장음표시 사용
101쪽
uorem representat: nullum florem,caulem aut semen profert: diu viret, contra gelicida hye.
mis contumaX. Η ΕΜ IONITI S, ea cognoscitur esse, quae
falso nunc ab officinis & herbarijs scolopedria nominatur, plerisi lingua ceruina: nascitur inpetris:Folium fundit dracunculi,instar cornis culatis lunae falcatum: radicibus cohsret mulstis,exilibus, nunq florescit, nec caulem aut sosmen parit,esti austeri saporis.Insunt ei a tersgo veluti sessiles neruulorum fibrae,quae paulum versus utrini digestae prominent.. Hemiomon autem,quod ea mulce delectentur appellata, siue asplenion,a purgando spleane, scolopeiadrion siue scolopendra aut scolos pendtulaba folij similitudine cum scolopendra nimali: ea est herba quam totus officinarum atque adeo herbariorum caetus antiquo vocas bulo ceterac appellant:in petri2 8c opacis at adeo parietibus siliceis nascens:sine caul sinessore, sine semine: pediculo nigro, folio pri inum conuoluto,ianuginoso,mox dextantali, angusto, corrugato, superno viridi, fulvis ners uulis imbricato, variat6 , utrinque polypodii modo dissecto: radice limosa, cauernosa sicut filicis ,candida,hirsuta. . Phalangium,qua aliqui phalangiten vocant, in collibus prouenit, ramulos duos emittens vel tres,pluresve in diuersa tendentes, flos illicandidus,lilio similis, multis incisuris praecina
102쪽
COLLI s. sictus,semen crassum, nigrum,latum,ad lenticulae dimidiatae figura,multo tame tenuius :radiscula est gracili,herbacei εoloris cum eruitur. HYPERICO N,vulgo herba perforata,milis partuis, quod folia soli obiecta innumeris foraminibus scatere videantur, alijs androsae. mon qubd folia & flores triti sanguinem vetusti humanum resuden Galenus etiam astyrondi ascyroides nuncupari tradit,vulgus herbam sancti Ioannis appellat: in sylvis nostratibus plerunque crestit. Sed & etiam in agrorum se, mitis interdum surculosa est herba, dodrans talis,subrubens, istio rutae, flore violae matros natis forma, quem si digitis libeat terere, masnus inuenies sanguine cruentatas. nam & olesum in quo flos fuerit maceratus, sanguineum concipit colorem . siliquam gerit teretem, horc dei magnitudine, semine intus nigro, resinam Olente:nanque si nares consulas,siliqua semenque tibi resinaceum odore repraesentabul.Duo
in hyperico inuenilitur,qus tibi certitudinis faciat fide,cruetus comae florisi triti liquor, os dor siliqvs seminiis resinaceus,quae vix I alijs quibustunq; huiusinodi specieb' reperiuntur. Andro 1 aemon aliud est hyperici genus,dyonysias cognominatum inquit Galenus) nam inter hyperici speciem conumeradum est:in asgris potissimu cresces,sed non perforatu. Herba est fruticas praetenuib' festucis,siirculos de ramos rubetes fundes,lalijs esii e quide ruis,
103쪽
sed duplo triplove maioribus, nem perforatis,
di cum teruntur, succo sanguineo manatibus, cauis alarum multis, a quibus in cacumine stolones prodeunt pinnati, in quibus flores pusil. thlutei,& in calyculis semen veluti nigri papa ueris,lineis depictu. Comp triis resinosius odor. Hypericon vernaculum nusquam non prosueniens inplitudine a superioribus dissert,maioribus ramis surculosioribis i & omnino rus hentibus,solio tenui,floribus luteis,semine res sinoso,qui cum atteritur digitos cruentat,qua ob causam androtamon etiam dicitur. sed ra,rissime perforatum conspicias. Androsaces quantu ego conijcere possum minimum est omnium supradictarum species rum,& tamen quandam veluti formam hype, rici refert,& in sylvis ac collibus siuccrescit. novsqueadeo alte fruticans,ut uno tantum surculo aut ad shmmum duobus adsurgat, floribus di folijs minoribus,tquioribus,ac viridioribus, quae pertusa quidem conspiciutur,sed trita sanguinem non resudant. C Η A. M A E D R Y s quasi humilis quercus a foliorum similitudine, inio quercula,alijs tris sago & serratula, vulgo germandree, in petros sis,& asperis nascitur. statura tota digitos rum quatuor altitudinem non excedit, folijs paruis,effigie & diuisura quercus, amaris:fio
re penE purpureo, exili semipe, in singulis cas
104쪽
Chamaedrys siue calaminina sylvestris, qua
etiam latini tristagine palustrem nominat, ruara chamaram,in montibus sque ac palustri nascitur,folio trissaginis, rariuscule per ambis tum serrato,modice lanuginoso,alliu subolen, te,gustu amaro Sc astringete,quadragulis caustibus,subrubro flore.Certe ea est quam nos iure in omnibus doctis scordium appellare debbemus .Falluntur autem plurimu in hoc herabaxij qui hactenus pro scordio sumpseriit herobam bicubitali proceritate, folijs urticae, pars uis,fimbriatisci pediculo latioribus :allium veshementer odorantibus,si terantur,flosculo lascteo,exili in pelliculis semine,radice oblonga, eiusdem cum folijs odoris .quapropter vulgus nostrum alliaria vocat.potius aute esset scors diotis,q veru quod descripsimus scordium. CHAMAE PITHYs in agro describetur postea. MYOS TIs altera, inter alsines genera Connumeranda venit, crescit enim in lucis &opacis ac locis alsitosis:quapropter priorem alsinem in vineto descripsimus, alteram in huc locu seruantes .vulgare nomen apud nos nulsium habetimultos producit caules ab ima ras dice prodeuies , quadantenus a terra rubros& concavos:&lijs est angustis, oblongis, non sine dorsi prominentis exertu, nigricantibuS, per interualla deinceps geminatim copulatis, in mucronem desinentibus: coliculis ex alaru
105쪽
sinu prodeuntibus: flo re caeruleo, radice digiti crastitudine ultis fibris capillata,satis ad scolopendrium accedente. Pilosella autem quam vulgus appellat, siue etiam dicatur auricula muris,in sylvis & mostibus crestens r non respondet superiori desis niationi,est enim folijs quadrantalibus, lanus ginosis,albicantibus,in terram sparsis,flore luteo, radice numerose sed exili, humi quidem in terram proserpit & nunquam a solo sustol,
litur,sed caetera non conueniunt. Itaque vesagare tantum nomen huic relinquamus. DIcTA MN v M siue dictamntis,item etiadictamus,vulgo diptamnum:in sola Creta nascitur,atque adeo selo monte Ida: unde illud a Virgilij, Dictamnii genitrix Craetaea carpit ab Ida. Qui autem illic fuerunt, herbarum tigacissi,
mi indagatores,mihi retulerat tria in ipso more dictamni genera a seinuicem diuersa succrescere,quom quod in summo montis iugo cresscit, tenuioribus est ramis ac folijs,pulegio si. milibus,nullo aut caule aut semine,omniti esse optimu praedicat:quod vero in valle atq; adeo ima montis parte latioribus assurgit folijs, &gustu mordacioribus, id pseudodictamnu nos
minarunt.In medio autem montis,aliam quasdam dictamni specie asseuerarunt nasci,proxis me accedentem ad veru dictamnu, cuius ego
folia ab ijs accepta, hodie diligenter adsemo:
106쪽
FRUTE TVM. sint autem proxime ad origanum tendentia, Ianuginosa,odorata,gustu mediocriter psigenaria Quod praeterea de dictamno profera,cera mihi non est in promptu. Nam speciem eam quam vulgo ostediit pharmacopolae,nullo pa' eho dictamnum esse crediderim.Quin nec ras dicem quam proferunt ε Creta allata,qua pessti insigniter mederi se quidam iactitant,nunqexistimarim esse dictamni,radices enim habet minimas de omnino inutiles . Quo minus est mirum si in herbarum cognitione multi quo. tidie nobis imponant. CACALI A siue leontice in motibus cresscit, vulgo agreste carni dicha Fruticosa est herba, semine minutis margaritis similiunteristia magna redulo,quae ad oleagina vel querana satis accedunt. EUPHR AsIA Graecis dicta, qubd Iartistiam pariat,aut voluptates augeat,nascitur in
apricis collib', autumno praecipue,herbula est ad hyssopum fere accedens, sed pusilla admos dum,cauliculis purpureis,folio paruo,per ambitum serrato , fioiculo interdum albicante, interdum subcaeruleo,macula veluti aurea per medium insigni. Quidam pampinulae similem fecerunt, folio tantum minore ac magis serarato & lentiusculo, minus fruticosam , flore
G E v M n5nulli eam esse suspicantur, quam
vulgus, diaboli morsum appellat, quod si ita
107쪽
est,sesquipedali fastigiatur altitudine, his buglosso laeuioribus, solidioribus & leuiter laci,niatis, flore purpureo, radicibus nigris & cita rosis,unde vulgare nomen. nasciξ in opacis. Iuxta rumpotina arborem ves populos praes vcipue viduas, nasci Plinius tradit herbam qua Galli inquit R ODORAΜ vocant: caule vir. gae ficulneae modo geniculato, folijs urticae,in . . medio exalbidis, quae procedente aetate tota rubentia conspiciuntur,ssore argenteo. As CLEPIAS ab Asclepiade inuentore di.
, a quibusdam cission sive cissophyllon a
foliorum similitudine, unde nonnulli ex nos stris hederalem vulgo vocarunt: inuenitur in nostris montibus & muis : Fruticosa est heroba,ramis oblongis,folio hederaceo sed amploxicaule, flore grauis odoris,semine securida,
cae,radice numerosa, tenui, Odorata.
ORIGANV Μ, etsi qubd in montibus cre, scat nomen habet,tamen quia in hortis hodie diligentissime colitur, eius genera in hortulo requirito. Illic etiam pulegij montani destri. ptionem videto.s E s E L I Massiliense, quidam saxi fragiami maiorem appellauerunt, quod medijs e saxis . erumpat, alij falso siler sed motanum, nam in montibus crescit atque interdum etia in prastis, folijs foeniculi, crassioribus tantum, caule vegetiore,um bella anethi,in qua semen oblongum, angulosum,degustanti acre: radix ei lon
108쪽
ν est,iucundi odoris. Seseli Aethiopicum,folio est hederaceo, sed minor in longitudinem porrecto periclyme
ni modo:frutex alioqui magnus, sarmetis bis cubitalibus,in eoque dodrantales rami,capitusta ut anethum,semen tritici modo densum,nis grum, amaru, acrius & odoratius quam Massiliense, perquam suave est. Seseli Peloponnesiacum folijs est cicutae,sed latioribus & crassioribus, excedens Massiliese
caulis amplitudine, quem ferulaceu continet. Summum eius lata umbella occupat,seme Gaplexa odoratum,latius, carnosius .prouenit in locis asperis, riguis collibus,insulis.
Tordylion quod & creticu Seseli cognomi, nant,Paulus mession,alij Syreon inquit Plianius nascitur in Cilicia moreAmano,herbula fruticosa,seminis rotundi, geminatim, forma Clypeolari, gustu subaspero,bene olere radice. ASTRA GALvs Romanis talus, grandusta & ficus terrae, nostris vulgo cicer montanuvel rusticum:Herba est fruticans, folio & ra, mis ciceri similis,flore purpureo,paruo,tereti radic raphani modo grandi,quae adnatas hasbet appedices admodum duras,veluti cornua inter sese implicatas,gustu astringentes: Inues . nitur in petrosis,& locis veto perflatis. Ciceracula esse diceres,nisi radix tanta subesset,Vulagus nonnunquam sylvestres cerras voca hoc est,cicerculas.
109쪽
DELPHINIVM a soliorum cum delphino incurvo similitudine appellatum,ea esse pudae quidam quae,a nostris herbarijs vulgo dicitur, filius ante patre: irtassis recti' appellaturi, si
Partus ante conceptu dicerent:siliquam enim& semen ante floris exitum ostendit:Buccinas riam alij vocant, ob teretis siliqvulae per exstremum in expansum florem exeunte similitudinem. Inuenitur in asperis,& locis totius diei
selem accipientibus: surculis a radice una podali folijs paruis,tenuib', intersectis,incursuis,logiuscula delphinis effigie,flore violae matronalis,subpurpureo,semine in valvulis terestibus exiguo,milio no dissimili. Hallucinatur qui delphinium esse 1ena Mauritanis dictam existimant,reclamante perquam euidenter tostius herbae pictura. PEUCEDA N v Μ a pinu vel amaritudine sic dictum,in montibus opacis gignitur,caule tenui, macilento,steniculo desitate simili uxta terram comoso,flore luteo, radice nigra, secacosa,grauis odoris,crassa. Eius herbae succo &radice medici utuntur. EPHEΜERON putat esse Ruellius ex de, scriptione Dioscoridis,quod hodie vulgo liliu uallis appellatur,du mque de quo in hortulo diximus mascitur enim sua sponte in opacis& lucis:vnde nonae liiij couallesis: caule mulato,tenuior flore caldo,suauiter olete, gustu subamaro,semine molli, radice digiti minimi
110쪽
COLLI s. socrassitudine,singulari,longa,astringente, odo' rata. Dicta Ephemeron quod flos eius confesstim deciduus non longius quam uno aut alstero die integer appareat, vel Quod eo decer. pto,dies una sit ei vita logior,adeo fugaci sors te praedita est haec planta. CENT AVRIVM maius, quod vulgo sed fatis tame reuponticum dicitur,&cuius radix pro rhapotico ostenditur:colles amat qui pus
bentibus viret lucis ,& nemoroso cingutur orsbe,gaudet apricis,frutetosis tracti & arbo, ribus cosertis. Planta est ab radice fruticosa, Caulibus ternu cubitom,geniculatis, folio tu, glandis,per ambitum creuato, virenti & oblos go,flore stibcaeruleo, capitibus papaueraceis,
semine cnici, radice vasta, fragili, tenera, rubess te, succo rubro madcte.Quod autem vulgo centauriu maius ostenditur,& cetaurea maior
appellatur,lysimachiam esse putat Ruellius. Centa tu minus in lacu describetur. Verbasin sylvestre,ite etia Aethyopis in agro explicabit, queadmodu & syderitidis species.
BETONICA M latini appellat, qua Graeci cestron,quod locis alsiosis gaudeat,vulgus bu- toestne e caule assiirgit cubitali vel eo altiore, quadrato,selijs quernis,per ambitum serratis, Proxime radice maioribus,odoratis,femine in summis caulibri modo satureiae spicato: fiori,