Sylua. Frutetum. Collis

11쪽

Aegyptia myrobalanus, pinguior, crassiori cortice rubet, & quamuis in palustrib8 exiliat,

breuior tamen sicciori est. Antiquitas hoc genere myrobalanorum talenta sitit, de quibus sic inquit Actuarius au. thor graecus. Fructus ait ij nobiles plarrisque ad nos ex Aegypto,briam deportantur:callo corpora sompactili, osse intus lignoso:quorunonullos vocant flauos,alior cepulos,quidam magnos malunt appellare,alios nigros:is communi omniu sermones myrobalani nose vesniundiquod nome viij is nostru in uersum, ac corruptii vpcat myrabolani des msabolans. Posteritas atq; adeo aetas nostra myrobalas norum genera sic distinxit. Myrobalanos luteas vocat,qus ex herbaceo colore, flavescunt: sipissae quidem eae,ponderosis,exili nucleo, te crassa. Myrobalanos alias a colore carruleo Indas

vulgus appellavit,qus Gnt solida ,sine nucleis, olivae forma: eae autem nigrae a quibusdam,&a 2centiore Graecia Damasoniae nominatur. Myrobalani quas vulgus cepulas vocat, cteris ampliores sunt,grauioresque,carnosae,3c ex fusco russescenteS.

robalani empeliticae, siue emblica appetilacie,sunt cute ossibus tarente, lapilloru pene

Diira,angusta, lore in cinerem languente.

Myrobalani boleteticae dictae, eadem quasim a spectaturva empeliricr,no adnumera

12쪽

SYLVA. Ttur tamen cum ijs ,sed seorsim positae sent. Haec in studioBrum gratiam breuiter perastrinximus et ne quid eoru quae cognitu dignissima erant quanquam fortassis altiora, q ut adolescentulis nostris proponi debeant in paulo negligentius praetermisisse videremur.Venias

mus ad gallas & pitulas.

AMENTA.

Gallae quae a graecis κηκίδες vocantur,a nos stris vulgo noix de galle minus comunem hasbent significationem q pitulae. Sunt enim arborum latum glandiferarum: pitulae etiam alias rum,ati adeo fruticum e queadmodum mox inrerpretabimur . Itaque omnes arboreS quae glande ferunt,gallam etia producu qua inter fruti' Dioscorides ausus est connumerare.

Est autem galla, pitula, inaequali superficie, leuis, salebrosa,praeter legitimum fructum in glandiferis arboribus proueniens: praesertim Mariij exitu, vel sele de geminis exeunterat id noctu praesertim, crestit uno die,& si oc cupetur aestu cinquit Theophrastus j protinuo arescit, neq; ad iustum modum grandescit,ut

nuclei fabae magnitudinem non excedat: praester resinaceam tamen,quae & nigra dicitur,de qua mox agemus. 'u- i

Multiplices sunt gallarum disserentiae, aliar

13쪽

enim selidae sunt,aliae perforatae, quaedam nisgrae,qusda cadidae,aliae maiores,aliae minores. Harum aure usus est vulgo in omnis generis atramenti confectione, siue id sutorium siue scriptorium siue impressorium fuerit.

Galla solida, quae & omphacitis Dioscoridi

appellatur, parua est,nodosa, pondere valens, nullo foramine peruia.

Galla perforata, leuis est admodum, & pla,na,hoc est nullis nodis glabra. Gallas eas quae fungota 3c flauete gradescut, a rusticis vocari onocicidas prodidit Galenus, quasi asininas, qubd ignavae sint, & omnium

minus esticaces.

Galla quae candida est, corijs perficiedis uti, lix:ea est quae uno die crescit,aresciti protin' feruenti aestu, nec iustam implet magnitudi, nem,sed intra fabae capacitatem subsistit. Galla nigra,ea est,quae Sc resinosa & resina, cea dicitur:diutius viret,crescit interdum ad mali magnitudine. Ea tingendis corijs aptissi,ma est,flagrat sine oleo,& si cauernulis transluceat, minus bona iudicatur. P I L v L AE,& gallas,& quas graeci cachryas vocat nonulli amenta. α interdu etia panicus las,coprehedunt. Sunis peculiaria qusda paraturietis arboris indicia, quae nec fruetii nec florem proprie dixeris .eresciit potissimu hyeme, vere aute dehiscunt in nauescctes squamuIas, di prodeunte folio caducae, pereunt:cuiusmos

14쪽

di vides in abiere: pitulam enim fert, quae nu'cim cotine qui hueme quide crescit,vere apestilapitula tota cadit,cii folia coeperui crescere. Varij aute generis sunt pilulae in glandiferis arboribus. Sunt enim quaeda nucibus haud absimiles,intus habentes flocculos molles duceranarum luminibus aptos,qui & probe,gallae nisgrae modo florent: graeci huiusmodi pilaeam pylon vocant. Est & alia in capillo comigera piluta: Verno tempore melligenum succum tum gustu tum etiam tactu praebens. Gignunt & alae ramorum quercus,pilulas sine pediculo sessiles, parte tacaua adhaerentes, versicolores,quae prominentes quosda umbiliacos vel candicantes, vel dispersa nigraru mascularum varietate notatos eremonstrentaneo

dijs partibus colore cocci rutilantibus: quibus apertis,putris inanitas cernitur, aliquado pua

mices.

Gignunt etia h folijs prsdictae arbores sed rariuscule conuolutas pitulas quasda,copressas, di oblogas, folioru tergo adhaerentes, aquosis int' bullis cadicates:qus muscas creant:eae dumaturescutitadei gallas occallescetes durane. Haec autem descriptioni glandiferam arbo. Tum praeposuimus,lanil necessaria quae primuintelligerentur:cu alioqui postponi ceu ipsaruarboru fructus debuisse quis' iudicauerit. Sed quia inter describendum fieri non potest,quin

15쪽

haec vocabula semper incidant: idcirco cogni, rionem glandium , gallarum & pitularum,disgnam esse duximus quae arborum glandiferadirum descriptioni praeponeretur.

Arbores glandi

Arbores glandifer,s'Plinius lib. I 6. negat

una voce comprehendi posse latino sermone, quemadmodum graeco vocabulo anstiqua voce Saron, a qua Saronianus sinus e &Saron in Arcadia nemus trans Ladonem fluauium. Sane graeci dryos vocabulo,omne lignusignificant. Unde gerandryon pro veteri Sc ambusta quacunq; arbore,quasi vetus ramale. Robor antiquis, recentioribus robur, genes rate quiddam vocabulum est Theodoro Gazar glandiferam arborum. quae quia grandes esse solent,& admodum vastae ac procerae: ideo tactum ut latini robur pro fortitudine,tum anismi,turri etiam corporis sumpserint: unde ros bur aetatis Ciceroni dictum,pro consistenti,&firma ac perfecta aetate:& robur accusationis, pro firmamento & argumento potiori. Item etiam eide robustus animus dictus,qui costan

ter, 3c infractis animi virib' quaecul pericula

perfert: sic & res robusta vetustate,& malum robustum pro inueterato eidem authori dictu, quarum omnium locutionsi exempla ex thes

16쪽

sauro linguae latinae tibi desiimes. Robur igitur nde roboreus & roburneus adiectiva quatuor glandiferarum arborum genera potissimum coplectitur. Nempe queracum,quae graecis hemeris dicitur et item robur proprie dictam, quam graeci dryon agrian vos canta aestulum, graecis platyphylIon dictam:&Cerrum , quam graeci argylopa appellant: de quibus arboribus,necesse est ut nunc agamus. VERCUS, Festo dicta,qubd id genus ar. horis graue sit ac durum, etiam in ingentem euadat amplitudinem: graecis hemeris appes, lata,quam aliqui placidam interpretantur: alii

mydion vocant:Roboris genus est,trunco neque erecto,nellaeui,nem excelse: sed caudice in orbem comoso, contorto sinuo sibi: conssurgit multis ramorum alis concaua: materiequidem robusta, sed quae fago sit infirmior: glande omnium ma xima & dulci,unde Mace. dones quae dulcem glandem producat queracum,etymodryon appellarunt,quasi dicas ve,

riquercum.

De quercus auiditate crescendi, & quemadumodum etia in planis nascatur,& in mari ruobro,deque pertinaci eius odio cum olea & ius

glade: & quo pacto p inoculatione bona pyra aliquando tulerit, visam si fronde perpetua crescere: multis item alijs huiusmodi rebus, paru mea sententia ad rem nostra facietibus, tacebimus hoc loco: & ad melioru authorum

17쪽

sentεtia lectores remittemus,breuitatis causa. A quercu derivata nam etiam haec pueros rum causa dictita sunt quernus & querneus, unde querna glans apud Virgilium, gland dectesine , & frons quernea apud Columellam, rameau de chesine: item querceus & quercicus et ut quercea corona quae ciuibus dabatur qui vicerant in bello,apud Suetonium in Caligularetia quercica dicta Seruio: febris quoq; querocera siue querquera Gellio,grauis & magna appellata. querculana item porta fuit Romae iuxta collem quercubus consitum,qus eadem viminalis dicebatur . Quercula praeterea heroba dicta,quq & trissago latinis,& Graecis echasmaedrys quasi humilis quercus,qubd folia grarat quercuum folijs similia , breuiora tamen, de la germandree.dc his similia qus tu ex dictio narijs requires. ROBUR Theophrasto drys,&drys agria dicta,quasi sylvestris quercus ilicet pro commus ni omnium gladiferarum genere sumatur: ea tamen proprie putatur esse quae dicitur cheΡne.Itali vocem ferh integram retinuere rouo-re,nam quercum vocant quercia . Nostrum autem vulgus nullum inter quercu & robur vos

cabuli discrimen facit. Robur passim in sylvis spectatur,folio latebrarum anfractibus sinuo. sissimo:glande exigua:materie durissctima.Hscautem sola, praeter fructum, gallam tum canadidam tum nigram gerit. Fere dc quaeda veluti

18쪽

mora plerum tauri caput imitatia:sed admoduraro: fert & hoc quod pilon appellant, superius in pilulis descriptu. Iam di aliud producit, es.

figiem colis repraesentans, quod quum fuerit perfectu,tauri caput etia imitatur,fructu intus nucleis olivae simili. Parit & aliam inutilem pi. Iulam cum capillo, item etiam quasdam alias versicolores,a tergo foliorum haereres,de qui, bus superiur.

Taceo hoc loco de meste,quod Hesichius noalijs magis insidere frondibus q roboreis tras didit:item de visco,quod in querneis fiodibus

nascitur omnium optimum e vulgus nostrum

vocat go de chesine,Ion poeta dryon hyphear, hoc est sudore quercus:sui enim generis planota est fruticosa sesquipedalis, lenta, semper vis

rens,grauis odoris,buxi folio, baccis exiguis, sine flor tactu sequax,semper in arborib' nasscens,praesertim quercu,robore,ilice,pyro,ma Ioch sylvestribus,& terebyntho,nullis praetersea alijs. Taceo etia agaricum,quod ipsa quers . queadmodu aliae glandiferae arbores prosmit. Est autem fungus candidus,odoratus,an tidotis efficax,in summis arboribus naicens, nocte relucens,de quo tame uberius in abiete. dicerem hic de boletis qui circa quercuu radioces nascuntur probatissimi,nouissima gulae tr.

ritament circa robora autem admodum nos

xij,sed haesivi prolixiora,ita etiam parum a re nostra aliena viderentur. Itaque ad aesculum b.ij.

19쪽

veniendum.

AEs CVLVs Graecis satyphyllos , quasi quercus latifolia dicta,quod inter glandiferas arbores folij latitudine praestet,quanq eandem non esse arbore pstulti & latifolia videatur Pli,nius annuere,cu eode in loco & aesculi Se latis solis meminerit.Est autem robore.proceritas

te & glande inferior:galla, visis quide quernae non dissimili,nisi ιγ leuior est: foliu gerit grasu carnosum,pro certi,sinuosum lateribus:au.

tumno xeddit fructum,si Virgilio credimus,&quatu corpore eminet,tantu radice in terram descedit. Atq; ut in summa dica, A estes', anadifera arbos esse creditur,cuius fructu primae aetatis homines vescerentur,& ab esca nomen traxisse volunt,quod ante cereale frugem &vssim frumenti,mortalibus lisc arbos victum subministraret. in tamen Theophrastus glansdem illi amaram tribuat, quemadmodum ii. gnum aedificijs inutilem dicit. ab aesculo aestus letum,dictum, qui locus erat siue sylva aestu, lis consita, cuius conserendi & excolendi rastionem videto apud veteres agriculturae stria

CERRV S,Graecis argilops,roboris species est, populo similis,excelsissima, & incultis Ioacis amica, udice recto,excelso,laeui,per lonsgitudinem robustissimo: Materia alioqui imo proba, nec nisi aerariorum officinis carbone dotata glans illi tristit,horrida,echinato caly

20쪽

SYLVA. IIce,castaneae modo.Itaque a nullo prsterquama sue manditur,nec nisi aliarum inopia: sola hglandiferis arboribus fert panos arentes, musscose villo,cauos,non E cortice modo, verumh ramis dependentes, bitali magnitudine os

appellant Aeoles:item etiam bryon:nostri ponem: Syri uuam daemonu. Theophrastus mas

cedonicam cerru asprida nominat: vulgus nos

strum appellat du best e quasi herrum,c,litera

in aspirationem mutata. abdicatur quom apud

nos aedificiorum fabricis:vt quae flexu & fra. istu in talix habeatur. HALIPHLOEos hoc est falsi cortex siue thyphloeos recticortex, dicta est arbor glandiferarum pessima:cortice & caudice crassissi. mo, N plaerunt cauato fungossim. Sola cor. de caret,nec alia putrescit in eo genere, etiam dum vivit. Quin & fulmine frequenter icitur, quamuis altitudine non excellat:ideo nunquain sacrificijs veniebat apud Aeoles. Eade fer. semper sterilis,& cum glandem tulerit, ama. ra est,quam praeter sues nullum attingit ani, mat,ac ne eae quidem, cum aliud pabulu nan. Ciscuntur. Materies eius aedificijs inutilis, at

etiam carboni, breui enim putrescit cinquit Theophrastus & concaua inanisque reddi.tur. Plura ex Ruellij vigilijs. Eam arborem memini me vidisse plurima in via Flaminia cir, Ca Vrbem .ut nulla arbor frequentior sit,in ea b.iij.