Historica de M.T. Ciceronis Officiis commentatio

11쪽

HOC GRATI ANIMI MUNUSCULUM OFFERO DISCIPULU REVERENTISSIMUS

C. B.

13쪽

M. Τ. CICEROΝIS OFFICIIS

Sapiens vitat , quidque petitu Si melius causas redde ιihi mi satis est, si Traditum ab antiquis norem servare, tuamque, Dum custodis eges, vitam, sumamque tuerilneolumem Posdium. Iurat. , Sat , , M.

Quum in aliis Ciceronis de philosophi scriptis nihil serme aliud invenerim, quam diVerSa Graecorum 4-gistrorum de qualibet re Sententias, ordine digestus, atque in utramque partem peroratas mihi saltem indagare placuit quid tribu in hi πρακτικ6,τεροι libriS, quDSud suum Ciceronem de ossiciis misit, proprium ac Vere Romanum civilibusque fontibus haustum inesse de beret. Saepius nempe in ea disputatione neceSSe erat, ut ipse partes omnino a magistris missas expleret, nullius adminiculis, sed, ut dicitur. arte SUO. Plerique enim Graecorum, procul a rebus tractandis otiose disputantes , umbratilem quamdam ac plane theoricam morum disciplinam instituere solebant, a

14쪽

-- communi autem vitae consuetudine remotissimam suos igitur discipulos potius ad scolasticas declamati nes, quam ad obeunda civilia munia informare vid bantur Romani contra eas artes, quae nullius momenti essent ad strenue sortiterque agendum, socci faciebant bene vivendi quam bene dicendi studiosiores.

Quare, cum

Graecia capta serum victorem cepit, et artes Intulit agresti Latio,

omissis serme caeteris philosophiae disputationibus, Romani eam imprimis quae de moribus instituitur

doctrinam, non modo, ut Suam amplexi sunt; sed ex desidiosa quoque philosophorum palaestra in forum atque in Remp. et In ipsum vivendi usum magis c nati sunt devocare. Nec mediocrem laudem in exsequenda illa virtutis compositione, meo quidem judicio, consecuti sunt. Quae cum ita sint, ubi ipse Tullius noster, absolutis caeteris philosophiae partibus, aliquid de honesta Nuendi ratione ad filium tandem scribere voluit, etsi Graecorum vestigiis instare, et primum nil praeter auterum eloquentiae suae materiam quaesiisse videatur; vi tamen ac natura ipsius rei, interdum e declamatione ad vulgarem vitae usum Romanorumque morum tionem retraheretur, necesse suit. -Quid igitur ex magistrorum libris desumpserit , quidve extulerit ex semetipso, ut Graecorum Subtilitatem Romanae gravitati, et placita Stoae Reip. institutis aptaret, disquirere mihi operae pretium eSSe visum eSt.

15쪽

uuibus in rerum Romanarum asperitatibus, M. Tullius aliquid ad ciceronem suum de honesta morum disciplina seribere instituit

Neque ab hoc proposito alienum esse arbitror, pauciSprimum memorare, quo tempore, B misero rerum publicarum statu, illud opus Cicero susceperit. - aulo igitur post necem Caesaris, cum urbem ab Antonii latronibus teneri videret, Brutum vero CaSSiumque, caeterosque Αρωας longe gentium abesse, ipse invitus Roma excesserat. Primumque Athenas prosectus, uti suum Ciceronem, Cratippi discipulum, praesens ipse bonis artibus confirmaret, non discesSum tamen a patriae periculis erre potuit medioque in cursu, Puteolos rediit, ne, si quid interea Romae actum esset, ipse desideraretur. Qua in solitudine, curis aeger, magnaque in ist6ρια incertus, ad philosophiam de more coniugerat; si modo exiguam inde doloris oblivionem sibi comparare posset aut saltem, si minus in curia et in foro, at in litteris navaret Remp. Quid vero, in his temporum angustiis omniumque rerum confusione, utilius jam esse potuit, quam consularem illum tantaeque auctoritatis virum eloquentia partes honesti tueri, civesque ad majorum virtuteS, priscamque patriae caritatem revocare Plerique enim civium, post tot civiles procellas, eo demum venerant, ut jam unde jus staret, ubinam vere esset patria, quid

denique honestum, quid turpe, haud facile dignoscerent l). Optimi quique desponderant animos, praeci-

13 Vulgatum hoc carmen est, quo triumphaniem Caesarem milites sui prosequebantur : Si recte 'eeris, pleeteris, si male, Reae eris.

16쪽

saque spe opitulandi, nemp. improdis dilacerandam permiserant, ad moriendum tantummodo animosi. Quid enim profuerat dictatorem occidisse, nisi ut regni instrumentum ad deteriores Lepidum Antoniumque deserretum Mortuo Caesari Roma quoque parebat; niaque dictatoris facta, scripta, dicta, cogitataque se tnecem plus valebant, quam Sicime viveret. Praesens Igitur tempus grave, suturum autem multo quoque asperius, cum jam neque lege omnino ement neque judicia, nec simulacrum aliquod ac vestimum civitatis. Maioribus quidem, inter tot acerbitate rerum S Ssaltem suerat, libertatem tiumque post civile tem pestates rediturum privata praeterea calamitateS, majestatem imperii contemplando sacilius tolerabant Nuti vero, praeter repetitam improSpere libertatem, ipsa illa urbis aeternitas cladibus tabescere, et ad occasum vergere prudentibus videbatur. Quocumque enim oculos circumferrent, nil jam ex prioribus majorum institutis restabat integrum, quo, in tanto omnium naufragio, tanquam in portumi mines confugerent. - Religio enim jamdudum neminis fidem obtinebat: at cultu quidem deformata, intus vero magis quoque OnSenuerat neque quidquam ex amtiqua sua veneratione, praeter obSoleto ritus, ridiculumve superstitionum apparatum, retinebat. Quaenam nempe jam poterat SSe augurum auctoritaS, poStquam omnia divina humanaque pravis improborum libidiniabus inservire coegissent quae Deorum reverentia, qui

in ludis ludibrio impune habebantur quis impietatis

modus, cum ipse . Caesar pontifex maximus palam omni Sacra projecisset Dum principes civitatis, Var-mque Ciceroque ipse noster, domi inter epulas, aniles istas ineptias, augurumque Omnia illudebant plebs eontra, quae Sacri minu carere oscit, Spretis patriae

17쪽

Diis, in alienas religiones ruere, et quidquid ex gypto

Asiaque impurissimum asserebatur, consectari rite nis autem cum Diis istis, pravisque cultibus, vitia simul ac corruptelam omnium gentium taliquam in civitatem Roma excipiebat, acta quaedam totius orbi Sentina. Senatus vero, alter ille quondam, ut Cineae videbatur, Deorum immortalium coetus, jamdudum vitiis omnibus adeo laborabat, ut non modo censores, sed etiam judices Omnes delatigare potuisset. Quaenam praeterea Curiae jam acies esse debuit, postquam victor Caesar non libertinos modo, sed quosdam quoque e Semiba baris Gallorum post triumphum in patrum numerum recepit styΤ Quin etiam, in hac omnium gentium colluvie Plebs ipsa vetus, tanquam absorpta ferme interierat. Quod si, patrum quidem memoria, P. Nasiculam Romam indignabatur servorum gregibus , quorum noverca esset Italia, perturbari quam paucos ex priscis civibus, praesertim post Marianas Syllanasque clades, novissimaque civilia bella, restitisse credas, qui in se pristinae civitatis imaginem referrent Hanc igitur adulteratam urbem,

nulloque frequentem Cive suo Romam, mundi sed hece repletam,

Seniores vix agnoscebant. Quin forum ipsu in alio

CaeSar transferre Voluerat, ut novi mutatisque omnibus, multitudo minus priorem libertatem ac Reip. Statum recordaretur. Quid mirum igitur, si ipsa desiciente, ut ita dicam, putria, insita quoque illa Romano vivacissima patriae caritas interdum desecisse videatur Ipsam enim civitatem, ipsum senatum, jura, legeS, li-

1 Gallos Caesar in triumphum ducit, idem in curiam ;Galli braceus deposuerunt, latum clavum sumserunt.

18쪽

lavemni jam quidquid velisariis tinuisset, pin decretis Patriun pro populi jussis erat: milites autem, tu

semper relegati nullam aliam patrium, quam Suum tra nullum Deum indigetem, praeter ducem suum.

vereri modi SSueverant l) Cuncta intur jam pridem vi tantuum odo et armis de mebantur: omnisque --nesta in ommuni rerum ramiurum una Mehatur periime In ea prosecto morum depravatione paulisper commorandum fuit . ut inde manifestius illustraretur sim gularis illa vis ingenii palmeque caritas, qua oster suoru communem omnium imbecillitatem in hoc sere supremo Suo opere sese extularit Dum meteri quidem nihil prorsus aliud curabant . nisi villulas . nisi num- uiuio Suos. Solus ipse animi eo tantiam Spemque libertatis his studiis erige t eo mahatque et atque intomi amicos epistolis refovebat moxque Romam re gressus languentem ae des Sum senatum eloquentia excitabat, urgebat totum denique solus comm tebatur putriam solus lege nondum periime aliquamque esse Remp. testabatur. Nam Brutum ipsum Cassiumque , postquam, interlaeto mare, multitudinem jactato quidquam libertati patriaeque nomine comm vero tentassent . lastidium quoddam inraepti operis invuserat. Adeo enim valet vel apud gravistimos ros hominum opinio ut vi suae imi conscientiae si vulgi sentenil repugnet confidere audeant Conjuratos igitur, cum iam civium alio sucinu exsecrantes, alios auteni se domi continent . ignaviamque speciosis nominibus defendentes viderent ipso quid de se

19쪽

existimandum esset aliquanto dubitasse dixeris. Suaver audacia exterriti, forsan et morte voluntaria, ad exemplum Catonis, susceptam liberandae Reip. molem a se detrectassent, nisi Cicero, cui animus crevisse cum Romae periculis videtur, amicorum Virtutem erexiSSet, et quoddam desperantibus quasi suscitasset patriae Simulacrum. Ε philosophia autem haurire videbatur, unde vires aliis sumceret: nam, inter negotiorum intervalla, ad inchoatum opus redibat in ea meditatione, quus cote sortitudinem acuebat, seque ad supremum suum pro libertate accingebat certamen. Ituque remota disputandi Subtilitate, πρακτα,3 in his libris virtutem adumbrat, qua ipse instructus, Se rurSuS ad agendum strenue in procellas immittat philosophorumque scriptis tantummodo id exquirit, quod sanandis patriae malis, restituendisque majorum moribus adhibere possit Philosophatur quidem, Sed ut virum πολιτικου decuit, Reip. quoque vel in otio inservientem.

Quid ex singulis, quibus tum Roma distrahebatur, philosophiae sectis, ad instituendam suam vivendi disciplinam Cicero mutuatus sit. - Totus se ad secundam Stoam Panaetii convertit.

Epicureos in hortulis sui jubeamus dicere, atque etiam ab omni societate Reip., cujus pariem nec norunt ullam, nec unquam nosse voluerunt, paulisper sae insani rogemus Perturbatricem autem harum omnium rerum Academiam recentem exoremus ut sileat. Nam si in ea invaserit, nimias edet ruinas. De My. I, 3.)Ista quidem praelatus, jam ad propositam disceptationem venio, ita ut primum origines Tulliani operis repetam, et quasi diversos sontes, unde suam de m-

20쪽

- 10 ciis institutionem derivasse atque temperasse ille via deatur. Rem vero paulo altius indagare necesse est, et singularum prius sectarum, quae tum Romae demoralibus disserebant, variam equi fortunam non ut Ver res pertractemus, Sed ut ea hactenus a tingamus, quatenus ad cognitionem Ciceronis pertinent. Ex diversis igitur moralibus sectis, quae quondam ex Socratico lante diffluxerant, duae tantummodo jam his temporibus Romae vere nominabantur, Stoica Scilicet et Epicurea altera quidem asperior, sortioribu que idonea civibus, qui communem supra ignaviam emergere conarentur remiSSior vero altera, iiSque potius accommodata, quibu otium ac voluptatem aliqua sapientiae laude tueri placeret. am, cum nulla cupiditatum cum ratione concordia in homine intus Stare posse identur, alterum ex istis quibus homo distrahitur rebus , omnino tollendam SSe utraque secta praedicabat ut Stoici quidem omnes animi assectus radicitus evelli iubebant, ut liberius homo virtutem consequeretur dum Epicureis contra se ratione Ndicare potius placebat, ut voluptatibus, re nulla reluctante, inservirent. Sua sic utrique intemperantia ultra veritatem ac naturam esserebantur. - Prudentiores autem Academici eripateticique, cum Daturam ita defraudari posse negarent, persectam virtutem in quadam omnium rerum moderatione rectiu posuere: sed nunquam satis definire poterant, quibus certis finibus rationem cupiditatesque inter Fe componi aequum esSet omniaque in dubio reliquerant, eximiam sane declamantibus eloquentiae materiam. De quibus ver singulis philosophiae sectis nonnulla sustus disserere opuS QSt. Ι. Nulla quidem Romae pluresdiscipulos ad Se doctrina,