장음표시 사용
41쪽
C A p υ Υ ΙΙ. 19Ι. An bellare unquam justum es t
hi. A firmatur. I. Quia prima na- Grsti. turae a recta ratione disposi- , ta & determinata hoc permittunt & o. i. volunt: finis enim belli est vitae mem-α brorumque conservatio, & rerum ad Psoleti vitam utilium aut retentio, aut acqui- ' δ''sitio. a. Quia recta ratio istam tantum os b. vim inhibet, quae societati repugnat, bit, i. e. quae jus alienum tollit, qualis non est vis bellica, nisi sit injusta. 3. Quia I r. n. s. S. Scriptura hoc permittit,& bella probat; non tantum quia Deus Israelitis dict. Ide. bellare mandavit contra septem po - ' pulos ab ipsis exscindendos, unde & Sin. l. 6. haec bella Dei bella in Sacris literis nominantur: verum etiam quia Deus de modo gerendi belli populo suo leges generales ac perpetuas praescripsit Deut. 2O. V. IO. I . . Quia . c. a. Omnes gentes hoc statuunt. s. Quia in se communis necessitas & utilitas inter .a 5. omnes gentes id exigit. ter. D. Muta diximus de primis naturae, G b quid sunt prima naturae l. . c. 2. Prima naturae Vocantur , quod
42쪽
aO LIBERI. simulatque natum est animal, ipsum sibi conciliatur & commendatur ad se conservandum, atque ad suum statum& ad ea, quae conservantia sunt ejus status, diligenda; alienatur autem ab interitu iisque rebus, quae interitum videntur afferre : hinc singulis animantibus vires sunt a natura attribu tae , ut sibi tuendis juvandisque sufficiant
Sentit enim vim quidque suam, qua possit abuti :Cornua nota prius vitulo quam frontibus extant.
Illis iratus petit atque infensus inurget.
III. An haec prima naturae per se sisficiunt ad probandum jus naturae ZINon, nisi conveniant cum ipsa ratione, quae corpore est potior, atque haec convenientia, in qua honestum sit propositum , pluris est facienda, quam ad quae sola primum animi appetitio ferebatur; quia prima naturae ορ. Commendant nos rectae rationi, quae ι ς nobis carior esse debet quam illa, a quibus ad eam venerimus. CA-
43쪽
Belli partitio in publicum, privatum,& mixtum. Summi imperii explicatio.
III. Quid privatum. IV. Quid mixtum. V. post instituta judicia publica bellum primatum licite geri possis. I. Quando bellum privatum sit permissum. VII Quot modis Cr quando celset judicium. VIII. Quotvlex sit bellum publicum. IX. Quid sit bellum selenue. X. Quid minus solenne. XI. Quando minor magistratus possit bellum ge
datur facultas belli inchoandi. X v. iasi ad tuentam p&bem in exercendam i fisdictionem habeat jus belli. XVI. 2uid sit maiestas. XVII. Cur dicatur 1.m
XVIII. An actur eius a nemine possint reddi impiti.
Jectum maiestatis. XX. 2uid commune subinjectum. XXI. An populi, qui in alterius ditionem co cesserunt , habeant maiestatem.
XXII. Quid si plures popul3 unum habeant caput , an singuli maiestatem retineant. XXIII. Unde hoe constet. XXIV. . durante isomo regnatrice, populus habeat majestatem. XXV. An civitates arctissimo faedere ivnecta sinis
44쪽
N XUII. Cur vocetur pro- XL. On populus alienari prium. possit. XXVIII Quot snt iura XLI. . n jus regendi po- Maiestatis. pulum deitcIum sit in pa-XXIX. Cur quidam ad- trimonio populi. mittant majestatem rea-iXLI l. o regna populite n. voluntate delata aliena-ΣXX. Unde probetur ma- ri possimi. jestatem non esse populi.lXLI II. In summitas im-XXXI. n haec tantum perii distingui possit ab in monarchiis obtineant. habendi plenitudine. XXXII. . n popuIMs, quialXLIV. Quorum sit tute- regem constituit, rege sit la , cum rex potesate superior. fungi non potest. XXXIII. An populus,lXLV. seu rex promittens
qura omne regimen eo- aliquid Des aut Iubditi, rum causa qui regun- retineat summum impetur est comparatum , sit rium.
supra regem. XLVI. Quid si addatur, XXXIV. . n rex male se rex fidem fallat ut
imperans non subjiciatur tum regno cadat.
ρο=ulo. XLVII. An summum im-XXXU. . . ex nomine perium dimidi posset. cr externa administra-lXLVIII. Quid δε ρvoluitionis specie de summa futuro regi aliquiὰ impotestate judicar ρω- peret per modum manensit. 11s praecepti, aut si quid XXXVI. An ex imperii sit additum , quo intel- delatione per electionem ligatur regem cogi aut aut successionem. j puniri posse. XXXVII. An imperium XLIX. Si talis partitio summum diverso modo instituatur . qualis sit
XXX UlΙI. . n detur mo- ex tali statu bicinarcha tem orarius. l piti non oriantur multa XXXIX. Qiιomodo impe- incommoda.
ria possint esse in paιri LI. 9uid si reges acta sua
45쪽
a senatu probari velint. LII. . o inaequaliter faedervius ommum imperium habeat. LIII. An ipsi tale inaequale foedus expediat. LIV. sommum imp rium habeant qui certi quid ρeusitant. LV. An illi, qui nexuf-dali tenentur. I. An ex administrandi modo summum imperium semper dignosci possit. LVII. Unde probetur m dum administrandi ab
ipso summo imperio diis versum esse posse.
partitio PN. D ellum aliud est privatum, aliud I publicum, aliud miXtum.
N. Bellum publicum est, quod geritur auctore eo, qui habet jurisdictio- ω i. ..
nem , i. e. summum imperium , vel ' 3 interdum imperium summo minus.
Bellum privatum est, quod ρο- .c. 3.ritur a privato in privatum , e. g. a 'viatore in latronem. n.'
he. Quod ex una parte est publicum, dict. e. eX altera Privatum, e. g. quod privatus gerit in eum, qui summo utitur imperio , at non in se , aut quod summum
46쪽
al LIBER I. imperium habens gerit in privatos sib1 non subjectoS.
V. An pos instituta judicia publica ,. bellum privatum licite geri potest e
N. Non potest, nisi certis in casi- - bus: quia I. frustra instituta esset judiciorum auctoritas. Et non est singulis concedendum , quod per magistratum publice potest fieri, ne occasio sit i. majoriS tumultus faciendi. a. Quia le- gum nulla esset reverentia; ideo enim latae sunt, ut nihil manu, nihil proprio ageretur impulsu: quid enim a bellica confusione pax tranquilla distat, si per vim litigia terminantur ΘEt vim vocant leges , quoties quis
id , quod deberi sibi putat , non per judicem reposcit. Vt Lui sunt si caseus, ubi bellum li- cite inter privatos geri potes t..i Ubi judicia cessant : nam lex vetans sine judicio suum consequi, intelligi commode debet, ubi copia est judicii: nam ubi judicia deficiunt, incipit bellum.
47쪽
Duobus: momentanee, aut con--c. 3ἰtinue. Momentanee, quando eo ipso momento vel tempore , quo vi cer- I.
latur , non potest judex exspectarisne certo periculo aut damno, e. g. in necessaria defensione suae vitae. Continue, Quando non tantum eo G qt Lmomento, quo VI decertatur, Judicis 3. g. n. 3
copia haberi non potest, verum etiam tempore successivo: idque aut jure, aut facto , jure, sit quis versetur in locis, ubi nulla est civitas, neque spessit, adversam partem venturam in locum, ubi civitas est, ut si versemur in insulis vacuis, solitudine, mari, aut locis non occupatis. facto, ut si quidem versemur in loco, ubi judicis copia haberi potest, sed subditi non au--j., diant judicem,& nullo Jure recusent e X. pati executionem fieri, vel si judex a- n. I. perte dicat, se mihi non administratu- rum jus, aut malitiose de die in diem, de anno in annum protrahat. t. d.
VII l. notuplex es bellum publicum Z
48쪽
26 LIBER LIX. Luid es solenne 'Quod geritur auctore eo, qui summam potestatem habet in civitate in cui ritus quidam adsunt, scilia
X Luid minus Iolenne ξQuod ritibus illis carere potest,& geri in privatos , & auctorem habere
XI. uuando minor magistratus potes bellum gerere ZSi ita praesens sit periculum , ut
tempus non ferat eum consuli, qui supremum in civitate jus habet, necessitas facultatem se defendendi concedit. Sic proreges, praesides provinciarum , praefecti castrorum &c. in casu necessitatis contra aliorum invasionem jure se defendunt, & videtur summum imperium habens maluisse ciVitatem quacunque ratione salutem suam Procurare, quam ab hostibus capi.
XIl. Si rex injuriam invasionis persequi negligat, an eam persequi ct vindicare postsunt ZF t. Non. quia bellum offensivum
49쪽
tantum geritur auctore eo, qui habet summam potestatem.
XIII. An hic non suscit con;ecrura voluntatis, e. g. si occasio detur eas feliciter vindicandi PF Non. quia non sussicit videre, quid hoc rerum statu summam Pote- f. n 3. statem habenti, si consulatur, placiturum sit, sed videndum, quid ille, ubi reS moram fert, aut dubiam habet deliberationem , se inconsulto cupiat fieri :& licet hoc tempore & tali rerum statu forte voluntas imperantis esset, ut bellum gereretur, tamen, quia si unusquisque magistratus hujus rei judicium ad se traheret, perpetuis periculis civitas eXPoneretur, quibus tamen ex natura S fine ejus est occurrendum , hoc permitti non debet. Imo, vel hoc summum imperium habenti displiceret, quod minister limites muneris sui eXcederet.
At V. Sed s in imperio late patente inferiores potesates belli inchoandi concessam habeant facultatem Θν. Si hoc fiat, jam sane censendum i
50쪽
18 L1BER I. erit, bellum geri ex vi summae potestatis ; nam quod faciendi quis jus alii dat, ejus ipse auctor censetur. XV. An extra hos caseus non habent potesatem gerendi bellum, scilicet ad tuendam plebem is exercendam Iurisdictionem, si
I i e , dictionem eXercendam non opus ha- g. n l. bent jure belli, sed modico imperio 'seu facultate ad coercendos refracta- f. io.ali. rios, quae concessa est omnibus, quiter Grρ - habent jurisdictionem ; & sit eorum
3. dis lictores aut apparitores non sufficiant, recte summae potestatis judicium super tali negotio eX spectant, haae enim plebem tuetur , magistratus jurisdictionem eXercet. Neque tamen proprie haec vis coactiva, quam Ap .. majestas rebellibus &re fractariis opponit, bellum dici potest, quia hoc est inter pares, aut qui tales es e volunt.