장음표시 사용
241쪽
nibus testimonimn Aristotelis,utpote de gentilibus amni-hus , S: montibus ibi familiaribus & notissimis agentis : Se consulto superiores amnes de montes Asiae, Europae , LLhyaeque celebres proferens cX aliorum Geographorum relatu, nunquam testimonij vocabulo usus est , ut nunc peragens de fluminibus & montibus Graeciae, seu Macedoniae , Thraciaeque celebrioribus f nam testimonium non
est, nisi rei visae, si firmum suturum sit ; quod innuit Plautus in Truculento statuens, pluris esse teste oculatum unum quam sint auriti decent.
De fluuiorum primordiali origine generatim ex montibus ab e gristoteleph ita, G a Vicomercii O mi meritatis accepta . Dilpa, iis
C sterum veluti veritate coactus ndeis in Aristotest, sententiam descendit Vicomercasus accipiens illa posterio a dicta Mes isi v fluuiorum Dan . repatadibus . Huris Nub montibus possias esst accidis omneacro, aut ob ocis allii ex adductione . palinodiam cά-
., . VICO M. Addit enim, Ita suiliorum exemplo oriri ea ,, in montibus, aut ex illis defluere probatum est: nec aliter ,, inquit ceteros amnes nasci, si illorum ortum quis inuesti-M get 3 etenim eos, qui ex paludibus, aut stagnis ortum dii is cere videntur, ex illis tantum paludibus fuere, quae monti alicui , ex quo aquae fluxum aliquem excipiunt , subie- ,, citae sunt : quod de his lacubus, qui in ' Alpibus collecti,, sunt, sacile pei spicitur. Ac inter ceteros sunt Verbanus, ,, Larius,&Benacus, inaximi ac valde patentes, ex quo ,, rum uno, videlicet Vessiano Abdua, ex Lario Ticinua, is ex Benaco Mintius effluunt, quum in 'illos prius e monti-
242쪽
bus multa aequa defluat, atque etiam eiusdem nominis is fluuius, quanquam longe minor , quam quum ex illis es is suit. Quin & scaturigines aliquae in paludibus habentur , is quae reconditos habent effluxus,&incapacitate illa aqua- ,, rum e montibus descendentium in illis collectarum cerni is non possunt. HLIC. Sic ergo plane constat, Se Uicomercatum Aristo--lis do strinam denique reeipere de fluminum ortur &Aristotelem agere non solum de orioine solum clara, seu de fluuiortim aperta scaturigine, fluxioneve de patent, hus visui sontibus 3 verum etiam, ac praecipue de primordiali amnium natali latente intra montium celsiorum viscera , si nusque condiros 3 unde coecis ductibus se se deferunt per tenebricosos cuniculos occulti rivuli tandem in apertum seu lacum, paludem, stagnumve, seu fontem , qui possunt in loco plano & a montibus semoto situm ha-llare. Sic ergo non erat ut vir eximius Aristotelem accusaret, aut a Magistro descisceret, ac Philosophum accusarer, quasi a vero aberrantem in topographia de fluuio-
his, qui ab seristoreis dicti sunt fabulari deflagno
Patisina , Disputatio Decima octaua . A Fluminibus age nunc ad stagnum Palfstinae transeais
mus, in quo Magister habet c otradictorem eundem Vicomercatu,qui quum vidisset Arist.ita scribentem: s Εἰ saI x. me
243쪽
sicut fabulantur qui iam, in Palaestina tiae stagnum, in quia si .
quis immers rit colligatum hominem, aut ivisentum , superna , rat, or non subras gitur in aqua: testimonium utisque erit ac bquod dies is. Dicunt en amarum sic esse g-m .esal m. vi nullus Hiscis innascatur, vcstimenta autem purgara ,si q is quum is,gauerit: quassauerit.' Sunt autem is talia signa omnium dictorum, qaeod pedinem facis corpuBAiquod serram fre est,quod inexistit. Qi uim Uicomercatus virali quin eruditus, di plane doctus haec apud Aristotelem geret, carpere noli dubitauit Magistriin , quasi fabulos commenta non veta dicarea esse', quae de lacu Palae,stinae proferuntur. ait etenuia in commentario.
c. - ,,' VICOM. JJ Quod de lacu Palaestiriae ut sabulosinia Ar,com. c. .ra stoteles scribit, , erum esse ab omnibus sece posterioribus,, scriptoribtis proditum est. Plinius libro qu alto alti Lacum ,, Asphaltite io, qui Palaestinae inhil pr. erbnuineta gigne-
,, re, unde nomen accepit, nullum corpus animalium: reci- ,, pere, tauros: camelosque fluitare, ii deque famam ortam is nihil in eo mergi: id vero libro secundo inter aquarum mi- ,, racula commemorat. Strabo lβcum Serbonis nominat,
D propter bitumen quod e medio fundo cum bullis qua tiis feruentis aquae effatur, ingredientem nec innatare, nec immergi posse ait, sed agolli. IcJGalenus etiam eiusdem lacus meminit, eiusque nat iram edo it . Aqua , In iit, cap. ια is qtiae est ire lacu Palaestina incalia Syria, quem aliiquMe mis vocant. mare mortuum, ali; stignum bituminosum, git , , , stantibus non salsa modo, sed& amara est. Silem. etiam, , habet ex sese natura, perinde amarum,primoque una cum D uniuerso mari tum candidior. tum crassior apparet, salsu- ,, gini merae similis, inquam si talem inijcias, ne liquari qui- , , dem etiam possit, pili rimum emin eius' in se habeo, ac si O, quis in eam se mergat,continuo sale tenuissimo velun cou-
244쪽
MYDROLO GI A PERIPATETICA . r s
spersus inadique emer gere conspicitur. Quapropter etiam aqua illa quam caetera marina grauior est, idque tanto ,
pondere, quanto fluuiali marina . Itaque ne si teipsum de- , mittas, in profundum deferri possis, ita attollit eleuatque , aqua, non sane quia natura leuis sit, quod quidam vete- ,rum Sophistarum prodidit; sed ut censuit Aristoteles, pro- , uter grauitatem instat luti, quae grauiora sunt gestans : , Proinde si hominem ligatis manibus pedibusque in stagni , illius aquam proieceris deorsum haud feretur Quin ve- ,rci sicut naues in mari Onera plura quam in fluuiis citra sub- ,
mersionem portare valent 3 eundem in modum in stagno , mortuo multo .plura quam in mari: tanto enim ςst quae in , illo est .aqua , marina grauior, quanto marina lacu stri, aut , fluuiali: inest namque ei et alis substantia, qua terrea gra- , uisque est. Haec Galenus. , , LIC. Ita Vicomercatus: ob quae sane non erat ut vir acutus, ac eruditus Aristotelem accusaret ac reprelie eret, quasi fabulosa putauerit ea quae de lacu Palaestinae ve- eram arrastur 3 etenim verba Philosophi nuper allata , quar D alibi demonstrauimus pietati Dion obesse, nec di iij J J - det paginae contrὸ dicereis duo continent apertiuin e conuin- tisio illi, centia Magistrum non asserere, relata de stagno Asplial. cap.x. tite fabulo satelle, nec derogare fidem ijs., quae dςimari tinortuo dicuntur tanquam fabulosis: Unum quidcm cst,t quod huiusmodi. narrationem amrt Aristoteles veluti si-- muto ac restitR imum, comprobans propriam opinionem -πώ superius immediate nobis expositata de natura S cauisa salsedinis i 0 mari, ut apertissime constat ex verbis textus supra relatis : nota possumus autem dicere Philoso- -
phum voluisse: comprobare sua dogmata per aliorum fabulas; siue per ea , quae ipse ceu fabulas existimat esse
245쪽
quod Etrusce dicitur Duo mare ; sed aliquando immo vero saepe significat idem, quod fari , seu loqui, & dicere
simpliciter: & arquipollet ei, quod Italice dicitur auellar ;nam fabulari deducitur etiam a findo, quod loquicat. Quam doctrinam habemus tum apud Graecos, tum etiam apud Latinos Autores: apud Graecos quidem primum , quia Graecoruin Autorum polirissimus Isocrates ad Demonicum scribens nomen , idiomate suo dedit ei narrationi, quam ipse sacram historiam esse censebat,& omnes alij secum aetate sua verissimam esse credebant , his notis: God si su est tali voluntatem Deorum coniecturis indagare , eos etiam in coniunm mis potissmmum , demonstrasse ambitror , quomodo'aduersus homines improbos, ct erga bonos viros essent animari. Nam quum Iupit scissabuti tradunt, sua lingua , Οἰς ω μ λιγύοετρα omnes credunt9 Herculem Tantalumque genuisset, alterum obvium iem immortalitate donauit: aeterum propter improbitatem maximissenticus a cis. Decet igitur in haec exempla inmentes virtutem se honestatem experere. Vnde constat, Isocratem sacras Gentilium historias, quas ipse veras existimabat, appellasse sua lingua m θους, quod Latine vertitur fabulas; etiamsi Uuolfius senium magis , quam vocabulum inspi-giens, verterit, lueras s quum vertere potuisset, sacras historias. Deinde vero quia Lexicographis Constantino, di Porto, μῖθα Cyprijs in autore Hesychioa
bantur. Apollon. Rhod. , loquor. Homer. I ἀ εαρι α α, vera loqui. Sed S: Id antea , ,, Matris hanc video animam demortuaeris Illa racita sedet prope sanguinem , neque suum filium ,, Dignatur palam aspicere, neque alloqui .
sua lingua , ἀδ-de paulo post: Ur
246쪽
,, omnes vero non ego eloqui -θησο λιαὶ possum, neque nominare. & mox: lato amici , non scilicet nobis praeter opinione, & a scopo,, Loquitur, A mota , Regina prudens, sed obedite. Addunt Lexicographi μίολογεα μυθησαM: dixit: μα ει τι crorator e susurro: μαεισο -ω, dico . Nonnus , , itidem loquor, dico, praedico. μαλλογενα, loquor, 3 λλο- , duo. narra. Plato epist. septima, αραπαμοις μυλλο πτες ralijs enarrans . ,sabula, verbum , di istario, oratio. Et Plato in Phaedone nunc μυθω, nunc λόγω usurpauit. Nec mirum si αυθος significationem λογω aliquando obtineat 3 quum veteres 3 θῶσί sta dicerent pro , hoc est,nor N.-Homer. Iliad. II.,, Minatus est verbum, ράθον , quod iam persectum est.
,, Molestissime Saturnide , quale verbum , μυθον , dixisti λει non multo si. J ante: ,, An propterea ipsi contumelia loqui, -θησαem M. Haec a Lexscographis quum trita iam habeamus, prosecto verbum Aristotelis ι- ο G vertit aptius Valabius λrunt, quam vulgata,fibulamur, etsi non inepta sit& ista versio I Apud Latinos vero classicos parite pro sermone vero sumitur, defabulari pro eo quod est loqui, denarrare, si uestri. Sane M. Tullius seritiam aequipollere moni pariter & omationi satis ostendit, dum ait expressis verbis: Hunc vero litium de senectute ad te mittimus omnem autem Fermonem tribuimus,non Tithonost Aristo Chius, ne parens esset istoritatis in uiar sed M. uni seni, quo maiorem
autoritatem haberet oratio.Quis ambisat hic Ciceronem tamquam synonymis uti, sermone, fabula,& oratione sic - etiam Nonio Marcello tractanti de Improprijs, Assuri, non solum respondere, vel lulari, sed etiam rogarepositum. Et im
247쪽
iis: Dacilinum, Statanum, or Fabuliaram inrasides. Deos - Varro Cato, vade Grris educandis, pueriliratis . Ali atavo , Or Statili , quorum nomiυ hasent script Pomisces , Sic quum primoriari incipiebant sacrificabant Diuo Fabuci no Ira quum puer essem apud Calepinum memini me le- .gisse , Fabulor , iaris: Ragionare, fauesiare , faustuuiare, , afando Ariatur insignificat loqui. uintusis CL senaria: Hae nostram rem fabulatur, hanc stire spuricι, Aria tua Mi sit , id est de re nostra loquitur. Et idem Plautus in Captiuis moestum loquentem de re seris sic introducit Nunc enimvero ego occissi, eunt ad te hostes Tyndare, qiud
id sabulabor st quid negabo ' arat Mid sit bot, misi. Res omnis in incerao est: quid rebus confidam meis . Sed & apud sacros autores idem verbum Obu ri , idemque nomen seponitur in eadem significatione narrandi rem veram , & loquendi de re seria, sisemiturque pro sermone vero, & historia , nam Iob, qui se sui eap. . rio tro stat de sua calamitate syc ita fit et nJ Loquar is ira δε- rione is ritus mei, cor a lator cum amaritudine anima me . N apud Euangelistam; qui duos discipulos Domini loquentes ad inuicem serio de rebus gestis in passione Redemptoris, tanquam de rebus verissimis, ae sibi notis. simis , ait eos moestos de talibus. fabulari ; talia verba scris cap.14. huntur a Diuo Luca : sol Ea ecce duo ex illis 'ibam in C stellum , quod erat inopacis stadiorum sexaginta at Hurusiam, nomine Emaus, cst Vs loquebantur ad inuicem in ias omnibus, quae acciderant: Et factam est dum fabularemur, o secum qua-νerent , O se Iesus a ropinquans ibat cum illis: oculi autem
eorum tenebantur ne eum agnosserent, or ait ad Eloat i sunt hi sermines quos eonfertis adiuuiceis am lumes re estis, σι
fles P Quo in loco Dilius' Euangelista quos aues iari, Dominus ait conserre sermones vidimc vel Ipse ses Lyranus
248쪽
obseruat fabriari deduci non a fabula, sed a fundor scribit enim i Non dicitur hic fabulari a fabula ,sed afri, aris, quia
non loqueb Iur de vanis ,sd operibus Meseu morte eius. bGlossa paruer ordinaria Dbularentur interpretatur de Do mino loquentes. Immo vero το suolentare Thusci seri norinis a titor eximius usurpauit pro colloquio de rebus diutinis, etenim Theophiliis ille Folengius , nobilis Theolo gus, & Poeta , qui praeter ludricum poema Merlini, cor didit egregias Psalmorum commentationes, in misi e ciludicris ierijs volumine, quod Clia os inscripsit,i'terj tia sylva tota seria, secundam mire ludicram sobsequente, peragens de diuina vocatione animarum ad statum Gratiar, dum poetice describit Paradisum terrestrem, sic in troducit se iam ex illecebris mundi erutum cum Prophetis Enoth de Heliade rebus diuinis colloquentem: Ouin diuisi honor aramenre fui raccollo Da duo barbali se candidi Vecchioni, ' i Lino δεῖ Enocaeso, taetro ched olla Dι tenuas se in Citas a spirii boni uando Eliso video nelvolto 1 l
Vari fra loro poscia lento lento Fauolentando verss it gran palanio
Ecco quegis Aetio tua trema a centosec. Sic igitur a litores omnium ordinum xximij sumunt verbum
fabulari , Sueuoleuiare, pro eo quod est narrare,' siqui , ti: fauellarer Pari ratione sine ullo vel erroris, vel impietatis crimine Philosophus Aristoteles,hic IqJ afferens s lianete in suorum theorematum de salsedine maris confirmatio.' nem eos, qui Wβαλ sabulantur de stagno Palestinae, non veluti reserentes sabulosa figmenta citauit, sed usus
249쪽
est eorum testimonijs ad propriae sententiae comprobationem, ipsorumque narrationem existimauit esse verissimam& ut veram in medium attulit . Qiiod animaduertit quoque non solum Valabius, hunc Aristotelis locum ita vertens e Graecor se in Palaestinasit, τι quida erum, L. - ὸ eiu di, eis. Sed etiam iri Galenus, qui citans hune M. Op io eundem Aristotelis locum, asserit Aristotelem existimasse vera esse quae de lacu Palaestinae narrantur: cuius opini nem Galenus ipse reprobaret, si aliter existimantem cenis suisset, vi reprobat Sophistarum opinionem, qui dicebant aquam eius lacus esse levem. Quae verba Galeni superius a Vicomereato , vel ipso proposita sitor haec: Itaque ne sire i - demirων, in profundum deferri possis, ita attollit et masque aqua, non quia narura leuis sit, quod quidam veterum Sophistarum 'odiaeis, sita vi censuit Aristoteles propter grauismum instam luit quae leuiora sunt, gestans. Quomodo ergo Galenum Vico mercatus hic adducit pro se contra Aristotelem, quum Galenus aperte dicat Aristotelem IT eo l
.. . ' cicensuisse vera esse quae de crassitie, grauitateque aquae stagni Palaestinae traduntur, deque supernatatione Iigatorum hominum, ac iumentorum in eop Quid λ Nonne Iosephus historicus usus est nomine fabulae, significans lijstoriam Sodomiticamp ait enim reserens ea, quae pridem Ari-m .gbel- stoteles. 9J Commemoratione autem dignum uto Asphati itis quoque naturam exponere lacus. Denimsapus qui acφ-rilis est: nimia vera leuita e etiam quae grauis a sunt, in eum iacta fluitant. Demergi autem quis in pro Adum nec de mindustria facile potest. Denique Vespasianus qui visenia causa
illuc veneras , tu et quosdam natani inscios vinctis post terga manibus in altum muci , est euenit omnibus tanquam vi opimrus sermum repulses desuper fluitare. Ad haec mirasilis est coloris mutatio, qua ter infingulos dris superficiem venis, o Solis 6s variata responder. Multis autem locis vinus nigras His
250쪽
HYDROLOGIA PERIPATETICA. et or
rumiisis glibas quae super undas or habitu se magnitudine tauris ine capitibu, UVmiles natant. Ad eas autem quum lacus exercitatores accesserint , nacti quod aggestum est , ad naves trahunt, se quia lenium es repletas eas abrumpere nequeunt, se quasi religata scaphapendet a tumiast, donec menstruo muri, Iuris atque urina soluatur. Di autem utile non modo ad compagines nauium ,sed ad corporum etiam curationem multis reis in dis admiscetur. Longitudo lacus est quifigentorum es octogintastadiorum, qui adZoara inque Aratia tenetitur; latisuri autem centum quinquaginta stadise pater. Huic dodomitica terra vicina est , olim quidem tam fuisibus quam diuitus rivisa tum fortunata, nunc autem omnis exusta, ut quae batitatorum impietate fulminibus conflagrasse memoretur . Denique adhuc in ea diuini reliquias ignis,stoppidorum quinque videre licet imagines, ct renascentes in subibus cineres , qui colore quidem sunt edulibus itis, carpensium vero manibus in fumum di Iuuntur or cinerem. Terrae quidem Sodomitis abula eius
modis dem habet exscis. Si e rgo Iosephus historicus idemque Iudaeus historiam Sodomiticae terrae a sui Mose promulgatam , quam ipse veram esse putauit, S: veluti veram nobis descripsit in mis Antiquitatum Iudaicarum facJ libris, nunc arpellat fabulam, & Graece MYTHEYOMEN R , a nomine reprehensus, nec quod Moysi contra dixerit , nec quod fabulae nomen dederit historiar, veraeque narrationi, quia id Plato fecerit, & alij plurimi vetustioruna cura viro cordato culpatur Aristoteles commemorans eos,
qui l)J fabulantur de lacu Palaest mar, quasi eos putauerit non vera scribere, sed falsas fabulas nectere Certe si Flauius Antiquiorum exemplo potuit veram ii istoriam appellare fabulam, ac MYTHEYOMENA , graece scribens,
eadem ratione quiuit Aristoteles conte Xentes narrantesque veram historiam stagni Palaestinae , nuncupare illos quis utantur , graece scribens μυθολογῆσι, de lacu Palaesti-C e nae.