장음표시 사용
261쪽
14s I O A N. M V R M E L. ingreditur,ut omnis,nullus,aliauis, quid hic divitirior, quide,apud, heu. Sciendu hoc loco est,ex octo partibvi orationis gitis gramatici costituunt dualius duntaxat,nomini quide et uerbo locu patere praedicameti: participium autem sub uerbo suo comprehendia lueris, bium uero sub nomine. Nam ut literati docet, er nomeri adverbiu, cr rursvi adverbium in nomen aliquando trast. Loci adverbia ad praedicamentu Vb pertinent, Temporis,ad Quando. Qualitatis uero σ quantitatis adverbia,ad Qualitatem Quantitatems reducuntur.
Tertia regula. Titulus VI Omnis uox rei commentitis er fabulose quam n tura non Art significatis est a praedicamerussatana:
, Nulla uox pol ema in categoria recipitur,nis amis biguitate deposita,unum fgnificet. etΠολυσημι Θ, Graes Ora re dicitur multa viscum,ut canis, terrem signis
ca marmunm, er coelestem: unde lepida extat Ausonq, . de lepore capto epigramma. i macry quondam currentem in littoris ora Ante canes leporem caeruleus rapuit:/t M:in me omnis terrae pelagis rapina est. Forsitans coelisi canis astra tenet.
- . Quinta regula. Titulus V II. Voces logicae, quas aliarum gratia dialectici usuris prat,sunt a praedis entis alienae. Voces logicus,id est, rationales,appello eas, quas iuniores terminos fecundae intentionis uocans, cuiusmodi sunt, Nomen, verbum,
262쪽
DE PRAEDICAMEN.eratis,propositis,subiectum, praediceti ,genus, cies,Cria geniti alia.
Sexta regula. Titulus IX. Nulli dictioni tonitu senificanti locus est in praeis
dicamento. Infinitum quidem anu intelligo,non potentia proinde deus,m en, aeternum, increat , creator, er id genus reliqua nullius sunt categoriae.
Omnis vox omnia rerum ambiens genera loco caterigoriae uacat.Sunt autem quatuor quae uulgo transcenis dentia dicuntur teste Ioanne Pico, eris,unum, veru, erbonum:fita accipiantur,ut eorum negationes sint,nia
hic diuisumfusum,er malu. Addita sunt ita alia duo, aliquid, er res,ab recentioribu3 Avicennam secutus. Odiaua regula. Titulus XI. Nulla uox priuationem significans Iocum habet in
praedicamento,ut caecitiis,surditas, tenebrae.
Nena regula. Titulus XII Nulla uox partis principii ue materialis seu constia tutiui significativa, in praedicamenti serie reponitur:
Proinde I m materia, corpus,anima, caput,pectus, Mente manus, perier id genus reliqua sunt a praedica, mentis reiecta.
Bifariam aliquid locu haberc in praedicamento. Titulus XIII.
Bifariam aliquid in praedicamelo Iocum habet nam aut per se in recta serie collocatur, ut genera, 1pecies,Cr indiuidua,aut per aliud praedicamento attinet,id trifariam. Primuin enim differetis omnes specificae eius sint praedicameli. M genera.quorum illesunt diuisiis
263쪽
I O A N. Μ V R M E L. ,non secundae qualitatis specie ut ex neotericis quia iam loquaculi sopbistae falso aut ant. Deinde autem
partes er principia ei praedicamento attinent, cuius ea sunt, quae ex illis constituuntur,ut caput, pes,manus,ad Subtantiam referunturiunitas, cr punctum ad litate.Postremo uero motus stecies adsuim quis te minu reducuntur, ut generatio er corruptio ad Substatum,crementum er diminutio ad Qisantitate,alter tio ad Qualitatem, loci mutatio ad Ubi. Trapezuntius motum quidem speclam Qimutatis facit: generare uer corrupere,aligere, diminuere,alterare, Cr loco manere actioni subi jcit. sunt qui motum ob ambiguitatem a praedicamentorii serie remouenticum de suis quae uia detur stecies no univore,uerum aequi uoce praedisetur. De dictionibus, quibus in ordine ca tegorico locus est. Caput Isagoges huius seci 'diam. Series categoriae Substaciae. Titu. I. sub tia
corporea corpus Incorporea simplex
corpus missi In senatu Animam corpus animatum
264쪽
DA PRAE DIcAM E N. is et o De ijs, quae sunt praedicamen ti Substantiae. Regula prima. Titulus II. omne nomen significB substantiam incorporeant,
est primi praedicamet ut stiritu angelus,dmon.mamnes,hoc nomine nunc intelligo animam a corpore feta
sunt aliquid manes letum non omnia finit. Angelus aute bifariam accipitur, nῖα pro spiritu,s huius categoriae nune ut est officij nomen, non Substantiae nam Graece,interpretare nuncius Latia αχνογnoer est primigeneris qualitatis,tmes quida in praedica nentum ad aliquid conqciant.
Nundus,coelum, orbes coelistes, planetae,stella, erelementa sunt huius praedicamenti. coeli sunt dece. ccelum empse .coelam costallinum, firmament ,σscptem planetarum orbes. Planetae septem sunt, Saturanim lupiter, Mars, Sol, Venus,MercWius, Luna, quos hoc uersu complexi sinu , Luna, Hermes, Cypris, Sol, Mars, Iovis, ta pater huius. Rerum naturalium elemotas i quatuor, ignis,aer,aqua, cr terr de quibus hic
Regula tertia. Titulus IIII. Omnis animalis species est praedicamenti Abstatis.
265쪽
sunt, bos,equus,asinus,mulus,camelus,ouis, capra, porci'cerum, elephas, er id genus reliqua. Ferae species sunt,seo, ursus,pardusvigris, lupus, vulpes, Cr id reis nus caetera. Pisci subjiciuntur, balana, cancer, conge mola salmo, carpio,concha, ostre gobio, rhombus,' Creaetere species innumerae. Auis steries sunt,aquila, philomela, bubo,noctua, ciconia,pa1fer, coruu monem du psittacus,perdis,turdu vultur, Cr caetera. serpetis,draco,ba liscus, uipera, cerastes, seps,natrix.Verismi apes,araneus, bomis blatta, culex, crabro, ousu limax,pulexpapilio.hirudo.tine teredo, erevis modi alia.
Omne nomen arboris est in categoria substantis,ut pomu mala psu abies,lauru sali beluinuiti Grata taxu castane fetu cupresus.
Omne nomen herbae huius est praedicamet ut m raclis,abrotanum,mandragora,malua, sopus,lamis c scaenicula elleboru ruta, pulegiwm, saluta, lappa, tribulus, ethrum,urtica,tri'lium.
Regula sexta. Titulus VII. . . Omne muris nome est huius categoriae. Dicitur autem stutex, qui ad iustam arboris magnitudine non σαrrutex qd. Argit. Cr smium milis est herbis multis,sed no dem
ritur,nes arescit, ut herba, uerum perennis est. Huius stes sunt,nardus, reb casia,genista, pararu arundo. sciendum est nomullus res easdem at his inter arbusta ubi uriter stutices tinnierari,ut iuniperu. batis mini
266쪽
DE PRAEDIcAMEN. ass m,tvrrham, er id genus alia. De nolinuris etiam, Init ne magis herbae an frutices,dubitatur. Nec hoc ignorandi est a Nicephoro corpus animatum sensibile diauidi in animal er χοophytum. Dicitur autem ζωοφυγ ν ζωοφυγ)3quod nec animalium, nec plantarum, sed tertiam ex uα quid. trisq; natura habet, ut urtica marina, spongi de q ibu uide Plinium lib. I X. cap. X L V.
Omnia florum,stucturi Cr aromatum nomina, si ca piantur,ut res totas, er per se integras significenti sunt in ordine huius praedicamenti, ut ros lilium,narcissus. uiola ligustrum, liba, pomum,malum,psu prunu, cerasu morum, baccaboliua,cora ficu glans,mestiat m,nu iuglans,castane avellan aroma,saccharum, cinnamonum eingibe piper, gar optaton, er id genus reliqua.
Frumentorum σleguminum nomina sutut huias eris tegori ut triticum,fligo,far,hordeum, pannicum, lium, ena,sba, pilum, lansieruum,lupinus,uicia.
Regula nona, Titulus X. Opidum er gemmarii uocabula sunt huius praedicament ut adamus,marino magnes, costata succinum, Raragduhiast is, russium,achates,carbunculus, chori
solithus,fuphirus ilex, tophus,pum . Regula decima. Titulus XI. Omnia metallorum er Iosilin nomina sunt in praedicamento Substantis,ut aurum,argent electrum,niorichalcha stannu,plumbum erram,au ensu bur,nitrum
267쪽
DE PRAEDIc AMEN.Huram uero eius Qualitatem non diffitetur. Quidam eontendunt nullius se praedicamenti nomina rem: ne artificio productari , quὸd Substantiam mul-Qn talitatem complectantur. Series categoriae Quantitatis.
QMntitas coniis Quantitas continua lare feci s Extris niensurativa mes rati manistas conlisua in trinsecus mensurativa
Linea Haec linea, Ista linea, Illa linea.
De ijs, quae sunt praedicamenti Quantitatis, Regula prima. Titulus X V.
Omne nomen magnitudinis est in praedicamentoc ntitatis,ut Iinc superficie corpus,longitudini titudo,altitudo,pro unditas, erasities, bicubitam,tria cubitum, pedale,bipedale, tripedale, sessuipedale, crid genus caetera.
omne nomen mensurae ad hoc praedicamentum pGtinet,ut uncia, digitus, primus,pes, vin cubiti . pas fus,stadium, diaulus,milia,dolictu modis sextarius, congius. hendum. choenix.ma. cot la. oathus, as Cr Δολιχος. mrtes
268쪽
I O A N. , Μ V R M E L. parter eius si capiantur ita, ut meram quantitatem φgnificent. Ponderam nomina meo iudicia sunt a praedita camentis aliena,qubd cum quantitate qualitatem sentificant,ut libra, felibra bilibris, trilibris, pondo, trietistum. Sed haec doctioribas relinquo exactius dilutida.
Istud quos, fit ne linea species in Gan subast a. quod cr de tempore potest dubitari. Regula tcrtia. T1tulus XVII.
Omne nomen numerale esὶ huius tegoriae, ut duo, tria, quatuor, quiris decem,centum, mist narius, ternarius,centenarius. Prinus autem,secundus, tertius, σid genus alia pertinent ad praedicamentum ad aliquid. Vnstra autem non est numeras, sed eius principium.
Omnis modulus, quo dictione dum proferimus,men surrinus,est huiuι praedicameti:nam quantitatis, id est, quo Dilabae longae breues ue mensurantur, ex quo proauenit oratio peries discretae quantitatis.
Locus cr lepus sunt categoriae Quantitatis,tames quidam locum in praedicamento ad aliquid reponantier diuus Aurelius Augustinus in consti ionum opere fateatur, se, quid si tempus, ignorare. Aelium quoque huius praedicamenti se censendam est,aeternitate uero nullius. Partes temporis sunt, bor dies,sepimana,m sis,annus. olympiasilustrum, seculum. Cr id genus mbet .series
269쪽
D E P R AE D I c A N E M am Series praedicamenti Ad aliquid. Titulus XX.
Aequaliter comparabile Dignias coraretistiuo
Ad aliquid ad aliquid inaequaα
liter comparabile Inaequaliter coparabile indignius corrurelativo
ille pater. Relativum correm latiuo dignius
Hispater, se pater, Dens, quae sunt praedicamenti Ad aliquid, Regula prima. Titulus XXI. Omne categorem principali 1ignificatu rem signia
feras non absilutam,sed alterius restectivam, est priodicamenti Ad aliqui ut pater, filius: us, nepos:maritus, uxor: foce gener: magister, discipulus: patronus, cliens domesus, seruus:rex, parasitus: patronus,liberatus, Est autem patronus nomen ambiguum, G modo ad clientem refertur,modo ad libertum du comes: duplum, dimidium: magnum, paruum:multum, paucum: mali minus prius,posterius:amicus,mmicus: hostes, meo,
eruis: socius, sodalis, hostis: smilis,dismus: aequalis. aequali π alia sexcenta. R Secunda
270쪽
IOAN. MVRMEL. Secunda regula. Titulus. XXII. Nomnia cognationis er actinitatis sunt buta rate
goriae, ut parens, prolesipater, filius,aum,nepos, fra te soror obmus,consobrinus,coniunx, compate affinisueui socer,gene vitricu priuignin
Pleraque nomina cum praepositione composita bitatus sunt praedicament ut cormnilito, collega,consacerridos qui Graece minγstes dicitur concanonicus,conuictor, contubernalis,condiscipulus,coaudito com poto copetito collacteus, collactaneu conservus,cognominis, consanguinem, epulo, habitato confabulato congeraro,coniunx, Oncolorico Oα .rim, Cr eiusmodi reliqua. series