장음표시 사용
11쪽
DEDICATI . lvolente genio natis traducunt: sed mens providen- ltissima Principis tam consilio quam virtute valentio simi non hactenus sistere, neque admirari modo aut laudare, sed etiam dignos pronuntiare patrocinio regnantium , quorum muneris est praemiis decorare ac
multiplicare quidquid recte fit ; dignos suo , quo
nemo inter rerum dominos altior & conspectior: neque obscure praeferre voluntatem benefaciendi; &quidem, ut elegantius fieret, remissa necessitate ambiendi, necopinantibus; more Dei, qui pios etiam Prosperat augetque, quemadmodum sacrae tabulae loquuntur , dormientes: idque tractare tecum & deliberare , ut quod impetus suerat, consilium fieret, ac subitae largitionis comes paenitentia caveretur. Tali occasione quid facerent, qui aulas obsident magnam partem, & nihil eo aspirare veri, nihil sani patiuntur , nemo ignorat: nempe pleni alioquin obtrectationis & malignitatis inter semet ipsi conjurata arma
moverent; obsisterent, occentarent Ore uno, alia praevertenda esse; non sic exuberare copias, ut abjiciantur in bidental; umbraticos homines.subtilitati & varietati literarum natos, nugas & inania consectando segne otium velare, nihilque in publicum conferre: qui non moliantur, non concursent sed vitae quod Ἀ-
modo valere dixerint, vitae commodis carere verum
csse. Longe aliter mitis sapientia Laelii CoLBERTI. Non enim refrigerabas tam generoso incoctum & sedi Veias pectus honesto;non otium & vetustatis & posteritatis maximum negotium agentium calumniabare;
non plus satis esse necessitatum obtestabare; non advocatione petenda & strophis rem ducebas ut postea
luderes. Quin contra statim causam probabas, & di,
12쪽
vinitus susceptam cogitationem gratissimis & soli tibi
notis stimulis urgebas: & susscere opes animo gloriaeque Principis, non in hoc tantum, docebas, gnarum quidem ' ipsum, sed crebro tecum ponere calculos &utriusque diligentiam diseungere, non dissidentia, sed jucunda & utili oblectatione gaudentem. Non est efiicacis Herculis Gallicani honesta tantummodo cogitare, tali praesertim Telamone vel Theseo
comite. Delectus agitur novus, invistatus, inauditus : decuriatur & describitur flos ingeniorum: inciduntur nomina studiis valentium, non modo vestratium, sed Europam per universam. Sane isti cxeunt frequentissimi & numerosissimi laterculi: & Ω- tentur omnes nationeS, quidquid est, quo excellere homines natos atque eminere supra alios & propius Superos accedere fas est, id eximium hodie majorique provolatu habere Gallias: quemadmodum caput habent, cujus omnes generis humani vertices assurgunt majestati. Poteratque ubertas tanta, tanta selicitas exteros insuperhabere ignorare. Sed decet principe loco postos agere citra invidiam , & proximos, quamvis longo intervallo, non obliquis. sed laetis adspicere oculis, ac Virtuti, ubicumque est favorem di-inum non inficiari Nam qui detrectant in eadem laude aliquo cum successii versantes, praejudicium quaerunt ipsos oneraturum:& in suspicionem veniunt metuere, ut sint tanti. quanti Vulgo putantur, si comparentur, & plures esse aliquid videantur. Satis hoc laudabile & praecipui splendoris conscientiae conveniens, alieno splendore non uri, nec vel peregrinitatem objectare. Satis etiam bella & praedicanda curiositas, tanti orbis rectorem nosse velle, quid ubique sapien-
13쪽
tia & humanitas profecerint; qui literis assidendo processerint; qui doctrinarum disciplinas quibus solidis & duraturis monumentis propagent, R eam causam celebritatis habeant satis bella & praedicanda,
tamenetsi nihil aliud inde peteretur quam ut noscerentur. Raro cruditionis fama eo usque penetrat, raro escendit in arces: aut si quando ad illam altitudinem erepsit, vix tenui auditione percipitur, neminem movet,neminem tenet. plerisque ludibrium debet. At Rex incomparabilis magnificentiam liberalitatis sequebatur: notabat Rexcernebat quorum laborem in
optimis artibus uberrinio & suavissimo fructu bearet; quos ob industriam singularem laude ac donis promereretur : quibus vel tenuioribus agitandi facilius copiam faceret, ut vacui metu , ne desit insumptum, chartis impallescerent, neque ignobili cura, qui utare, a docta musti quiete disceaerent; vel si non indigerent ope propter amplas facultates honor ipse illustris & cxtraordinariae gratificationis non minus obligatis animos & gloriam adderet: unum illa tua sorti fidelique dextra stipulatus ut pulcre coeptis strenue insisterent, certarentque quisque pro se, pro copia , pro suscepti operis ratione, ne quid profuturum posteris lateret. Quanta species diei solicis atque aurei, qui quicquid Musis cst amicum . Christianissimae tutelae fecit atque ditionis Τ alios potiendo. alios sperando, alios commodis sui ordinis in quibuscumque fruentibus savendo Τ idque una ad potentiam mitillima&expeditissima via. benefactorum magnitudine, quae priscae simplicitatis heroas ad sceptra viVos mortuos in Caelitum numerum evehebat ' Et omnia quidem Sacratissimae Majestati debemus, Verum te consilia-
14쪽
sliatore se stragatore medio atque interprete. Tu daS hos aditus, per te adoramuS purpuram principalem, per te praesenti absentes submittimur, supplicanalis, exaudimur: quod quidem tanto nobis honorificentius, quam si per admissionis ossicium introduceremur,quanto tu major admissionum magistro. Te, cujus mirificam & perpetuam dexteritatem sine fine tot tantis in rebus experitur, voluit ille probare, quOS ipse suscipit: te delectorem hujus cohortis & exactorem esse: te, ut cresceret aestimatio expendentis persona, & minus interveniret casuum aut fraudis, deferre munera sua: te causam & titulum donationis signare , utque quibus contigit, quantum in ipsis est, mereantur vice & auctoritate sacra praecipere: eorundem te obsequia ' devotionem commemorare. Accipe igitur hanc quoque benigna fronte velut ratiunculam nuperrimae lucubrationis, ut si non ingenio neque arti exordiorum ' subcesivi temporis nostri, at improbo labori R exercitio inexhausto testimonium perhibere possis. Deus te, Vir Illustrissime, & omnem generosam gentem tuam salvos & honestos , Patriaeque ac Patriae Patri salutares semper & probatissimos praestet. Scripsi Lugduni Batavorum a. d. IV. Calendas Quincitiles anno Christiano CII Io C LXIX.
Illustrissima Aserit simeque Dignitatis S Magnitudinis Tua Obsequentissimus cliens
15쪽
' PM qui ' Vlis ad aliquam nitoris
pristini oeciem V in manus hominum revocandis prater caeteros operam navarunt superuori seculo vir. in primi, magnus Ioachimus Camerarius , nec minus insignis claritate literarum Diorasim Lambinus; infinitis locis alter sidarum membranarum ope restitutis, alter perpetuo commentario illustratis. Accessere dem certatim belli'politi homines, Janus Sambucus, Justus Lipsius, sanus Asellam Palmerius, imnis Gulielmius, Literarum in Academia nostra U propemodum. omni libero Belgio pater Uprinceps 'anm Douo cum cognomine filio, Gasper Schonius, Dannei Meusus, Simon Gracus Pistoris, Valens Acidalius, Franciscus Disaidam:quorum plerosque et si
juvenilis calor ultra,quam debuit, provexerat, ta mors, antequam maturescerepossent, exstinxerat, negari tamen nequit, multa illos non inepte molitos ta divinitus cogitasse. Horum omnium spraeter postremum, quem videre non potuit in seleritos sores in unum commentam corpus contulit Hidericus Taubmannus. Eodem tempore brevia, qua margines c usique pagina caperent, scholia collegit Philippus Pareus. Erat cum mavori ste assequendi uo Ium sermonem, I in eo proficiendi, kZctionem tanti scriptoris ingredinmultum ramen etiam infecita ta manum desiderantis materia restabat. Tm o nunc nodos vel latentes vel agnitos, ta adhuc insolubiles, quos Κωρις ο ατα identidem existenti alicui ad conventuram sagaci reservat. Doleverat in renata Critices infantia, ut bonum facitum putarent consolidare ac complanare lacunaz, 2 hiatus,qui
alicui discedebant manifesti. Sic pasem pro suo quisique captu interpolarunt veteres audiores, ta eos centunculis a eformatos, quam suos V sinceros una cum navis, quibus antiqua ab auctoritate nulla remedium erat, versara maluere. Qua periculosa ratio V m rato postea eruditis damnata eo valuit in nostro, ut Splurima,qua per Letvmων ων prolata erant, complerent, non modo versysatque hemistichia, sed integra diverbia canticaque, integros actus comminiscerentur: alii in editionibus infelicibus exolestere non ILnerent, Et velut ex veteri codice producerent: quidam inde in testia monium
16쪽
AD LECTOREM. gonium citarent, qua neque illi nec cuiquam Latino in buccam aut solum venerant. Sed ta versuum Comicorum leges quum coniniissent, duram scilicet imposuerunt i sibi provinciam subsa
leges omnem Plautum cogendi. Quod quia sepenumero parum procedebat spraesertim vocales non collisas in sinibus V initiis vocum committere veritis: quanquam 2 Epici, Insulae Ionio in magno,
S scumineo ululatu, ta Parrhasio Euandro. sed ta vetusti ietram citra necessitatem carminis D 'interponerent, ut praedad,
dictatored, marid, pucnandod, altod. quam literam sic sepius
lim, quam nunc hic, videre fuisse nemo nega verit.) quum igitur sve 8airum cederent accurati illi, quos requirebant, Versiis, Ius Fbi dederunt pasiim inserendi particulas, pronomina, verbum sum sotivum S similia, alibi eadem exstirpandi, interdum voces ira ponendi vel in eodem vel de versiu in versum, secus atque iu A se prsis editionibus invenerant: r urnon 8udenter ac ra-rst,sta quotquot paginis. Huic malo strenue occurrit Ianus Guterus, collatis diligentissime duobus exemplaribus Cameraraanis rquibus in prioribus obo fabulis squae alteri deerant) accedebant Ρx Palatini: Uspuria uia induxit: sicubi admisit aliquid, quod vel sensus diritabat, vel versus postulare videbatur, id aliis litteris,
statim ut dignosii posset, expresiit. Ante annos tredecim rursum venditatus in Saxombus Plautus siub clari nominio praconuo. -ctabatur hoc esse verborum S sensuum textum, quod constituerat Gruterus: non visum tamen faciendum, ut perperno exemplo in-Mrerent: sed meliora subjecta, quoties recepta Ar tura interpretationem omnem refugeret que locis paucissimis. Honesta ormi/ν, fidicitu fa ta suppeterent; si opera appareret. Verum non m do istic ille velut ροι Plautus exhibitus est, sed etiam rocolis tum, quicquid Gruterus lolii ta quisequitiarum evellerat: rursum trajectae'commutata locis voces, alia expuncta: denique omnia, qua ante salutiferam illam manum ossenderant, reposita , S, ut seri flet, novis mendis accumulata. Uua in re tames potissima culpa est illorum, qui ut mala mercis laudatorem inveniarent, mentiti fiunt, ta apud eum Anxerunt se prastitisse, quod susque deque habuerunt: tamen parum conpuluit existimationi sua, qui hominibus nihil nisi lucrum spectantibus tam facile credidit, ta de non probato opere, tanquam si unicus ejus exactor fuissi pronuntiavit. Non jam dicam nece se est, quam Fobrie ac fru-
17쪽
AD LECTOREM. aliter accuraverit pensium sevum, qui quinquennio post idem .
maneonium, velut puerum meritorium praetexta ta bulla, chartaci typo tam venusto, hoc in oppido, convestivit. Praefatur dis quidem, nescio quem juvenem, quem Fossicite atque intente rem ira-dfare deprehenderat cum melioribus editionibus V maximepos, ma, cuyus modo meminimus, quod exsignandum erat exemplar ,
contutisse: sed novimus phalera N. Homines pudentes oe smni, qui se ad antiquitatu dosta monumenta renovanda occupant ,
mayus sciunt id negotium esse, quam quod adolebcentulis possιt d legari. Et citius deprehenderit, quod Puera in faba, quam alterius diligentiam, qui tam secors ipsie S huyus opera Iuxta fraestandae atque exigendae par esset. Prosus eandem recoxit ta reposuit cramben, nisi quod inter varias lectiones ta divinatιones ma ιni altitas non minore negligentia attribuentes manusi rapi , qua Ahf. omn nonon sunt, aut quasiomnium esset, quod unius est , referentes ad conjecturam,quod est scriptorum ad veteres codices, quod mendosarum editionum: nomina instar veluti ci obliviose nomenclatoris male reddentes, ta non sivis auctoribus inventa ad cribentes: denique varietatibus conjecturisve nulla mentione dignu U Iamdudum rejectis tantummodo obturbantes interdum ut editoris proximi limae specimina annotantur, qua Funt operiarum aberrationes.
Ouum propius esset factum nihil quam ut tertia quoque fraus susciperetur, intercessi, 2 quod in me fuit, cavi orae magu, dolore perituri olei ta laboris ci emptorum lectorumque frustratui habendorum misericordia, quam consilio, rem necopinatam aggressus. Nondum enim ludum mihi T. Livius dabat, aut tantum largiebatur otii, ut quemquam praeterea res' cerem; ci typogr phus nihιl aliud, quam ut aliqui suum munus ornarem, gaverat, cur ex veteri conyectaneorum nostrorum Penu paucis notulis Iubministratis satis me grati icaturum putabam. Prehenda tamenta volutare coepi exemplar, quod opera erant secuturae, ta occumrentibus passim, quae dubitationem adferrent, Gruterum adhibui.
qui industriam etsi spretam viderem,ab ipso autem multa secus atque ab superioribus informata, nec in Notis, quas ille Taub-
mannianis commentariis attexuit, mentionem fieri, cur a vulga tis receserit, certum tamen habui antiquioribus illum auctoribus,
scriptis nimirum membranis, uti maluisse. Hic profuerunt mihi excerpta Palatinorum codicum, qua Philistpus Paraeus paraverat
18쪽
AD LECTOREM.quidem, ut publicaret, sed quum ob molem voluminis, nihil praeter varias letiliones continentis, non reperiret, qui siumptum G of
scinam praestaret , seupremo judicio mihi reliquit. S paullatim ingravescente hac cura, ta ex perfusoria inseriam versa, quandoquidem inter istos interdum disconveniebat, sive palam, quod adprmabat hic, negaret alter; sive operae peccassent; sive denique tacitum quid transimisissent uterque ; nec osscio meo nec desiderio sudiosiorum me sati adlurum censiui, nisi meis crederem oculis,manuque exaratos, quos nancisci poteram, Gipse in exissem Quos referam necesse est, quales fuerint, ta unde acceperim, tum ut de mea me constet curiosis S ab hoc exemplo, quod modo coamgui, di dentibus , tum ut virorum praestantissimorum ac celebem
ramorum humanitati vicem rependam. Tres igιtur membranaceos suppeditavit ex terita sua S pretiosa huyui generis copia IDacus V o sius : quorum antiquissimus, quadratus, orditur ab Aulmiaria acit. o. R I I. vers x i i. MEG. Quid tu solus; ta eam fabulam suo habet loco inter omnes tertiam; sinit autem in Epidiciaci. II. h. II. vers. LX. Obsecro mulieri Libere, ut ibi legitur Alter integrum reIine quod ei creditum est, Nempe odio priores comoediab: Tertius incipit ab Amphitruonis acii. I . R. II. vers. XL iii. Faciam ita, ut vis : sinit autem cum Aulularia, quemadmodum Usecundus: nam vierque eam post Epidicum collocant. A plures numero nec alio ordine complexum Chartaceum sex quo explicationes qua secim vocabulorum non magna rei assert in Notis, qui antehac ei dominus fuit, in caetera es non contemnendo
parum usus) commodavit Adrianus Junius, ludi literarii, qui est
Amstetidami, moderator gravisiimus. uuintum in membranu Marquardus cludius, a quadrienni Pere rinat:one ,se pro quam dici pote eleganter ac musice transerita redux: In his prima e -- phitruo, tertia Aulularia, postrema Epidici arit.v.sc. II .versXXIIX.
Frugi tu homo Apocides. Accessit in Pergamena scriptus, quem bibliotheca publica hujus Academia puppeditavit, eo gratior, quod hic inveniebam eas fabulas, qua in istis desiderabantur. Coum maxima forma est: principium Asinaria adt. i . D. III. versis septimus: Ego pol istunc portitorem: sinis Truculenti arit. I. β. III. vers. CI I. Nondum advenisse miror. Decedunt illi quidem duobus Camerarianis, ta se inferiores fatentur: facile tamen in
secundo punt pretio, ta magni vel ob hoc ipsium faciendi, quod il
19쪽
AD LECTOR t M. Drum DAtoritatem fere conservant,aut ambobus aut utique altrri, siubscribentes: interdum etiam docte ac diligenter ab ea dis vortunt, ut nulli ta- felix V extra communia positus librariostrius contigit, qui semper bene provenerit, n quam deerraverit.
Uuod in Caesaris Augusti chirographo sepe non litera modo , sed
syllaba permutata aut praeterita conssicerentur, communem hominum errorem appellat Suetonius. Vellem quoque etiam jan pridem collatos V expensios tranquille atque otiose habuissem, non per trepidationem ac tumultum, coepto Iam opere, pratis sine intermissione moventibus, centies interpellatus Sper diversa disermctus. At, hac utcunque me impedurent, quod licuit tamen indu-
'ia atque indefesso labore pensavi, ta dedi operam, ut haberes
Plautum mavorem partem Jani Vruteri, sed hunc quoque multis partibus emendatiorem. Tentavimus ta ipsi AMarte nostro compluribus Iocis ta dictis germanos sonos aut aptos sensus reddere , qui priorum sagacitatem fugite videbantur ; ut quidem partim nunc inter malleum V incudem, quod dicitur, se dedo runt ; partim jam pridem in conditis habebamus. Neque est diamm, quicqui/ erat prae manu: sed acerbo cum delectu produxi mus, qua judiciis aquis nos probaturos sperabamus. In lance se tura observationu multorum nihil est, quod ego praestare debeam rinterdum altero oculo addicere vacavit, interdum minus: suos
habent quaeque adscriptos auctorei, quibuscum, scubi titubmium quis putarit , agere poterit. Vale ta hanc subitam condictamque velut coenulam sine fastidio accipe. L. B. A.
20쪽
VARRO Parinenone, apud Nonium, in Poscere, id est, accipere. IN Argumentis Caeciliuν poscit palmam, in Ethesin Terentii, in Se
Duplex omnino est secandi genus; unum i Fberale, petulans, flagitiosum. οἷ μnum: alterum elegos , urbanum . ingeniosum , facetum: quo genere non modo Plautus noster Atticorum antirua Comaria, sed etiam mi sophorum SMra tuorum libri sunt reIerti.
Idem Tuscul. Quaest. lib. r. .
Serius motitam nos accepimus, amis enim fere ccccx. post Romam comaetam Livius Fabulam aeriit, C. Claudis Cinci filio, M. Tuditans Coss. amno ante natum Ennium, qui luit major natu, quam Plautus 9 ψωω.
Idem lib. III. de Oratore, ex persona L. Crassi.
utidem cum audio socrum meam Laeliam, sacilius enim mulieres incommptam antiquitatem servant, quod multorum sermonis expertes ea tenent semper, quae prima idicerint) eam se audio, ut Plautum miti ant Naevium iidear
Idem lib. de Republ. apud AUGUsTINUM
De Civ. lib. I i. cap. I X. Siam iclem, cum jam Dae emitati maxima auctoritate plurimos annos domi di belgi praefuisset, violari versibus, ct eos agi in Dena non plus ricuit, quams Plautus noster voluisset aut Naevius P. O CU. Scipioni, Caecilius M. Catoni