장음표시 사용
61쪽
CAP. I. SUCCINCTA CUBIL. SEDILIUM . HISTORIA. 6I- Apud GALEsues t vero bina loca offeruntur, quorum alter fere denegat. quod prior assirmat: 'Obstetrices ipsae non illico parturientes surgere iubent nec in sella m τον διφρονὶ collocant V et in eodem capite Upostea vero ad partum transitus satis patet surgere mulierem et sedere iubent Ast nouum lumen huic epochae affertur certo maius, si aetas auctoris, quem tamen PAULLO, et huc Viplurimum, anteponunc υ viri vere obstetricatoris effato, MoscHIONIs in . qualis ita legitur: ὁ μαιευ κος
i. e sit ergo sella obstetricalis sicut sella tonsoria, in qua sedetur, ita Vt habeat sub ipso sexu, siue sub muliebris membri loco ad similitudinem lunas formam incisam, ut illuc scilicet ipse infans ex utero cadere possit. Ex his autem apparet: duobus sub nominibus sellam obstetriciam hoc
aeuo venire sub λοχειρι- alterum, alterum sub μαωιτμου, quorum altera a puerpera, λεῖ , altera a utero dicitur.
Verum quum descriptio dictae sellae obstetricariae apud MoscHIONEM eiusmodi sit, ut, quod dicunt, exemplum exemplo illustret; quaeri posset sellae tonsoriae qualisnam tum ratio aut forma fuerit. Quantum equidem ex loco coniiciendum est apud CAEL. Au RELIANUM Σ : hae sellae, tonsoriae, anconibus instructae erant, quibus adhuc binas characteres accessisse admodum probabile reddit Cyli ΜΕΝΤEL Lus aior humilitatem pedum, et brevitatem fulcri; quae breuitas, noxia, in plurimas dein Obstetricias sellas recentiores abiit, utpote supra caput illius, qui eiusmodi sellae insideat non exeuntis Quare mistum quoddam hoc sellae, obstetriciae, genus fuisse dicas ex Ialano et tonsoria compositum neque prorsum ab iis diuersum, quarum eri-gies exhibitae sunt a J. RHODIO h) ad LARGUΜ vaporarias binas aut balne res aut vel ipsas stercorarias, utique perforatas, et fuleris licet iis satis er ctis et immobilibus instructas.
u0 Γυναίκεια sue de muliebribus abfectibus. cap. 47. in SPACHII coueri gynaeciam Tard. pos n. Lib. II. Cap.. Ι.. a honore Bisellii iti GRAEHI Thesauri antiq. Roman. T. VII. p. 2Iaa. M Not. ad cap. LXI. p. I93. t naturat. facultat. Lib. III. cap. 3.u In subsellio collocant; ' alii vertunt; quod nimis. v) GuΝZ p. II. not. λ. IB. BL EMACHhyloria Ituraria medicinae.
62쪽
SECTIO PLVerum apud eumdem MoscuIONEM et alibi plura de usu imprimis sellae obstetriciae atque lecti proponuntur, eaque plerumque bona, quorumque facilis in aliorum scripta transitus fuisscte videtur, et hine utique excerpenda: 1 Adeo non ad sellae usum adstringit parientes, ut potius velit o binos lectos paratos esse, quorum alter durior sit, et cui incumbens ipsa mulier pariat; alter mollior, quo post puerperium videtur. Nam esse saepenumero adiicit, quae etiam cumbentes pariant. a) Neque prius ad sellam vult M parientem leuari, quam usque ad magnitudinem oui in orificio matris chorium inuentum sit. 3) Si ita fuerit las a. ut in lecto parere debeat, ibi pariat. ) Si vero sella obstetricalis intus non fortis sit, in mulieris femoribus sedere debere mulierem nec non denique de iis s) regulas adiicit, quomodo obst trix sedere debeat.
Huc quoque facere putant ΡRUDENTII e) locum qui, futilem Deorum dearumque Romanorum Originem adumbraturus, inter alia nefandum partum Livi AE in medium profert, quae in Dearum numero recepta; et cui nunc ab alieno marito grauidae et parturae geniale Fulcrum V ut vocat poeta
Qui vero ex iis frequenter apud graecos non minus, quam latinis oc- lcurrentibus dicendi formulis: cadere de matre in terram, procidere in tellurem, accidere in terram, e fundi ex aluo materna in terram, humo proiectum iacere etc. argumentum petunt g ; sellam obstetriciam potissimum veteribus in usu suis., ii equidem cogitasse de eo non videntur, quod hae exaggerantes formulae plerumque apud Poetas h veniant, quae longe mitiores a prosaicis dicuntur.e us quidem lectus duriter si in spatus
σκλῆρeve μρωuένος) in quo parturientem coulocare debemus: faepius enim ves iacentes in lecto pariunt foeminae. In altero vero Iectulo mollius instrato μαλακως ον se μενω , pos exantlatos demum duros langosque molasti partus labores ac dolores, seponemus tum ipsam puerperam ut placide ibi quiescat, et dispersas ac disperditas vires sensim iterum coII at et colliget.' Περι γυναικειων παθων. Cap. XLVIII. Collest. SPACH. pag. 4.
e) contra SYΜMACHI orationem. Lib. I.
f) Adiecere Iacrum, feret quo Livia Iuno Non minus infamis thalami fortita cubile. Quam quum fraterno caruit saturnia te o
Nondum maternam partu vacuaverat aluum
Conceptamque viri sobolem gerebat Pronuba; iam grauidae fulcrum geniali
g TRN LER Clinotechnia &c. g Isa. h Qui simul impune matris pro Milius ab alas Cinyphiam foedo corpore pressi humum. Ov1D. Diris in Ibin v. 224.
Excepi, et vinctum genitali carmine foui. SΥΑΥ1us Lib.U. Siluar. Carm. U. 69. 7 . Si bene quid merui, s me de matre cadentem Fonsi gremio IDEM Lib. I. Thebaid. 6o. Quem prima meo de matre cadentem
S cepi gremio &c. CLAUDIAN. Lib. I. in Rusin. 9a. a
63쪽
CAP. I. SUCCINCTA cVBIL. SEDILIVMQ, HISTORIA.
Imo poterant etiam, instar brutorum, in humum proiectae parere, ut eadem etiam vel a poetis dicta vera sint: admodum foeminae, cuius veram historiam versiculis expressit Augusti libertus.
Missis itaque illis locus quoque dandus est sequentibus: et primo quidem iis, quae a ΡAUL Lo ab Aegina i) proferuntur, et fere ad Hippocratis
mentem, ita Vt aliquantisper consilium mitiget: Reclinata nimirum in lecto supina muliere, et magis Vt deorsum vergat, mulieres aut ministrae quaedam crura eleuata utrimque teneant, si hae non adsint, per vincula quaedam thoracem ipsius mulieris ad lectum deligato, ut ne tum attrahitur foetus corpus ipsius sequens, tractus vigorem eXsoluat.' Idem quoque L : Nimis obesam in ipso lecto pronam figurandam suadet, quibus nempe ad femora inclinatis, quo uterus ipse sic ad abdomen delatus e directo ipsius osculi sistatur.' Sellam quoque dicit, simulque tempus, quo sella sit in partu vie dum, indicat: ΡTempus, inquiens, descensus in sellam tum demum esse, quum uteri ipsius osculum uteri apertum digito occurrerit et praeruptio prae minuerit,' quod consilium, ut suo loco dicemus, illud MoscHION Is praestantia superat J I). Et ad eundem fere sensum Aeraus m) quando dicit: Tempus collocandi puerperam in sellam esse quum osculo aperto, digitis o currerit ac prominuerit id, quod perrumpi solet.'
Neque reticendae sunt Arabum. quorum magnum influXum ars e perta est, sententiae: Avic ENNAE n primum insignis viri ingenii: Vt sedeat, ' praecipientis, mulier hora una et tendat pestes suos, deinde resupinetur super dorsum suum hora una; postea surgat subito et ascendat gradus, et descendat et clamet.V Instante tamen partu et orificio uteri aperto haec sibi expetit fieri: Et melius super quod sedetur apud partum, est scamnum, posito puluinari sub ipso: et istud fiat post apertionem oris matricis;' et alibi o): fac eam sedere super scamnum V Quod autem quale fuerit extricatum hucusisque nondum videtur. Quod si mulier fuerit pinguis, iaceat super ventrem suam et ponat caput suum super terram et intromittat genua sua sub ventre suo, ut aequetur OS matricis cum vulva eius; deinde iungat vulvam suam &c. cum ergo facit illud et coarctatur venter eius, parit velociter.' Quae melius arrident
64쪽
dent ex versione G. HIERONYMI ELsCHII p), qui simul adiicit, situm hunc. quem obesissimis parturientibus' suis proposuerit, obstetrices adstantes impossibi leni caussatos fuisse. VNeque negligenda est auctoritas ALBUCAsis q), ex cuius scriptis, tanquam fonte, dein plurimi semibarbari hauserunt. Nam talis erat temporum facies, ut auctoritati, et quae Arabum esset imprimis, daretur quam plurimum; propriis autem ingenii viribus vix aliquid excuderetur. Et harum quidem sententiarum, quae Arabum fuerunt et Arabssarunt, quam plurimae, funestissimae saepius tan- quam 'canones in artem migrarunt i Ego vero,'' inquit ille, Ufideliter ina prae- sentiarum docebo, quid obstetricibus et adstantibus sit agendum, quocunque modo foetus se exiturum ostendat, ut obstetrices in promptu habeant, quid facto opus sit. Quando egreditur foetus super caput suum egressione naturali, et mulier non facile fert, doloresque vehementiores fiunt, et adeo dissicilis sit partus, ut videas Virtutem iam debilitatam, tum iubeas se e super sedem aut mulieres teneant eam. Si egrediantur primo duae manus foetus, tum oportet, eas reducas cum facilitate paulatim. Si autem non possunt retrudi, tunc pone mulierem super sedem, et eleva pedes eius sursum, deinde concute sedem super terram, et mulier teneatur, Vt non cadat ad concussiones. VAddimus his ALBERΤUM MAGNUM, dominicanum, imo Rathbonae Episcopum, alias de historia naturali meritum, a et cuius consilia coniicimus non parumessicere potuisse; in libello suo de mulierum secretis r), quae ignorari ab ipso magis identur, decorum fuisse so, nullius mentionem facit. Ipse autem perniciosa concutiendarum parturientium HIPPOCRATIs atque Arabum consilia leniore methodo adhibita, mitigat.
Et his quidem videmur iis fecisse satis, quae ante literarum restaurationem ad historiae huius pertractationem facerent. Ex his autem hactenus relatis ea quidem assequuti sumus: Veteres lecto aeque ac sella promiscue ad partum usos fuisse; lecto tamen communiter. Sella vero peculiaris fueritne structurae, ante ARTEMIDORI tempora non apparere. Ρost MoscHio NEM autem sellae huius formam illucescere, miXti nempe ex tonsoria
et p) Curationes medicae. August. Vindelic.
1698. 4. p. 473. φ) de abfectibus mulierum in collere. ΘΗ. SPACH. Cap. 75. p. 443. ν) Secreta mulierum et virorum. An twerp.
65쪽
et perforata generis. Demum praeter lectum scamno quoque usos, Arabes imprimis, fuisse. Lecti autem non minus quam sellae, et istius quidem Hippo-c RATEM, huius vero ALBUCASl N peculiares usus, nimirum ad concussiones
aut quassationes sic dictas, ad partum, ut putabant, leuandum, excogitasse.
In haec autem tempora incidere videntur, quae de sellarum peculiarium obstetriciarum in Italia usu refert ORΤΗoLppus, fi 77J idem procul dubio, qui patria mea in urbe artem exercuit et libello suo medicinali inclaruit, et quas t)dicit, iis non absimiles esse, quae in sua patria dorsali fulcro instructae mensis apponerentur. Verum haec paullo uberius confirmantur fis 13J, nam hoc anno ipsius libelli, quem modo dicemus, editio princeps u) prodiit;) medici olim Franco jurtensis, EUCHARii RossLiNI testimonio v). Hic enim in libello suo obstetricio, qui tum temporis popularis fere uniuersae w o Europae extitit, et
finem mancus , extat in Thesauro academico
gebeten morden &c. Neque tamquam appendix extat in ed. princ. libelli medicinalis c Orithoim crus Bayrland Arzneybuch m Dudsta Nurnberg I477. Reperiuntur equidem in editione libri medicinalis Luberens anni 1484
varia et ORΤROLFFII et aliorum scripta annexa; at perperam hic tractatus obstetricius queritur; quam notitiam debeo Cl. J. SCH R-τ1o, Professori Alloriino, viro in historia i pographia veriatissimo. - Ipse aurem locus ad rem nostram faciens hic est: Item Me aber
&c. Et vetustiorem esse hunc locum, isto RHODIONIS , quem citare solent plerumque maior vocabulorum, ad intelligendum, dis cultas ; et genus scripturae admodum inconstans suadent potissimum ui Derschwaneeren Framen und Hebam-men Rosengarte. Wur Ι5I3. 4. οὶ d in hoheu texi chen Landex, auchin weIschen Landen haben die Hebammen be- fond. Sitii das Eu, wenn die Framen geberen
66쪽
cuius, si ullius unquam maxima in promulgandis praeceptis erroribusque obstetriciis vis fuit, in Gallia et Germania superiori obstetrices peculiaria sedilia habere, quorum formam etiam Job grapho in lignum inciso exhibet sequet tem: sellae nimirum fulcimento immobili, attamen reclini X , breui, admodum eXcisae aut perforatae, quatuor pedibus insistentis, minus aliis sellis eleuatae, brachiis carentis, licet utique ansis aut his simili quid instructae; ita ut in genere a sella MoscuroNis non adeo differat, nisi quod dicas, ipsam minus Opportunam esse et commodam, quum anconibus careat.
Ab hac proxima est: sella v. HERM. REi Frii, sis sJ quam RYFFIUM et alias scribunt. Ille quidem in libro, titulo Eb1linitimi libelli, fere eodem at
neutiquam pro eodem sumendo, duas sellas exhibet, utique ligno incisas; et simul adiicit q): varias harum sellarum formas esse; eae vero ipsae quidem sellae, quorum incisiones dat, notabiliter a se differunt: ita ut altera quidem RHODIONIS sit, quam modo indicauimus; altera vero adeo discrepet, ut hanc RYFFII propriam dicere nullus dubitem. Nam et a fundo altior esse videtur; et fulcimentum erectius imo erectum habet, atque inter quatuor pedum interitiatium cauum asseribus subtus circumcinctis eXpletur, neque latera, quibuS femora incumbant, adeo inter 1e non divergunt, ut potius versus anteriora sibi
An iam ab hoc tempore sellas illas diducas, fulcimento prorsus destitutas, quales Vsurpauisse suo tempore refert obstetrices Argentins es plerasque; cl. PYL et) et quos perstrinxit FRiEDius pater ab , et quas etiam innuit cl. ROEDERER Τ b) Similes iis . quas semidirculi formam prae se ferre, et in India o iden- dentali, nec non in Britanniae quibusdam partibus in usu esse commemorat m.
lars has tahen great liberties missi his a thori treati se on the theory and practice Oimidwife . Introduction P. XVI. x) Nec tamen in omnibus Eucharii editionibus: ita in editionibus germanici idiomatis Wommat. 1513 et August. Vindel. 15a9; nec non in edit. lat. Franco oriens iDa. apud Egenhosf. pars haec posterior reclinis reperitur; erecta vero in binis editionibus Frane furtinis annorum I 55l et I 563. II. y j W. HERMANN RYFF framen Ros gam ten Pon vi ait en for altigen X fit en undGebrechen der Mutter M. Lindex. Francsuri.
67쪽
gurini. Quam equidem, quoad totum suum habitum, Ruo DION Is dicas eme, eo tamen ab illa discrepantem, quod neque absque rationabili caussa) velum inferius adiecerit, quod pannum nigrum Vult; et asseres a fulcro excavato ad anteriora magis decurrant, neque absque omni, Vt demonstrabimus, utilitate. Verum his ipsis iam aliquo modo satisfactum est in sella REIPY1i altera, in qua inferius circumductus asser reperitur. Ex his autem apparet, sellarum usum eo tempore non solum in Germania et Gallia inferiore, verum etiam in Helvetia innotuisse; at etiam in Gallia superiore receptas fuisse, mOX patebit. Licet enim si s 73J AMBRos Ius PARAS Us, regius barbitonsor, sellarum quidem usus mentionem iniicit, tamen earumdem neque suas rem, neque osorem se exhibet. Lecto uti parturientem transuersiam vult d), ita ut quod certo ingeniosum non minus, quam imitabile ad fustem lecto in transuersum posito anni latur. - Sed ab his fere iam temporibus ducas eam a lecto in partu apud Gallos abhorrescentiam, quae postea per PARAEI discipulum, Gui LLE 'Eaues magis confirmata ; denique autem per MAURICLAUM, DIONYSIUM, LA MoΤΤiurgadeo inualuit, ut ne locus sellae obstetriciae quidem detur in celebri Encylksaedito opere Gallico sic dicto, licet lecti ad Obstetriciam usurpandi utique mei tio ibidem inliciatur. Eodem anno sellarum usum apud Germanos porro inualuisse; fere ex cognomento adiutricium ad partum mulierum coniicio, qui a STRuppio e), primo politiae medicae auctore, Suhiseiber, quasi aut ad sellam opem suam praestantes, aut sellam in domus parturientium afferentes, VOzantur; quod nomen, ad hoc mulierum genus, dein in aliquot Veteribus non minus, quam recentioribus ordinationibus obstetricariae rei transiit.
68쪽
At Gallos adhuc circa idem sere tempus, fis 79J saltem in serioris Galliae imcolas, sellis vere usos fuisse, ex libro populari f) LAURENTii Jo UBERΤi discimus, Cancellarii olim Mons peliensis; qui, quod posteriori aeuo inversum se habuit,
nobilioribus Galliae foeminis asseuerat, peculiares, easque apertas, brachii S p dibusque instructas, sellas fuisse, quibus brachia, pedes, crura, et lumbi parturientium alligarentur, ita ut, praeter os coccygis, nil sit liberum; id quod valdopere probat, modo bene haec adornata sint. Hoc anno i s 8 i J FRANciscUs Ro UssETUs, celebris iste hysterolomus, brevem suam ad chirurgos de partu caesareo exhortationem euulgat g); et lecto utique transversim mulierem collocat, quae haec Operationem sustineat, ut tabula exhibet, exhortationi dictae appossita. JAc. GUiLLE MEA U, DI sy J PARALI non solum discipulus, verum qui et
eiusdem opera adornauit, praeceptoris situm transuersum ulterius confirmat, quem inter reliquos omnes, imo et sellae, cuius obiter meminit, optimum
habet h). Lecti quoque usum in opere ipsius peculiari obstetricio Lis 98J
porro confirmat i). Lectum, alias imperialem dictum, i6o J peculiari puluinarum ordinatione ad usum obstetricium accommodatum repraesentat, et in lignum incisum exhibet Scipio ME Rcu RiALis h), Arantii discipulus. - Idem ille parturientibus, obesis imprimis, peculiarem situm suadet, adeo foedum aspectu, atque violentum, ut mirum sit, qui delicatior obstetricantis indoles eiusmodi situm ferre possit. Exhibetur autem mulier in lumborum regione stragulis ut videtur durissimis sibi superstratis eleuata, capite resupino, femoribus in genua maXime fleXis,
ou enfantement Cesarien. Paris. Is 8 r. Ipsa exhortatio annexa reperitur versioni latin. CASP. BAUHIΝ. et exstat in collect. Gynaetior. SPACH p. 477-
h) Chirurgie Francesse recreellite des anciens medicans et chirurgiens avec plusim Instrumenta necessatres. Paris. 1594. fol. et in Opp. GUILLEΜSAU1 , qui prodierunt. s 398.i, De la grossesse et accouehement des femmes rei. Paris. 16 19. q. et in Oeuvres de M.
k, La e mare orricoglitrice. Venet. Idoi. prodiit quoque ibid. i642. q. Figuratam eiusmodi parturientem habes in lignum incisam. p. 11 4. omissa tamen est in vertione WELSCHIANA huius librio
69쪽
flexis, ut calces clunes attingant; Vermis ad instar recuruata mulier sibique commissa, obstetricis exhortatione, eminus adstantis, ad pariendum instigatur. Nihilo secius post saeculi unius et dimidii intercapedinem easdem figuras non solum in opere, quod dicas esse Sci PiONIs, non nisi paullo meliori typo excusium, recepit, Verum aliam multo priori foediorem adhuc adiecit SEgasaei Nus MELLi I), Professor Venetus. De sellae meliori constructione cogitasse J. G. VoLKAχχER 16 7J ΝΟ-rimbergensem lego m), at num ex huius viri emendatione sella aut descripta aut fabricata prodierit, de his nullum porro vestigium sese obtulit. GUILL. PIARugius 161 8J n) ubi obstetricum noxios mores perstringit sedilis meminit.
Ast anno Issa. nouum et vere salutiferum accessit huic inuentioni additamentum, absque quo honae sella obstetriciae idea ne quidem fingi potest, et cuius auctorem habemus, GOTTO FRiEDUM, ELs Chii UM, Ρrofessorem Liliensem, eundem, qui purperae puerperarum sua descriptione, quae prima huius morbi habetur, inclaruit. Hic nimirum primus fuit, qui sellam obtetriciam fulcimento mobili ditaret; porro et ansis mobilibus instrueret, et in genere dictae sellae formam magis arridentem, et minus a forma communium deflectentem redderetio . - Idem quoque lectum vulgarem ad hoc negotium aptiorem reddidit. ansis nimirum utrimque instructum; quare eundem ansatum quoque diximus μ).FRANciscus MAu Ric EAu 1668J q) lecto transversim utendum partu naturali praecipit. mi LLIAM SERMON 1671J, obstetriciae anglicanae auctor r), sellae nullius mentionem facit, verum solius lecti. In idem tempus i 673J sellam obstetriciam, a se inuentam, promulgauit, celebris Batauorum Εmbryotomus, CORNELIUS SOLINGEN H, Chirurgus Hag canus: fulcimento non solum mobili,
I La commaro levatrice instruita uel suo
70쪽
verum etiam foribus lateribus instructam, exemtilem et plicatilem, atque in lectum mutabilem; adeo ut non solum hanc sellam mel chlana perfectiorem, esse credas, Verum etiam post D EvENTERUM inuentam, potius fuisse inducaris; nam in D enteriana quoad constructionem prorsus conuenit, at praeterdictas praerogatiuas adhuc habitus multo Deoenteriana mollioris quum undique intus corio obducta sit, non prorsus nudis asseribus conflata. Non multis annis post CHRis Toprio Rus VOLTERN Oi679J t), Chirurgus Ducis murtembergensis, sellam incisam eXhibuit, cathedrae quam sellae similiorem, scabello utrimque aut auxiliatrice pede instructam, partes eius eXemtiales, et hinc sellam quoque portatiliorem , fecit. Licet vero circa haec tempora 1689J quoad sellarum meliorem structuram res obstetriciae egregia incrementa ceperint, tamen earum vis pessime se com mendauit MUR ALTO u), qui eas ob tristes, quos ipsi contigerint, euentus non abest, quin ipsas dissuadeat. Noua porro haec res incrementa cepit J. Si EGMUNDAE O 169oJ v) obstetriacis aulae, ingeniosa sellae, siue mavis, lecti bellae combinatione, quae scilicet sellae commoda adeo perfecte in lectum transferre calluit; ut perfectius ne nunc quia dem posset: migrauit de in haec ipsa inuentio, quae Germanae est, ad ipsos B tavos versione operis Siegmundae per CORNELiUM SOL INGEN w instituta. Et ipsa quidem prima fuit, quae quantum ego quidem scio, incommoda ex reclinationibus supinis et concussionibus parturientium oriunda bene non solum perspeXit, verum etiam, acutis comparationibus Usa b, tanquam vana, imo perniciosissima, condemnauit; sociisque suis dissuasit. Si egmundam nostram 1696J excepit vir et aliis imprimis ad restitutionem mancorum claudicantiumque pro aevo suo machinis inuentis celebris, ita tamen, ut quae instrumentis perfici in re obstetricia possent, prorsus fugeret omnesque nodos, versionis tentamine suscepto, solui posse sibi visus sit, HENR. DEvENTER M. qui sellam suam fulcimento mobili, virgae ferreae insistenti instruxit, et afferes