Dialectica Ioannis Caesarii viri vndecunque doctissimi, nuper ab ipso autore recognita & aucta. Adiecta est ad finem huius Dialecticae instiutiones, Ioannis Murmelli Isagoge in decem Praedicamenta Aristotelis ..

발행: 1538년

분량: 292페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

, DE PRAEDICAMEN. x

Series praedica. Qualitatis.Ti. X XIIII.

QMlitas Fom, attinens Materia attinens

m attinens

comparata Natura insita

Asctio Facile dimobilis Difficulter dimobilis

Spiritualis corporalis Habitus spis

ritualis Intellectualis Moralis Habitus his tege tualis Theoreticus Prassicus Habitus inta

tellectualis

conclusionis Principiorum

scientia

contemplativa Actiua scientia contemplativa Principaliis Adminiculati Logice Distulatoria Non dilutatoriis Dialectice

272쪽

De iis quae sunt primae speciei aua litatis, Regula prima. Titulus. XXV.

Omnis distositio er habitus corporalis est in primo

militatis genere,ut calor, frigiditas, sanitas,fimitas, caesita candorailredo, ustui robur, aegritudo, mombus, Cretusspecies,uistbris,parabsi pleuritis, pod

4. : Distositio,quae ex affectio dicitur,er latius aceia

modis dieat. pitur er presius. Primo modo est qualitas ad bene marile ue operandum acquisita. Secundo est qualitas ad bene male ne operandum acqui tu perfacile a subiecto dimo labiissed operandi coparata qualitu dise'' fleuiter esubicto dimobilis.

Regula secunda. Titulus XXVI.

Habisintelle omnis habitus intellectualis est in primo genere Qualitatis. Habitus intellectualassunt quinque,quibus semper assentimur uero: sapienti Intellectus,scientia, Prudenti π Ars. Duo, quibus modo uero assentimur, sapientia. modo fisosunt autem opinio er suspicio sapientia est intellectui. b biim cognitiuus dei er diuinorum. Intellectus est habitus primorum principiorum cognitivus. scientia est ες ςnti . conclusionis per demonstrationem 4cq sitii Prudentia. Prudentia est recta ratio rerum a nobis agedarum. Arso hib. rerum a nobis efficiendarum. Opinio est suspicio. assensus rei ualidior. Sust iciris assensus rei minus uarilidus. Scientiarum igitur σartium normina in hoc gerinere collocantur,ut grammatica, dialectica, rhetorica, arithmetica, musica, geometria , astronomi pissice, cibissimetapissice,poetice,agricultur nullaia,tan actum i

273쪽

Tertia regula. Titulus. XXVII.

Omnes habitus morales id est, virtutes er uitiasunt in hoc primo genere Qualitatis, ut iustitia, iniustitia, fortitiariaudacia, tisiditas liberalitus,auaritia, prodigalitas.K ureologis no bis ponuntur etia in hacspecie

habitus spirituales inluctu ut fides, spes,charitas, er id

genus uirtutes supereaturales:ite habitus concreati, ut hecies intellectuales, er rationes angelori mentibus concreataesed hui modi habitus non capit destutio a ueteribus peripateticis dat mec mira,c- illi uerae r ligionis ae sapientia expertes id genus habitus non notauerint. Quare malim eos repone inter Qualitates praeriter haec quatuorgenera apparentes: aut aliam tradcre habitus finitionem,uis uulgὁ datur.Nec miranda m videatur, quὁd dixerim Orasitates praeter haec quatuor genera apparites. Na seuerino Boethio interprete Ari. stotelis in Praedicamentorum libro haec uerbasunt,Et

Νrtasse aliij quoque apparebunt Qualitatis modi, sed qui maxime dicuntur, fere tot sunt.

Quarta regula, Titulus X X VIII

Nomina magistratuum er dignitatum fiunt in hoe primo genere QMlitatis, uti pontifex, episcopus, acerdos,re consul praetoricensor, aedilis, π id genus retia qua. Pauper item,diues,'rinnatu in ortunatu beatus felix, miscrinobilis,ignobilis, honoratus, gloriosus, er

274쪽

De iis, quae sunt secundae species Qualitatis, Regula prima.

Titulus XXIX.

Omnis naturalis potentia uel impotentia est in secundo genere Qualitatis. Naturalis potentia est, litas ad bene operandum innata, salubritas durities. Naturalis impotentia est Qualitas ad male debiliterve operirandum,aut ad patiedum innat insalubritas, molliacies. Trapeeturitim autem in dialecticis, Naturalis intaquit potentia uel impotentia, dicitur uis quaeda insta, uel imbecillitas, qua facilius quicqua aut aegrius uel pati uel agere natura potest,ut dura molle, letudin rim,robustus, Cr quae huiusmodisunt natura in ita notauentitia. Haec iste. Vires igitur naturales planetarum merum,elementorum, malum,plantarum sepidi , er caeterorum sunt huius generis.

Regula secunda. Titulus XXX. Omne impliciter speciei proprium est in hoc secundo genere QOlitati ut risibile,flebile fciplinaesuscepti ,hinnibile latrabile,mligibile, nolle, cir ciunmodi alia. ' IRegula tertia. Titulus XXXI.

Omnis animae potentia est huius fecundi generis. Amnimae potentia uis est eius, qua alicuius operis est e Lecti vincius quinquesunt gentra, ut bosubiecta indicabunt. Vege

275쪽

DE PRAEDIc AMEN. x Alandita Generandi victus

Auditus. Exterior M Odoratus A Gustus Tactus sensus coisi Cimaginatio interior H Existimatio 8 phantasia Potentia' ramoris

i 'piendi

Irascendivolendi Progrediendi

simplexet Hebedi componendic Diuidendi' latere My contemplandis consultandi, Agens L P0libilis

276쪽

I o A N. Μ V R M E L. Non ignorandum est ab Avicenna,Alberto Magno, o plerisque alijs poni quinque sensus interiores,se

sum communem,um maginatiuame sistimatiua,phantinam,Cr memoria. Ab Auerrhoi uero, Thoma Aquia nate, Cr Marsilo Ficimo in libro deuoluptate quatuor duntaxatium existimatiuam a phantasia non separam tibus. Nicephori hominis alioqui praestantis doctrinae opimio neutiquam mihi probatur, visum er caeteros sensus ponentis in ea Qgalitatis sterie,quae dicitur Ilabiatus er Allectio. De ijs, quae sunt tertiae speciei Qua litatis. Regula Prima.

Titulus X XXII.

omnis pasto er pasibilis qualitas, est in tertio geis nere QUsitatis. Pasio cut hic accipitur est qualitas transens,quaesensui pasionem irier aut quae a pasi

ne inferturi ut rubor ex uerecundia, excandescentia ex ira, pastor ex t: more,ira ex cam latile. Pasibilis quarilitas, dicitur qualitas permetnens, quae sensui pasionemn er qui quae infertur a pasionibu ut dulcedo, arities,albo nigror. Pasio modo est actionis lectus, praedicamentum quidem ab alijs distinctum, ut calefieri, infrigidarum do est qualitas transens uel animae uel corpori ex pasesone innata, Cr res quaedam media riter pasionem erqualitatem, qualitas inquam inchoata οῦ perfidia, quae que non potis est sibiectum denominare, ut ira ex

contemption erubescentia ex uerecundia. Secur. D

277쪽

omnis qualitas sensibilis in hoe tertio genere colloricatur,ut color, album,nigris, Dum liuidum, puniacem, purpureum, uiride, Geruleum: sonus, vox, mura

Tertia regula. Titu. XXXIIII.

Pasiones animae, quae er affectiones experturbaαtiones dicuntur, a quibusdam in hac tertia specie colloricantur.Iacobus autem Faber Stapulensis homo doctifimus, er de optimis studijs scribendo meritus optime, ponit eas in praedicamento p ionis, nos supra mediasine diximus linter pusionem er Qualitatem. Stapvlenisss Aristotelis uerba pensitat illas pasiones aientis, Qualitates uero mi ni me: penstat cr Friginem earunisdem, er cui ita loquar) fluxitatem. Illi autem rem puαtant pusioni superadditum,es non Qualitatem per metam,at semen er elementum Qualitatis, unde s et ceferit permanentia, fucile pasibilis Qualitas coaleis scat. Pasiones animae duodecim Egidius Romanus eo alij neoterici ponunt, umorem, de derit ,odit ,abo. minationem, desectatione, dolorem seu tristitia,spem, desperationem, audaciam, timore,iram, segnitiem. His adduntur a quibusdam telu gratia,nemessi mistricordia, i nuidia, erubescentia. Nonnussisteries quoque rorum tum fen bili , tum intelligibilium cr pusiones appellat, O in hoc tertio genere insalitatis reponunt. R; De

278쪽

De iis,quae sunt quartae speciei Qualitatis, Regula prima. Titulus XX XV.

Cimis Rura,cr circa unumquodq; constans foram qμarto genere analitatis. Seuerinus Boothim figuram er 'rma hoc modo separat,Figura inisquit,est triangulum uel quadratum: 'ma autem ipsus trianguli uel quadrati quaeda Qualitas:unde etiam frmosos homines dicimus. Figura enim quaedam uel putichrior,uel mediocris,uel alio quodam modo constituta Q galitas 'ma nominatur. Figura ut geometrae demni 0 est quae su b aliquo uel aliquibus terminis contianetur.sub aliquo quide, ut circulus sub aliquibus uerb. ut tri angulu uel quadratu. Nicephorus linter figura cryrma hoc discrimen tradit, Figura dicitur talis expressio er I mearis effictio. Forma extrinserem promines coloris qualitas, idea,er ii matio,cr interpolata colori ratio, es Ampliciter talis quaedam iniecta usui superficiei 'rm sunt qui figura in rebus inanimatis accipiat, strinam autem in rebus animatis. Alij porro Rura qμ

dem fustigiose cedentem: 'mam uero supernam supera

Secunda regula. Titulus XXXVI.

Omnis qualitas circa quantitatem consistensis in

hoc quarto genere, ut paritas er imparitas circa numerum: rectitudo Cr curuitus circa lineam concaum,c vexum, G planum, circa superficiem:teres,rotundum, orbiculare urbinatu raramidale, quadratu .rejona retragon pentagommicirca corpu6. Series

279쪽

DE PRAEDICAMEN.Series praedicamenti ad Ionis.

Titulus. XXX VII.

Actio

Immensactio lina

manens

In intellecta Intellectio simplicit apra prehensiva simpliciumvprehensis Ηaee simplicium apprehenso st illi.

Transiens tra intellectum

Non simpliciam Wpprehensi Dei js, quae sunt in praedicamen to Actionis, Regula. Titu

lus. XXXVIII.

omnis dictio senseras agere, est huius praedic

menti,ut calefacere rigefacere,bumectare,siccare, is, Egere,etppetere,uideri, accista sentiri. series

280쪽

xo I O A N. M V R M E L. Series praedicamenti Passionis.

Titulus XXXIX

Spiritualis Pasio corporalis Partis bruta

Pasis spiria

tualis Partis ronalis

sensti Pasio spiritualis partis nuta Appetiti

Exterioris

Pasio sensus

Interioris

exterioris Non illata ab illatare ut bili Haec uiso, visio ista uso, ira uiso. De iis,quae sunt in praedicamento Passionis, Regula. Titulus XL. omnis dictio senilicum pati,s huius praedic etit ut ad intelligendum agi delectari, turita rasci, sentire,videre,audire, odorari, olfacere, gustare, tam Wre,dementari,doceri, uris arceat fieri, frigefert, haemediari,siccari,discere perare.metuere, et id genus reliqua.Scire uerbest in praedicamento in uatis, Series

SEARCH

MENU NAVIGATION