Imperiorum mundi catalogus et descriptio

211쪽

sciat enim Hispania Francia, se mutuo offendere non possunt,propter itinerum angustias, asperi eatem situum ad limites, quae commeatum qui exercituum sustentatio est transuehino sinunt, ita de inter confinia Indiari Cambalis a Mogoris occupata I ditiones Persarum, se interponunt montes,&deserta,quae non permittunt, Vt iussis viribus se inuicem hi Principes impetant. Pro maximo quoq;

obstaculo habenduin est , quod equitatus in quo

amborum vires sitae sunt, in talibus locorum angustijs explicari non potest petunt tamen se inuicem bello,ad fines regnorum Cabul Sablestana, qtiorum aliqui Principes Mogororum sibi dominium pararun&Sophi immediate Magni Cham fines non attingit, quod aliqtu PrincipeS, deinde , maena deserta inter ipsos sint. Videtur ipsum pro termitio sui Imperij, sibi statuisse illimen Oxum , quod alia Abianum dicunt, id in Sablestam subtus montem Dalanguer,post longum cursum, in quo multum protenditur,propter frequentiam, amplitudinufuminum quae recipit, condit se in mare Caspium, diuiditque a parte Septentionali Sophum a Zagalai.Sophus nunquam ausus fuit hoc flumen transmittere, cum Saba Rex Zagalaiorum id trangi es sus esset, magno praelio ab Ismaele victus fuit Cyrus Rex Persarum construxit pontem in hoc flumin transduxitque exercitu,aduersus Tomirim Scytharum reginam,quae ipsum cum omnibus suis cocidit. rcar conterminus est Sophi per totam imperi suUongitudinem occidelitatem,nempe, a mari Caspio, id Sinum Sauraceu semisque,spacio ferer s.graduum.Vt Verum fatear,no habet Persa hoste,

a quo plus ei periculi timendum sit,cuiusque vires ei

plus metuendae sint quamTurcam quotie enim arma cum

212쪽

ula cum eo contulerunt Persae,fere senaper aliquid perdiderunt Mahumetes 2. vicit Ussian cassanum, eripuitque imperium Trapezuntinum Davidi, qui se sub eius umbram protectionemque concialerat. Selimns Priuriis , superauit in locis campestribus Ismaelem,eripuitque ei Carami: ciuitatem -- plissimam fortissimamque Orsam, Merdim, totamque regionem,quam ipsi Alech, nuncii pant e Solim anniis egit in fugam Tamasum, spoliauitque eum Bagdeto, tota Mesopotamia,aetate nostra, occupauit Anaurathes,id omne quod inter Derhentum

Taurisium iacet,quo in spacio est Georgia cuius populorum pars maxima , sequebatur partes Sophi Seruata:& munitis Arcibus quas in Tissis,Simiachia α Eres magnis ciuitatibiis, S in Transitibus Cars, Tomanis MLori aedificari fecit reddidit paulatim sibi uersecurum,ab Eaechia ad Orontem fluuium usque,qui tritam iterum itinere , vltra aurisium suit,in qua ciuitate Taurisio citrauit dificare magmam Arcem,nec cogitat eam relinquere, sicut priamum Selimus deindeSoli mannus fecere, diuite Arce Tairrisium tanquam freno constrictam, in perpetuum retinere.Eo bello, quod ab anno s6

in si . annum Vsque durauit, mutarunt Turcaesuvinbelligerandi modum: cum erim huc usque sui multitudini,virtutique sui equitatus,peditatu' copiae

tormentorum bellacorum , apparatuque belliaco confisi, non curarint Arces, munitionesque e

truere, sed ut plurimum quidquid ceperant exciderisit, nec magni secerint quod retinuerant quod vetverum dicatur, in campis fortis est non possit,qui vires in loca munita dispartitur hoc betalo Persico necessitas coegit Turcas, puteuitarent rores, ua quo in Pegerat Selinaus de Solimannus

213쪽

RE PERSIA . se paulatim munire, fecerim itaque castella, in I eis oportunis aedificarunt ciuitatulas, in praeaeipuis ciuitatibus, instruxeruntque eas magno tormentorum bellicorum Militum numero, constititque eis id bellum magno. Quamuis autem Persa improuisis assultibus multa hominum millia in frusta dissecuerit, multaque eorum millia fame incommodisque perierint,tantum tamen terrae amisit , lina suae propriae, tum amicorum, quantum iam dictum est, de inter ilia suam ciuitatem regiam Taurisium. Aestimaturqὶie Turcam, in ditione, quam sibi bello parauit, instituisse o. Timarrorum millia, quod ei adhuc auri illio,ex reditibus et iis supersit. Persa non potest resistere Turcae in praelijs campestribus,ei enim peditatu,tormentis, apparatii bellico quod summum est)obedientia popilli conferri non potest.Selimus Primus, olim annus is mu-

rathes Tertius,nunquam contraPersas arma mouerunt, nisi aut a rebellibus,aut ipsorum discordiis m- uitati:selimus ab Marabe cho, filio Ocen, Principe in Persia potentissimo , in auxinum vocatus fuit: Solim annus auxilio venit Elcaso Tamasi fratri, cui ex ambitione,aut suspicione erat infensissimus Turca itaque suo commodo usus est beneuolentia, qua Elcasus apud populum valebat, eiusque authoritate: Amurathes non ante arma cepit aduersus Persas,

quam ex literis UstafBassae Vani ciuitatis, ciliorum intellexisset, omnia contentionibus agrare apud Sullanos Persiae,qui inter se de Res dissidebant quidam enim Ismaelem, alij Ayner qui ambo Tamasi filiterant, 'olebant, Pe iacocona, occidit suum fratrem Ismaelesta,exclusoque Arniere,

consequutus est coronam Mahumetes Codabanda.

Exortae sunt postea discordiae,interCo labandam gestiua

214쪽

potentissimam Regem, quae Persis non iuniis

nocuerunt quam arma Turcica Nullum negocium

est Regi Persarum cum Lusitanis Ormurij, quod ipsi nec viresi maritimae sine quibus id regnum recuperari non pollet sint: nec Lusitanis satis virium est, ut in mediterraneis regioniblis sibi aliquid ac- qimere possint.Tamasus ipsi,cum aliquando initigaretur, ut expeditionem in Ormiratum susciperet, rogauit,quid ea in Insula cresceret, num frumentii fruges, fructus, aut quid aliud boni cumque intelia lexisset fundum Insulae sterilem, omnium querersi inopem, sed commercio valde conducere insu Ians, ideoque magni momenti esse, netri exit, irrisitque eos, dicens se suis populis remitisse nonaginta Tomanorum millia, talis reditus.

I Aponia dicitur multarum variarumque Insulariim diueris magnitudinis corpus, quae sicut a caeter Orbe terrarum situ distinet sunt ita a populo inultum ab alijs, moribus ritibusque dissi

mili incoluntur. Hae Insulae parum a se inuicem distant, instar Maidiuarum in Mari Indico:Hebridarii, re Orcadum in Oceano Septentrionali. In ijs sunt 66. regna,quatan principales partes tres diuiduntur quarum pars na nouem altera quatuors tertia si regna complectituriinter quae quinque regna Co- quanai, nobiliora cillustriora sunt,in quibus est fama celebris ciuitas Meaco,acciditque plerumque Wiqui eorum quinque regnorum dominitam sibi Par

215쪽

parauerit,aspiret ad impertu totius Iaponiae, quae I Noua Hispania so. a China 6o. leucis distat.Ρroste rili potius,quam se tui habenda est Iaponia. Capaci ingenio praediti sunt incolae, in aduersis incredibili patientia praestantes, puerulo recens natos in fili minibus ravant,& cum ablactati sunt, remouent eos amatrii in aspeistit, exercitantque venatione. Nudi eapite, viri muliere incedunt,tam coelo pluuio quam sereno gloriae honoris tie cupida sunt paupertas nobilitati anguinis nihil detrahit natu imam iniuriam inultam non sinunt honorant se mutuo multis caeremonijs,graues simul, animoque sedato sunt, sicut Hispani cauent diligenter ne

in factis distisve se timidos aut abiectos animis mostrent: in fortuniorum calamitatumque suarum neminem conscium faciunt. Animalia tam fera quam mansitieta eadem,quae nos, habent,sed vix alia, quῆ

ferarum venatione captarum carne vescuntur. Verum quidem est,qiiod carne non multum delectentur, sed plurimum herbis,piscibus, hordeo , oryga vivunt, suntque haec praecipua eorum alimenti, vi num quoque ex ij faciunt. aquam, cui pii luis pre tiosus valde,admixtus est, in deliiij habent: hunepotum vocant Chia Aedificia ipsorum ut plurima ex ligno sunt constructa tum quidem quod Regiones mediterraneae pleruntque lapidum inopes esse soleant; tum vero etiam quod arboribus, ad aedificandum maxime aptis, inter quas Cedrus in admirabilem lucredibilemque altitudinem crassittidinemq; excrescit abundent, quod aponia terrae motibus valde obnoxia sit. Principi qui nunctipabatur Datri,paruit quondam tota Iaponia,hunc summa obedientia, reuerentiaq; colebant incolae, quod magna clim grauitate maiestates regeret, diri a uit-

216쪽

R EX APONIAEque id plus minus i6oo annos. Sed quingentis abhinc annis insurrexerunt in eum duo eius praecipui ministri,tiirharuntq; totum Imperium:nam eorum Vntisquisque,tot regnorum Dolriinium , sibi armis

arripuit, quo potuit, spoliauitque ijs Dairi Creuit deinde ambitio,cum modo hic modo ille rebellis fieret raperentque sibi, hic unam, alius aliam Imperi partem: cum titulo tamen Iucatai quod Regem sonat reliquerunt ipsi Patri nomen, quod est Do- .mini uniuersalis Iaponiae,sed sine iurisdictione,aut dominio ullo; imo vix in dapes e cultum aliquid ei pendebatur ab illis Principibus,qui Meaco vicinas ditiones habebant: ita ut umbra tantum veteris amplitudinis N Monarchiae Iaponiae,penes eii manserit. Ab hinc quingentis annis se Dalri loco,Imp

ratorem,aut Regem aponiae dicit ille, qui sibi dona inium Coquina arripuit vocat se quoque Dominum Tenetae ibi illa quinque regna ciuitati Meaco vicina sunt. lis fuit nostro aeuo Nabunanga, nunc autem Fassilia, qui domini amplitudiue potentia Nomnes suos praedecesibres superat: Nabun anga, qui prae alijs excelluit, non plus quam 36. regna sibi coparauerat, sed FaGDait minimum O. eorum

sub iugum egiti

217쪽

di modo,qui in Europa in usu est.Potentia Principis Iaponiae,non consistit in reditibus ordinarijs, aut in beneuolentia populi, sed in authoritate imperioquemam ubi priuaum unam, ut plures ditiones sibi coni parauit, litii dit regnaci partiturque ditiones inter amicos,&sibi fusos,qui ei se tam pacis quam belli temporibus obligant, cum certo h minum numero suis sumptibus inseruire.Hirti sum eas ditiones inter sibi fidos subdiuidunt, ut ad eorum obsequi parati sint,aliquid sibi suaequed

inus usibus reseruantes,ita ut omnes Iaponiae opes,

tam priuata quam publicae a paucis dominis, hi pauci autem ab uno, nempe Tenzae Domino,dependeat,

qui pro libidine, dat aufertque quod vult, premit, extollit, fauet , reducitque ad inopiam Principes,

cumque eorum uni ditio eripitur,mutantur omnes nobiles militesque eius ditionis, manentq; tantum artifices, agricolae Ea regiminis forma conuersiones perpetuas, mutatione' imperiorum secum trahitaram Daici quamuis ei nec potentia, nec imperium sit, est tamen apud populum in dignitate, ac reuerentia facit, ut Dominus Tenra alijque Principes Tyranni alienarum rerum usurpatore eversores Monarchiae, hostesque amplitudinis Iaponicae videantur, quod fanes eorum aestimationem tollit,& animos populorum auertit inde accidit ut facile se moueant, capiantque arma , sperantes se ampliores facere,deprimendo socios. Cum itaque Principes quotidie mutentur, non possunt a popu

218쪽

RET IAPONIAT. 2I3M,tanquam Domini naturales amari, iique eum incerti sint de dominio,vni ditioni; quam alteri addictiores non sunt; sed sperantes eadem facilitate,qua unam nacti sinat, se aliam meliorem nancisci posme, exponti ut peri Io hanc pro illa, sicut in lusu chariatat aleae fit:nunc per se, rursus cum alijs coniuncti, tentant diuersa,detinentque ijs modis omnes il-Ias insulas in perpetuis bellis. Fassilia ut sibi si solutum dominium aut potius tyrannidem paret, solet Principes ex una regione, in aliun sepe trans ferre:vt Domini suis domini,deturbati Megenteiaque inter exteros Vasal IOS, Impotentiores sint, nec

aduersus ipsum adsurgere, aut rebellare possiat: vi minus valeant diui sit regna, ditionesque, itavi Domini non habeant ditiones unitas. Nunquam

deest illis causa dissidij bellorumque,quod fines ditionum angustae stant Vult quoque Fassilia, ut in his Statuum vicissitudinibus , tam i quorum conditio potior, quam ij quorum res deterior facta est, reuerentiam homagiumque V dicitur,faciunt, seq, ipsi quotannis, quam opulentissime sistant qua re potissimam diuitiarum Iaponia partem ad se trahit Populos occupatos tenet, in aedificandis Palati)s admirabi Iibus,templis amplissimis,in fabricandisAreibus4 ciuitatibus, quibus nulla alia similes sunt: in ijs substriictionibus plus quam centum operariorum,millia, ipsorum expensis, diuersis in locis

Iabori incumbentium habet. Inter alia nunc templum aedificari curat,cui omne Iaponiae ferium in sumere vultapra cepit enim omnibus mercatoribus populoque, ut arma omnia in certum locum comportent,ut illi fabricae impend intus extrit hoc ope

219쪽

ri IAPONIAE. partibus,laboratorum,suis expensis opera facie tium,plus quam centum millia Vltra obligatione, qua Reges irincipes,tam pacis quam belli tempore,se sistere eique inseruire tenentur , percipit duos Milliones ex reditibus oryZae,qtiae ex postes- fionibus quas sibi retinuit, colliguntur. Proposuit ubi confecerit ea,quae in Iaponia facere constituit,

Chinam aggredi,ut eam suo Imperio addat ad hoc praecepit scindi ligna duobus nauigiorum millibus

sufficientia,ut in exercitum trasmittat. m amplis substructionibus,magno molimine , tanta ditionis amplitudine, adiectioneque regnorum suo Imperio, sperat se immortalem reddere, futurumque ut pro Deo colatur,sicut homnes fecere, qui apud Ia- ponenses deorum nomina adepti sunt.Amida enim

Xac , Canis Totoque nihil aliud quam Domini Iaponiae fuere,qui belli gloria,aut pacis artibus sibi in Iaponia opinionem diuinitatis pararunt; sicut o-

Iim Hercules Bacchus in Graeciassaturnus, Ianus in Italia:nec minus fabularum nugarumque de his,quam de illis narratur. Fassilia autem videns e ge Christi,non probari aliun Deum , praeter eum qui coelum S terram ex nihilo creauit, ex consequenti detu stari omnes deitates stulte fabricatas, proposuerat in exilium agere omnes patres Iesu itas,qui eam concionabantur, euellereque nouam vineam quae in illis regionibus alias radices agere incipiebat. Superbiae profecto exemplum memorabile hoc est:Romani enim Imperatores, omnibus vir1bus se praedicationi S. Crucis QEuangelijopposuerunt, ut sua Idola tuerentur conseruarent, quae omnia lex Dei daemonia vanitate itaque esse docet: At hic mouet bellum fidei Christianae , ut sibi deitatein arroget,quod extremae est ambitionis,

220쪽

Rgx IA 'ONIAT. tryamentiis,dum se pro Deo haberi vult. Sed inter tavastasi immensas cogitationes suscitauit ei Deus nouum hostem,qui ab Orientalibus Iaponiae parti bus semovet aduersus ipsum, quod extiteris anni nuper elapsi intelligitur.

IMperium Pre byteri Ioannis, quamuis sitamplissimum,in estectu tamen non respondet f mar opinionique, quam Vulgus, potiorque scriptorum pars de ipso habet. Horatius Malagii citis, in suo Discursu de amplitudine dominiorum huius temporis, vuli ipsum habere dominium latius, qua

ullum alium Principem , Icepto tamen Rege Catholico. Fateor eqliidem antiquis temporibns, ip-

suis ditionem se longe extendisse, ut ex multitudine regnorum, quibus sitos titulos amplificat, quoque aestimari potest. Inscribit se enim Regem Golame quod regnum ultra Nilum est Vangue. Damur, quae ultra Zairi fluuium sita sunt cum tamen hodie pro certo sciatur, eius Imperium vix Nilum attingere.Scribit quoque Iohamies Barrorius, Abissinios eius fiuiiij exiguam notitiam habere, propter montes qui inter dios. hunc sunt. Centrum eius ditionis est Barcena:abortu enim extendit se, a Sua- quem, ad Ostia maris rubri usque quod pactu ira Leucas comprehendit, verum quidem est , intra mare rubrum .ipsum esse Aciem montium, quos Mauri incol int, quid in locis maritimis do minautur. Adoceasum est acies monitu, secundum