장음표시 사용
311쪽
i. - mo perficiuntur, ut docere &c. licet, ira. d. ut pro opera, quae in his praestatur, ho-Mgn . norarium interveniat , aequum sit. Quaedam res separatim teneri neque tant, & sic pretium non habent, nisi aliis rebus accedant, e. g. apricum lumen solis , liquidus & purus aer, amoena facies terrae, umbra & si miles res , quibus homines sine usu terrae frui non possunt,& hinc seorsim non habent pretium, at si jungantur cum regionibus, fundis ac praediis, multum momenti adferunt ad augendum pretium. A Xi I. suae seunt rationes, cur pretium mox augeatur, mox imminuatur 'Gνον. I L. Variae sunt rationes ad intensio- nem pretii inprimis facit raritas , MBo. I. iis ambitio mortalium praecipue aesti-did de mat, quae cum paucis habet communia, & contra vile est, quicquid in- p. 39.61. tra ciuusvis suppellectilem cernitur.
79 Res quotidiani usus & quae potissi- . . . et mum spectant victum , amictum , M
arma, Praecipuam pretii sui intensionem nanciscuntur , quando raritas
312쪽
Conjungitur cum necessitate, ut seri solet in annonae caritate , obsidionibus & si milibus praeter raritatem necessitatibus. Pretia rerum artiseialium intendi solent ex subtilitate Melegantia artis, ex fama artificis , interdum propter prioris possessoris praestantiam. Operarum & actionum pretia intendit earundum difficultari
dexteritas utilitaS, necessitas, agentium raritas. Operae quaedam nobi- f ' qtiores sunt, quia iis praetrantur eas quae l. s.c.ls. aestimari non possunt, sic emis a medico rem inaestimabilem, vitam ac valetudinem bonam; a bonarum artium
praeceptore studia liberalia & animi cultum. Itaque his non rei pretium , sed operae solvitur, quod a rebus suis
avocati nobis vacant , honorarium non meriti , sed occupationis suae se,. runt. Pretium animantium brutorum intenditur interdum propter affectum peculiarem ex quadam quasi familiaritate , aut quia genio nostro sese aliquo modo applicare norunt , aut quia Ope gorum magnum malum CD
313쪽
292 Lx aER II fugimus , aut quia insignis eventus
monumentum sunt, dexteritas etiam multum confert, raritas & necessitaS. Praeterea in communi pretio solet haberi ratio laborum & expensarum, quas communiter mercatores fa-σω. d. ciunt ue eXtraordinariae huc non perti
nent, quando forte mercator in advehendis rebus morbo correptuS, multum impendit in medicos &c. sic superfluae non aestimantur ue operae famulorum , quos conducere necesse habent, considerandae. Item longitudo ac periculum itineris , diversus Pecuniae & mercium valor in diversis locis. Qui vendunt merces minuatim,
Plus possunt exigere , quam qui in
magna copia. Paucitas ementium dc Pecuniae, meretum autem abundantia,& quando merx quaerit emtorem, Pr tium minuunt, contra ementium Sc Pecuniae copia & mercium raritas pretium augent. Habetur etiam ratio lucri cessantis, quod ex pretii solutione dilata aut anticipata nascitur.
314쪽
CAp UT XII. 293XXIII. Materia Dretii eminentis quod alias res Vimat, stu num. mi, qualis 6se debet pN. Quia nummus debet esse mensura Grol./.a rerum aliarum , materia I. talis esse ἰdebot, ut per se minime, aut saltem
difficulter flecti possit, ita ut usu dccontrectatione perpetua non consumatur. a. ut sit ex numero utilium Maestimabilium, in qua propter nobilitatem dc raritatem multarum rerum pretia contineantur , ita ut bonitate& quantitate rebus caeteris respondeat. Si enim nummi materia inutilis esset, nemo pro rebus suis acciperet, puta, si ex papyro, corio, &c. nummmi fierent. 3. debet esse tractabilis, i. e. debet facile posse circumferri, 'condi, liquari, cogi, duci, cudi, figu- M. LI. rari & versari, durare tamen in his os omnibus minimo sui detrimento. Hinc plerisque gentibus commodissimum fuit visum , adhibere metalla nobiliora 3c non ita frequentia s au inis; u.
315쪽
alio , quae non in sola hominum opinione, sed modo dictis consistit. X X I V. Ais e populi utuntur sanno, ferro, plumbo, etiam corio, cortice, ponrodet. de p . Verum quidem est, eXempla paI-'' sim prostant, Sc patrum nostrorum Sen. 1 . ' nostra memoria id usu venisse scimus , Ρ22 tamen nummi isti veri nummi non et 2D. sunt , sed tantum vice nummorum
. Z veluti subsidiarii quidam sponsores
habentur. Nec ad materias taleS con-GOih r. fugere licet, nisi urgente summa necestitate , nec alia intentione, quam
ad i. i. Ut cessante necessitate cum veris num-
D. mis iterum permutentur, & damnummi Post . communitati illatum resarciatur. . . l. ς. i. XXV. An valor nummorum pro Iubia '' tu ejus quisummum imperium habet
potest augeri is minui, is au tantum
ς η', alieni metalli auro Sel argento miis cere poterit quantum vult PQ i .. v . Non; cum enim nummuS sit men-Σ = sura pretii aliarum rerum, & receptus Moli- non solum ad commodius exercenda' ' commercia inter cives , sed & inter V hos
316쪽
hos atque exteros , rector civitatis, si nummis suis enorme pretium posuerit, eoS ad commercia suorum civium cum exteris reddit inutiles, Sc cum electa sit materia , cujus publica ac perpetua est aestimatio inter genteS, quatenus functionem recipit in comparandis rebus aut omnibuS, aut maxime necessariis , si alieni metalli
quantitatem & bonitatem non rite temperet, saltem ut eXterorum, quibuscum nobis commercium est,mo
neta non sint inferiores, fere praeter Permutationem mercium civibus suis cum exteris nihil reliquum facit. XXVI. Generali traditatione de contractibus absoluta, quaeritur, quando in emptione is venditione dominium transferatur ξφ. Quia ex contractu nascitur tan- 'istum obligatio ad rem habendam , ante traditionem emptor non potest fieri ' dominus, Vel consequi jus, quod ven- g.4 Grol. ditor in re habuit: non enim praecise 'φ' obligatur ad dandum seu ad domi- PQDI.s. nium transferendum , sed sufficit in-
317쪽
a96 LIBER II. terdum emptori praestitisse, ut habere liceat quandocunque velit, quod translatione possessionis de facultati usucapiendi absolvitur.
secta emtione pertinet ad emto
Groi. d. IV . Quam vis Periculum statim perti-L alii , neat ad emtorem , tamen inde nodprobatur ante traditionem ipsum esse dominum , verum ideo hoc receptum , quia ab emtoris voluntate pendet, rem venditam statim vel per se vel ρώθ d.ἰ. Per alium accipiendi, ita ut res penes ipsum, non autem penes venditorem periisset: quare etiam pretium OPΟrtet ut solvat, licet rem nunquam sit consecutus. Quo accedit, quod etiam omnia commoda ad ipsum pertineant ante factam traditionem, naturale ergo est, ut 6c serat incommoda & periculum sustineat. Tertia ratio, scilinei. cet debitorem speciei liberari a sua h. l. obligatione rei interitu , probat quidem venditorem non cogi posto, utrςm tradat , Φd tamen ei exigendi
318쪽
CAPUT XII. 297 XXVIII. Si res bis sit vendita, quae
venditio valebit ξω. Ex duabus venditionibus ea Va- μοι. d. lebit, quae in se continuit Praetentem si, , , dominii translationem: per hanc enim facultas moralis in rem abiit a venditore, quod non fit per solam promisi
XXIX. An monopolia pugnant cum
jure naturae Ist. Monopolia non pugnant cum ju σοι.I. 1.re naturae, quando is qui solus emit paratus est aliis vendere aequo pretio, ι. c. ' tunc enim licet alii non possint libere emere a quo velint, tamen hoc impedimentum naturae societatiS contrarium non est, cum ipsorum non interis sit , a quo emant, quod ad desideria naturae attinet. Hinc etiam a summa potestatejusta de causa & Pretio con- Pust. I. s. stituto permitti possunt. Privatis ci- F, T. tra privilegium hoc non licet a seu l. tiis. C. prohibere non post unt , ne alii quo- t φρ' que cives certum genus mercium tra- gr. ais.ctent: licet de compacto id interdum io. jο-aSanx, ut res supra pretium id quod et T s sum- Gratra.
319쪽
summum nunc est in communi pretio Vendantur , aut vi aut fraude impediant , ne major copia importetur, aut ideo merces cc emant, ut sic raritate earundem procurata , iniquo illas pretio vendant. Huc non re se runtur isti, qui ex solertia negotiati-Va plures merces coemunt , ut data Occasione pluris, pro temporis tamen ratione pretio non iniquo , Uendant.
XXX. In locatione is conduritione cu
jus damno sunt seirilitas ct alii
casus usum impedientes Θρν. I. d. Venditioni & emptioni proximai s quidem est locatio conductio , eisdemque regulis consistit. Respondetri .s. ζΠim pretium pensioni sive mercedi,
D. loe. & merci usus rerum vel operarum,2- , , differunt tamen in casus praestatione: . .l. 1. nam In emptione casus pertinet aci λ - emptorem , in conductione ad loca- Aia. d.I. torem , est enim contra aequitatems naturalem, ut quis mercedem solvat
zρ' ε' μ' pro usu , quem citra dolum 6c cul-Grοῖι.Σ. Pam non percepit. Quare si nullus sit 'di usus, nulla debetur merces, si aliquis
320쪽
C Ap UT XII. a 99 sit usus , aliqua debetur merces , ita ut ex boni viri arbitrio pro circumstantiarum diversitate judicium ferri debeat de mercedis remissione.
XXXI. Si mea opera pluribus possit
esse utilis , ut tamen mihi non ex
flat laboriositor , quam si uni duntaxat adhibeatur , an a singulis soli
dam mercedem , vel honorarium pe
R . Si sint operae artificiales, quae plu- ribus communicatae vilescunt, a sin- s .ia. .gulis solidam mercedem stipulari li- c. ia. cet, si non vilescant,& si unus solus M' tantum promiterit, quantum plures solverent, isto invito plures admitti non possunt , quia per contractum facultas usum locandi eo tempore mihi est adempta , & si me consentiente plures admittat, aequum est, ut reliqui contribuant conductori. Item i. dicendum de operis, quae animo Per- L. ficiuntur, & pretio nummario aesti-μct. Str. mari non solent. Idem de operis vul- φ9 garibus, e. g. si quis soluS navem con-d uxisset.