exercitatio, et ineffabilia

commendatio sacramenti: vel, haec donaJ .s. naturarshcc muneraJ.f. deuotionis n ostrae Dorc Lancta sacrificia illibatad maiestati diuinae. flia primisJ.i .principaliter quaeJ . s. sancta sacrificia illibata stibiJ .f.deo patri clementissimo fosserimusJ .i.ad te porrigentes, ct eleuantes serimus. Dicit aut osterimus in plurali, licet unus solus sacerdos celebras osterat, qa Lacerdos non in sua duntaxat persona sacrificat, sed in persona totius ecclesiae pro ecclesia tuaJ uniuersali, quae est fidoliu habentius5munione in ecclesiasticis sacramentis. Illi etenim ecclesiet univer sali, et nulli particulari cum exclusione aliarum datu est,hoc sanctu sacrificilini offerre pro salute suoru membrorum,quapropter in holus lacrificij oblatione, pro ipsemet ecclesia. i.corpore ex olbus membris constituto, orat in primis minister ecclesiae,additur sancta.JEcclesia ex olbus fidelib aggregata verὶ sancta dicitur, et est,no obstante plurium mebroru prauitate et malitia. Na oes sancti doctores, ecclesia sancta profiteri nullatenus dubitariit,ait dentes ea esse divino cultui dedicatam,certissima fide insemata, sancto capiti cocorporata, mebroru sanctitate firmata,veritatis spiritu gubernata,iustissimis sanctio nibus,statutis et legibus fulcita, sacramen iis purificati bus adornata, indefectibili praesentia sposi sustent ta ,sola sanctitatis et gratiae coletiva catholicaJ.i. vnia uersalisquaJ.s. ecclesia sancta catholica spacificareJopace habeat ab haereticis, et schismaticis scustodiredaviiij s et daemonibus fadunareJ per fidei et morum conformitatem,quae dispersa estin ter paganos et perfidos set regereJin prosperis et aduersis. Orantes autε

dicimus dignerisJ quia dignationis est quod diis facit, non nostri meriti stoto orbe terrarum supplediffusam.Vocata siquide est ecclesia de omnibus finibus terraru unaJ.i. simul vel pariter cu Papa nostrol.i. patre patru et capite Oim fidelium set Antistite nostroJ.i. nostro diocesis episcopo rege nostroJq habet auctoritatem in temporalitasset oibus orthodoxisd

592쪽

noxos ide est q, doctrina vel regula. de Orthodox'

si recta regula seu doctrina crededo &Quedo tenes. Orat ergo sacerdos p oibris orthodoxis .i.oibus fide.

Iibus christianis,& recth Christi fidem ac doctrina tenentibus, fatq; catholicae Scapostolicae fidei cultoribus.Irales eni sunt recth gloriosi, qui deum rectet fideicosessione glorificat, & secundu catholicae dc apostolicae ad ei regula verε colui. MementoJ.f. per gratiar appositione ac peccatorii remissione. Illorii aut obliuiscitur deus,qbus no infundit gratia sua sdiari quid i- ueges in ima,& ois gratig locuples &possessorsiam Iorii famularum tuaruJ .s.te colentiu per fide catholi- ea. Hic debet sacerdos quosda specialiter per sua celebratione adiuuare,dc eis virtutem sacrificij specialiter applicare dc oim circvastantiu :Jpatet aut ex hac clauissula evidenter et, sanctii I salubre est mimarum solen-nijs interesse, cu sacrificiu Eucharistiae in circunstantibus specialiter offeratur quorsi tibiJ q ypiciaris fidelibus 8c deuotis fides cognita estJ per approbationε,

fac nota deuotioJ supple ad hoc sacrametsi per acceptationespro quibusJ. L famulis Sc famulabus tuis,&oibus circ sistatibus fidelibus ic deuotis stibi offerim' qd 'dicitur in plurali, ad denotandu ch sacerdos loquit ut supra tactu est in persona totius ecclesiet, quae est ora serens principale: vel qui tibi offerutJ .i. eoru circun- stantiu fideliu qui tibi mediath Sc spiritualiter osteriit.

Osserunt enim circunstantes mediath, sacerdos celebrans immediath oriri hoc sacrificium Iaudis. J Sa- erificium dicitur ab effectu : quia sacros nos efficit. Laudis vero,qa nihil in eo est,nisi quod est laudis, pulchritudinis,& honoris: vel diciturLacrificiu laudis, qa Christus ipsum csi laude & gratiarii actione instituit,&de tanto sacrificio maxime deu laudare debemus pro se suisq; oibusJpraeponitur,pro se , qacharitas ordiis

nata a seipsa incipi liuisq; oibusJ.Orantigitur fideles

ac deuoti per se,& per sacerdotem, orant pro suis varia sibi coditione colunctis pro redemptione animaru siuruli.remissione peccatorii,quibus remissis ara

593쪽

redempta est. Peccatu enim captiua detinet aIam pro spe salutisJ . i. beatitudinis. i. beatitudine sperata. Speuamn salui faeti sumus & incolumitatis suaeJ i .comis

moditate corporis,quae ad salutem & beatitudine ob istinenda ordinatur.Qui tibi reddut vota sitaJ.i. deuotione vel affectionem sua,vel bona opera sua aeterno deo,vivo & veroJhoc additur ad innuedia, in tres personet diuingoperatur in hoc sacrameto.Secudum hoc ergo offertur laudis sacrificiu deo aeterno.i.deo patri, deo vero .i.deo filio,deo vitio .i.deo spiritui siqui licet sint tres in personis,un' tame sunt in essentia. Oper tur au t pater per potetia trassub statiatione panis & viis

. ni in corpus & sanguine Christi. Ordinat filius persapietia vi sint sub speciebus humano usui couenietibra spiritus sanctus cosert gratiam dignὶ sumentibus per sua clementia. Comunicate'J.f. in usu& oblatione huius sacrificq cu sanctis qui hoc sacrificio medio s

Iute cosecuti sunt,qm ipsum est viaticu ad vita aeterna pduces, & memoria veneratesJ sanctorii videlicet.S per venerada est sanctoru memoria, ut nos fragiles Scmortales mereamur ipsoru meritis & pcibus adiuuari quatenus ad deu plenἡ glorificadu eoru societati coisiungamur. f In primis glorioset semperip virginis Q riae genitricis dei &dni nostri Iesu Christi.J Recthinprimis memoria beatissimae Mariet virginis gloriosae

virginis theotice agitur,no tantu na sanctorii sanctis.

sma pcellus gratia & gloria,nedu sanctos,sed etia angelicos spus uniuersos. Nec modo in primis:ua tutita sinu nostrae calamitatis est asilii & miae sin' generalis, sed ideo pricipaliter in primis ei' memoria in hoc saerificio veneramur,qa singularis hui'sacrificii ministra isiit& liberalissima dispes atrix. Seqtur fsedia beatorsi apostolo Jpost memoria beatissimae virgin is subdit:

memoria beatorn apostoloria. Et digne ac merito m psi tradiderut nobis ritu & sorma offeredi hoc Lacrifi- civ.Se tur f& martyru tuoru .J Horum memoria rite Mgit,qa P semel oblata hostia,semetipsos ob tulerite .

594쪽

admodii & apostoli testes fuerunt nostrae fidei. Expriis mutur asit n. apostoloru nota cu addissPetri Jqui fuit summus ac caput apostoloru, cui claues regni caelorucollatet sunt. PauliJ q no ab hoibus,nessi p holem eleisae est,sed p mrm numero & gradui ap osto loru additus ut esset vas electiois. AndreaeJhic prim' apostolore voca ,etiagermanu fuit Petru Christo adduxit. IacobiJ.s maioris ex vocatione ad apostolatii. Hic primus marVrtur Christo sustinuit.fIoanisJdilecti drii. q in cena supra pectus diti recubuit.Cui & Chrs virgiis ne matre in cruce Virgini comedauit. ThomaeJa clauoru locis digitos inseres,ac Mico lateri manus credidit,& omne dubitationis vulnus a nobis & infidelitatis amputauit. IacobiJLminoris,u Christo simili. mus in corporis figuratione, necno& religionis imitatione frater dni appellari meruit. PhilippiJa specialiter de patris &niij inseparabili deitate instructus est. Barinolo meiJq solus nusse dicitur nobilis & philosopli' inter apostolos. MatthetiJude thetonario vocatus 1 Christo expublicano factus est apostolus et euangelista. SimonisJqui frater erat Iacobi minorisset Thad Jqui tertius frater Iacobi minoris et Simois nis suit. His duodecim apostolis addita sunt nomina duodecim gloriosorum martyrii.s.fLiniJqui suit primus papa post beatu PetrusCletiJqui Lino in papatu successit. ClemetisJqui post transitu Cleti in papam . est electus. ΓSixtiJ papae et martyris, qui in miliarsi solennijs hymnu angelicu Sanetias, Sanctus, Sanctus,cuagnus dei costituit decatari. CornelijJpapae et marty'ris. CyprianiJ episcopi Carthaginen. In cui' corde intestimoniti fidei figura crucis in specie auri fuisse diciatur depicta. LaurethJecclesiet Romanet Archidiaconi et martyris,qui theetauros ecclesiae dedit pauperibus. CrisogoniJmartyris.Joannis et PauliJquos eadem fides et passio vere fecit essegermanos. Cosmet et Damiandistatrii et martyru et oim mctorii tuorumJ inmmuni, quoru nota nota,et Vitadae prolixitatis causa

omittuntur lavoru sanctoru ίmςritisJ. i. operatio ma

595쪽

meritoriarii intuitu, in hac mortali aerumnosa lavita perfectarum pcibusq;Jsuoru pioru desideri oru P no- his tibi oblatis nuc in gloria cocedasJ& misericorditer largiaris fui in Oibus crededis, appetendis, vitandis, intelligedis,& agendissprotectionis tuet lac de sen- sonis muniamur auxilio)cotra oes inimicorii visibis Ilii et inuisibiliu machinationes. Pereunde Christum

diim nostrii. Hanc igitur oblatione seruitutis nostraeauius persectione tota nostra ordinata est

seruitus, hoc pro clero dicitur sed et cunei familiae tuaeJ.s. sub crucis vexillo ac militiae christianae militantis. Hoc pro laico populo adiunctu est. Qui sicut di Etu est, voto cocurrit ad hac oblatione, pro quato Lacerdos personam totius ecclesiae, cuius ipsi partes et mebra sunt, gerit squaesumus dite ut placatusJ.s.seruitute cleri et voto totius populi: vel splacatusJmeritis beatissimae virginis Mariae et sanctoruapostoloru et martyrii saccipiasJ .i. accepta habeas pro o Ibus spro quibus tibi offertur die'; nostros in tua paceJua illa sola secura est disponasJ tuae solius sapientiae est mala futura puidere ait ab aeterna danatione nos eripiJ. Liubeas per eum qui pro nobis temporali morte danatus est et in electora tuorum iubeas gregenumerariJper eum.Cqui pro nobis deputatus est cum iniquis. Per Christudfim nostru . Qua oblationemJ.c

seruitutis nostrae et cuctae familiae tuae.i. terrena m

teria ad corpus fili3 tui destinata tu deus pater clemeistissime quaesum'Jfacere digneris fin oibus .i.ς oibus gradibus cleri et populi nullu ab oratione excipientes s benedictaJ ut per ipsam spiritualis bonorii multiplicatione benedicamur fascriptaJut per ipsam miscietati angelorum ascribamur fratamJcofirmatione, ut ipsa usi ad comminationε saeculoru in psectu salutis perfruamur frationabitri ut per ipsam uti suffieiente,in fine rationalis creaturqdeducamur accepi

bilem*J ut per ipsam deo placidi efficiamur facere dignerisJo paterclemetissime fui nobisJ.i.ad nostra utilitatem et salute ex substatqs tibi oblatis. Substana thsa.

596쪽

tijs. panis , vini fiat corpus & sanguisJ pertrassub

stantiatione. s. horum in sanguinem,& corpus tua infinitate virtute Sc potentia , quia illa sola efficiente.

id fieri potest. Corpus dico & Languis dilectissimi filij tui domini dei nostri Iesu Christi)saluatoris &mediatoris nostri . QuiJ . s. dilectissimus filius tuus dias noster Iesus Christus spridieJ u. pcedenti die qua

patereturi pro nostra salute. In his verbis tangitur institutionis huius sacramenti teptis accepitJL. Christusspane in sanctasJa. sanctificates fac venerabiles maiessuasIpropter unita inanibus deitate & eleuatis i. sura sum leuatis ocul isJ.s. metis &corporis sad te deuJei' secundu humanitate patrem suuJ secundu diuinitate somnipotentri per deitatis infinitate stibiJ patri omnipoteti&clemetissimo gratias agensJ de tanto dono,de tam excelleti gratia, de tam efficaci cibo, acr mento dignissimo & mysterio ta liando, vel gratias egit no pro se, sed nobis a. pro nostra reparatione& sallite o Imper hoc sacramen tu fatura: qa percium istius sacrameti augetur gratia,quq est causa salutis,uel

gratias egit doces nos qualiter oportetnos hoc myosterili perficere, ostendens per hoc Θ in sumptione&ante sumptione huius sacrametipexigitur deuotio,&oratio,ac metis in deueleuatio. Benedixit,fregit spe. cies.s sacrametales dedit discipulissuis, dicens: Accipite & maducate ex hoc oesJcu veneratione p chari tate&spiritualiter ut aiae alimen tu hoc est enim corpus meu.JIn his verbis comit tota forma & tota viristus cosecrationis. Simili modo postqua carnatu es J

Christo & a postolis accipiesJ.LChristus & huc pretinclaru calice in sanctas ac venerabiles manus suas. IteI.uitem tibiJ.Lpatri gratias agensJ de humani genseris redeptione per sanguinῆsuit in proximo fieda benedixitJconsecrando&vinum in suumsanguine traia

substantiando dedit discipulis suis,dicqns: Accipit iin officiu consecrandi & dispensandi f& bibi teJad cet-lestis desiderij augmetum sex eoJ.s.calice seu sanguine.

Loes . Hic est enim calix languinis meiJ hic.ssieritia.

597쪽

fine costerationis noui & aeterni testamenti quia iii sanguitie colirmauit oes testatas omissiones smysterium, .secretii fidei .QuiJ.Lsanguis pro vobis) di cipulis meis & pro multisJ.Lpraedestinatis feffunde- tur in remissione peccatoruJ tanqredeptionis nostrorycium. Haec quotiescunt seceritisJ.i.consecraueritis siue obtuleritis,haec.scorpus & sanguine fili mei me- moriam facietis.J Haec quidem una causa fuit institutionis sacramenti huius in ecclesia militate,ut ipsum esset signu memoriale & representa iuvistius initimi sacrificij quod Christus obtulit in cruce, in qua fastinuit morte in corpore, M sanguine fudit in irectum redemptionis nostrae. VndeJa.ex quo Christus filius tuus voluit dicit sacerdos in persona ecclesiae ad patrem ut illa in sui memoria saceremus quae ipse benignissimus in ultima cqna facere &instituere dignatus est pro sua benignitate & misericordia snos servi tuiJ .sacerdotes & presbyteri qui nostroru ordinu ministeria ad haec offerenda accepimus fsed & plebs tuaJ.i. tota communitas christiana manetaJ. i. sacratis sacramentis imbuta,& in susceptione baptismatis sanctificata:vel sanguine Christi abluta,& in Christi sponsam iugiter copulata memores Christi filij tui dui dei

nostri beatae passionis, necnon& ab inferis resurrectionis,sed & in caelos gloriosae ascensionis.JHic tria inponit memorada sancta mater ecclesia.s Christi passionem,resurrectione,& ipsius in cetium ascensionem. Quoru primu . s. passio accendit charitatem secudum Leesurrectio corroborat fide, tei lium.i. ascensio amisplificat spem fosserimusJo pater clementissime praeclaret maiestati tuaeJ.i.prae cetieris claribe tuis donisJ ia.de frugibus terrae quantum ad panem , qui conue sus est in earnem Christi fac datisi a. fructibus arborum quantum ad vinum in sanguinem Christi conversum.Non o in oblatione hic sit panis & vinii, sed quia quae offeruntur,ex pane & vino suntconsecta,rcsub speciebus panis & vini remanentibus latenti Q lidcirco offerre nos dictant det fructibus stactu & ase i

598쪽

horum hostia puramJ.i. mundam a misi te origina Iis peccati Ohostiam sanctamJ sine Rece ac terra peccati mortalis hostiam immaculatamJ sine cotagione peccati venialis: vel sic, hostia puramJquantum ad deitatem, ouae est lux purissima in qua non iunt tenebrarullae s hostia sanctamJ quo ad anima, omni gratia ,scitia,&sanctitate plenissimam hostiam immaculatamJquantum ad carnem de purissima virgine sancti spiritus operatione conceptam panem sanctumJ m se.s. quia panis est angelorum confirmans in vitam aetemnam. Hic enim est virtus vivendi aeternaliter: unde

additur, vitae aeternarJ Ioan. 6. Hic est panis verus qui de caelo descendit ut det vitam mundo. Si quis manis ducauerit ex hoc pane,vivet in aeternum f& calicem salutis perpetuaeJ in quo est potus inebrians, sanguis .cChristi perpetuae salutis causativus. Vnde ait Christus: Qui bibit sanguinem meum in me manet, & ego

in illo. fSupra quaeJ. C. dona & data tibi in hoc sacrificio oblata corpus & sanguinem Christi iiiij tui θpater elementissime propitiod id est, placabili vultu, facilitate dimissionis peccati, pro quo offertur hostia fac sereno,J id est, benigno & hilari svultu respicere dignerisJoculo amoris: quia ubi amor, ibi ocu- Ius,ut tuam sentiamus bonitatem & misericordiam, s&accenta habereJquantum ad offerentes, qui per hanc homam se acceptos fieri postulant. Non habet deus vultum admodum hominis corporalem, sed deus habere vultum per methaphoram dicitur, hoc est, omnium intuitiuam cognitionem. Et deus ultum suum serenat de super nos illuminat cum misericordiam suam super nos exhibet & declarat. Sequitur: sSicuti accepta habere dignatus esJ & accepta tibi fuerut.sicuti adverbium,similitudinε innui non aequalitatem. Multo quippe acceptius est hoc sacri

cium, quam quod obtulit Abel, quam quod obtulit Abraham, quam quod obtulit Melchisedech . Nulla enim oblatio hac potior, sed haec omnes praecellit. Dicit ergo: sicut iaccepta habere dignatus es, mu-oo n ncra

599쪽

Bera pueri tuidpueri .s obedientia Sc puritate no senis su &intellectu iusti AbelJ.Ωqui de tuis donis accepit, offerens de primogenitis & adipibus gregis suis& sa

crificiu patriarchae nostri AbrahaeJ patris. s. patrum &Patris multaru gentiu per fide, qui tibi obtulit unigenitum suum f&quodJ sacrificiu stibi obtulitJ primus

S summus sacerdos tuus MelchisedechJ rex Sale proserens panem & vinum. Ita o pater clementissime a ceptum habeas nostru sacrificium ultra hoc ο ex se tibi placet,etia gratu sit ex nobis offerentibus. Hoe est tales nos offeretes facito fide dc deuotione,quales fuerut Abel, Abraha,Melchisedech, sanctum sacrificium immaculata hostia.JSacrificium sanctu est Ppter plenitudinem gratiae & virtutum copia. Non enim dedit deus filio suo iritu ad mensura, qui in hoc sacrificio nostro continetur. Est&sacrificiu immaculatum,quoad innocetiam & peccati immunitate. Christus enim nec peccatum fecit,nec inuentus est dolus in ore eius. SupplicesJ .i. humiles nihil de nobis praesumentes, sed solum de tua insa ste rogamus omnipotens deust pater iube haec perferriJ.i .repsentari .Haec. i.corpus Scsanguine filii tui in sublime altare tuumJ.i.in coelum, non secundu realem loci translationem: quia iam ibi residet in forma gloriosa, sed secundu acceptationem gratam, inquantu tibi haec,corpus & sanguine offeriis

mus,petentes ut eorum participatione caelavi gratia

repleamur in cospectu diuinae maiestatisJ.i. supremae& altissimae diuinitatis tuaeJ quae in caelo & ecclesia triumphate singulari fulgore rutilat. Et dicitur ecclesia triumphans altare,qa ibi csitinue sacrificatur sacri licium laudis:vnde Piat. Reati qui habitant in do.tua dne in saecula saecul. lauda. tesper manus sancti angelituiJ.i.per ministerium & seruitiuangelorum.No dicitur hic,per sancti angeli tui,pro uno angelo tantu,vel pro uno angeloru choro,sed pro olbus.Oes enim cet-Iestes essentiae ut dicit b. Dionysiusὶ angeli vocantur, quorum innumera est multitudo.Milia milium ministrabant ei etc.Daniel .ves,sper manua sancti angeli

600쪽

cundu illud Ectiae q. vocabitur nome eius magni cocosit' angelus ut quotquotJde seruitute cleri vel voto populi sex hac aliaris participationeJhoc est ex sacrificij altaris comunione fsumpserimusJ&hoc sacramentaliter ut celebras,vel spiritualiter tantii ut popuIus circunstas sacro sanctu si ij tui corpusJqd operatione sp sis side purissimis sanguinibus virginis formatu,inseparabiliter modo ineifabili excellentissime diauinitati unitu est, propter quod rectissime sacro sanctu dicitur,quasi bis sanetum, explenissimae gratiae Scverbi personali unione f& sanguineJ naturale pro nobis fusum eiusde filij tui somni benedictione caelestiq

virtutus& gratiaJ sia sine horti largitione omne opus nostru est inualidum frepleamii secundu metem a te patre luminii, a quo est omne datu opti. & omne do- nuoerfectum. Concluditur. Pereunde Christudiam

nostrumJquem costituisti mediatore inter nos& pec catores miscros. Et cu hoc ΓMemeto etia dne famulo Tum famularum titarum.JEt est sensus. Cum hoc opetimus a, nos vivi caelesti benedictione & gratia reis pleamur, etia petimus dne ut memoriam habeas famuloru famularum p etc.credetes nostru sacrificiu nosolu prodesse vivis,sed & defunctis. Vnde In nocetius, orat pia mater ecclesia no solu pro vivis,sed etia pro defunctis & eos sacrae oblationis interceisioni comedat certissime credens is fanguis illepreciosus qui pro multis etasus est in remissionepeccatoria,non solum ad salutem vivetium, verumetia ad absolutionem va- Ieat mortuorum:hsc ille. Et in costio Cabilonensi siefuit statum.Visum nobis est ut in Oibus missaru sol nijs pro spiritibus defunctorum loco copetenti in ecclesia ad diam depcetur.Dicit ergo sacerdos. Memento dne famulorum famularii', tuaruJ qui tibi in obedientia mandatorii tuorum famulati sunt:quia de his qui nun et famulari voluertit, nulla est apud deu recordatio. Hic debersacerdos habere memoria specialem