Idea philosophiae simulatae, non verae, in scientia juris et forensi. Cum Praefatione auctoris

11쪽

que tamen de institutis civitatum & populorum vel etiam de arte agendarum litium Sc dijudicandarum sit sollicitus, id quod proprie est Iurisconsultorum. Quod vero Schil terus, Nicolaum Ciseerum allegans dicto loco, Iurisperitiam a Philosephia sejungi, illamque absque nac nomen suum tueri posse ait, videntur uterque intellexisse peritiam nudam Legum, quae ut Iurisprudentem & consultum faciat tantum abest, ut potius qui arte instructus est Leges ex bono & aequo interpretandi dc ad factum applicandi, is, inquam, solus veri S non simulati Iurisprudentis nomen sust,nere ex merito queat. Bonum , aequum , justum , non sunt diversiae significationis vocabula, sed illustrantia sese invicem. Non est alia cognitio justi , alia ars aequitatis, si haec pro correctione Iuris sumatur. 19)Prudentia quae Iurisconsultum facit, non versatur selum

repeto verba schilteri) ao) in interpretando Iure dubio, sed etiam in applicando Iure certo ad factum dubium. Si quisquam alius hanc rem edisseruit diligentius , instruendo officium dc judicum 8c causas agentium in judicio, utrosque ad solidam Iurisprudentiam exhortando, certe inprimis est nominandus nobis Nicolatu Ci erus , vir elegantia studiorum prudentia Iuris celebris, Augusti Iudicii Cameralis quon-

. dam

12쪽

dam Assetar dignis imus, 2Iὶ in Praefatione ad Operunt Francisii Duareni Tomum secundum. Invenitur haec Praefatio lectu dignisssima in Volumine Operum Scriptorum Duarent apud Uechelios editorum Fran- furti Anno Ig92. in principio Partis secundae. Excusa deinde inter Cilneri opuscula a quirino Reatero

a1 Vid. Calaisgin cistetit camerasis in commentat. 8stimas. λ. Μ. de Ludoiss ad M. HO. Qque Ino. Vitam Gyneri arino Mutero Prosessi Heideib. descriptam repetiit cum aliis Jctorum eximiorum vitis ci istianis GottL Buderus. Unde transferimus hue Elogium cisiieri imagini v Nicol. Reuisero adpositum:

Nicolais cisierin Ast,iacta Euctorias oppida asinis Amra ιyast. flectata in Uria ac vulnis, qui multiplici exquisitaque omnium pane, titerarum prastam silentia , Philosephia ct iurisprudentia Doctor celeberrimus, Academia primo Heidelbergensis Amecessον iuris Crinis sterti inis rviis Supremi Camera Imperiatu iudisii Asessor per Anησι XUIIL integerrimae. Pro . iudex tandem o Soaetor RrQbissima Semmviralis Curia, Palatina dignissimis, pereruditis in omni doctrina genere ac praserrimis iure liaris scriptu immortalem sud nominis Iaadem O ghuriam apud omnes mortales reliquis sempiternam 3 'clitia θ MEquitatis Auses au Praeses Opt. Max. Musarum re Histinia cultor eximiis pie sanctequamortuae decessit fiseideliaeta Amis Salatu 113s. Prid. Min Auintil. . Esa

Quod vero in nota subjecta pag. sop. Velle se, addit ma νω, ut de vitiis viri non tacuissent , qui de vita Cisneri quaedam prodidere, videri posset Iegenti, multa de vitiis innotuisse auctori, qui tamen mox subjicit , nullum sibi inquirenti obtrutum fuisse ne leve quidem indicium. Si ad errores & impedisectiones inquirendas extenditur euriositas , considerandum erit, neminem mortalium ab iis esse immunem.

13쪽

edita Francofurti Anno M. DCXL in δια saa)Summaria capita hujus Priefationis prolixae sunt

De Sectis Ictorum apud Romanos. opus esse, ut constituantur notae certae ad discernendas opiniones voras 1 vitiosis. E. Comprehenso rerum alia est simplex & eerta, alia multiplex & inconstans. Et quae sensibus percipiuntur , usu confirmantur. Hujus generis sunt omnes disciplinae practicaeam. Adminieula ad iudicium formandum sunt disciplinae eu.jusvis propria instrumenta , tum vero laudatissimorum in arte quacunque virorum exempla, ct observatorum applicatiα Iurisconsulti posteriores Romani fuerunt Eelectici. . S s. Εjus rei in Iure Rommo multa reperiuntur exem. pla , ex quibus aliqua recensentur.

rum opiniones de ipso genere doctrinae & interpretandi modo. Ubi de odio, quod concitarunt in se omnes, quia via Barioli ejusque asseclarum abierunt. . Causa odii, quod crederetur literarum humaniorum M. dia obesse Iuris Civilis scientiae, vel quod metuerent plerique detrimentum suae existimationis. Alii tenebantur praejudicio auctoritatis. s. Causae , quibus moti alii, neglectis illis, ad Ius Iustini,neiam interpretandum Studio Philologico dederunt ope.

14쪽

Gandoquidem vero per ea quae siupra sent dita simulatae Philosophiae speties sint variae, nobis tamen '

s. Ratio doeendi S interpretandi Iurisconsultorum veterum, 'ex quorum Libris Pande 'ae compositae. ro. Praetulisse eos Iustitiae & aequitatis rationem stricto Iuri. Probatur testimonio Ciceronis. Studio autem Iuris Ci-2 veterea iunxerunt etiam alias disciplinas isti erina. opinio eorum, qui putant, non posse conste.

qui laudem 3Cti egregii, qui aliis liberalibus discipli.

riis operam dederit. Primo exemplis veterum Romano

rumo

ret. Secundo, exemplis auctorum omnium , ex quorum seriptis opus Pandectarum fuit compositum. r3. Ingressus ad comparatione'. recentiorum Ictorum cum antiquis. r . Proprietatem verborum , quae ad Ius pertinent, Iutis. peritis magis esse prospectam, quam Grammaticis, etiam nobilioribus. Exemplis hoc declaratur. Et de usu Titulorum , de Verborum Significam ex ae Regulis Iuris.

as. Artificiosam tractandi Iuris rationem per compositio. nem, partitionem S dissolutionem esse quidem Dialecti. e m. magis , quam Ictorum. Eam tamen multum utilitatis adferre ad Iuris disciplinam. Non tamen ideo' omnem diale sticum Ius civile explicare posse, nisi in eo. ante sit eruditus. Sic quoque Jus est ars boni & aequi. Non tamen qui Iuris civiliis peritus, idem protinus est Κhi. eus & Philoisphus. optandum tamen ne hae disciplinae eosnatione sibi jivvaae λOetarentur. r6. Disse.

15쪽

eam tantum deformare est animus, quam nominavimus loco ultimo, tanquam specie sua maxime splen-

, den-1 6 Disserunt inter se Philosophi & Icti tractandi modo. Hoc explicatur per Partes , concludendo , quinam I risconsulti maximam cum veteribus habeant similitud,

rv. Interpretandi ratio veteribus familiaris fuit in dexteritate formandi genera ex speciebus tam diffusis, & resolvendi . ea in suas species, adhibitis ubicunque definitionibus. a 3. Iustinianus in eompilatione Iuris sui, quod persectismmum credidit atque ostentavit, hanc methodum maxime necessariam non observavit. Et Pandectae nomen D 'stόrum vix merentur. Unde non mirum , dari ibi. dem tam multas antinomiast in cujus rei argumentum exempla nonnulla allegantur, Aranti, Accursit, aliorumque Interpretum , qui post Iustinianum concili re eiusmodi controversias tentarunt, inter se ipses acrem

quandoque controversiam moventeS.I9. orta hinc copia commentariorum innumerabilis, ipsum Jus reddidit perturbatum. Postea vero reflorescentibus literis Iuris doctrina obtinuit lucem meliorem , ct expinnitur Iurisconsultorum praesentis aevi differentia. Optima quaeque seligenda sunt. Idem fecit marenis , aliique. Necesse est ut cum cognitione Iuris usum coniungamus. ob inveteratum , licet depravatum Iudiciorum morem legendi sunt Iuris studiosis Interpretes.sto. Auctoris cogitationes de Iurisprudentiae & Forensis Pra. xeos studio in meliorem sormam redigendo. cujus ver ha sunt sequentia:

16쪽

dentem peramatam a plurimii Non est hodie domum nata haec descriptib, sed a pluribus annis per

si avi reteris iuris ac iustim ei conjunctis antiqstis enimae gemis de eodem sinere, eam aquisau corruenti&u. Legibus mMicipalibω priss simplicito restituatur , aut si Alexi bis nostris marisu arm possit. ta nen is illam formam , quam proxime iudiciorum risin. Uinque δε-rensis revocetur, eodem Astitura , . q-d C. yalis Casari O 'si map Urum fuit . ut Legum mustitiaim concisa, ex se tomitam. ex

confuso copulamum, ex incerto certum, ex obscuro per uuum redderent.

Horem alterum si far, non modo pressasam habeo sed ex multisjustis

arginentis ci vero ligna rarist,iam , quo pro certo statuo, nec iminmortales, innumerabilesque lites, nec inexplicabiles cretroversaς ' phisque ct ami vhis faticium hominum maxime callidorum parran rum . O vafrorum causidicorum intrisaras nos habituros. Unde enim illa artes protelinitarum litiam . exceptiomum, o dilationum remora his post emis secula. ct inventa se coacervata stat ' Quare nisi harum Uuriarum radix preci arar, timendum est: ne hac iuris Mentia practica . inusque forensis, cum maximo ct rerum publicaram mala ct Inrigatorum' detrimento in meram tanHrtatur juphisticam , praestertim cum rideam,' multos hodie hac verae Philosophiae nin me abutentes.' ' o sanctis am disciplimim pecuniae cupiditate polluentes , majorem ra- tionem quassu quam bone p.rtis prirarorum commodorum, quam communis utilisaris habere. V enim , ut magnas opes ex miserorum clientum sudore ct sanguine conseqnamur, procliviores sior ad liter proin trahendas , quam finiendas, cautelarum versiuarum , ct artium auc piarumque forensium studiosiines , quam iustitia quique ct boni. Ita que qui ira sunt assecti, quandoquidem corura boni viri a cium faciunt, veteratores litium concinnatorex , rasulae , moratores , sopbista, non iustitia Sacerdotes, aequitatis/ patroni Iuris vel prudentes, vel consulti. quia fidem viri boni societatis humana cupidi, Reipublica stud iosi, communis tranquillitaris, ac quietu, societatis humana amantes sint neces est. Sed quomum me cogitatio de moribus nosDerum pragmatici ram provexit ρ Ut igitur ad institutum nostrum redeam, qus in numero Duareni ηυbi sicripta simi ducenda , ex isdem illis formulis satis aperte perstici potest. Nam quia pro temporum horum ratione , luce iustinianea legislationi opus es intestigebat: majorem operam in Com

menta

17쪽

otium conser ta, typis fortuito Vulgata , exosa tunciis qui forte ubi male conscii fuerunt , multis tamen accepta , jamdudum repetendo typo desiderata. En igitur editionem veste nova indutam,.emendatam passim, additis etiam hinc inde suppetitiis. Scopus fuit Auctoris, monendi omnes qui Jurisprudentiae operam dare dc in eo vitam agere, officiumve aliquod digne obire cupiunt, ne illotis ut ajunt manibus ad

eam accedant, . veramque non simulatam Philos, phiam adquirere , summa ope alacriter annitantur.

nuntariis Au dedis r ut priorem regulam observaret. veterum raru a . thMam flandit inem imisatione assequeretur , quam ut 3ustiniam W-Fripto pareret. Iraque eorum ct posticuitarem Mimplicitarem ct f cilitatem, ordinemqae ct rationem is rerum tractatione, ct in boni atque aqui dil=utatione 9 djudicariane consectatus est. At in partiatiomb- metrudicis , titulammae evasitioribus se ad posteriorem illam formulam, ad iustiniani Edicta de Pinaritis, ct πόδα interpreta tione retulit, quanquam uberiis pleni-que hac genera sis persecutis. Summia sane primorum illorum ab in uino iure ius anea in ena

rationibis istu suis ct tenera, ct sermotiis puritae, O artificia tracta-rimis, O praestantia ruduiisis rarit.

18쪽

Non est novum res valde utiles & maximellἴ necessarias, quia ubivis obviae . contemtui habest pedibus e culcari. Idem fere a diis Schlandriam. Quotusquisque enim est qui audito nomine, sibi non imaginetur rem aliquam pervulgarem, ad artes illiberales potius quam i ad studium sapientiae pertinentem Et tamen si recte ineas rationem, nihil reperietur utiliusquam ut familiarem tibi reddas Schundrianum: Nulla ad secietateni inter homines tuendam, locumque albquem in ea cum honore obtinendum via facilior, quam isto duce magistro. Aqua dc ignis in pretio non habentur inter homines: non potest tamen absque iis vita hominum sustentari. Hinc gravissima fuit Uim poena aquae dc ignis interdictio. Simili sere ratione invita civili, ab omni ossicio gerendo exclusium putares, qui Sehundriani usu prohiberetur. Hic enim est , qui aptos reddit homines ad ossicia publica, Ecclesi,stica, Politica, Aulica, Forensia, Academica, & r liqua. Modica prudentia regi mundum, dudum exi-

19쪽

stimavere Philosophi. Hanc prudentiam docet Sehon- 'drianus. Quemadmodum erso animi ingrati laret - indicium , si quod quisque ineficio Schundriani adeptus est, ei acceptum referre emSuerit'; Ita rem iri-vidiae plenam saperet, si quis doctrina ejus cupidam praxeos forensis juventutem impertiri nollet. Dandum ergo honori Magistri contemtione, quantum fieri potest. liberetur, ostendendo paucis doctri- . nam ejus esse cum utilissimam, tum facilimam, usur que frequentissimum. m proinde' summa ope dc alacri studio juvenes accipiant, pulcherrima sese oblectantes specula , posse etiam ipses, his praeceptis gnaviter eruditos, ad ossicia in Republica sibi credenda, faciliori negotio adspirare, suasque in ea partes selici

APHORISMUS II.

Inter causas evilescentis . existimationis Schlen- . driani credo esse etiam nominis originem , quam piniant, probabiliter quidem i. a voce Schundrendescen- dere. Id equidem certuis est . Germanicam Linguam substantiva , quae thran exeunt, non habere, Vid. Echottelii Opiu de Langua German. Lub. IL Cap. .a L Ton det Ubltiiung I adeoque adscititiam esse terminationem in ian , nam promiscue dicitur S tender Sc&hundrian, dia terminatio in ian facta est ad imitationem vocis Graian, et Plumprian. verum id in com

20쪽

temturri Schlendriani accidisse puto : Et usium vocis Sthlemiam abjectum nimis esse crediderim , quam ut habenda sit pro origine celebris nostri Schundriarii. Nam usus popularis est talis, ut indicet incessum hominis incurium, non satis attenti ad causam siuae ambulationis. Hinc dicunt, erschanderi se mit, de homine

non magna industria, qui per imperitiam contentus est qualitercunque res a se gerantur, modo aliquo possit esse numero, imitando aliorum agendi, loquendi, scri-

. bendique modos externos, ita ut inter ceteros nume.

redur magis, quam habeatur ex iis , qui ad nominis celebritatem adspirare queat. Absit ut putes, amice Lector, me hic descripsisse Schundrianum. Majorem honorem deberi ei credas velim. Sehoniarn & shum em sint verba valde affinia, sicuti phrasies Schundem gehen: dc Sehon ren gehen: Ambae nihil magnifici praedicantes, sed nihil ad Schlendrianum peltinentes.

Miror , quod contemtores non etiam affinitatem statuant cum voce Schlaudem, quae dicitur de iis, qui agunt dissolutae, vel cum voce Schis em , quae indicat gesticulationes ebriorum more lascivientes: est enim ab Hebrato vocinulo Schister, quod significat ebrium. Populariter usurpatur de iis , qui asinorum vel. iuvem corum more petulanter colluctantur. Si quis formaret siubstantiva Schon ri , Schlaudrian, Scia rian, per me liceret, modo fiat sine detrimento nostri Schum driani.