장음표시 사용
221쪽
suentem . Certe longe magis distat a nomine Nigritis Asti pus quam vocabulum Chremetis. Caeterum notare, liceat hic Solinum, cui Nilus exiens e terra Nigrum facit fluuium, statuere potius Nilum esse patrem Nigri, quam Nigrum Nili. Nos autem censemus Nigritem amnem esse
quem Aristoteles hic appellat Chremetem, quia nascature montibus Aethiopicis, magnitudine superet Aegonem sac Ny seni sitque Nilo compar, & fluat in exterum mare quas conditiones ab Aristotele suo Chremeti assignatas in
Nigrite perspexerunt recentiores nauigantes Africς oram occidentalem;etenim primo Ioannes Leonius Africanus, part qui regiones illas lustrauit, inquit: In Per meῆo delia rena Ast pδg passis i ame derro Niger: il quare comiscia da d serio avellino Jeu, cise deluparte di Leuante, incendo dυn Ggo grandis mo; se siriuolge verso Ponente infinocte esse miran. I mare Oceanor essecondo che aufermano i nostri Cosimographi, E Nigeν e ramo dei Nilo, it quavi perde sotio la terra, ctesce formando quel lago. Ais uni dicono che Udeito seme in co-
Mincia et cire Hula parte ae Occidente da certi monti, se correnisaeo verso Oriente ,si conuertein is lago; it Me non ὸ vero , peracioche mi nauigammo dat regno di Tombutio datia parte di L uante horrendoper taequa fluo a regno di Chinea . o sino at regno di Melli, i quali due a comparatione di Tambuit ono verso
Ponenter se i pia belli regni de Nigri sono quelli chegiacciora
sopra it seme Niger. Et auertite, che come vogliono i detri Cos' mographi, la terra di Negri, che e doue ii Nilo passa, cloe Glla parte H Ponente, si estende verso Leuante insino at mare Indico :di verso Tramontana confina alaune sue partinet marrosso, cloe quesia pane che e Dori illa stratio Iez Arabia fisce, quom parte non effer reputata ρarte ae Asica per mylte rasoni, Me in lunghe opere si conrengono , 9 i Latini la chlamano δε et .sauig. Ethiopia. Delii de Alciylius a Mutici Nobilis Uenetus ait:
222쪽
gummo per nostre giornate at siuane deuo rio di Senara, cheeu primo flume di terra di Negri , entrauis perquella cossa, ilquae flume parte i Negri da i Berettini detii Vansbi, pariare etiam la teria fuca se arida, che . il deserto seprastu, des terra fertile , che e parte di Negri ;o cisque anni auanri,cbeio osse a questo viugio, deuo mera trouato da ire carauelle dei dignor Infante, te quali entrorono dentro, or parisicora i
cautie ; ecos. Panno io anno vi sono strii uili sina a tempomis . Gesto fame e grande, e largo in boccaptu di vn mulio,
Gion, che Gen dat Paradis terrestre; e questo ramo su chlamato vigilantichi Nigeν, ebrinen bagnasio tutia PMiopia; se a memorissat mare Oceano verso Ponente, douesbocca ,s muti auri rami se fumi, olire questi di Senga;' altro ramo de desito seme Gion e si Nilo, liquat passu per eliso, e meitecapo mi mare nostro messiterraneo:or quem e topinione di quoLti che hono cercaton modo. Nauarchus etiam Liisitanus ita Comiti Raim indo Turriano Veronensi rationem suae nauigationis exposuit. I VJ Anticamente giaptu H 9o anni, quando fa d vena questa costa, si mercanti con lora naui*entra n denixo m terra diala Giopia super flumi trandisλmi ; doue nouauano infiniti puta, orcon loro contraitauano; ana adi te i nostri per li nostri Re e stato deuedato, che alaunpossi hauer quem commercio; se non o Arrendadori, Me hanno qaesta carico ; desti quali me haparso scrivernae a V. S. Equanto iuvamente per sua infirmatione. Ma rit ornando alviaggio nostro di S. Thom υaνι, i dasi'isela di S.Iacobo ,si per Sisocco alla υosta dei Rio grande seopra i Eliopia gradi i l. verso si nostro
223쪽
quidem non credidero nebulam illam, seu nubem, sonitusque, atque fulgores esse meteorologicas impressiones, quod Sol omnes ibi vapores facile discutiat, & nubium ortum prohibeate sed opinor esse sumum, S ignes cum violentia ,& crepitu semper ex intimis magni montis caue nis erumpentes, ut ex Vesaeuo , Aetna aliis alibi con-
Poriogatu .PIsceroci fluuius in Libya maximus est . magniatu dine Nilo comparabilis, Ortum ducens a montibus Amthiopiae, unde seu patenti , seu latenti ductu feruntur aquae in paludi m , a qua primum sub dio exit, ut patet ex descrisivi delati .cV: bi Μ-gim, cui Irad Ala re maius regionis Ni Ast. inii. grItarum, ab indigenis Ambus vocatur, ut Sobno placet, Armsice HueZNjαν dicitur Minmolio rse, Gambra hodie esse I
224쪽
descriptione constat, qui uas illos fluuios spinatim no . rasi unc . putat illum eqst, qui nanc Uusto Rio grande voca M. Initiam habet secundum aliquos ex quodam deserso adortum exposiIo, cui nomen Seu est, vela lacu quodam potius saturit, or in oceanum occidentalem longo tractu fertur. quem Aristoteles hic appestat mare exterius & hunc terminum habet Niger, seu Chremes Aristotelicus ad Aegonis, Nisis,&Nili differentiam; quia Nilus terminatur ad mare mediterraneum , quod interius est ; nimirum intra Columnas, vel intra terras , Asricam nimirum & Europam: Aegon autem ac-siue in mare nostrum mediterraneum decidant , ut I 6 Cynips, Triton & alij ; siue terminetur ad t ἱJ piol. mediterraneam quampiam vel paludem,vel terrε foueam, vis HGir, vel ad flumen vilii Nissi, certe flumina huiu- thJ Ptol. scemodi apertissime differrent in sui fine a Chremete, qui -'
terminatur ad externu mare oceanum, & ut Strabo scribit in proposito, Imi Inter Getuliam se nostram oram multicam- sm lib. iet. pi intc riacent, or multi montes, o magni lacus,'flumina, quorum quadam in terra demersa evanesium . Se in eandem sententi im Ptolemaeus infit:D J In mediterranea vero fluunt DI lib. 4. amnes maximi, nempe Gis, coniungens Salam montem, ς-p 6. o vallem Garamanticam quo diuertens amnis continet secum dum situm d a. i6. o. diui paludes facit Chelonidas, quarum medi m ψ9. 2 o. o. Et qui deficit, est ut aiunt terra Assorptus alium educit fluuium , cuius terminus occidentalis habet ovidus q6. i5. o. Orientatis autem pars fluus Nubam paludemscis, cuiussitus Acut par est Aristotelem hic sel gisse quatuor flumina Libyae maiora ; haec vero sint Gir, Triton, Niger, & Nilus; ita verisimile satis est, Aristo telis Aegonem esse Gir Ptolemaicum, Nysen Aristoteli- eum esse Tritonem Ptolemaei, S: Chremetem illius esse
Nigrim huius; quum de Nilo nulla sit in proposito dissi
225쪽
FORTUNII LICET IDe Nili ortu e montibus e ethiocis. Disputatio Decima quarta.MAior dissicultas nune est de Nili sontibus,quae m axi
ma fuit apud Antiquiores , etenim scribitur Aristo-iis.sui: z-si μή prm Vs ex argenteo vocaro monte. cap. I. Quem locum attingens ait
D VICO M. Nilum, quem e monte, cui nomen Argyrus M sit,ait descendere ue Ptolemaeus censet e paludibus interio,, ribus Africae effluere ri quae paludes ex montibus Lunae ni- ,, uibus liquefactis aquam recipiant. LIC. Aristoteles magnorum sutilorum originem e montibus altioribus deducit, non quidem per nivium disesolutionem: exteriorem ἱ nam ea perennis non est, quum hyeme non fiat, nullo tunc vigente Solis ardore, proindeque iugem fluuij fluxum escere non potest : sed per concretionem aeris intra partes montium penitiores,intimosque recessus comprehensi , in guttas aquarum, quae confluant unitae simul coecis meatibus d cinum in apertos fontes, seu in paludes ut plurimum non valde procul a montibus illis distantes ; ut supra constituit, & mox repetet Ibi Aristoteles: cuius theoriam comprobauit aperte Nili ..., ',' fluminis origo ; quam veteribus ignotam plurimis diuque quaesitam non ita pridem nobis dote X it Franciscus Alua reet, qui regnum Abyssinorum, totamque ferme regionem Acthiopiae lustrauit ; testaturque Nilum apertam originem habere in regno Goyame montibus affluentissimo, ex ingenti lacu duplici ; quod contestatur etiam Maginus; I Jcap. 33s Aluarea quidem ait: IcJ In questo rigno di Gyame veramen-Mit D4- te nasse iis time deINilo, che in quso pas chia a Gim; vim da δει lethi, che sono cos grandi, che palano mari, nelia quali efama chesiirouiso huomini, Ossmine marines O auu ni
226쪽
nime thanno assermatori H Io non porci inio scap. intendere con chi confina questo regno dalia alta parte; soletinente vae, dire che erano deserti pleni ri monique, o Me foraquelle frano Giurii: .Vuesto io non ta e no , madico solamentequello che intest dire uniuersu eute δε cias uno .& paulo
stende a correr verso Puisto. Maginus autem isti: f De Isi deser. Nili fluuij origine variae traduntur a Scriptoribus opiniones, eaeque omnes fere incertae; hoc tamen nunc certo conseat, ipsium nona montibus Lunae, ut Ptolemaeus posuit ,sed a maximo lacu ex
riri, qui est in superiori Aethiopia inter regnum Manico ι, ct territorium Benomotapa sub grad. ii altitudinis poli Austrini, atque longis stractu per varias pluresque regiones percurrere magis retorius flexibus, ac multas efformans insalas se. Caeterum ut Ptolemaeo scribenti, I t J Hunc quidem fixum tJlib Earbaricum, qui dicitur asperum mare , circumhabitant Aethiopes Anthropophagi; A quorum occidentali parte periisse Lunae mons; a quo Nili paludes nives suscipiunt: o Lunae moniis sines gradus habent 37.Australis i 2.3o. 67. Australis i I. 3o. dedero niues e Lunae monte dissolutas recipi in paludes Nili: sic non concessero Uico mercato,mentem Ptole-suisse, Nili ortum esse ex Lunae montis nivibus dissolutis, ac effluxis in paludes inferiores Africa' ; nam non ait Ptolemaeus eas paludes nivibus tantum illis dissolutis fisri,ut ponitur: sed innuit praeter nives apertas,ex eo Luna monte subterraneis cuniculis plurimos rivos decurrere in eas paludes; unde Nilus opertam habet originem, nempe in regno Goya me; nam Abyssinorum Imperator inter .
227쪽
ntes. quod viderat expressum ita epistola obedientiali missa ab Imperatore Abyssinorum Pont. Max. Clementi Septimo , per Franciscum Aluare E eius oratorem : Quum apud eundem Aluare E Nili sontes sint duae paludes inter regnum Manicongi , & Melindem in regno Goyame , ad radices montium Bet,inter quos est altissimus mons Lunae, quem hic Argentum vocat Aristoteles, ut ait Olympiodorus ; quod etiam obseruat inquiens,, VICOM. Sed sortasse, ut Olympiodorus ait, idem est
,, mons, qui de Argyrus, & Lunae vocatur, propterea quod ,, argentum ibi fodiatur, quod Lunae ob colorem tribui con- ,, sueuit: quemadmodum in Hispania Boetica mons Argen- ,, tum ob Argenti fodinas, quae in eo sunt,noini natus, a b tra- ,, bone commemoratur. Ita nulla inter Ptolcmaeum , &D Geographos ab Aristotele commemoratos de Nili ortu ,, erit dissensio. LIC. Sed Arist. ortum Nili primordialem considerat, quem vocat fit primum fluxum , quemque Usco mercatim 3.mere . sensus non tetigit Ptoleniaeus, s h l referens primam Nili materiam esse niues illorum montium, quae liquatae con-ον. i. ' fluant in paludes, eosque geminos lacus edictant, unde Nilus aperto principio fluit per Aethiopiam in Aegyptum. Quare maxima dissensio de ortu Nili est inter Aristotelem, ac Ptolemaeum , quia quum nives aestate sola liquentur, hyeme non soluantur, nec ma Aima veris, autumnive parte, non attulit perennis fluuii veram originem ex ULcomereato Ptolemaeus,ut attulit Aristoteles, eam reserens in assiduam iugemque conuersionem aeris intra maximi Montis poros innumeros,infinitosque propemodum meatus inclusi,in aquam; quae semper fluat in eosdem lacus i desinenter. Immo vero neque niues illas dissolutas Ptolemaeo recte dici causam Sc ortus, & incrementi Nili sta
tuendum est , quia iam uliginis, quam incrementi Niliaci
228쪽
causas optime demota strat praecepto i meus Ioannes Costariis, vir m agni nominis inquiens : lJInundationis ergo Ni-mcae causa altera est, nouus scillicet aquarum influxus: esse autem hic 'atest vel ex nivibus in Aethiopιe superiorisq. A gypti montibus avnde Nili est decursus, liqumuritis; vel ex pluui s. De nivibus,an inter tropicos fiant non constat. Si fiant, rationi profecto consentaneum est, eas isto maxime tempore, quo illis asias, nobis est hyems, dissolui; solutae igitur aduentante nobis vere,o longe prius quam Cancri signum Sol teneat, stauios augerent, alios, ct Nilum. Immo vero , cuti nobis nullum est certum praesicriptum dierum tempus, quo fundantur nives; ita nulla est ratio, ob quamllis tam certis liquescant diebus. vel liquescant, Te at quotannis inundarior quae semper fit S oletropicum Cancri tenente, ut ante Costaeum Plutarchus
ImJassertiit, cui Aegyptiiode Sideribus Syrium Isidi adscri
hunt, quum aquam ducat ; or Leonem ventrantur, ric ibusquetioninis ianuas templorum ornanti quia Νιlus exundat Titanis primum curru tangente Leonem.
Caeterum licet Anaxagoras ni Plutarchi relatu censii erit Nili aquas attolli, & crescere Aethiopica nive, quae hyeme frigens , aestate liquetur ; tamen illud certum est in Aethiopia nunquam adesse nives , intrave tropicos nunquam ningere: quod Aluarea contestatur inquiens: sol In Aethiopia reperiri latissimas planities,&altissimos montes, inter quos nullus est, qui nives habeat, nec in ea regione ningit. Sed exundat Nilus ob maximas pluuias, quae cadunt in Aethiopia Iunio mense, qui regionibus illis hyemalis est, ut obteruauit idem υ JAluarea,& post eum sqJ Rhamusius ; quam sententiam complexus est, &comprobauit doctissimus praeceptor Costaeus addens superior ibus: iri Reliquum est igitur ut non alia, quam pluuia. rum materia e superioribus regionibus fluentium Nilo det incrementum . in quid in causa est, ut tam ceno tempore pluuia α Z a ta
Aethiop. de ina Nili. ira.de poti
229쪽
iaggoantur ' aetate nostra Aethiopi an tu strarunt Alua rex describit in aιum tempus totum, quod nobis est hyems, illis autem estas, nihil prors,s illi eripluuiarum: η' ιι autem rota ea regio lacubus fluminibusque maximisi immo or ablutatur ab Oceano; a quibus quum Solis vi immense υaporum copia extollatur scuius rei argumento sunt perpetuae ac densissima caligines, quibus montes illic se maximi or frequentes ossvndun- .uνὰ iliam quirim tam longo tempore collectam ;s a bole tau diu, quamdiu illic viget se peUam, Solis ab ea regione digressu rcfigeratam in pluuias verti necesse est: Digreditur autem inde dol, quum ad nos regreditur, nempe quum Arieti occurrit; er eodem tempore pluuiarum principium est ,priwo leuiorum; mox vero , pro maiori Solis recessis, maiorum, quibus totius intius regionis es flumina, se , ct huer ea Nilum augerinecesse est . Cur autem Aegypto id incrementum nonnisi post trium ferme mensium spacium percipitur ' non una tarditatis huius rario est, nensse ab Aethiopia Memphis, ubi sese Niti incremen- .rum prodit, ter centorum milliarium interuallo abest . est O rius sumisis lapsus piger; se sexuosum est iter. Cur ergo Sole re
picum Cancri tenente increscat Nilus , mox ad aequinoctialem lineam redeunIe decrescat , apertum est: namque ante Hiem.
pus non exundat , quod , licet ad Aequinoctium pluuia in A . rhiopia incipiant, Aerapti tamen sines, ad quos Nilus mari recipitur , nonnisi longo post tempore attingunt. Post id tempus decrescis Nilus, quod reddita iam Aethiopiae post immensam imbrium e usionem serenitate , nuta amplius ei flumini insueta aquarum fit accessio. Hac fritis veram Nili ad certum tempus incrementi atque decrementi attingunt causam. uisa iare , qui ad incremcntum, cerrum omninoque praefinitum diem iIuni, decimum septimum per quadraginta Hei praefigunt, aper. rum est Galli; quum se praeuenere, se praeterire id bacium comster , diligentiori nunc facta obseruatione. Caterum rodendus
230쪽
mali est zona seu torrida) ubi Sol rectis radjs friens e carissime non calefacit modo ,'d etiam exurit ; qui fieri potest ,
in tanta illic vaporum copia gignatur, quam idem, qui excitat , calor non dissipet ' Nobis enim qui tautopere a Sole distamus, quos ille obliquis radi s ferit ; eo tameia ad nos redeunte, aestate vix pluuiae accidunt. Verum, quod antea quoque diximus , maximos ac non raror Aethiopia fluuios est latus habet; ambit eam cse ab occidentesceanus; praetereaque montes illic sunt se maximi es plurimi in quorum summa cacumina, quuN radiorum Solis non per ingat restexio inrigiditas viget: vapores
igitur ab asuoso calore ex fluuijs lacubusque ac mari immensa copia excisati , inter montium sinus sensim sublati , ac repositi, ab eorum uiditate serua Iur, tandem vi ιn immensum aucti, quo tempore illis Sol fit longinquior , densantur in pluuias. Verum ubi clarum est experimentum, ubi sensus apertus est, ratio quaerenda non est. Alia area vidit in Aethiopia tunc temporis maximas cadere de coelo pluuias ue nil ergo de proposito dubitandum ; nec ratio suadebit oppositu in,
nisi fallax, qua de re quoque Maginus : l Fiunt in Aethio. Ilpia duae aestates, o dua hremes ; quae non a frigore, aut calidi--, te
rate percipiuntur ,sed apluuiarum copia, cst a Ferenitate. Patet ex his duos esse Nili fluxus, quorum primus seu primordialis perpetuus est 3 ac ex monte Argenteo nuncupato ducitur hic abiit Aristotele ι secundarius cst, acac- sccidentalis, quem vulgo nuncupant inundationem, S inis leo sum, . crementum ex pluuijs, ut vidimus. Aristoteles hie de primo peragit, non autem de secundario 3 cuius causam veram assignat inquiens alibi: Ill Fium autem o circa Amatam ill r. m ect Aethiopiam aestate, aquae, se non hyemei ha impetuos, i, ar eadem die saepe propter eandem causam: ciso enim infrigidantur per circumis stentiam; quasi propterea quod calida est regio valde. diim vero Magister primordialem illum Nilli fluxum ait re e ex Aethiopiae monte, quem Argenteum