장음표시 사용
11쪽
dor aciem mentis meε ita perstringit, ut neq; exitum, neq; principium orationis inuenire possim. Huc accedit, quod apud eos verba sum facturus, qui quia viderunt, dc cognouerunt eius virtutes, non probabunt ullo pacto si quam earum aut obliviscar, aut tacebo. Non tamen ob id onus mihi impositum deponam, sed quomodocunq, poter eram,& hoc antino verba faciam, non ut quicquam noui eruditissimis vestris auribus afferam, cum haec omnia
vobis notissima sitiat, sed ut lisc Ciuitas, quae huic viro charissima fuit, & ingeni js excellentibus, quale Chrysostcini sulci semper fauit hoc exequiarum genere se memorem, gratamq; aduersus tanti
viri merita prebeat. Quamuis in hac laudatione, si verum fateri volumus, ulustrissime Princeps, Uigilantissimi Antistites,prudentissimi senatores,& vos omnes nobilissimi auditores, a Deo Opt. Nax. summis prscibus postulandus esset ille spiritus, quo afflatus Chrysostomus Caluinus a prima usq; ad ingrauescentem statem ea gessit, quae posteri intelligentes potius admirari, quam imitari polient. Quid enim nos, ut homines loqui possumus de piis hominibus,qui dum uixerunt, ita csteris non humana, sed diuina pradentia, sanctitate, ac dignitate praestiterunt, ut apertissime testati. sint, se in eorum numero reponendos esse, de quibus scriptum accepimus: Ego dixi, dii estis, de filii excelsi omnes. Quod huic nostro pastori sine vi Ia dubitatione contigisse fatendum est, idq; dum
vobis ostendere conor, quaesio, obtestorq; ut me, sicut facitis, benigne, attenteq; audiatis. Nihil apud homines reperitur, quod me rito laudari possit,aut debeat preter ea,qus bona vocatur: ea vero a sapientissimis hominibus in tria genera diuisa sunt, animi, corporis, & externa, ita tamen , ut sola virtus, in qua una bona animi posita sunt, per se de sui causa Iaudetur: in aliis vero tunc homines celebrentur, ςum aut bonis artibus ea pararunt, aut deinde rite,& sapienter ipsis usi sunt. Sed nos hoc tempore in iis non immor bimur ; nam de breuitati studeinus de a riudicio illius, quem laudandum suscepimus, quemq: bonis omnibus imitandum cense. mus, discedere nolumus: is enim semper corporis 3c externa bona tanquam imbecilla, caduca, de comutabilia pro nihilo putauit: de virtute autem tam elate, tam b alte locutus est, de tantam vim eius esse duxit, latumq; eam caeteris propendere existimauit, ut crebris Critolai libram celebraret, ac plena manu hominis iudicium Iaudaret, asteres sore, ut si omnia corporis,de externa bona in alteram lancem imponerentur,ne apparerent quid animi vero bona,ide virtus in altera lance collocata terram, ac maria deprimerent.
Itaq; is quamuis in patria nobilissima Gemiliano Calabriae oppiado qua prouincia nullam serὸ in uniuersa Italia neq; temperatio-
12쪽
ri coelo, neq; fertiliori solo, & frugum, ac fructuum omnis generis feraciori,& pastionis magnitudine utiliori, neq; urbium, & oppidorum multitudine magis affluentem esse constat9 loco etiam honesto natus esset, Scres ei familiaris satis ampla esset, tamen cum diuina liberalitate maiora qusdam, & altiora spectaret, neq; patriae , neq; parentum splendoris, aut fortunarum rationem duxit, verum abiectis omnibus impedimentis , quae Dei filios ad Christum animo properantes in medio cursu remorari solent, a pueritia ad ea animu appulit,& eas artes percepit, quae illum perfectum reddere,de ad summam,& veram gloriam perducere possent. Deinde religionis desiderio,ac solitudinis studio ductus ex hominum frequentia se tollere,&humanis rebus salutem dicere voluit,a quo sanctissimo consilio parentes intemperata quadam beneuolentia reuocare ipsum conati sunt,& per aliquod tepus eius studium retardarunt, sed tandem impedire illum, quin quo Deus Optimus
Maximus duceret,ac natura impelleret, pergeret, non potuerunt:
itaq; Casinense coenobium adiit,& in Diui Benedicti sacram sam, Iiam se contulit, ut sub eius persectissima euangelica disciplina tranquilliori animo Christi seruatoris nostri vestigiis inhaereret,
di non praeceptis tantum, sed consiliis etiam, ut theologi loquuntur eius pro viribus pareret. In hac igitur praeclarissima familia Chrysostomus tot honores consecutus est, quoa e numerare difficillimum eget, verum ita consecutus est, ut non ab eo expetiti, sed ad eum communi patrum consilio delati sint. Quamuis enim ex eius animo ambitiones, & honorum omnium cupiditates euellisset seruatoris nostri gratia, tamen flagitantibus fratribus, ut in his temporum perturbationibus amicte reipublicae succurreret, nihil eis denegandum esse statuit; neq; ullum laborem subterfugere voluit, quem sciret suae familiae fratrumq; suorum rationibus, & vnia uers; Christianae reipublicae conducere debere: itaq; honores omnes,quos inuitus accepit fa integritate, prudentia, & animi magnitudine gessit, ut omnes facile perspexerint, nihil eum unquam
spectasse, nisi Christi gloriam, Benedictinae familiae honestatem,
fratrum suorum sanctitatem,ac dignitatem: neo; enim illi in omni vita res tam fuit ulla proposita, quam ut quotidie vehemetius boni omnes eum de se optime meritum esse sentirent: itaq; non fac te assirmare ausim Benedictina ne familia illi, an ille ei plus ornamenti, laudisq; attulerit. Cum enim mirificos progressus in omni studiorum, ac litterarum genere,& sacrae praesertim theologiae,
qua de re paulo post plenius agemus,fecisset, multis in locis sorentissimis Academiis doctor praefuit,& prscipue Venetiis ubi in Diui Georgij templo per multos annos euangelium,& sacras litteras
13쪽
magna eum sua laude,& omnium ordinum hominum conoersu inisterpretatus est,nam ad eum audiendum, & viri sacerdotio priditi, te optimates Veneti, & Principum, ac Regum legati, & multi alii docti viri,quorum ibi semper est magna copia ex varijs regionibus
diuersis de causis in eam urbem conuenientium cum suo magno fructu confluebant, ut eius doctrina,& cohortatione innumerabilibus hominibus in umbra mortis habitantibus lux vitae orta sit: nam cadicendi ,suadendi,docendi,ac ino uendi vis in eo erat, ut qui ipsum audirent, non solum disciplinam Christianam docerentur, verum etiam ea,quae docti fuerant, Christianis operibus comprobare cogerentur. Quare magnum iam nomen in uniuersa italia,vel Europa potius co ecutus erat,cum Paulus Tertius Pontifex Maximus. ut detestabilem animarum pestem, quae a Luthero exorta, quotidie latius serpebat, depelleret,& Romanae Ecclesiae ornamenta sua redderet,eiusque auctoritatem conseruaret, generale concilium Episcoporum, Antistitum, Praesulumque omnium, ad quos ea cura pertineret,ex omnibus orbis partibus,quae Pontifici parerent,Tridentum conuocauit: itaque cum res,ac tempus posceret, ut Benedictina familia ill huc aliquot patres honore, vitae sanctitate,& doctrinae gloria insignes mitteret statim oculi omnium in Chrysostomum coiecti sunt, , quamuis nondum ad eam statem peruenisset, in qua soIiti sunt in ea familia ad Abbatis gradum efferri, tamen ut ad illud munus obeundum aptior redderetur,liabitis patrum comitiis A bas omnibus suffragijs,& summo omnium consensu creatus est,que sane dignitatis gradum Chrysostomus nunquam optaui ed Ecclesiae laborantis iuuandae studio incensus libenter accepit, & totius familis nomine Tridentum cum duobus aliis Abbatibus Isidoro Clario, qui aliquot post annis Fulginatum Episcopus factus est, & Luciano,qui deinde nobilissimo, fle omnium Benedictinet reip maximo Mantuano collegio praefuit, missus fuit:atque hi tres potissima delecti fuerunt, quia unusqui', illorum & Hebraicam & Grecam, N Latinam linguam optime cylebat,& in unaquaque earum lcribere ac loqui poterat. Quid ego hic vobis narrem ea, quae Chrysostomus ibi tua sit,&gessitequid explicem, quae illius fuerit & priuatim cinia collegis & amicis,& palam in Episcoporum .dc praelatum conuentu
oratio/cum Ecclesiae Romanae statum malevolantissimis haereticorum obi rectationibus, de acerrimis calumniis expositum deploraret, cum uniuersum Pontificum di sacerdotum ordinem ab iisdem maledico dente carpi ,& verborum contumelijs lacerari ostende, rei ac Petri nauicula multo maioribus, de turbulentioribus in diestem pestatibus quatiendam demonstraret, nisi Ecclesiastica disciplitia iam aliqua ex parte collapsa rest itueretur,nisi deprauati quorun
14쪽
dam clericorum mores emendarentur,nisi modus auaritiae illorum qui plura sacerdotia possidebant, & ambitioni, aut inertis illorum Pastorum,qui gregem alijs commendantes,ipsi ab eo aberant, constitueretur, de omnes ad oves suas pascendas, & populos in officio
continendos ire compellerentur,& cstera etiam corrigerentur,aut potius tollerentur, quae leues homines, & inconstantes offendebat, quaeque ipsis r 'alitiosi veteratores,atque hominum peltes obiiciebant, quorumque speciem opponentes sucum facie bant, & a vero Dei cultu quamuis immerito cos abducebant, & ut Obedientiam abiicientes a lancta Romana Ecclesia, cui lege naturs & religionis subiecti erant,deficerent,efficiebant. Nimis longa lumeretur Orati ,si omnia: quae ab eo cogi tata,relata, disputata,& pcrfecta sunt, recensere vellem. Hoc tantum dicam,quod apertissim ameli, Sc manifestissimum, ita legessiste inconcilio Chrysostomum, ut omnes,
qui ibi adfuerunt,prsclarum iudicii sui testi inonium ipsi dederint, ut dicerent ei neque in consilijs de Christiana rep.capiundis diligeriam, neque in periculis ab ea propulsandis animum. neque in sententia simpliciter referenda fide meque in hominum a Catholico,&vero cultu abhorrentium voluntatibus pro recta religione laeden dis libertatem , neque in salsis haereticorum opinionibus refutandis doctrinam, ne ue in eorum sententiis infirmandis ac diluendis vim,neque in perierendo labore industriam,neque in Catholicorucommodis augendis gratam animi beneuolentiam defuisse. Dum igitur ibi Chrysostomus degeret, & in rep.Christiana ornanda o
cupatus omnes suos neruos ad eam rem intenderet, ut malitia exae lusa,fraude repulsa,& omni errore sublato vanatas,& mendacium veritati cederent, vos Illustrissime Princeps, & patres amplissimi, ad quos multorum hominum sermone, ac voce fama constans,& il lustris de illius virtutibus peruenerat, amplissimo sena tus decreto certum hominem in Italiam misistis, & magnis precibus ipsum aduocastis, ut huc aduectus fere labentem Melitensem societatim D. Benedicto dicatam, caeterasque, qus ab illa pendc nt,s ustineret, &constitueret,sc nequis scrupulus rediaret, qui eum tenere,ac rem O-- rari posset,aut deberet, Paulum Iercium Potificem Maximum exorastis,ut ei hoc interposita auctoritate sua permittc rc i, ta ea de causa Pontificias litteras,quibus summa illi Potestas corrigendς S co si tuendae ad Benedicti normam eius societatis deferebatur,abstulinis, & a 'Benedictinis etiam patribus, ut idem illi concederent. pre. cibus petiistis,& non sine difficultate impetrastis; reemni illi patiebantur; ut scriptis ad vos litteris testati sunt cum a sua familiara
quam cor a reliquo corvo r auelli. sed Chrysostomus, ut honesta retenti nihil unquam vi negate solitus erat, & maximo studio rei Chri-
15쪽
Christianς iuuandae,& Benedictinae familis augendae, & amplificandae tenebatur, cum videret se posse & Pontificis, & patrum voluntate vobis obsequi,alacritcr precibus vestris cessit,& suscepta prouincia ita eam consilio,& ratione administrauit, ut ex ea multun laudis rebus luis accesserit: nam quos labores exceperit, quos sudores diurnos, nocturn Sque impenderit,dii licite eis et mete .nse dum oratione consequi. Vcrum omnia ex eventu patent, tantum enim diligentia,& industria pro secit, ut cito illa societas ta num cro hominam, Ne kr inuem diiuna cruditione aucta sit, itaque neminem operis. quod ibi factum est,poenitere potest. Q uare vos patres amplissimi cum multis post annis i udo uicus Becca tellus Archiepiscopus vester senex optimus, ct omni honore dignissimus ,& eruditione, prob: tate,& usu magno rep. Christianae probatissinius ab illustri iasimo, de sapient simo Principe Cosmo Medice Magno , truriae Duce vocatus esset, neque amplius huic Ecclesiae inseruire posset, Archiepiscopatum ad Chrysostomum detulistis, se ipsi denique de eius potestati,vel bonitati potius religionem, res dii linas. cerimoniasq; sacras,& omnia, quae ad verum Dei cultum pertinerent, inter possita Pij Quarti Pontilicis Maximi auctoritate, commisistis, & ut sacra omnia in eius ditione esῆent voluistis. Atqui cum in or patissima, dehonestissima Ciuitate dignus fuerit iudicatus amplissimo praemio, & quidem a viris optimis, ac prudentissimis, quibus amplius opus est argumentis ad indicand2m eius prestantiam, & in omni genere virtutis excellentiam ρ sed res etiam quas ea dignitate ornatus ge sit. immortali laude dignae sunt: nam eu ciuitati, ac sponsae utiles &hone iis N populis, ac fili;s commodς,α summo Pontifici,& uniuer
is Ecclesiae grais. probatique fuerunt. Nam Pius Quartus summus Pontifex,& univcrsi in e ardialium collegit m cognata vest rorum postulatorum squitate non solum honestiis ma, preces vestras audiuit, ipsumque Arch. episcopum designauit;:ed cum eodcm tempore t at harensibus etiana Episcopum mittere opus ellet,cumque Paulus Bietantius squem ego pro eximia sua virtute, ac probitate honoris causa nomino9a plerisqtie leposceretur,& expeteretur, malevoli quidam insur exerunt, di non paucas criminationes, vel calumnias potius in eum contulerunt, ut ipsum ab eo honore repellerent.
Itaque quamuis ea prouincia ad Dioecesim hanc Rhacusinam non pertineat, Chrysostomo lainen Archiepiscopo iam designato, sed nondum inaugurato, atque inuncto mandatum est, ut diligenter omnia perscrutaretur, & inuettigaret , di ad summum Pontificem maxime aperta,& manifesta referret. is vero Calliarum profectus,& iniquorum calumniis cognitis Paulum omni crini ne liberauit,
di Pius Pontifex sanctissimi huius senis tabulis, di litteris adductus' ci B i statim
16쪽
statim Paulum Bizantium Episeoirum Catharensem renunciauit. Atque is eo munere susccpto ita se icni per gessit, ut tandem illi,qui honori inuiderunt suo,tainen eos univcrios, qui Ipsum delegerunt, plurimum vidiise confessi sint,&nunc cius taloecesis populi ea de causa sibi beatissimi esse videantur, & maximas gratias Chrysostomo agant, di habeant, quod eius opera pastorem nacti sint quem nosicut apud se natum,& Roma millum, sed quasi de cεlo delapsum i tuentur: sed ut ad Chrysostomum reuertamur in eo munere, di in uniuersa Archiepiscopatus administratione maxime perspecta est eius virtus, & explicati mores: Verum est enim illud Biantis. Magistratus virum ostendit. Nihil enim unquam ambitiose egit, nihil, ut gratiam captaret, tractauit, nunquam honestas petitiones reiecit, aut aditum ad se cuiquam obstruxit. l n iure dicendo cum sciret summum ius esse summam iniuriam,omnia semper ad facilitatem, equitatemque reserebat, litium actiones:& omnium controuersias te dare,ac tollere conabatur,quod si obstinatos litigantium animos videret, ut ad concordiam adduci posse diffideret, quam primum quid iura,quid sacri canones poscerent accuratissime circunspiciens, statuebat,decernebat,ac iudicabat,& cogitans non solum potestatem datam,sed etiam fidem habitam esse, ne trasuersum quidem,ut a tutdigitum a priscripto legis discedebat. Qua in re ita seueritatem comitati miscuit,ut in plurimorum controuersijs dijudicandis ab omnibus diligeretur,consequereturque ut eos ipsos, quos cotra statueret,aequos, placatosque dimitteret: itaque & si gratiae causa nihil faceret, omnia tamen grata essent, quae faceret,cumque natura esset lenitate dulcis,voluntatem etiam, di studium ad eam adiunxit, ut qui
scitet D. Paulum pluribus in locis Episcopis omnibus id praecepisse, ut in spiritu lenitatis populos instruerent: itaque non parum ea ratione profecit, nam prohibendo a delictis magis,quam vindicando populum in officio continebat, & pudore magis,quam malo coercebat. Quibus ille rebus fortasse quibusdam nimis lenis videri po-
tuisset, niti ea lenitas optimE, cum Opus erat,seueritatem tutata eia' set. Verum in hoc sanὰ munere non facile dixerim diligentia ne, ani innocentia,vel integritas potius maior in Chrysostomo fuerit:omnes certe has virtutes praeititit, neque unquam in illo negocio a vera iustitia ne latum quidem unguem disce sit: itaque nemini unquanocuit, de semper communi utilitati seruiuit, di magna commoda huic ciuitati,di uniuersae ditioni attulit. Non enim ei in deliberando consilium,non in beneficio benignitas, non in erudiendo d octrina non in monendo affabilitas, non in obiurgando iucunditas, de grauitas deerat, sed duntaxat in supplicio crudelitas:cum enim ali
quid dubij accidcbat,apparobat sapientissimus , cum Primium dia
17쪽
gnis tribuendum liberalissimus,cum ignari docedi erudit simus,
cum errantes corrigendi iucundissimus, Sc graui Rimus:at cum animaduerrendum clementissimus. in optandis autem,& deligendis
ijs,qui sacris ab eo initiarentur,quos Ecclesijs praeficeret, quos ad Dei aras perduceret,quos sacrorum haberet participes, atque administros diligentissimus suit: cum enim bonos lacerdotes Christianae stabilitatis, ac felicitatis firmamentum esse putaret. in ijsque proram,& puppim nostri tranquillitatis, & Petri nauiculae consiliere iudicaret,eos indignos tanto honore ducebat, qui caeteris no praestarent,qui caste, di pure non viverent, qui salutari doctrinae nostuderent . qui ab omni labe non abhorrerent, di denique qui tota mente,toto animo,toto corde mundi, & incorrupti non essent: sed quam merito haec omnia facta sint, melius perspiciemus,si animi bona quae in eo fuerunt,explicuerimus. Nemo vestrum est quin sciat ciuilem hanc vitam, quae in actionibus, in quibus virtutis laudem consistere doctissum viri tradiderunt,posita est, honestate tantum cotinere. Vita naq; hominu nullo pacto permanere pot,nec sine prudentia, quae multaru bonaru reru modu continet, nec sine iustitia, quae facit, ut du cuique suu tribuitur, homines quiete vivant,nec sine fortitudine, cuius Ope tecti contra ola pericula tuti suus, nec sine te peralia,qua veluti firinissimo quodam iraeno coercemur,ne ad luxuriam, ad otium, caeterasque innonestas voluptates delabamur. sed qui nam ex his virtutibus Chry sostomo defuit ζ aut quae potius nota maxima fuit,& firmas in eo radices egit' Placet mihi,ut a prudelia initium ducamus, qua una omnes alii virtutes regi videntur. Duobus modis in homine prudentia spectari potest, quatenus natura tribuitur, re quatenus multarum rerum usu, & experientia paratur,cuius officium est scire se ipsum, & omnia sua rationis auxilio ad bonum finem dirigere: qus quidem omnibus aliis virtutibus facem praefert,ac lumen ostendit, ut quique officium suum cognoscat,cognitumque exequatur. Quod ad primam prudentiae partem attinet,quam large natura ipsum ornauit,facile perspicere poterimus,si consideremus quam bene semper se gesserit, quam recte adolescentiam instituerit, quam discendi studiosus fuerit: magnum enim & illustre ingenium in ipso elucebat, quo quidem subtiliter
- omnia praeuidebat,ec ad excogitandum, explicandumque celer admodum & acutus erat,ad efficiendum vero accerrimus. In altera vero, qui praecipue comparatur institutis multarum urbium.& moribus diuersorum populorum hominumque cognoscendis, quis ei comparari poterit ἰ qui praeter quam quod multo, annos in primariis Italis urbibus,ta precipue Venetijs vixerat,di in totius fere orbia theatro cum mattia rariarum natiouum homiaibas, qui eo va-
18쪽
riis de causis accedunt,consuetudinem habuerat, omnem Italiam,di totam sere Europam peragrarat,& cum omnibus omnium generum hominibus versatus est, ac mores hominum, gentium ritu S, POpulorum leges didicerat, Se res omnes tam antiquitus, quam nostra memoria gestaScognouerat. Multi S ptaeterea, & maximis negocijs non interfuerat solum Ad etiam praefuerat, multa audierar, Plurima viderat, ac memoria tam firma ornatus erat, ut nihil obliuisci
posse videretur, satisque ei esset semel quippiam legille,aut audiisse:
itaque collectis in unum multorum saeculorum rebus,& carum eueris explorari S ex praesent ibus,ac prsteritis sutura coniectabat, Omniaque recte ratiocinabatur,& ex ratiocinatione bene iudicabat, bc ex iudicio optime explicabat consiliumque capicbat, & veram via
inibat.Atqui homines,qui hoc ordine progrediuntur,aegre labi aut cadere pollunt, neque ruisu S falli, aut pro di. Nihil igitur tam arduuerat,ac difficile, nullus euentus tam lubitus, ac repentinus, quem consilio prudentiaque mirabili non celeritur,ac recte expi icaret,&in quo non potiora deligeret,deterioraque caueret. Sc d quid de ius ilia dicam quae est omnium domina, & regina virtutum .e X qua una boni viri appellantur,qus est fundamentum perpetus commendationis, S fanas, sine qua nihil potest csse laudabile, in qua virtuti S, splendor est maximus quae bona mortalibus a Deo data recte distri ibuit, sine qua nec domuS,nec Ciuitas ulla gubernari potest, iramo sine qua humana societas ne punctum quidem temporis seruari quiret, & a qua tanquam a perenni fonte omnia bona manant, & quae ma Omnes alias virtutes complectitur,& cuius splendor tantus est,
ut Graecus ille dixit, ut neque Hesperus, neque Lucifer ita splendidus,atque admirabilis sit, di qua denique omnia tum humana, tum diuina, rectὰ administrantur,& qua, si fieri posset jublata, neque coelum quidem ipsum, neque beatorum sedes diutius permanere pota sent. Pudet me in ea non posse vobis ea verbis efferre, quae animo coperam Ad ubi res extant,3c eminent, non opus est multis verbis; nam iudicium certum, quod vos Illustrissime Princeps ,& patres
amplissimi,qui in hominibus deligendis diligentissimi semper .&prudentissimi suistis. de ipso iamdiu fecistis, neq; mea, ncque ullius
oratione eget: cum enim cognouissetis praeclaras omnes virtutes,&hanc prscipue maximam, de perfectissitinam in Chrysostomoelle, ultro ipsum aduocastis, de ad eum exorandum, & accersendum, Nadducendum Tridentum usque ad concilium misistis, ut ad vos accedens sacrae Melitensi societati Abbas,& inagister praeesset, Nomnia ad eam pertinentiam nutu,&arbitrio suo gubernaret, ac regerem cumque id impetrastis maxima omnes laetitia affecti suistis. At
que is ita munus illud administrauit,ua familiam sibi creditam, fra
19쪽
tresque sibi commissos instituit, tam probe religioseque omnia negocia ad eam curam spectantia transegit, ut nihil amplius ne optari quidem posset. Quare vos eius bonitate,ac summa virtute in eo munere obeundo penitus perspecta eum honorem, ac magistratum ad ipsum detulistis qui supremus, dc maximus omninm in hae vestra ciu itate, ac ditione est, & denique sacerdotum Principem & Corypheum etsi inuitum ac renuentem constituendum curastis,eumque dignum,qui Ludovico Beccatello succederet, cuique ille altissimuhunc dignitatis gradum de manu ,ut aiunt,in manum traderet, iudicastis. Erat pori o Chry sostomus totus ex fissis, quae fundamentum iustitiae duc itur,dc veritate factus,& eas dotes, quas a natura habebat etiam studio, atq; artificio quodam virtutis condiuerat, ut omnes, qui ipsum nouerant, nragis crederent eius verbis, quam aliorupactis, aut sacramentis. Tanta, amna praeclara res est tum in alijs ire μα omnibus tum in lacerdote prςl ertim,ac Pontifice fidem, religioneque colere, ac seruare. Quod vero ad fortitudinem spectat, quam tertio loco tractandam mihi proposui; erat in omnisus rebus magna equitate, ut & aduersas,& secundas res moderate,& eodem vultu serret, neque in ipso ulla mentis mutatio fieret,atque omnes humanos casias vit tute inferiores putaret,& omnia sua in se posita esse duceret atque in periculis magno robore septus, & in rebus arduis insigni tolerantia prsditus erat: itaque nulla unquam incommoda, nubios labores fugit,ubi se rei hristianae profuturii speraret. Quare nunquam senectutis, aut corporis imbecillitatem opposuit , quominus ad se delatum munus sulciperet, atque illud optime administraret:existimabat enim priuato incommodo nunquam debere costantes & pios viros a publicis muneribus abduci neque ullo casu posse illis contingere, ut ulla intermissio fieret officij: itaque cum vos ad eum Archiepiscopatum detulistis , quamuis altissimum illugradum solicitudinis ac molestiae plenum cognosceret,& naturarcinstitutione viis ab omni ambitione abhorreret, tamen ut vobis Obsequeretur,&ei obediret,qui dixit. Qui vult venire post me,abneget sciliet ipsum,& tollat crucem suam, & sequatur me; hilaritandeanimo aecepit, v si se onus Aetna grauius subire cognosceret. Lur-hidos vero anim i motus ita compresserat , ut nulla re vehementius perturbaretur. Quis unquam audiuit ei irato verbum ullum reprehensione dignum excidiste cui unquam conuiciatus estὰ cui ab eo, potestas rion data indicend in causam sua explicandi quoties vellet,& quam diu vellet/pericula vero oninia, qtis sibi impenderent non sorti solum edelato ei lanianii excepit. Dixi de pnidentia, d de iusti ia,dix de fortitudine edit a dixi .vidum plurima incipio,pauca explicem, cic nihil abiblaam. bed vos mihi ignoscetis, pa
20쪽
tres pristantissimi,& argumenti magnitudini,ac temporis breu Itati tribuetis;quae tanta fuit,ut ne cositare quidem, ne dum digerere, di memoris mandare,quae dicenda erant, possem. Restat ut de temperantia dicam qua quidem virtute prudentiam maxime conseruari asseruit Aristoteles. Hac igitur cumulatus fuit sanctissimus hic pater. Fuit enim adolescens,suit iuuenis & in locis celeberrimis, ubi illecebrarum & voluptatum omnium copia erat, vixit. Sed quis v quam audiuit Chrysostcmum, turpiter quicquam fecisse,aut dixin se quid quod ita mentem a sensibus reuocarat, ut non solum non aggrederetur quicquam.quod ad voluptates corporis pertineret, sed nec etiam desiderarer,aut animo pertractaret. l ta enim cupiditates cmnes domitas habebat, di ita in eo ratio affectibus dominabatur, di appetitus regebat, ut quicquid non emnes numeros honestatis haberet, statim refugeret. l n victu deindeinc vestitu,& omni cultus genere quam parcus esset, omnes nostis: neque enim egregiis vestibus, nec pretiosis vasis, neque profusis epulis delectabatur; sed
naturam optimam ducem sequutus, paruoque contentus, omnibus in rebus simplex,& sincerus erat,&superuacuum omne fugiebat.
Nulla alia de temperantia dici pos ent, quae breuitati seruiens omitto. illud tamen vere: affirmare possum hrysostomum nihil unquacogitasse,aut fecisse,nisi prudentia vce, iustitia adiutrice. fortitudine comite,temperantia moderatrice. Singulari praeterea humanitate aduersus mnes, atque cic mentia ornatus erat, Ze res humanas penitus despiciebat. Erat in eo etiam quaedam naturalis grauitas,ut
nullo animi affectu a veritate discedere posset: religionis sudiosissimus semper suit: paci & omnium ordinum concordis maxime studuit, tenebrarum opera abiecit,& indutus est arma lucis,& fidei clypeo sub nixus,& virtutis magnis subsidijs sultus,& innocentis prisidio tanquam aheneo muro munitus, & vitae sanctitate undiqae tectus,& veritatis viribus fretus malevolorum calumnias semper neglexit: ni que enim eum sugiebat iniquorum ineptias non posse bonorum luci quicquam caliginis offundere aut virtute partam existimationem ulla ex parte ostendere: nam sciebat eo semper transire infamiam. ibique hqrere,ubi maleficia consisterenti ab ijs vero cito omnem inuidiam discedere, ad quos nunquam culpa accessisset: neque unquam putauit constantem & pium hominem quicquam praeter culpam prςstare debere: itaque ab omni parte securus prouerbium illud saepissime usurpabat. Conscientia mille testes. Et profe-cio dissicilius suisset Chi ysostomum a recto, am solem a suo cursu auertere. Omitto eius modestiam, di mansuetudinem,quas eius virtutes magis admirari,quam laudare possum. Omitto liberal itatem, caeterasque eius dotes , quae vobis omnibus no .ac I robatet