장음표시 사용
11쪽
Glerrime prestat,est sectio venae ex eodem latere,quod euidentissisime probat Gal.in commentariis in secudum librum de victu acutorum morborum. vim enim habet: sanguis ex ea vena missus reuellendi&euacuandi quicquid in morbidam partem defluens,illi causa est doloris,& tumoris,inflammationisq;& ut est laborati particulae propinquior, & amnio ita etiam illi effectus illos celerius citra omne incommodum & periculum impartitur. A loco enim nobiliori ad viliora,& in quo minus sit periculi. utpote a thorace ad brachium vel cubitu noxium sanguinem conuertit. & praeterea sanguis infestus detrahitur & vitiatus: qui vero integer est, relinquitur . neque enim alia ratione motus Hipp.consulit permittendum suere donec mutetur color. Facillime etiam&comodissime administratur,cum nihil sit, quod huic, operationi aduersetur. quia in eam partem retrahit, &euacuat,in quam sponte natura propellit,ut idem Gale. author. est. Contra vero eueniunt omnia si sanguis e vena mittatur quae procul aut in parte contraria loco affecto existat. neque enim potest ab huiuscemodi remedio auxilium expectari,nisi tardum,& imbecille . illud enime vena secta loca propinqua cito & valide pertingit, Vt
Gal. docet,larde vero &inualide remotiora. Id praete . rea incomodi annexum habet luod sanguinem integru& salubre detrahit,corruptum & morbosium relinquit. . cum sectae venae primum profluat proximus sanguis e- inde quo remotior.Conuertit etiam prauu sanguinem, non dicam ad partem viliorem, sed ad aequalem,vel digniorem. aut enim ad oppositam thoracis partem. quo. sit saepe ut secta oppositi lateris vena inflammatio in alterii satus permutetur. vel ad iecur, siue cor sicut, si e ve nis pedum aut crurum sanguis detrahatur: q uod plurimmum videtur dogmati Avicen. aduersari. qui cati endum praecipit.in reuulsionibus,ne fiat tr iasitus super princi-
12쪽
DE VENAE SECTIONE. spati membro. nec facilis est ea operatio cum sit contra
naturae propensionem, cum tamen moneant Hippocrates & Galenus sequendum naturae motum. Plurimas
deinde hincinde aut horitates ex libris tum Hippocrat. tum maxime Galen. colligit quibus decretum hoc Hippocra. Galeniq; esse astruere nititur, quas in praesentia recitare nolumus, quia easdem fere omnes refert Curtius, qui authoritatibus magis co fidere videtur,& ideone eadem Lepius repetere sit necesse: de illis eo loco agemuS,quo res nobis cum Curtio futura erit. Nuc ad eam partem transeamus,qua aduersariorum rationes infringere nititur Brissolus. Et quia uniuersa sere vis rationueorum in hoc videtur sta,quia inter initia inflamationi supradictarum partium revulsione maxime occurrenduest. & reuulsionis ratio id expetere videtur ut procul Zein contrarium succi defluentes retrahantur. quod Gal. docet quarto & quinto libro de methodo curandi morbos . sanguis vero e vena in eodem latere missus, succos defluentes neque procul, nec in contrarium conuertit.
cum ex eadem parte,& prope affectum locum profluat. quamobrem concludunt sectionem venae in eodem latere non esse remedium quod initiis inflammationum sit congruum. Bristatus dum huic rationi respondet, interdum cauillari nonnunquam illudere videtur, quandoq; iocari,eorum vero omnium quae a Brissolo in hac re scribuntur,haec mihi videtur esse summa. cocedit enim procul esse retrahendos succos,& in contrarium,tamen nulla propterea necessitas cogit, ut quam logi Isime trahantur, ideoq; in reuulsionibus, aliquod quidem concedit
interuallum,sed non semper maximum. Supe enim hoc satis est,ur lavia conducantur succi molesti per affectam particulam,nec per quampiam aliam quae prae affinitate illi consentiat, aut condoleat, quandoque etiam expodit ut remotius couertantur. Et huiusce varietatis ratio petenda
13쪽
petenda est cum a diuersa morborum natura, & eorum
membrorum quae morbis tenentur. tum ex natura eorum instrumentorum, quibus revulsiones perficiuntur. itaq) primum si retraei io fiat ad remotissimas partes, ea ut vim conuertendi uniuersiam sanguinis molem, ita imbecilliorem habet qua possit sanguinem mouere, & reuellere,qui prope locum affectu insideat. quia hae actiones prius,& validius,proximas partes pertingunt,posterius & languidius remotas. quae vero reuulsio admini-itratur in parte non admodum remota,quauis non aeque molem succorum in se conuertat, tamen celerius laboranti particulae subuenit. Igitur medico qui a ratione direcitis morbos curando aggreditur, perpendendum est, cum fortis indicatio reuulsionis exoritur, utrum magis p urgeat totam succorum molem moueri neglecto dolente loco ν scilicet non plurimum exigat celeritatem. an potius ut ex affecto loco celerrime & plurimum retrahatur quod maxime in acutis morbis: & fiepissime,euenit, quales siunt costalis & caeterae uiscerum anflammationes. in quibus motus celerrimi sunt, Z plurimum habent concitatam excretoriam facultatem, ut nisi quamprimum illis subueniamus, homo deploretur. Vnde ron potest mature opem ferre reuulsio quae remota admodum sit. & ideo tutius est, & rationi magis consonum,in isti usinodi morbis per partes propinquaS re uellere. Preterea varia etiam sunt excogitata ingenia,&mstrumenta,quibus revulsio fit,& ea diuersa plurimum tum natura,tum ratione operationis. utputa missio sanguinis per sectam venam,& praeterea per irrudines, uel cucurbitulas. frictio etiam,motus, exercitium,vincula,&quaecunq; alia dolorem inferunt, calidiora medicamenta,purgatio per aluum,per vomitum, per mariscas.
per sudorem, & alia quaecunq; similia, quae facultatem habent succos mouendi,& trahendi,calore,aut dolore:
14쪽
aut insita vi: aut qti adam corporii consequentia,Vt inane vitetur: quae quide omnia etsi retrahendo succos caeteras partes reddant vacuas, plerunque tame eas replent,
in quibus actiones illae administrantur. unde saepe tum illas,tum proximas calore afficiunt,& dolore infestant, qua ratione deinde incomodum afferunt laboranti particulae. Saguinis autem missio quς fit vena secta,ab omnibus his offensis libera est . neque enim partem quapiam replet, nec calfacit,vel dolore irritat: sed potius exinanit. refrigerat: & ideo reuulsio per seditione venae noaeque procul administianda.sicut que per reliqua instrumenta. Unde Hippo.etiam S: Gal cum eius retractionis meminerunt quae procul sit facieda,ne verbum quidem de vens sectione faciunt. sed semper fere, profluuium alui aut urinae:& pariter frictiones,& vincula & cstera huiuscemodi in medium afferunt. Et ut omnem tandem fidem illi sectae subtrahat,addit Bris tus,si quavis concedatur illis retractionem semper ad remotiora faciendam,quo etiam modo volunt ipsi,nunquam tamen propterea effici ut vena oppositi lateris sit secada,si quis rerum naturam recte contemplari voluerit: cum nequaquam maius intercedat interuallum inter affectu Iocum in costali morbo,& cubitum lateris oppositi, quam inter illum eundem locum, & cubitum eiusdem Iateris, si venas metiri voluerimus, per quas sanguis ad inflammatum Iocum defluit, & per quas est etiam reuellendus: quia venae quae in partes utrasque pertendunt superioris pectoris illis sanguinem subministrates ab eadem caua
vena & in eodem loco suboriuntur,& deinde vena caua ad iugulum ascendens in duas partes secatur,quarum altera per alam dextram ad cubitum dextrum defertur, altera per sinistram ad sinistrum ab ortu earum uterq, cubitus pariter distat.& interuallum quod intercidit inter locum affectu,& ortum istarum venatum idem & com
15쪽
VICT. TRINCA VEL L. mune utrisque est,quod ipse diagrammate quas mathematico ostendit. Ait enim signetur locus quo caua Vena prope iugulum bipartita versus utrasque alas delata, ad cubitos tendit littera. A .locus unde exoriuntur venae utrinq; pectori in sortem dat , littera B. pars deinde inserior caue vens qus a iocinore prodit. C. locus inflammatus. D. dexter cubitus. E. sinister. F. ubi satis euidens est,tantundem esse interualli inter . quantum inter. B S .E. SI spacium. D. B. viriq; eli coe . igitur quantum ad rationem distantiar,nihil est quod magis cogar in opposito latere venam secare, quam in eodem. . Quod vero pertinet ad id quod aiunt revulsionis for mulam expetere ut in contrarium succi conuertantur,concedit ille. sed hoc praeterea addit,no semper esse necessarium ut ad extremos usq; terminos cotrarietatis deducantur,quia non modo contrarietas inter extrema seruatur, sed inter media etiam,sunt .n contrarii motus & qui de extremo in extremum tendunt ut puta qui ex calidis sinio in frigidissimum & contra,& qui e mediocri calido,in mediocre frigidum,& contra. Itaq; in contrarium satis conuertetur sanguis si eo reducetur unde defuerecmperat, II cum a caua vena sanguis per venas,quae per
pectus dispartite sunt,defluat ad locum phlegmones, si
iterum versus cauam Venam reuellatur,negari non potest, quin in contrarium distrahatur,quod optime fit vena steti in latere eodem. Quamobrem, si illa secetur,simul de euacuationis,& reuulsionis, formula seruatur, qutraque sunt plurimum necessaria in huiuscemodi morbis. Hec mihi videtur esse summa olum fere quae Brissotus scripta reliquit aut saltem corum quae paecipua sint. .
Mi hEu, stis to Matthaeus Curtius Papiensis vir hac no- Curtius. 'xς spestate tota Italia medicinae prosessor ce lebris non modo subscripsit, verum de decretum. illius
16쪽
illius quibus potuit rationibus,& authoritatibus amplificauit:& omni ingenio nititur in suam sentetiam ubiq;
Hipp.& Gal. trahere:& viam omne praecludere aduersariis respondendi,aut alio modo exponendi verba horirum authoru,quq suo dogmati fauere videatur, nec modo hos, verum & Arabas id psum sensisse contendit ab Hippo. autem anspicatur. Itaq; locus primus in quo etiasumma huiusce rei uuiuersa,& veluti huiusce cause status consistere videtur,exceptus est ex lib. Hipp. de victu is
morborum acutorum. 2.3e q. ubi ait quod si cuius mor- ,,
bo costali laborantis locum dolentem foueris calidis e- ,, uaporatoriis,quibus dolor non lenitur, imo quandoque ,imagis excitatur: illis diutius non est immorandum, sed ,, obseruandum quo modo se dolor habeat, quia si videa- , , rurille usque ad iugulum,uel humeros,aut brachium a- ωscendere, statim expedit venam secare in cubito &eO- usque sanguinem profuere,quousque eius color immutetur. Hoc idem scriptum reliquit in tertio de articulis libro. Sed in quarto deinde de viiii acutorum mor borum exactius exprimit a quo nam cubito mittendus
si sanguis, & ait ab ea parte in qua dolor magis fuerit
molestus. quo loco omnem videtur Hippocrates tollere ambiguitatem, & dubitandi occasionem, & penitus veterem illam consuetudinem euertere, qua in principio, aut in cubito,opposito, aut in crure eiusdem lateris Venam secant. Qui vero eam consuetudinem desendere sibi proposuerunt, laqneum hunc vario modo nituntur effugere. Alii enim aiunt venam secari in morbo costali: vel euacuationis,vel reuulsionis causa. λquidem revulsionem quaeramus,expedit magis,ut in oppositi lateris cubito secetur,vel in pede eiusdem . si vero euacuationem, aptior est vena in latere eodem. Et quia reuulsio praeseruationi,seu custoditrici medicinae parti euacuatio vero curatrici propria est,ideo in libris
17쪽
bris. 2 .S . de victu acutorum morborum,quibus in locis non tutelam, aut praeuisionem in costali morbo, sed potius curandi rationem docet, Hippocrates venam iubet secari, quae directe & ex eadem parte locum affectu respiciat,cui praecipue vis est uacuandi eum locum. V erum supponit prius esse recte peracta q&e ad prae uisionem attinent.vtputa revulsionem,quae ex contrario Ioco facienda est. Alii vero aiunt voluisse Hippoc. venam ex eodem latere secandam cum materia omnino fluxerit,& morbus iam ad vigorem,& ut ipsi alui,ad statum, deuenerit. Quoniam commodissime ea vena secta detrahitur sanguis,qui iam continetur in particula inflammata. Cu vero defuere incipit,aut fluxurus est,facilius intercipitur eius motus, secta vena in loco aliquo Opposito. Nonnulli etiam alio modo respondent, huius responsionis occasonem ex. 4. lib. methodi curandi, & 2. ad Glauc. accipientes a Galen. qui docet triplicem esse euacuandi modum, primum per reuulsionem, secundum per derivationem, tertium per euacuationem, quae
statim ex affecto loco fit. Quiquidem differunt,quia reuulso procul fit ab affecto loco, derivatio, prope, euacuatio statim ex ipsa morbosa particula. Praeterea,reuulsio succos defluentes in contrarium conuertit, euacuatio per eundem locum in quem natura propellit,deriuatio cum seruet rationem mediam, neq; poenitus in eundem locum,neq, omnino procul & in contrarium, sed in latus & in vicinum educit. Tertio etiam differunt ratione temporum morbi in quibus hec commodius admihi- strantur. in principio enim cum sanguis infuit reuulsio. cum poenitus aut magna ex parte infiixit,deriuatio. postremo cu morbus inueterascit,euacuatio necessaria est. Aiunt: ergo hi Hippo. praeceptum derivationem respicere cum materia defluxit omnino,aut ex magna parte. qui propterea tamen no negaret inter initia morbi,cum maxime
18쪽
maxime viget revulsionis indicatio, mittendum esse sanguinem ex latere contrario. Contra hos omnes insurgit ille,& nititur monstrare seriem verborum Hippoc. non tolerare quampiam ex his expositionibus,sed apertissime asserere statim inter initia cum fluit adhuc materia factura inflammationem venam in eodem latere secandam esse. 8 pluribus rationibus agit. Primo namq; cum duplex,ut ille ait,sit materiae fluxus. alter ad venas& arterias inflammationi circustantes .alter ex his ad ipsam inflammationem quaerit dum Hipp. praecipit dolore ascendente secadam venam in cubito lateris eiusdem, descendente aluum veratro ciendam. id vero tu agenda credis ut defluxa iam materia detrahatur. eam ne Voluerit Hippo. detrahi quae circunstantia loca influxit,aut potius quae in ipsa phlegmone recepta est. Quia si eam quae locos circu positos occupauit,sequitur statim ab ipso morbi principio secadam venam lateris eiusdem. inter prima enim phlegmones initia iam replet sunt omnes tum venae,tum arteriae vicinae & circupositae. Quod si non hanc, sed illam quae inflammationi insidet,quetrit iterum eam ne etiam crudam,vel postea quam fuerit cocta voluerit Hippo .esse vacuandam,non me hercle dum cruda est. ipse enim & una Gal. reclamant apertissime. tum primo aptior. aphor. pr. tum . . lib. de victu acui. morborum. ubi,aut a principio dum mouetur esse purgandum, vel postremo quando fuerit cocta praedicant. Longe etiam minus cum cocta est. quia sputo,& screatu excernitur, non autem purgantibus medicamentis. &praeterea cocta materia dolor mitior redditur & spon. te delitescit. si quidem hoc primo de victu acutorii morborum testantur Hippo. & Gal. dolorem,scilicet sponte mitescere cum expuere incipiunt pleuritici. Hipp. vero ut dolor sedetur venam secat aut aluum cit. Sed & ex serie verborum Hippoc. si quis studium adhibere volue-
19쪽
UIC Τ. ΤR IN CAVEI L. tit,facile comprehendere poterit voluisse Hippo fluentem materiam detrahi dum praecipit aut venam secandam aut purganduim. nam si fomenta non iuuent ab illis abstineri iubet,statimq; venam secari aut aluum cieri. fomenta autem non prosunt quado materia adhuc fluit. Nec minus etiam ex commentario Gal. quo exponit dictum illud Hippocr. . de victus ratione in acutis morbis medicamentum quarto die ministrabis, hoc idem liquere potest. inquit enim Gale.quarto vero die indistincte pronunciauit. neque enim inter morbi initia aliquid remedioru iniungere oportet desumpto a numero dierum Scopo. Sed quod Hippo. recensuit est exequendum, vel statim ab initio priusu in partem aliquam cofirmentur succi,vel postea j fuerint ad maturitatem perducti. quam ob causam prima interdum die, & secunda, &quarta,&interdum quinta medicamenta dedimus: &reliqua Cum igitur cepe dolore sementis non mitescente, ipla prima die vel aluus cienda sit cum dolor descendit, vel si ascendat,interna vena cubiti lateris affecti secanda,statim a principio dum fluit materia ea vena secanda est, His etiam fauent quae a Galen. dicuntur in commentariis aphori norum commentario trigesimo primo septimi libri cum quinque remediorum genera, quibus uoluit Hippocra. dolores oculorum sanari, inuicem conferens, ait tutissimum esse fomentum, quod vel omnino sanet, cum scilicet nihil praeterea fluit, vel saltem hac parte prosit,quod in causa sit, cur cognoscamus quo corpus se habeat modo. quia si id plenum fuerit,& adhuc materia fluat videtur quidem primo occursu prodesse, sed paulopost dolorem adauget. ecce ergo cum fomenta obesse videntur, fluit materia. A smili etia deprompto argumento idipsum probare nititur, sumpta occasione. ex sententia Gale. quae habetur. 6.aphori in commentario. aphor. ia. ubi ait Hippoc. Quaecunq; ru
20쪽
pta ex dorso ad cubitum descendunt,venae sectio soluit . ibi Gal. Melius quidem scribunt quicunque dolores &c. is ubi dolores dorsi ex defluente humore tactos voluit curari sectionς vens brachii,cum dolor ascenderit.Pari ergo passu defluente materia, secat venam in costali morbo ex eodem latere. Postremo vero hac etiam ratione suum dogma conatur astruere. quia si vena ex eodem latere non est secanda nisi cum materia non fluit amplius, id erit sero ad modum agedum,ut aliquando. vltra diem vigesimum. fluxus enim quadoq; vltra vigesimum per- . .
durat diem. ut si quis historiam pueri illius recitatam a Gale. in libello Therapeutico de sectione venae legerit, . . faci te iudicabit. Hoc idem potest etiam ex eo ostendi, quod docet Galen. a. tib de differentiis sebrium, ubi do- . ..cet in laterali morbo fieri accessiones quales in febribus
tertianis. nam accessiones non fiunt,aisi ex nouo materiae defluxu. At vero Hippocra. fomentis dolorem non leuantibus statim venam secat aut medicamelo purgat. His itaq; omnibus conficere credit,theorema Hippocraticum intelligendum esse ut statim a principio, fluente etiam materia,vena in eodem latere secanda sit. Deinde iterum eundem citat Hippoc. in. 6. libro Epidemiorum
6.etiam commentariorum Gai in eundom. credit enim
inde se aliquid deprompturum, quo sua haec secta comprobari possit. textu igitur quinto inquit Hippo. Dolo- rarum causa proximum vetrem purgare, & sanguinis Ven ,, tre incidere,vstio sectio calefactio, infrigidati et ster- sinutamentum & reliqua.qua parte conspicue docet Hippocrat. ad dolores remouendos, esse venam secandam Proximam dolenti particulae . venam dico quae magnarit: per ventrem enim sanguinis exposuit Galen.Venam imagnam . quare si Hippoc. ut dolorem leuet pleuriticis inter initia, venam secat, secabit proximam. qualis e/cit quae eiusdem l/teris, non quae in opposto. Vnde Scssi veluti