장음표시 사용
121쪽
, homines gloriam quam vero araecuti, peremerunt mer-
At praeterea, quum mnein vive 'di institutionem Secundum naturam describere voluissent Stoici, qualis
ver esset ea hominis natur , non Sati perSpexerunt.
Quis enim hominem, hinc adeo magnum, illinc adeo imbecillum, simulque tot contrariis affectibus distractum , enodare, ut ita dicam, valeat, nisi prius quod ab origine mundi de generis humani labe traditur, admiserit 1) hominem scilicet, postquam primum ad em-giem Dei creatus esset, mox ex eo nativae virtutissastigio, quod obsequium detrectaverat, deturbatum fuisse sed ita tamen, ut, quamvis fatali dehinc peccati sui labe inureretur, in se quaedam divinae suae originiis vestigia retineret Sed ea intestini istius dissidii ratio veteres philosophos latuit. Dum igitur alii haud quid quam homine vilius atque abiectius esse amrmarent, alii contra sapientem, cunctis humanis insirmitatibus absolutum, parem Diis emciebant imo supra Deos eum interdum extulere. Quamque ut opinionem defenderent. Stoicos ostendimus quidquid in homine deterius esset,
nec satis ad placitum suum congrueret, omnino negantes, infirmioremque naturam haud secus instituenteS, ac Si ex omni parte sana ea fuisset. Quem igitur disparem hominem invenerant, unum ac Simplicem eum secere vimque omnem eiu Muc naturam, praecisiScaeteris assectibus, tanquam alienis, in arctiori sinationis quasi cancellis circumscribere aggresSi Sunt. Eu praecipua mihi causu fuisse videtur, cur praeclara illa virtus a Stoicis adumbratu segnior, ut ita dicam,
0 Quod D. Paulus his verbis clarissime expressi : animo legem divinam 8mplector, carne autem peccato, quasi venumdatus inservio. - me infelicem l qui me jam ex ista corporis servitute vindicabit - Graiia Dei scilicet Christique redemptio ad Rom. VII, si et seq.).
122쪽
Numque ipsi ultro omnes eas hominis facultates exciderant quibus 'mne robur animi visque ac impetus agendi continetur. Atqui non satis est quid verum sit vidisse, nisi id quoque totis animi viribus amplecti velis illa autem voluntas, quae hominem ad praeclare sortiterque agendum impellit, non ex ratione quidem, sed ex istis plane animi, quos Stoici extimui jubebant. constatur affectibus Sapientemque istum, qui totus in ratione sit, exarmato libens navigio contulerim, quod. deficientibus ventis, nuctibus quidem nequicquamugitetur neque a loco discedat. Rationem ergo equidem, quae lux hominis esse vide tur, principatum sane retinere velim minime vero eam solam dominari quippe quae hiemali soli similis, illuceat quidem, nec calorem habeat. - Quin et adjiciam Stoicam eam sublimitatem plerumque ex animi mediocritate, meo iudicio, confici eosque viros multo mihi magis placere, qui interdum subito quasi impetu, communem supra virtutem, ad id quod praestantissimum est
assurgant, etiamsi minus in hoc astigio consistere valeant eamque opinionem a vero propiorem Me ambitror Quid enim Num diversas facultates Deus ipse homini dedit, ut is alias in se exscinderet omnino, in aliis vero totus esset sed eum potius Creator omnibus naturae suae momentis ad obtinendum finem suum uti jussit - Nec bomo, vel ex quo priori sua delapsus est integritate, adeo tamen secum discors est, neque uasacultates ipsius inter se repugnant, ut num mim' nes simul ad unam actionem conspirare possint: sed contra saepe sit, ut quod rectissimum ratio judicaverit, id o timum simul ac uiuissimum videatur oriplicique ea, ut ita dicam, boni lacie triplicique simul ipsius natura, ad idem agendum impellatur homo. Cur igitur
123쪽
- 3 ine, qui non minus ad actionein quam ud contemptu tionem creatus fuerit, assectus, id est, acerrimos agendi
stimulos, exuat Quanquam haud dissitebor tamen Christianae disciplinae suos quoque Stoicos suisse, quisuNimem eam indolentiam consectarentur. Si quid autem in ista sui ipsius abjectione nimium fuit, non divinus ipse magister auctor fuerat. Qui nempe animi cupiditates non tam expugnari jubebat, quam contra ad
excitandam virtutem conferri neque alios affectus, deteriores scilicet, coercebat, nisi ut reliquis melius, quasi vectibus, ad commovenda Omnia uteretur.
Sic et nostrum Ciceronem vidimus, quum id ipse perspexisset, jam infra persectum illud quod ad rationem solam pertinet honestum, Secundae notae virtutem, cum vitae utilitatibus animique affectibus conjunctum ac temperatam, instituentem mediocrique huic virtuti honestiores animi cupiditates subjicientem, qu bus ad bonum vir bonus stimulari posset, patriae scilicet, parentumque caritatem, justamque ambitionem, laudis denique ac dignitatis studium. Sed ea ipsa virtutis momenta quam paucis demum principibus viris, atque in conspectu omnium positi comparabantur 'Quid ergo mirum est, si ulliana ea morum institutio, caeteraeque ejusdem modi diseiplinae, quae nullam ignobilium servorumque, quasi humani generi essent expertes, curam habebant, ad irritum ceciderint Partem enim multo majorem humanitatis extra virtutem reliquerant. At contra ea praecipua fuit Christianae religionis vis ac robur, quod ea universos homines pari caritate, ut Deum decuit, amplecteretur. Quin imo Christus pauperes et vitam in obscuro degentes prae caeteris videtur dilexisse l) iis gaudetii
si Gratias tibi, pater, ago quod areana ea sapientibus, prudentibusque abscondita, parvulis eontra revelasti Math. XI, M.
124쪽
- eumdari, iis ipse similis steri voluit utque deo non servos ex humanitate ejicit, ut eo contra Suae quasi divinitatis participes emciat. . Nam quidquid feceritis, ait, unicuique eae insimis fratribus meis, id mihi e . istis l). , Sic et aulus postea Apostolorum princeps, ad Galatas scribebat mihi nec Jucloetis quis
. quam rat, nec Graecua; non est 3στω neque liber non est vir neque foemina; omnes enim vos unum estis in
Christo Iesu III, 28 su). , Tum vera demum restituitur totius generis humani cum parente omnium Deo societas ac consanguinitus : ac tandem in morum disciplinam divina ea, Sine qua Omnis virtus sterilis atque ignava jaceat, introducitur hominum Caritas. Sed haec
Quod si denique, ut omnia uno verbo concludam mihi quidem aut Tusculanas quaestiones, aut hos m-ciorum libros, de quibus disputatio instituitur, perlegenti, eximia doctrinae illius pulchritudo mirabiles umores excitat quum ad Evangelium rursus aulive Epistolus devenio, tunius jam adeoque divinus splendor
undique oculis assulget, ut neminem, nisi Deum, In tantam sublimitatem Sese unquam esserre potuiSSe cogar profiteri. Postquam nempe homines pro suis viribus, ad assequendam virtutem Suprema tentassent, restabat, ut opus inchoatum imperfectumque ipse numeris omnibus Deus absolveret. . ut ea de terra, e, erra loquitur. Qui de coelo venit, auster mura St..., Quem misit Deus, is loquitur divina 3). ,
i Matth. XXV, 40. - 2 Et Tertullianus : si ignobilis, si inglorius , si ινι- horabilis, metis eri Christus alv. Marcian. lli, a Joann. ill 30, 3δ.
125쪽
Vidi ad perlegi, Lutetiae Parisiorum, in Sorbona, a. d. XIlI kal. febr ann. MDCCCxol, Facultatis Litterariam in Aeadem Parisiensi deeanus. Vicet. LELLERC.Dpis mandetur. UmΕMΕ, Rectoris vices gerens.
126쪽
PRAEFATIO pag. II. Quibus in rerum Romanarum asperitatibus, M. Tullius aliquid ad Ciceronem suum de honesta morum disciplina scribere instituit. II. Quid ex singulis, quibus tum Roma distrahebatur, philosophiae sectis, ad insutuendam suam vivendi diseiplinam cleero mutuatus sit.-Totus se ad secundam Stoam Panaetii convertit . III. De universa Tulliant operis institutione. - omnem vivendi rationem ex ipsa hominis natura penitus perspecta exprimit . 20 IV. Virtuus in generales suas partes descriptio.-Prinlantia. - - titia. - Fortitu Temperantia o 26 V. De Boni alique Sanetione. - Sublata eorum auctoritate, immortalitateque animorum, quibus virtus sanciatur, omnem jam ossiciorum institutionem Cicero ad decoram ostentati nem approbationemque hominum instruit. 37 VI. Da Patria.-Patriae utilitatem pro supremo bono proponit Cicero, unde caetera ossicia vitae certo p ipsi ordinentur. Quae ex ea Patriae religione Romae consecuta sint, cum civitas totum Orbem terrarum complexa est. 48VIl. Da Utui. -- uuatenus vir bonus privatis utilitatibus possit eonsulere.-De honestis ambitionis artibus. si VIII. Da Utilis eum Honesto Comparatione 60 ConcLusto 64