De deorum invocationibus quas in componendis carminibus poetae romani frequentant

발행: 1889년

분량: 84페이지

출처: archive.org

분류: 시학

11쪽

vocatur, forma, Romanis Primitiva, relineatur, re ipsa Naevii

Novem Iovis concordes filiae sorores modi in mythologia Graeca consistimus, atque hinc incipit inninita paene series Musarum invocationum, quibus inde ab hoci sempore poetae Romani utuntur. Cum vero Ennius Graecorum apud Romano propugnator, Una cum Grapcis Vivendi sentiendi quo formis repudiata antiqua locutione Latina hexametri formam Romam arcessisset, Latinae litterae paene inferierunt,

si hoc vorbo uti mihi licet, atque Homerum praelegi arbitraris, eum Ennii rgin s audis Baehrensii Frg. P. R. p. 8): Musae, quae pedibus magnum pulsatis Olympum.

Priusquam autem ad ipsam rem accedamus, non alienum alicui videatur, de quaestionibus illis disserere, quae de origine et numero Musarum agunt, num etiam apud Graecos in illorum in pliae fuerint Musae, an haec opinio ex Romanoriam demum religione in Graecorum mythologiam refluxerit, alia, quantum ex nostris de invocatis diis inquisitionibus elici possunt. Sed accuraliores de hac re delicata quaestiones, de qua ad hanc diem magnae lites inter viros doctos existunt, a proposito abhorrent; si quod in animo habeo, fato perficere concedetur, posteriore tempore, cum eliam de Graecorum poetarum usu deoriam auxilium implorandi disseram, subtilius in hanc rem inquiram hoc loco sufficiat brevissime dicere, quod mihi de Romanis quidem videtur, num necessitudinem quandam inter Musas eorum et Nymphas intercessisse ex invocationibus concludi Possit Homeri initio Odyssea Moυσα et Iliadis θεά proprium est eius dαιμονιον. est senius poetae ac eius ipsius Musa, non generale numen, ni ei ne Gottine ut ait Schillerus noster. Est

deus, de quo Ovidius ast VI 5: Est deus in nobis agitante calescimus illo; et item Art. am. III bis:

l cf. G. IIermann de Musis fluvialibus Epicharmi et Eumeli Opusc. II p. 288 - Creuge Symb. III. Serv. ad Eol. VII l. - Plus Symp.

12쪽

Est dous in nobis et sunt eo inmercia caeli;

Sedibus aetheriis spiritus ille venili Haec Musa in uno quoque viro cogitari potest'); itaque loquitur Plato do Euthyphi onis Cralyl pag. io D et Aristophanes de Euripidis Musa, i. o. cogitandi elaborandique virtute Ran.

t 663. - Prisca autem certe aetate in corporalem formam Musa redacta unius certaeque deae partem nacta est, iisdemqUe ex emporibus sine dubio pro una tres vel quinque Vel Sep-lem vel noVem pro una quaque parte artis musicae Musas

invenimus. Vis porro dubitat, quin Musarum cultus cum Nympharum, quibus aequa erat facultas inspirandi poetae ingenii, mixtus sit, ita ut optimo iure dici queat , Musas primitus atque natura sua et quasi origine Nymphas fuisse' Cuius religionis reliquiae non paucae posterioribus iam temporibus eXStabant, praesertim cum ullus Musarum iis potissimum locis haberetur, quibus milles amoeni vel silvae exstiterunt opacae, ubi Nymphae versari putabantur'). Sunt aulem Musau Nymphae; ita lamen, ut non omnes Nymphae Musae essent'), aut earum munere omnino ungo tentur; quoniam autem in Silva opaca, in Venusia valle, apud fontem serenum animus hominum et mens quasi divino as statu permovetur, Nymphis, eorum locorum numinibus, Vis quaedam maior tribuebatur, qua animos hominum incitarent, atque hinc est ortum, quod Nymphae intime cum Musis coniunctae saepius pro iis a poplis invocantur. Afferam latim locos, quibus quae modo diX probantur. Imprimis autem in poesi bucolica hoc Musarum munere Nymphae

Creugerus, Symb. III p. 288. Perpseram igitur Cicero de Natura Deoriam Maiian, quoniam Nympha sit, etiam Musam esse iudicat.

13쪽

funguntur ut Thalia est apud Vergilium de rustica atque silvana ecl. VI :Prinia Syracosio digi lata est ludere versu Nostra neque erubuit silvas habitare Thalia. Calpurnius aulem omnes Musas silvam colentes uixit ecl. VIGO): Protinus oce torum fecere sub ilice Musae. Invocat autem hasce MuSas rusticas Damoetas pastor apud

Vergilium ecl. III i):

Polio amat nostram, quamvis est rustica, MUSam; Ploridos, vitulam lectori pascite Vestro. At illustrissimus certe locus est Vergilianus, qui exstat in eclogae VII v. I, quo carmen suum pastor sic incipit: Nymphae, noster amor, Libethrides aut mihi carmenouato, o Codro concedite P. q. S. Cognomine Libethrides etiam saepius Musae ornantur, ita ut manifestum sit hoc loco Musas expressis verbis Nymphas nominalsis esse. Servius ad hunc versum adnotat , Libethros fons est, Ubi coluntur Musae . . . . Ut autem poetae in Vocent Nymphas, haec ratio est, quod secundum Varronem ipsa sunt Nymphae quae et Musa A, nec immerito; nam aquae

motus musicam efficit, ut in hydraulia videmus' i e Idem Vorgilius Alethusam donisem, id est eius fontis Nympham, initio carminis nominat, ut sibi praesto sit ecl. X li: Extremum hune Arethusa, mihi concede laborem iEx quo sequitur non solum pastores poetarum, Sed etiam poetas ipsos a Nymphi carmina auspicatos esse'). Singularem locum etiam hac in quaestion Ovidii Fasti habent velut II v. 26s, ubi poeta, cum in eo sit, ut Saliorum

i Nymphae etiam Theocriti pastorem docuorun c. VII 2:

vid. Deitersii l. l. pag. 3.2 videas porro Callimachi hymnum in Apollinem Delium . los:

14쪽

fessa per Egeriam uinae regi dicta canat ' hanc nulierem fatidicam Nympham Vocat: Nympha, mone, nemori Stagnoque operata Dianae, Nympha, Numae coniux, ad tua facta venit Primum enim Egeria omnino secernenda est a Musis vel Camenis i quamvis nonnumquam in fabulis coniuncta cum Camenis appareatu deinde hoc carmine eodem modo appellatur ac permultis aliis locis eiusdem carminis alii dii deaeque,

quorum facta cantantiar.

Cum autem Nymphae Musarum personas gerant, quid miri habet otium Naiadas et Dryadas hoc munere Oni Umquam ungi, nempe apud poetas bucolicos Sunt loci Culicis v. 18: Quare Piori laticis decus ite sorores Naiades, et celebrate deum plaudente chorea. et Nomosiani ecl. II. sto: Qua colitis silvas Dryades, quaeque antra Napaeae, Et quae marmoreo pede, Naiades uda oculis Litora purpureosque alitis per gramina flores:

Dicite . . .

Iniuria orgo Deitorsius i. c. Musas a Nymphis seiungit Pomanorum numina genuina, quae prisca aetate Musarum loco ab iis colobantur, e Nympharum numor fuisse satis mihi constare vi lotur. Nec quidquam miri habet pigramma, quod legimus apud Baehr. II g. P. R. pag. od ex Augustini de musica .ri: Ite igitur, Camenae,

Fonticulae Uellae . . . Graecorum autem morum Vilaeque consuetudinis vis iam ex

initio maior erat quam ut ulla eius roligionis reliquiae nobis conserVarentur, id quod supra dictuni est',

15쪽

Sod haec quidem hactenus. Ad ipsam nostram rem accedamus. Meiam cum sit primum in eo locos inquirere . quibus poetae Romani in Musarum auxilium se dederint longum esse puto omnes deinceps locos, qui apud uniam quemque poetam inveniuntur, Verbo fenus enumerare, praesertim cum Uni Versorum locorum catalogus in sine dissertationis adiectus sit. Ac primum quidem, Musa invocatur inde ab Ennii iam

temporibus; si gni re Baehr. F. P., apud Gell. 8, 2, 2:

Insece Musa, manu Romanorum induperator,

Quod quisque in bello gessit cum rege Philippo Optimi poeseos Romanorum temporis sequuntur loci notissimi, ut orgilii Asen. I S:

vel Horatii Sat. I S, B:

Musa, Velim memoro Q. q. s.

Rarius, ut videtur, Ovidius pro plurimis su s invocationibus solam Musam praesidem carminum appellat nomino Fast. II 3bb: Adde peregrinis causas, mea Musa, ut in s. Ex Proportio adfero IV 6, li: Musa, Palatini referemus Apollinis edom J3. Locorum insequenti attribuendorum uoluti laudo Senecae Epigr dy Baehr. P. at min. IV pag. 23:Ludere, Musa, UVut, vo Valerii Flacci Argi V Sis: Die age tuque fori ominiscere, MUSA, furoris. Insiima deniquo latini tulis est Orestis tragoediae, quae dieitur, V. GO Baehr. . L. M. V pag. lcti: Die mihi, Musa, precor, qua re uter OVere Quaerere negleXit . . . Aeque ac singularis numerus pluralis, Musae Per totam latinita toni disporsus invenitur, ita ut iam ex primis mythologiae Romanae initiis quantum hodie iudicare nobis licet, et Musam habeamus et Musas, aeque atque Camenam etl Propertium ex odicum auctoritato cito Monobiblos vulgo I. I , I. II, III, IV. Ceterum de Propertio videas partis II c. iput I de initio

carminum minorum.

16쪽

Camenas Iam Naevius orto nominem nisi Musas respiciebat, cum scriberet Eoli Poen. I g. , Eaehr. F. P. R. ag idi: Novem Iovis concordes filiae Sorores,

ut suo etiam Ennii versum iam supra laudavi si g. l, Baehr. F. P. R pag. d): Musae, quae pedibus magnum pulsatis Olympuna Ut etiam posteriorum temporum exempla afferam, Ovidius Mot. XV st habet:

Pandite nunc, Musae, praesentia numinabatum e. q. s. Vergilius autem de arto mel ex apibus praeparandi

Go. IV IS: Quis deus hane, Musae, quis nobis extudit artem

Unde nova ingressus hominum experientia cepit Horatius numquam Musas advocat, sed Musam vel unam ex Musis orto nomine citatam. Idemque semper unum Musam nominat, cum de munere ius carmina vatibus tribuendi omissa invocationis forma loquitur, volutori poet. 88:

Musa dedit idibus reli. ibid. sti:

.... Grais dedit ore rotundo Musa loqui, alia 'i Catullus contra non nisi plurali numero utitur ac plures tantum Musas nominat, neque umquam Unam solum. Peto igitur Riosius ad vorsum c. I. I poetam hoc loco Musam adire non potuisse adnotat. Neque ullus poetarum Romanorum Musam patronam dicit ac patrona virgo concinnitate cum, doctis virginibus , quo adieci tyo nonnum situm, Sue ornantur, carotyi Una Sulpicia ootria se ipsam clientem Musae nominat Sal Ili. At quin spurium sit carmen, o novissimis dissertationibus dubitari non potest. Vid. Euocholeri praefationem ad ahnii oditionem Porsi litvonalis Sulpicino a XIV. Ni fallor, intelloxit Catullus Minervam, siquidem non Si spurius

versus es collegium scribarum ad aedem Minervae, de quo M. HortZ in Ver i. d. Phil.-Vers. v Iannovere SGii.

I cf. Prop. c. III 8 8 sq.2 at vid. Suessi Catulliana in acf. sem philol. Erlangen8. f. I. Pag. 6. cf. v. Trish. II. Id.

17쪽

Atquo oliam insequentibus temporibus rarae sunt invocationes ,Musarum riniam plur.3. Nescio, qua de causa loco Musarum habemus Pierides , deae alia, plerumque autem unam ex novem Calliopen, Clio), quae ut vatibus carmina suppeditet, IIVocati T. Musae sunt vatum deae Ita Catullus c. 68B. . Non possum reticere, PRO Q. q. S. Valerius Flaccus Argon V, 2 li: Incipe nunc cantus alios, dea, reli.

Vergilius duobus locis aequalibus deas adit Aon VII isset X 63: Pandite nunc Helicona, deae, cantiasque OVolo, Homeri morem imitatus, qui quattuor locis Iliadis hunc xhibol

,Divam pro deam habes in Statii Achill Ira: Diva, refere Se magnanimum Aeaciden. Falluntur autem, qui omnibus locis, quibus dea vel diva occurrat, poetam Musam intellexisse contendant. Nam cum, ut infra demonstrabitur, etiam unus quisque deus ut praeSes carminis et adiutor compelletur, otium quilibet alius deus vel dea hoc vocabulo invocari potest. Talom ha bos Ovidii locum Fast. IV si, quo Cybelen deum nominat:vDa, dea, quem sciter. Doctos Cybeleia neptes Vidit . . . Dea ipsa autem Musis, ut poetae cantum afferant, mandati mdat. - Vergilius Aon VII 8 Erato Musa dicit: Tu vatem, tu, di Va, monet Venere incertus Ponticorum illorum praelationis auctor, quam Baehrensius Nemesiano vindicat, v id incipit Baehr. P. L. M.

Quare, di Va, Proco . . . .

Pierias ago pando viast Atque in me domum fragmenti, si Euechelerus recte coniectavit, ipsam Musam appellat poeta v. 2:

18쪽

Vos quoque, quae reSono colitis cava Tempe coeluo. odices aulem labent qui pro quae . A). In omni autem poesi, quam ex tota Graecorum et omanorum antiquitate habemus, saepe ut notum est, pro Musarum nomine gentilia nomina et patronymica, quae Oeantur, O nuntur. Poetae Romani vero, ubi talibus nona inibus Musas, ut sibi faveant, voeant, ex magno numero illoriam paucis lanium utuntur. Sunt ea Pierides, Heliconiadae, impleades, Pegasides, e quibus re vera una lantem VOX, Pieridum saepius adhibetur reliquas per lotas litteras admodum sparsim invenimus ac rarius. Cuius rei causa in ipsis verborum formis posita est. - Ab Heliconiadis aulem carmina petunt of Ovidius Fast. IV lb3:Pandite, mandati memores, Heliconis alumnae e. q. s. et auctor Anthologiae Latinae P. yyy Baehr P. L. M.

Vos, Heliconiadae, lentum submittite carmen, Carmine somnus adesi carmine somnus abesti Pegasidos vocant Vergilius calat. XI s: Pauca mihi niveo sed ion incognita Phoebo,

Pauca mihi, doctae, dicite, Pegasides let Proportius III ,ras: Mollia, Pegasides, vestro date serta poeta et Pimpleam Musam, Catulli adiectivum a risi 'λεια monte petitum e. Iob, s imitatus, oratius c. I 26, T sqq. nominat:. . . . O Uae fontibus inlogris Gaudes, aprico necle flores, Noeto meo Lamiae coronam,

Pimplea dulcis lPrimum autem locum Pierides obtinent, quam vocem poetae

I Contrarie e. r. apud Musaeum Vinit. Musam opinatur poeta: Eἰπε, εα, κρυφίων πιμάρχυρα λγχνον ερο μων. neque Venerem, ut a doctis viris iudicatum est; nam . 6 genitivo vias de Venere poeta loquitur, cum, si primo versu hanc deam putasset, vocativo usi deberet: Λυχνον ἀπαγγελλοντα διελκτορίην 'Aφροδίτηc. Quamquam non adeo inepte fecisset, si Venerem invocasset.

19쪽

Romani ante alias adamasse Videntur. Ex magna copia locorum nomino Manilii locum III init: In nova surgentem maioraque Viribus ausum Nec per inaccessos metuentem Vadere saltus Ducite, PierideS; . . .

Vergilius non nisi in bucolicis carminibus Pieridas invocat, ut se adiuverit; nam in Aeneide et Georgicis vel alium quin volomnino Musam adit. In eclogis exstant quattuor loci, e quibus laudabo c. VIII, 6st: Haec Damon vos, quae responderit Alphesiboeus, Dieite, Pierides; non omnia possumus omnes i seliqui loci sunt III 8i: IV st. - Ovidius rarius hac voce usus Sse videtur; nam exstant duo tantum loci, atque ii in Fastis, II 6s: Dicite, Pierides, sacrorum quae Sit rigo,

Pierides, coeptis addite summa meis; Dicite, Pierides, quis vos adiunXerit isti . . . Ovidius coriam personam mavult, quae sibi carmen submittat, ut p. g. loci modo citati versu insequenti Clio e Pieridibus unae carmen mandat v. Sol: sic ego sic Clio reli. Numerum singularem Musam Pieridem Horatius uno loco

adhibet, Melpomenen intellegeris c. IV 3: tostudinis aureae Dulcem quae trepitum, Pieri, temperast Ovid. Fast. IV 22 Pieris Erato Musa est. Ex Propertio nomino II lo,st: Surge, anima, ex humili iam carmine sumite vires, Pierides, magni nunc erit oris opus')l

Alios locos habes apud Tibullum IIII, 5 IV 2, IJ, Iuvenalom IV l alios.

Singularem locum oblinent Musae Sicelides Vergilii, ecl. IV I: Sicelides Musae, paulo maiora canamUS').1 Prave legitur apud Baehrensium Surge, anima, ex humili iam,

carmina, sumite ire e. q. s. 2 et Aristophanis Musamn χαρνικην Ach. 665.

20쪽

Sunt a Musae certe Nymphae fontium, quae primae pastores Sicilino cantus bucoli eos docebant et ei. Cli, ut prisca aetate sine dubio etiam Pierides, Castalides, aliae. - Non proprie pro nomine gentili Musae Latinae vocalae sunt in incerti auctoris sorte Octaviani ex auctoritate optimorum codicum)carmine de Vergilio v. , quod invenis in iesii Anthologia Lat. I, 2 nr. 6 2 pag. 32: Musae, prohibete, Latinael Sod intolleguntur sine dubio Musae, ita ut genii litterarum Latinarum sint ceterunt inepte quispiam aut hoc loco aut aliis eiusmodi volut Propertii V i. I decimam Musam quaei protNolum enim est Musam pro poesi dici poSSe, Ua X re necessariosequitur pro poesi Latina Musam Latinam dici eamque per

sonae rem gerere OSSP.

Easdem fere animadversiones de invocationibus Musarum, quas in usu nominum gentilium et patronymicorum fecimus,licol adnotare In compellationibus singularum ex novem Musarum. Nam illarum, quas HeAiodus theog nominat:κλειω , Eυτεραγη τε Θάλει τεμελ Osthri χεTερφιχορr et ' 'Eρατα τε Πολυμνιά τ' Γρανιν τε Καλλιο π1 'ροφερεστάτx εστὶν ὰπασεων,

quattuor tantum nominibus utuntur poetae Latini, e quibus furorem poeticum petunt Clio, Calliopen Erato, Melpomenen. Accedit, quod iam antiquissimis temporibus munera, quibus singulae earum funguntur, fluctuant, neque apud nostros poetas certus usus de muneribu Musarum exstat') Qua de

causa, clam in Vocant Romani Musam, nec salis rospiciunt munera, quae Singulis earum tribuuntur, neque omnes idem munus in eandem Musam deferunt, nec raro metri vis ita praevalere videtur, ut libet a Voluntate unam eligant, quam ut carmini faveat appellant id quod ante omnes Horatius facere amas, cuius in carminibus plures Musae uno eodemque munere funguntur: c. litat, i Calliope eadem fore ei praebet,l Statius Silv I 2, s Elegiam decimam esse tisam se e peredicit. - vid. origbergium ad Prop. l. c. 2 Aetate Alexandrina, quae vocatur, quomodo haec re se habueris,nquisivit Oscar te do Musarum ui aginibus Berol. I 88T, pag. s.

SEARCH

MENU NAVIGATION