장음표시 사용
261쪽
cum illis concurrant, quibus cedunt. Idem demtis ex incessit. Nee impedienda est dignitas a L eius qui nihil admisit. Quana uis in aliis dignitatibus sine gratia uix admitti possint .h Nec rea, ., 6 tus patris impedit honores filii. Exeusanturpis byleio. O. tamen a decurionatus honore&alijs muneri-tii'. is, e a b is, infantes minores 1 s. maiores Io. annis. t Verum minoribus aetatis annos tot,quot filios susceperunt, liberi supplent. ' Honor quoque excolat a munere, non munus ab honore Aliqui namove habent uacationem muneis, uerum non ideo excusantur ab honoribus sus
cipiendis. Quidam etiam, qui iure possi intexcusati propter necessitatem & penuriam h
minum, ad honores nouos uel repetitos, prin
ter legem uocantur. h Alii qui excusationem legitimam habent eam alibi quam apud iudi
cem non possunt opponere ex albitrio. Quiata quaedam excusationes tempore de causa aboleri possunt, ut paupertatis,adauctis facultatibus , - legationis, inita tempora legationis, de concessie uacationis, non postea. t Comites ita tempore praesidiam, proconsulum, procurato tum Caesaris simul de a muneribus, hon ribus excusantur. Proinde notione dignum iudiciali qui excusantur in perpetuum, &qui ad tempus. Sunt qui non possunt dare operam ciuilibus ossiciis, ob italmidinem,uel ob sacerdocum perpetuum. Quare merito excusantur Mob similes causas, ob quas impediantur qumque rebus suis super eue. Qui sponte autem honorem decurionatus subijt, cum excusare se
posset ab albo eximi nequit postea, licet se annosum dicat. μ' veru intamen si patia quaedam adiectii sent& conditiones in suscipiendo h
nore, conseruari oportet,ut ultra,qui excusare se poterat, in teneatur. In metallum damnatus & restitutus, perinde ae si nec damnatus suisset, ad munera & honores uocaturmec om nee fortunam de rasis tristiores suos, ad hoel lum ne patriae idoneus ciuis esse uideatur 'In tempus tamen relegatus & reuersus, in ordinem redigi sine reseripio principis no potest. Milites quandiu militant&sunt in castris e cusatur a muneribus municipalibus, uidelicet personalibus. Corporalia munera sminis ipse sexus denegat, quominus honores uel munera iniungantur: paucis exceptis. Excusationem ab honoribus non dat decurionatus, eis in se honor sit. AEtas 7oainnors requinque libeti ab honore non exessent, nis a sacerdotio timuinci I Nee patria potestas impedit, quin filius familias ad honores uel munera euocari possit. Non debent autem nauicula ij decutiones errari: si tamen honorem decurionatus agnouerit, compellendi sint subite munera publica.h Utensilia uendentes, licet ab aedilib is redantur, tamen decuriones possunt esse. Libertus si ius aut eorum anulorum adeptus non est, nec restitutus nataliburi deeurio esse non potost Se si se ingerat, ut passus est secre ri,punitur,& remouetiit.' Idem de ser .io stam
tum. Transmarina legatio a municipibus alicui ad pii ucipem decreta, bienni j uacationem munerum ciuilium de honorum tribuit de qirandiu est in legatione, cta tempore quo
decurio assi. i. 1 .de uacati manet P.
mnia nullara tardi ι Pos boxores obtinere, aut g re possim . si quis desset torem prodiderit, ii .ediocris loci ingenus immunitate quoque potitur. Facultates porto & honoli publico conuenilint.& ideo constitutio, qua cautum est, prout quisque decurio creatus est, ut ita magistratum adipiscatur, toties seruari debet, quo. ties idoneos ct sussicientes omnes esse comin
sit. Caeterum s ita quidam tenues ct exhausti sunt, ut non modo publicis honoribus imp res sint, sed etiam uix de suo uictum sustinere possint.&minus utile,&nequaquam hon stum est, talibus mandari magistratum:praesertim cum sint, qui conuenienter reipub.& suae sortunae,&splendori publico, podiit creari. Quamouam nec lociit letiores hoc praetextu 8 legis debeant praesciri. Quemadmodum in equitum decuris quatuor,exigebantur quadringenta millia sesterita in censit,ut ait Plinius, de Martialis. Quadringe se et, psi dicis σύ-
Uno credis equo iis edere disti' '
Donee ad tres iudita decurias Augustus quartam addixit ex inseriore censu, quae ducenali rum uocaretur, iudicaretque de leuioribus sumo mis.' In decurionatu etiam obtinendo centum
millia requisita testatur de Plinius in Epistolis Romantio Firmo scribens ,r Ue, inquit, tibi
centum missium censum , saris micat γod apud nos decuris es:ivisur ut te non decurione Iesum, ue rum etiam evite Idmos pcrsiamur, o Do tibi ad 'plendas equestres faculiares trecenta milia Io humum. In perpendendis facultatibus. Eon rum de munetum subeundorum gratia, dos uxoris deducitur: ' quia uxor, cuius dos pro marito decurione conuenire non potest.' Nec enim quia in primipilo dos est obaerata fisco ideo putandum est obligatam cillitati, uel mΓ-nicipio: quia ciuitas non habet fisci erga debi-II tores priuilegia. R Considetatur & lex municipalis uel alia priuata, cui adhaeret conditio de sermula concedendi honores municipales, item substantiam deaecidentia. Lex communis est,ut quis teneatur honoribus sui si in lineo ori mnis propriae uel aui, ut nec adoptio eum liberet, quae tamen eum nouis adstringit, ut ubi pater adoptiuus est, teneatur quoque perere , a quibus nihilominus emancipatione liberatur. Et ita lex honores & munera d cernit municipibus & incolis etiam inuitis, riclijs qui stant tantum sine domicili electione Iain ciuitate, minime . Municipes dicuntur propriE munerum participes,recepti in ciuitatem, ut nobiscum munera facerent: sed nune qui ue abusue municipes dicimus cuiusque ciuitatis ciues, ut ruta Campanos, Plitem nos. ' Gellius sere, sed significantius eadem refert: de inter colonias, de municipia late distare, de melicitaseon ditionis esse quamcol nias mi inicipia, cum munici ia tuis legibus moribusve uti possint, coloniae autem Romanorum,iura institutaque omnia populi Romani, non sui arbitiij haberent. Municipes itaque, inquit, Imrt emes RS ara, ex municipi s suo iureo legibus suis hientes, muneras totum cum populo fismon honorari participes, 2 quo munere ea essendo appellari videntur, rassis a ise necessitatibus, neque ulla populi lue a iactuc nunt ara eorum ager factur θ: Et postea distinguit inter municipes rati
262쪽
264 Syntagmatis Iuris uniuers. Pars II.
Primos autem, inquit, ninniitipes iu- uocet unde cum prosectus est, peregrinali ui-re,cerisesse actos accepimus oluidumque istis, rodetur, dest ij si peregii nati destitit. 'l mou
vi ciuitaris hortem quidem capere sed negoti s tamen atque vacument. ' fueri ι namque nari' generis times p a . nempe aby c
ves modo Mmani. Nam sv ex x D mrinicipio, nulla colonia praefectinave Lymena erant , sed in urbe,suburbanove vro nathuel ex servis, o uius sentitas externis,hbertate , uel civitate donam, speci Spriuilegio, prauum quoddam genus civium constituebviett.Vari proinde issae ciuium nome-c citra , sicut & externae gentes, in Romani populi amicitiam aut ditionem uenientes, uati generis ac conditionis erant, iit aliae liberae, ali I 3 foederatae,aliae stipendiariae, aliae Latinae. h Municipem itaque, teste Vlpiano,' aut natiuitas facit, aut manumissi aut adoptio, aut domici iij electio, seu incolatus. A Natiuitati, locus turdoctamen aduenae sunt. Caeter uni aliis de
, c O ii. i. δε nicipem , non matris causa . Qui tanaen patre iustum non habet primam originem a matre enumerare debet. - Legitimatum tamen nati ratem sequi originem patris naturalis, exeplo non est ciuitatis, qui in agro permanet: qui non utitur praecipuis eius ciuitatis . h Incola es, inquit Pomponius, qui in aliquam regionem c micissi suum contulit, quom Graeci no cauente ramum in o pido molantur secreti
Iunised etiam qui in alumhs o piri fimbos ita agi A
habent , ut in eum se quas in ahqram jecim recipiant. Est incola & quem Graeci προσέλωτον. appellant, Latini aduenam,' dummodo sedE elegerit: alio quin enim ad alios rtinet, quam incolas aduenae nomen . Siquidem neque qui studiorum causa alicubi morantur, ideo inciniae sunt,nisi decennio morati sunt,' nec qui stequentius locum inuisunt aliquem, uel alia de causa inibi quam animo habitandi degunt, incolae sunt , nee domicilium habete ibi dicun- proprius, & patris, ct aut sacit aliquem municipe Ita origo erit propria,S aliena coiis, deranda. Qui ex duobus Campanis natus est, matre & patre, Cipanus est: at si pater alterius originis,quam mater, patris non matris ori nem domicilium patris filii is seqititur, quamuis in matris natus sit ciuitate. Nam certe tue, natiuitate propria uetius est eius loci esse mu- causis quis domicilium quam ratione longa seu decennalis habitationis sibi alicubi constituiste uidetur tacite, ut sit pergulam, ossicin 1,
horreum, armarium, tabernam conduxit, ibique distraxit,uel egit: auia is perinde conuenitur,ac si haberet ibi domicilium. h Et qui alicubi diutius habitat, cens ei ut ibi elegisle domicilium. Eligitur enim de dignitate, quale habent in urbe Rin elicti in tenatotes: retento etiam primo alio, quo ad honores, non autem qu bd ad munera pertinet. Atque re desacto transfertur domicidium, non nuda contestatio adoptiuorum uoluit Accursius. sed delingi, Zane. η Libertas autem concella est habendi relati tute ex filiabus muri Iesu lorum, de alienae transferendi, duir modo quis iam ad muti
ra designatus non sit, uel honores non gerat in
eo loco a quo transferri desiderat: tunc enim non licet, antequam his pelianctus sit. ' Sie domicilis latio temporaria est di ex destin
f rau libet F. o. adoptio . ad municipat.
l. iniux ta est. 'Porro quilibet habere patriam cens
iura qui. t. ad tur,ubi natus est,t uidelicet propriam:partici originis hominibus nati sequuntur iura m trinae conditionis. t Sicut ex imi illina domus Imperatoris natus, de ex adscriptitia deser uo,' quive ex matre, quae priuilegiato loco napat autem eum paterna, ut dic communem h
tione. Quo si, ut aliquando, quamuis dissicile sit, duobus locis aequaliter in striictis,utrobique ex destinatione esse domicilium, si aequaliter quis in utroque frequentet. ' Sola tamen d mus comparatio uel pollessio, in aliena ciui sus, seu liberius eius censeatur originarius ciui astrate domicilium non facit. Miles domiciliutatis, de in ea munera, de honores subire eos, a I habet, ubi in hari ei. Uxores domicilium & i,
eo uidentur omnes Romani. ' Manumissio
dicitur facere municipem,ut seruus manumisia
tur, in qua natus est manumissor rationus , de habet domicilium : nee solus ille libertus, sed
filij eius. Et si plures sint patroni,omnisi 'n
que libertus sequitur originem , de domicilis. 4 7 Adoptio quoque facit, ut quis municeps fiat, ii ' f. etiam in loco cuius est adoptans municeps,uel
originatius, uel ratione domicilij, hisque locis ultra propriam originem de patris naturalis, munera cogitur subire: uerumtamen si emancipatur ab adoptiuo patre, desinit esse filius,rum maritorum sequuntur, ut etiam uiduae, quandiu uiduae remanet, ut de dignitate maritisaudent, linc tempore, de munera ut incolae iubeunt, dummodo matrimonium si leῖ itimum : alioquin enim non ibi muneribus fumpi cogi possunt, unde mariti sunt earum, sia ubi ottae sunt.' Habetur enim pro nullo,& perindriae si non effet. Quemadmodum need sponsata, scilicet pet uerba suturi in atrimonis, ante contractas nuptias, mutat domicilium. γde ciuis ciuitatis, euius per adoptionem fuerat 26 Relegatus de domicilium habere potest in eo Is iactus. Incolatus etiam cum domicilio subiicit aliquem muneribus, de domicilium in uiri
cipem sacere ita potest. I Dissicile autem est sine domicilio quemquam ei se, quamuis aliquando, si quis nauiget uel itet iaciat domici
lio relicto, quaerens quo se conserat, uel ubi consistat,sine domicilio sit. Ciues, inquit Au. gustus, tacit origo, manumissio, adiectio, uel μοῦ liba Q I 9 adoptio: incolas autem, ex edi Adriani, d ' li. t.,. ambigitur in eodem loco singulos habere domicilium,ubi quis larem,rerumque ac fortunarum suarum summam consta tuit, undet ut sita non sit discellii rus, si nihil a-
ioco a quo arcetur: nam de inibi piocurat rem habere potest.' Interim tamen de domicialium quoque habet necessatium in eo loco, in quem relegatus est. M Concurrunt aliquando in dented muneribus loca originis propriet, paternae, domicilij, de alia quae diximus, qu ium muneribus obnoxius quis est in singulis municipiis ,de iurisdictioni municipali . Quo casu, riginis causa potior est:4 quia no sunt eodem tepore honores, in duabus ciuitatibus ab eodem getendi. Porro de iure incolai quos quaeque ciuitas sibi uendicat, praesidum prouinciarum cognitio est. Et si quisse negat incoli esse.
. i ct Dal. r. i. unica. aemulieri
263쪽
esse, apud eum praesidem prouinciae agere de bet. sub cuius cura est ciuitas, aqua uocatur ad munera, non apud eam, ex qua se dicit oriun-: dum .' Lex alia de honoribus est deserendis a, a muri te decutionibus, ut de honoribus non continuanbe. . de mulie dis a patre in filium. in eadem domo: h uideli--ὸ cet si in eius sit potestate,non autem si emanciis .i. Quint. etspatus filius. Ab honoribus ad honores eos . t i. e fili, Gem,quinquenni; datur uacatio: triennii uel bad alios. Legatione autem perfunctis, biennij vaeatio concessa est Nee uolens quidem conti nitate uel repetere honores temporarios re test, ' aliter in legem Iuliam de ambitu inci
dit teilm publicae disciplinae semel gesta sitfi
ciant Neve ambitione α frequentia ordinationi fac continuatione curae, de per quandam
machinationem munus renouando, fiat aliquibus infinita pi ucta gubernatio.. Deciuiones hinc eximuntur,qui possunt,s uelint, non autem inviti, honores iterum repetere: quia hi potius confiij gratia, & ratione oneris limnores habent. Et in alijs adhue eonsiliarijs licet omnibus iudicibus illustri praeditis potestate consiliarios eosdem secundb de terti bsbi&sa pius adii ingere: quia qui semel bonus cognitus est, non debet ob hoc ibium, qu bd iam probatus est,improbari. , Cogit etiam necessitas,&penuria hominum, magistratus & honores repetere, si xiij idonei non reperiantur: seria
expedite uideatur, ciuitas, uel decuriones de ad honores,n5 expectato curriculo annorum, elic gere potest,ut in defensore constati ullo uide pora, non 3o licet reluctante. Deinceps alia lex,ut ordinevmisquisque municipum honoribus & mundiribus legatione sungatur, prout 'ilisque pii cin ordinem adiectus est: aliter sequentes non coguntur subire. Verumtamen ordo decurionum non inspicitur, quando legatio decernenda de ptimatibus, desiderat pei sonas . . Sic de statuit lex de gradibus magistratuum d emuiralis,Manstrati v mctinibus ad ammem honoris gradum,prii ut asce ut esto. ' videlicet si digni,&idonei cint, ut diximus, ita enim umrum est, honores non ordinationibus, sed p aEi Uno. T lioribus dandos .e Proxima hine lex, maloima bus honoribus lancios ad minores deuocari
.m di quem pro hi p. . mirati tib i. C. n. od Gordian in 1 ab honori Ni.
a. de munerib. di honori. nonem 'inman. I b.
ita. cu . non oportere: praeterquam si aliorum ciuium
copia non sit, qui obsequiis ciuilibus sungi n pratio et lex, ut decutiones saec-οῦ. lim. N i dum legem municipalem desti ibantur: Dod bis x. si lex cest at, dignitates erunt speistandae,ut seri duae primi, quo quisque eorum, maximo honore in municipio iunctus sit: ρο- stea per gradus, qui secundis. Et mox qui nullo honote lancti sent, prout quisque eorum in ordinem uenit Potiores dignitates a princi- 3. 3 3 pe,quam a municipio concellae. Praesert ut de in albo decurionum pater, non habenti filios, L Cateris patibus. REt idem ordo indicendisseri e um ra- .lent ijs in consilio decutionum, qui in desertir ista υτ bendo albo seruandus est: etiam ratione pii .i rium liberorum. ν
in munere, ossicio, &potestate decurionum, d priuilegijs eorum.
ambitiosa decreta qua ditaretur. Salatium extubsico quando decurionia luco notuere permissum est. Praeceptores a eligi debem cod. 3 Decurronis no inani ad munerea ut idoneos suo periculo. 6 Venditio bonorum civis iam cum decreto decurionum.
Decurior nam morera, ct onera.s Domos curiales in riviratibus Fas habent, tene tum reparare oratias confirmare.
9 Decurionum 'meseria. io mitimi oram unossicio delinquens purea. ii Decuriones habens im Naus as extraordina uis muneribus.
Ia Decuri bus locationes urar ptimorum, alia prodibis Lauius Vopistus, ad ordinem, decurionum pertinuisse ait, res gestas , de approbatos author es
describere, quod quidem in urbe pomi hcibus incumbebat. Habebat de album, ct librum, in quo iudices de iudicia de
scribebat memoriae gratia, uocant matricula a Munus aliud illorum , sententiam secre d quibusdam: unde decreta illorum promanant,nima de stabilia, ut quod semel ordo decreu
rit, non rescindatur, nisi ex causa, quae rei
publicae conducat. h Et dummodo legitimE
de sissicienti numero decuriones conueniant. Lege autem municipali cauetur, ut Oido non
alit et habeat ut, quam duabus partibus adhibitis . 4 Item ne ambitiosa sint decreta eo rum, alioquin illita sint. ut&huiusmodi 3 aliorum iudicum tentiae. .Ambitiosa decreta uidentur illa, quae largi uiuiit ex publicosne utilitate publica, de quae magis ad eartandam gratiam, aliquorum in fauorem de curionum, qui statuunt: sunt . s Exemplo eorum qui candidati circuibant populum ,&suilia a mendicabant uel Iarm tione, uel Glio modo, ad obtinendos magistiatus, uel li A notes, ut suo loco de ambitu diximus . Ita communi iure prohibitum praebete salarium
ex publico, sine speciali principis licentia.
Permissum tamen est decurionibus decretis
si is, anustibus liberalium atrium,&medicis, immunitates praebere, de salaria de publico constituere. Quod de in professoribus xlij,
literarum,&d tibus legum receptum est: quibus Constantinus imperator iubet merce
des de salatia reddi, quo facilius liberalibus
silidiis, memoratis artibus multos instituit. Et Vlpianus recte putat,& horum electionε, potius committendam de permittendam ciuibus,quam praesidi prouinciae, ut quia de ill tum perinis, in medicorum electione, usu rum agatur periculo: multb magis dum de uiuentutis agitur institutione, in quo animae 3 grauior iactura. Nominant aderata munera decuriones quoslam ut idoneos solemnit et in iam conuocati, suo uidelicet periculo:na si
e eae c. l. viruquod cuiusque uniuet non . . e Lauibita is, dederae ab Otile decie dec
264쪽
et 66 Syntagmatis Iuris uniuers. Pars II.
sint pretiniae publicae, vel stati dulenti in adscri
ptionibus illicitis, vel immoderata in exacti ite iuerint inueti, etia in a iudicibus ordinat ijs, plumbatorum ictibus subiiciuntur: h dum agit ut criminaliter, cum ciuili iudicio alia patiun non nominandum nominauerint, re ipse pro uocauerit apud praesidein prouinci .& ubi inuerit, sumptus sitis a nominatore recipit: Iioquin enim is qui nominatus est, si non arpellauerit,uel si se non excusauerit tenetur Hr-bite magistratum. Et si aufugerit, requiritur, A: II tur in iure enumerata. Decuriones quoque captis pignoribus, seu eius bonis petii illis eis, ab extraordinatiss muneribita sun t immunes: cui in locum eorum ad munera vocabuntur, quoniam satis onerantur , si ciuitatis munera coguntur: atque iniremi postea, biennio a- congru8 per eos gerantur. Quare necidebrius illud, quod refugerunt, stibire coguntur'. qudd consulant ciuitali vel municipio, sint 3 426 Adliibet quoqiue ordo decutionum, uel maior cogendi, pretio illliori frumentum quod anno vv i' pars , decretum in uenditione rerum immobi- I 2 nae temporalis est,patriae suae prastare.' Prohi
lium curialium, uel curia, quae non nisi decu rione probante causam uenditionis, fieti potest: alioquin autem fisco bona uendicantur alienata,&tantumdem Interponunt a decretum in syndico eligendo, ' conficiunt statuta, quibus teneantur innitim, qui struerint,no alii Muneta quoque alia decutionatus sunt iura: inter tera, ut teneamur curiae, qui aderipti sint atque filij eorum inseruire, nee ululam ausint affectare militiam,s nullsi munus uel oscium extra municipium capere posi
snt,6c tetrabantur: h nisi in certis priuilegialis dignitatibus. Quinimo de licet duumviris, seu ei qui praeest decurionibus, s praesidis dest i
copia, propria authoritate manus in ij cete in suum fugientem, uel alibi existentem decuti nem, & curiae suae uendieare ad examen co. gnitoris deducendum. Neque enim Pet uic
. 1 . seruire possunt, nis speciali priuilegio Lunae a. sica s muniantur . t Singularum ouoque urbium ca
trales, etiam inviti, uel reparare intra crima.
tes, quas olim habuerint domos, uel de nouo aedificate coguntur, illic semper munijs inseruituri,& aucturi ptopriarum ciuitatum frequetiam: Provide dec letibus eurialibus de suo
cedentibus extraneis, curia intuendicat quartam partem bonotum pet quam auxilium ci opem conserunt ciuitati inis, uel municipiis propriis . ' Quindo autem curialibus, tiales
betur decurionibus, ne per se, vel per subiectam personam praedia publica seu ciuitatis
conducant, uel colant. Succedentes tamen conductoribus recte conductiones retinent . Item plohibetur uectigalia alia exercete, procuratores. fidei usibres,mandatoresve locar
o L fia. de his qui fronte rix.
uel sceminae eurialibus nuptae succedunt, vel intranei curiales tunc in totium nulla deductione quarta facta, si te ex testamento, sue ab intestato si ceci in t .r Intervivos verbdistia- praediorum curialium facta, aliam in tute quarta paride 9 habet consaerationem Inter ptiuilegi ad hea risis eutionum, ut saeuitatibus nidis alimenta de cerni permissum sit: ne torqueantur, eis decutiones elle desesint, in honorem pristinae dignitatis: ne in metallum damnentur, nec in opus publicum,nec ad bestias, nec si istibus caeditur: nee in opus pollini adiudicari metalli, nee sulcae subi jci, vel viui exuti, nec 'uoque parentes uel libeti decurionum siue sus eniante,sse tempore decutionatus siti. Et proinde in eapitalibus criminibus, rete tione uel deportatione tantiam puniuntur, leti milia pecuniaria.' Adoptiui fili, decurionum & hoc gaudent priuilegio. Item auus decurionis, ne nepotes decutiones nota auita assciamur,imo& per patrem decurionatu amisso, filius priuilegiis utitur decurionis. Et eodem quoque relegato, ut in filio senatoris placuit ante releg Iotionem concepto a c. Verumtamen si decu
riones,vel alii qui aliquod ossicium gerunt,in ipso ossicio deliquerint, veluti si decoctores
cum esse: neve tabelliones sint.
Arto optiones ex decutionibus fluxisse ne notat, It e, inquit, nimisi Midarum decimarum,deciseriones tae', ab insingu-bs tarmis sint etiam nime terni. H primo administros ipsi si adoptabant, optiones Mari coepti, minc propter . Ation tritatus utant. De iis loqui Caesares, Honorium & Theodosium, arbitror, dum aiunt in susceptoribus creandis, antiquam consuetudinem,quς de Iter archa & optione est, obse andam esse. Sic Theodositis & Valentinianus, cui talibus su iungit optionem, tanquam apparitorem, si μιὰ inquiunt, cinialis, aut a parator, vel optimuel aminius, uesquisibet oblita debui exactorsione compulsi, r. possessorum sei collatorum habuerit cautioam c.' Seio quid diu et sum sentiat in hac re Alciatus, ruetum mihi uidetur verior mea sententia. Firmat hanc eandem sextu Pompeius, in libris de verborum significali ne optio, inquit,qui more dicisuri antea appensatur accensus: is adiutor dabatur centurimi a tribi m mssitum, qui ex eo tempore, γιem utatu centurianibus pernitisam est oditare, O nomen ex fae sartitus est σα Et Paulus apud eundem Festum, tis,est optari edin re mi Itari optio appellaturis, quem decurro aut centurio optat si ieium pri- naturam mmstrum, φῶ facilius obeat bEca mi- Lissima Et ortionatus,ut decutionatus te pomtificatus dicitur. Aliud tamen ,senescente imperio, munus optionis suit, de quo veretius,' de Modestias.
4 Duumviri quando deposita administratiora conue
265쪽
appellationem & mutuatam quoque a genserati sermula Romanae ciuitatis, in cuius administrationis genere, α duumviri, Σ uitamur ii, S: decemuiri , de alterius numeri uiri praepositi negotiis quibus da certisve dicebantiar, ad pi bis euitandam suspicionem. Erantque diuersi ita duuimuiri, de triumuiri, septemviri α similes,' pro diuersitate negotiorum,quibus tot ui Ii praeficiebantur: ut capitales, aedi sitis saeroisi, pio duumviri, aedesens bres in aliis locis, in 7 quinque o lo, nauales. Duumviri capitales
s munivira adita Dri e M. v Decemui ι Lacedoninum. ὶ Onesius duduitos praeesse decurionibus ' tradit: Iustinianus similes municipales duumviros desens,
-- ribus d9s Ioeorum facete uid tur ut eandem habeant potestatem in municiis quibus constituuntur. h Et dou multum ordini decutionum etiam praeesse, uel interelli aperia docet Papinianiri. Et Paulus, dum non rus decurionem duumvirum cieari posse tradit. Hi, ut arbitror, nis suatus municipalea sunt,
quos hodie eligi videmus in singulis mi iniciis pijs,oppidis, di ciuitatibus, qui alicubi dinum
tur consules, apud nos capitolini , Burdegatae iurati, Lutetiae escheiu ni. Et proinde illorum tractatio est utilis, qu bd quotidiana sit de plonius attingenda, ut ait Paulus in simili, s. Dμii uiri municipales , a coitio decumulum seu burgensium legitii congregato&c Duo cato, nominati debent , eaque electio se iiii m 3 quennalia accepta. Duumviri aediliti, seu sa. minatio ad nominatum per ossicialem publi- cii in atri tui aedes dedicabant,qui expiationes cum pesserri debet, ut uel munus aeceptet, is uel melius execrationes, lectisternia .ad placana prouocet. Debet item nominatione Diei in da sua idolas eiebant, publicas des locabat . per praesidem uel proconsulem, ues Diovistoae s Reliquos non persequar. Admonebo tamet Diuridicum eonfirmari. id itemsi constat sine in standrum apud Lacedaemonas,elegi illi, decem-dine, nulla actu ex lege habito duumvir in uiros in Lacedaemonum singulis ciuitatibi' creatum, sed tantum ii bus popularium por latum,eisque tune proconsulem, quod sacere non debuit, colensisse creatio nulla atque apraeti rea in P.
causas criminum diiunguebant udicabant perduellionis diem reis dicere solebant. Sicut ex tauio constat dum de Horatii, iit perduellionis reo, crimine de iudicio agit, ' ct alibi de M. Manlii damnatione. lpianus horum duum
uirorum etiam in municipijs ait esse potest tem carcerum dimittendia custodia. 'Sicut Pomponius, dum enumerat triumuiros mo- inerales ris, argeti, aurissatore S triumuiros, addit capitales, qui carceris Romς custodiam haberent,ut eum animaduerti oporteret, eoru interuentu fetet. Erant de Romae duum uiti
quinquenalesia potesate iudicii teporis quin-
pellatio in re aperta,superuaeua est. Smilem dae in nominatione 5: electione horum nunc, ciuitatum de oppidorumconsuetudines, d l
r.eo . titi de 3 ges municipales. minui ratio horiam, cina-
sistratus annalis est, nisi ob pertinaeia , quia munus hoc tecipere subterfugerit, duplicetiit in poenam tempus. Exemplo forsan consimium Rommorum, duumviri in Hiis ciuitatiubus annui, cum potestate in municipes, constia tuti di electi sicuti de de decutionibus,consili ve publico ciuitatis, nempe ad exemplum Romanet ciuitatis, solatus, deli Cios sutile dixim'. Nam do duumviri habet pio territorio, in quoiastes suae iurisdictionis exercent, metas pro prie ciuitatis tantum. nisi alias tui isdictiones aliorum locorum priuilegio alio,vel iure alio, ut quilibet domini habeant. Quemadmodum 6 plerumque contigit civitatibus habete, it C durcorii m. Sed tamen & post annum pro administratione rerum ciuitatum, de in duumviros, si non in utilitatem ciuitatis gesselint, etsi be- Ine, de in rempublicam, datur actio ex cottactu magistratuum municipalium. Si plures creant ut duumviri,de illud potest adijci creationi, ut mutuo periculo teneantur, quo uicat ijsdamnis sint obructi: alioquin antequam quis pro
et ' cui dua. y tiendus esset. Possiemus larsan in municipiis uis. duumiros, ad imitationem tribunorum pleb. a. u. u.Qtiti Romanorum indu s, dicere, in quorum i cum,&sotian in frequentiolibus ciuitatibus sunt quidam,qui in decuriones seu burgentes, de ciues potestatem habent:ut Lutetiae est. que vocant, LepreMI de Paris, Burdegat de mere, Tholosae de alibi, uicatius dictus e uigiueriQui de possent quoque dici aliquomodo defensores ciuitatum. Et hoc modo capitolini, sic heuini, iurati, consules ciuitatum, non duumviri, sed 6 magistratus potius alii erant municipales .v tu in nec ignorandum est hanc duumvirorum
sui eos tantum qui amicitia, conuiuio, uelo
sequio, uel hospitio essent coniunctissimi, uel quod sibi placuisset se facturos spopondissensi
ut omnia pro nutu suo regeret,i crudeliter sero. Vnde colligimus hos duumviratus dedecemviratus municipiorum Accedere ad quadam, quatenus licet Aristocratiam, uel popularem per uices administrationem summam,r lictis negotiis communibus alijs magistratibus inlatioribus, municipalibus.
De magistratibus municipalibus. p. XVII.
1 Mazi rarus tribus mensibus resaluo ari
Magistrat v mmcipales mi es pro uno sint. ω-
a Magi IIrari rus minicipalibus qua re usa mini re dicamio potes i. s. Apparatensium re Patae a. d. X decutionibus quoque ad magistratus municipales nominamur, idque ante tres mens quam sub -- is ire magistratum debeant. I sti autem magistratus municipales unam tantum pinestatem, etsi plures sint, reseruntiquia und
eollega possit conueniri, eius nominator discit 2 administrant, ut collegae magistratum. I H
-- m D-σ- : bent iure definitam dignitatis curam, de noti
nem . Atque in summa, ea quae magis imperii sunt quam iurisdictionis, magistratus municipales facere no possum:nec illis permittitur in Integrum restituere, aut iubere bona rei fetus dat causa possidere,aut dotis uel legatorum ses uandotu causa: nec supplicium a senio si me Te, quamuis modica eastigatio eis non sit deneganda. ' Solem maiores iudices magistratibus istis ea committete, quae celeritatem desiderat, de requitat, ob mora noctuam, expediti citius: ut in damni infesti cautione patet exempla. Et inter conuenientes , etiam de re maiori pud
266쪽
quod quidem antea habueiat, i uetiam
apud magistratus municipales agetur. ' sed&in quaestione iiiii dictionis magistratuit in mi nicipalium praecipue animaduertendium est, quid in eorum priuilegijs relegibus uel anim auitate,uel principis authoritate firmatis pia scriptum sit, illudque ratum habendum. Quod ex epistola Plini j secundi ad Traianum,& res ponso Traiani petoctium eridum Apamien- obiecerunt Plinio proconsali, habuisse se
priuilegium &uetusti mum morem,arbitrio io rempublicam admini: randi, quod a pro . bauit Traianus. .
De de senseribus ciuitatum. p. XVIII.
Def Dres sine iussu principis non demnaret admi
Esenseres civitatum sunt in duplici ratione : alii namque sunt , qui
nomine civitatis causas eius, lites atque negotia curant, ut actores
Z: syndici, ut dicemus Deo sauente suo loco, in iudiei omni per senis, dum de pto ratoribus agemus. Alii defenseres ciuitatum fiant in potestate de magistratu,de quibus hie agimuM
qui de locorum defensores dicuntur, si ciuitates uel municipia non sint, uel si ab iis non den minetur ut&prouinciarum defensistes alii, quibus latior cur de plures res&ciuit aes ge- isendendae commissae sunt. Potest de in ciu Itate defenset sistus, Se cum defensore alii magistratus municipales : ut inde constet S posse eorum este separatam iurisdictionemd pol a statem,Sconcurrentem.Defensores dicti sunt acuta rerum quibus praeposti erant, ut eas ab omni iniustitia liberas uindicarem unde& pM terna uoce dicti ita defensores, ut ait Iumnianus, ut eripiant a malis iniuriam patientes. ε3 Defensores ex ciuitatum nobilioribus habitatoribus eligi debent,quemadmodum de de duanitis diximus: neque licitum est municipibus
munus impositum repudiare, quacunque Pr emineant dignitate, iecundum uidelicet circulum idoneotum. Non tamen ex ordine dec tionum, uel cohortalium, sed aliorum, qui capaces inueniuntur . , Ex decreto reuerendissi morum epi coporum , necnon clericorum , 5 honoratorum, possessistum de curialium, qui
sacrosanctae religionis imbuti mystet ijs, hoc in primis sit, gestorum testificatione, praesente quoque religiosuimo fidei orthodoxae antisti te, per depositiones cum sacramenti religione 6 celebratulas patefecetiar. Electicosit mantura praesecto prouinciali,iuramento illi praesitio, quod omnia secundum leges ac ius a ri: lim a clarissimo provinciis iudice praeiccto pres toriano. Deiani brum munus olim erat quinquennale, lex nouellis autem Iustiniani est
bienni j Quibus etiam illis ossicium iudicis
impavit Cesar, ut bonei ores apparerent sesu te oris uiluetat. Cassiodorus in sormula defensoris cuiuslibet ciuitatis, tradit eius os ficij esse, commercia ciuibus secundum temporum qualitatem, aeqitabili moderatione disponere: definit E seruare quae iussissem statuta pleria:tuncque defensorem implere ossi et om suo, si ciues suos nec legibus patiatur opprimi, nec caritate consumi.l Apsum qne ossicium postre. mum alibi ad curatores ciuitates resert in sormula curatoris ciuitatum,nempe ut merces no
ad nutum mercatorum, sed aequabili pretio veneant. Gratianus, Valentinianus, &Theodos CCC.Theodoro defens ilarma defensionis prcscribunt: μ ut defensor parentis uicem hi bi exhibeat: non patiatur tussicos urbanosque descriptionibus asiligi. ossicialem in lens , de iudicum procacitati, salua reuerentia pudoris, Occurrat: ingrediendi cum uellet ad iudicem, scilicet prouincialem, liberam haberet potestatem m5 pati supet delegationem selitam quidquam exigi: nec ipsium exigere damna uellia, ab ijs quos liberorum I o habet. Addunt Honorius de Theodosiun curae defensorum se, ne possessores maioribus mensuris de pom delibus a susceptoribus praegrauentur,cteos depraehensia, ad iudicium cum Raudis deprinliens eiudicio dirigete. Hoe ossicium est pe Mnale, in quo nec uicarios admittit ius, nee habere concedit.r Co nostit pono de iudicat d
senser ciuitatis in ciuilibus negoti js usque ad quinquaginta solidos, actis tante iudicialibus interuenienubus ese debito iusto, de semo per
fugam elapso, caetera maiora, rectori prouin et insinuando. Iure nouellarum,usque ad trecentos aureos.' Apud defensores ciuisatum, insinuationes donationum & aliorum mon mentorum fiunt:ν per eos contumaciae, tumultus in ciuitate sedantur.' Audient etiam leuis in erimina,de eastigationi competenti tradent,& maiorum criminum reos detrudent in carcerem, Se mittent ad prouinciae praesidem. ψ Ad sunt defensori per nouellam constitutionem, ex prouinciali ossicio, exceptor, de duo offeta Ies, qui ea, quae ab illis decernuntur, adimpleat. Ipsi autem defensores nec ante tempus
publicam subitam selicitudinem esurate pol si int,nis gratia eis fiat a principe: alioquin in
crimen tace maiestatis eos incidetestatutum est. ε
Olarores di egati. Lia species personarum gerensum honores ciuitatis csistituitiit in i gatis, quib' madata reipublic ad
- principes uel alios deserenda, uel cxequenda committuntur, ex consilio ciuitatis uel municipii, interueniete magistratu summo loci eius. Isti aute uel praesentes, uel absentes creantur:absentibus mittutur madata exequs
da. Et proinde neq; isti tenentur,s gratuitam habeant legatione, referre per se aeua, sed per alium
ributa. de de senior ciuis Idrandii. ι. x
267쪽
alium possunt temittere municipes.' Legationum aliae liberae, sine mandatis resputa & tamen cum honore muneris : alta cum honore& m inere. Et harum nitimarum aliae gratuitae,ali e cum legati tio,id est, salario, de quibus, ct de iuribus in priuilegiis legatorum, tractamus abundE in eriminibus, dum de elimine laeta maiestatis agimus proprio titulo de legatis. Sextias Pompeius Festus in libris de uel rum significatione, oratorex, inquit, ea verbo ad reges nasis iresque,
De appellatione hominum ratione
x Mineri personassium quadam enumeralis.
curatores diuos eod. Episcopi qui cuiues eod. Aedis suran custodesoLylar lambus μια is tractandis Munera p. a d elaeod. a Xenoparochi d. Epimethmia eo cretas erod Ilites halix de Iogis. d. camelam emtis .eod. Masi gulari.
Ad munera personalis qui teneantur. eod. De pratia, o decem' arus eod. Hospiter sumpere munus patrimoniale. Equos alere curiales munus eii atrimoniali. 3.T 'quid. Sacerdotiamumuod. Ilunera, modo a iuvice Iinemribuendu-bus
o Ter ales inmunites qua transeant ad har a
Io Amineribus perscines bur, est patrimo ibus
Artifera gaudent immunitare personalium
Ii Muneribus vitibus quorum parrimonia non t
Multitia nia non prae maM. 12 Munera ordida uitiaqus Mantur. ηI3 Ad exotitias tenentur eca ilics persons tempore necessitatis.14 Munerum excusatio ratione uiuosae electionis. Is Muneribus excusari ratione oscit. Vnera personalia, quae honorem
1 non habent, plura sunt enum rara ab Hermogene, k & A te, dici Iurisconsultis: quae nomen aliquod tribuunt etiam eis, quibus conceduntur.ut desensio ciuitatis,ex qua syndicus: annonae cura, unde riniarat atometrae, stat mentato-
de qui seruabant, , qui pigicta,
σαο γοι. de coactores. lis adduntur, qui curam habent exigendi census praediorum public rum,a quaeductus,calefactionis therniarum,tii tela pupillorum, cuia adultorum, prodis rum,furiosorum,& aliorum, di bonorum, unde exactores, curatotes operum, adultorum, prodigorum,de tutores: ψ curatores bonorum,
calendarii rei uehicularis,angariarum:& prae sectura disciplinae publicae, & corrigendorum morum, unde irenarchae. Episcopi, qui praesum pani, & caeteris rebus venalibus in ciuit
te,custodes aedium sacrarum, νασφυλακες , απι
dilui, ,--ροι, Archiuis praepositi, , rationibus publicis consciendis, perscribendisque, logographi:&qui in tabulas publicas reserunt,tabulat ij. Qui peregrinis salem Re alia praebebant xenoparochi,portitum praefecti limen archae.Mansionum seu hospitiorum d signatio, επ.eis inia. unde dicti mansionatij,d signatotes hospitioni na, uel cieatores quia ere insignent hospitia, nobis Mareschatiae de in Qui curam habent camelorum, sta camel alie, unde camelatij. Adde desen tes iudiees: mastigophoros, qui agonothetas in certaminibus comitamur operarum quoque praestati nes,personalia erant munera, quae sublatae postea sum a prouincialibus tributa pede libus. Inter munera patrimonialia elaeemporia, olei comparatio: osprionia, leguminum compar tio, possessionibus injicta: agminales equi, mulae, angariae, veredi,ad quae tenent ut domi ni retum,etsi non sint municipes: & qui senus exercent, veterani, primipilares, pontifices ,
Salii alioquin priuilegio excusati a muneribus: nisi expre illo priuilegio ab iis releuentura principe. ' Ad munera quoque pat timonii
Pertinent collationes,quae quotanis praestatur. pro modo asti in frumento, vel alia specie: Pitem munera vehicularis particularis, decem. ptimatus.' Quamquam Africanus reserat Herennium Modestinum notando, di disputando optima ratione decreuisse, decaprotias, id est, decemptimatus tributa Gigentes, esse ii termixta munera posenalia,& patrimonialia. Decaprotiam Vlpianus tamen magis patrimonjonus putat, de inde decaprotos dici. quibus imponatur. Exactio tributorum, Onus patrimonis quoque est: munus hospitis in domum recipiendi.' Equos curiales alere, munus quoque Patrimoni j. Munera quoque protestati de sacerdotiae, legerem Prostaliae.Nam Plutiteli' scribit, ' Latinos uocare, τρωνιαν,
quam Graecis dicunt πειτα Ψάν, ci m quispiam pro alio liti se opponit, S: eius defensionem suscipit, euentuinq; praestat: unde pro patiocinio sumitur.sacerdotia uel b hie,puto dici reditus, uel collationes ad sacra facienda, sicut denos sacerdotia,beneficia disimus.Sunt munera quoque patrimonialia superindictiones. Ca tetiam ad praesidis prouinciae cura pertinet prospicere munerata non res in ciuitatibus aequaliter iuxta ordinem de uices, secundum aetates&dignitates, ac gradus munerum honorumque qui antiquitus statuti sunt, iii iungi, ne sine disti imine, de frequentius ciuibus oppreς uiri,& uirib' respublica desii uiatur' Proinde tectὰ statutum diximus, ut qui ad munera nominantur, ante administrationem subeundam tribus mensibus nominentur, ut intorim, si nominatus causas excusationis appella
tione obiiciat,illae decidi possint. Eb quoque spectat
268쪽
27o Syntagmatis Iuris uniuersi. Pars II
spectat consitum copedum cutiat tu, per quos seri debet iuuirinario, non ex arbitrio qui rumdam, considerata Huineris qualita triti persona, & patrimonio, num pomi nominandus miri' ii L reciε obire munera imponenda, 'tinum ea is, teneatur subire: quaedam enim potest rei j cere.
1 ut si respublica imposuerit alicui necessitate statuarum principi ponendarum, ei qui non
promist, non esse ootem petandum tescripsit Imperator, Et opera quedam reipublicς sunt,
solent, nec possum. ' Multa quoque patrim i ii & personatii in iure posteliore Codicis sublata sunt,quς antea Obtinuerunt: ueluti, ne liceat rusticanae plebi, quae capitationem suam, congruamque annonam praestat, equorum scalium uel mularum imponere, uel alia eius capere. Sublata etiam onera elebae,sollis, s pleni solidorum, quae erant collationes ex praedijs Item prohibitum, ne tribuni, comites, prς positi, milites, nomine sal gami, calcitras, imSnum, oleum, non pabulum pro suis animalibus . vel pro se ipsis, non angarias etiam a suis hospitibus extorqueant: nec uolentibus etiam hospitibus accipiant, poena indicta facientibus. O Atque sit in quaedam concessiones priiii legiorum singulares,quae uacationem,uel immunitatem , uel excusationem a muneribus praebent. Vlpianus autem uacationum duo genera facit, unum plenius,cum di militiae datur. Aliud exiguum cum nudam muneris uacati nem acceperit. h Quaedam enim uacationes ab omnibus muneribus eximunt: aliae a certis tantumquaedam etiam sent temporales uacati nes,& excusationes:aliae perpetuae.Vt temporalis coceditur eis qui respublicae causa absunt. Item munera pei senalia, quandiu quis corpore est inhabili et non conceduntur. I ii patribmonialibus, quandiu quis destituitur facultatibus , temporariam habet excusationem . Et qui 7s. annorum,& qui quinque liberos habet incolumes a ciuilibus excusantur,' non a patriinonialibus,uel honoribus, ' nec ab alijs ciuilibus si capti, uel mortui.' Qui procurant patrimonialia principis, quandiu admini lirati ne detinentur, P excusationes & immunitates Bididorum munerum patrimonialium habet
temporales: iram contemplatione per senatum di dignitatis, dantur,nec in haerede transeunt. Est de excusatio, ob operam medicationi eae citus Draebitam. At quamuis conductores ue
ctigalium principales publicani, habeam im
munitatem,tamen conductores conductorum
S non habent. Perpetuo excusantur ueterani a . muneribus ciuilibusmon a patrimonialibus. Corporalia munera taminis ipse sexus densegat, quo minus iniungant ut v personalia ui
delicet, sed patrimonialia subeunt, ubi habent
s. illud ramea. de vi Ida. et n. in Auih. titia.
numero libi .se excus1. . C. titul si. l. de pello. nalibus. is C. m. nepotes filiorum loco. L
bus ciuilibus excusationes,non tamen a par semonialibus: lualis nities ueteranus, primipil iis, pontifex, ' minor et s. an. qui decariotiata subit, quia patrimonii magis. y Medici, arctii atti, grammatici, protesibi es literatu, ccctores legum ab omnibus personalibus ibi didis habent iracationem: non autem a pallimonialibus. M Nisi quae eis specialiter remittantur, que admodum plura remissa iunt.' Sic athletis triplici certamine uictoribus, immunitas a ciuilinus, i non a patrimonialibus data siti firmitas corporis a iri uneribus, quae insimus non p test obire, personalibus excusat, ab alijs minime: studentes in academia aliqua priuilegi ta, habent excusationem usque ad et s. annum
a muneribus persenalibus, S pat timonialibus non item. Et a perlonalibus habent excusationem artifices quidam, eo qubd eorum ars utilis rei publicae si, nee debeant inde avocari, dc filios tuos possit erudii ea patrimonialibus nouitque: nisi speciali nota concedatur,ut sacta quibusdam. Idipsum in prapositis laborum, I i iudicio principis. Et sunt adhuc alia muni ra uilia quaedam extiaordinaria, a quibus aliquorum hominum facultates releuantur, e
luti senatorum.& qui illorum si inti Consisto Iianorum comitum, notariorum principis, αcubi eulatiorum, excubiculariorum eiusdem 'ci quae patrimoni j sunt principis, quamuis ab alijs locationis nomine colantur.r Communicatum S hoc priuilegium illustribus personis alijs,' rhetoribus, grammaticis, ecclesse quoque, ta bonis personarum ecclesiasticarum: quia nec hospites suscipiunt, fiscalia tamen tributa praediorum coguntur persoluere. ' Hamilioribus etiam aut extraordinatijs ossicijs, curiales non occupamur, ne publica uacillet utilitas: nee pariter flemiati j decuriones na-
latij principis,r sacris scrini is praepositi, a libel
lis de ab epistolis mincipis. Palatini, eorumque fili, Se adiutores, Cornicula ij praelictu-I: rae,rrimi scitiaij,numeraiij, h ct similes. Munera sordida dicuntur, cura cosectionis pollinis,
panis excoctio , obseqtuum pistrini, parauer dolum,aut parangariarum praebitio operae, in calce excoquenda obsequia, iumenta curare, materiam lignorum atque tabulata praebere. Incas bus tamen certis omnes immunes cor
serunt, uel ob necessitatem, uel utilitatem publica, ob quam, ut ad res onem uiarum Teponitum,& ecclesiaera palsimonium principis conserte debent.' Conserunt uniuersi comparationi transuectioni ve specierum, nec excusatur tepore expeditionis ab angari , mang iijs, plaustris, de s milibus munetibus trecessa-I 3 riis. Imo ci ecclesiastica persena, impellente necessitate, ad custodiam murota, ad excubias
- , ui bis, ut sede ecclesas commissas sibi conser possessionem. Personis datae inam uilitates, hae rq uent,tenentur de coguntur. Ex modo quoque redibus non relinquuntur:sed de generi post eligendi uitiose, repudiantur recte munera, risu ue data, ad eos, quio sitaminis nati sui: si uis non pertinent. 7 Itaque immunitates gener C.
269쪽
ut si non rectὸ consilium decurionum initumiit,ut diximus:' si alitis prior ad munera debuerit nominari, quam elinus: si propter inimiscitias, non aestimatione uera &comodo reipublieae,ctratio fiat. His enim de causio & simili bin , quibus tantiim alicuius uexandi causa oratio hi appellatione interposita fiet creationis retractitio, de sumptuum aduersus remete, ri '' is it I F*inuidios Z nominantes fiet repetitio. - Ratio. μ, ε ne di itatis&ossies, electorum & cteatom, plures ex latitura personalibus muneribus, ut ex superioribus liquet: sicut adhuc comites praesidum, proconsulum, procuratoris Ces iis, siceidotium habentes a quo non possit sine religione discedere, apstaritores masistro
De artificibus diuersu. p. XXI.
6, Artim auget Mimation servi. . Mitis amplarium nomenclatara. R tisicij nomen plures continet sibse species, quet artem factitiam seu
manualem exhibent ceriis praece piis definitam, quae uidelices ingenio&atae perficiatur . Qua ratione etiam ars Glammaticae dicitiit apud iurisconsilios mise
seisi, uidelices quδd ct in oti hographia quae
eius est pari, manus osticium quoddam deiid rei ar, in benὰ pingendo, Ae emendatE seri bendo. Itaque ut intre artificia est dissetentia, ita denuo attificescio unius eius emariis ratione , ingenii, do mae, naturae de institutionis:x eum Omne artificium inerementum discendo
uel expellentia recipiat. Ut qui artificem promiserit uel dixerit, non utique persectum pri stare debeat, sta ad alique modum Peritum, ut neque eum summet sesenti accipias, neque rursim indoctum esse in artificior sufficiet uet lem esse, quales uulgo artifices dicuntur.' A tificium a prosessione artium putamus disse re, qudd ptosessio in docendo uel discendo a
res libet ales consistat rartificium, in multanticis uersetur maxime tiactandis. ' Martianua quoque iurisconstiti sim putat,ossicium latius nomen esse, quam artificium. Et ossicium aritia ficio adepto mutari, non autem artificium ad pro ossicio.' Osscium esus interpres ' alba tratur continere omne ministratum siue artificili sit, siue sne artificio. Et pio Etamen sine anificio ossicium habete eos, qui ministerium tantum prael, ent: cuiusinodi est elle mulionem, agasone, opilionem, salutarium, armigerum, dapiserum, cocum, ratatem, ostiatium, pissi rem, Sc similes esus senetis sine arte.Nam artia t,ut Varro ait, ab arte dicitur.Osticium porro ab ericiendo,quasi essicium, & propter se monis decorem, una mutata litera, in ossiessi, ut ait D. Ambrosus,' qui & alias duas adsert minis declinationes. Sed haec magis placet
ab estiriendo, ubd ostietum sit illud,quod que
que pio conditione siue persenae saeraedeceat. Ita erit inis, seu opus cuiusqiae, siue persectum
uelit, quod Graeci uocant, quod omnes numeros uirriates continet: siue medium, quod pertinet ad institutionem uitae commit-nis. η Sic oratoris ossicium est, quod sacere dobet orator, ut finis cuius causa facere debet. τι - . dicunt Graeci, quod decens est, quod conuenit cuique, ut exponit M. Tuli. Cicero. in
elucent prodi innumerabilia tutis ciuilis capi
ta quae de ossicio loquuntur uario modo,uid licet, quia non eadem sunt munia omnium, nec omnibus omnia conueniunt: eoque pertinent Rubricae de ossicio praesecti praetorio rientis,illyriel, Asric ,urbis,de ossicio magistri militum, de ossicio magistri ossiciorum, de onficio conutis sacrarum largitionum, di similium. De ossicio diuersitum iudicum, de ostruo eio eius cui mandata est iurisdictio&e. In aestimatione saetenda conditionis seruilis,&consequenter plebis, pluris a stimabamur imbuti aliquo iri incio, quam illi qui nullam norant ar- tem, di ossicium praestare tantiam possent . terum attifices diuersi muneris adfert Callistrariis, & Augustus quoque. 'Sunt autem illi at-ehitecti, medici,η pictores, statuarij, mammrar ij, lecticari, seu actuatij,elauicularis,quadrigarii uel quadratarii, structores seu aedificato ies, scii Iptores ' ligni, musearis, deauratotes, albini, argentarii, brambaricatij, odiat tetarii, aerari j, suibres, signaris fabricaris, bracharii, Petticati, libratotes, figuli,aurifices, uitrarii, plumba ij,speculat ij, e tati j, pelliones,sill nes, carpenta ij, sculptores, dealbatores, cus res,trigati,cisi arisbractea iij.
a Aedificandi architectis dictae leger. ed si is su dis de veru mo tora, e
3 Aedificor cfficium perficere cogatur. Aes en siret in muris ire portis civitari uel Acop co. 3 Privatorum aedificiorum Ili vendorum uer. 6 sepia quorum assistimorum lues. 7 sulatim extruenda leges.
tes in syntaxibus nostris consitatuimus, de inibi abunde de ea diaximus: unde & si egeas depi mere pollis. Verum prout iuris onsulia aget dum nunc est, quaedam iuri similiaria rece se . Architectus,&eius ara circinui aurentiar, quae in iure quoque considerantur ura iaci pat
270쪽
etret Syntaginatis Iuris uniuers. Para II.
tes Architecturae tres sunt , aedificatio, gnomice machinatio. AEdificatio diuisa est bipartii una est moenium &communiti operum, in publicis locis collocatio: alteta est priuatois GL fciorum explicatio. Publicorumq; distributi nes sum tres, e quibus una est defensionis, altera religionis, altera opportunitatis Desensionis est, murorum,turrium, portat si ratio,id hostia in prius perpetuo repellendos excogitata.Religionis, immortalium, sanorum, aediumque s crarum collocatio. Opportunitatis,omnium loeorum ad usum publicum discretio ueluti portus, sora porticus, balne theatra, inambulationes, & similia, quae fieri debent habita ratione firmitatis,utilitatis,& uenustatis.' Ad Eop ra publica conficienda instituenda,teparadave& curator publicorum operum creat in .h Ptiuata autem aedificia ex arbitrio dominotu fiunt
sunt tame & in publi is de priuatis aedilici; le ges di architectis A sabris, quas scire& sempericulum. Figulinus sirinus, si ad borea uel
ortum spectat, ubi uicina domus habet sen stram, uiuinti cubitis ab ea distate debet: si ad notum ues occasum, magis duodecim: si in austriam uel occidentem triginta. 7 Gypserius dustabit uicini aedibus unius tecti, senestris in gypsarium prospicientibus caminum, ad oriauergentibus uel septentrionem octo cubitis,ad occasum uel meridiem quatuor doc Calcia uiuae fornax, distet ab omni quovis aedificio te
tum cubitis, propter pestilentem &grauiorem ab ea missum uaporem: ab area autem, qui
quaginta cubitis. ' Opificia insectorum & fulselonum absint ab aedibus planis, sex cubitis, &besse, ut evanescat eorum sumus pestilens, de extra periculum deflagrationis sint. ν Vitrati, de sabii serratil,qui bipennes, falces, statuas, magna organa A machinassaciunt,ob periculum ignis, de pestilentem corpori uaporem,ne in uria opificia habeant, uel u habeant, in I
uare eos expedit. In publicis, ueluti ui de uitio . eis solitat ijs coiistituantur. quodlibet in suo R
operis teneantur usiue ad quindecima annus Alia lex Ephesi, dura conditione, sed tute non iniquo constituta, ut architectus cum publicil curandum opus recipit, polliceatur qitantos si ptu id si iactutus: tradita eius aestimatione bona,obligatur magistratibus, donec opus sit persectum. Eo autem absoluto, im ad dictum impensa respondent, decreus de honoribus ornatur. Item si non amplius, quam quarta in op re consumitur, ad aestimationem est adiicina, Be de publico praestatur,nec ulla pinna tenetur. Cum uero amplius quam quaria in opere consumitur, ex eius bonis ad persci edum, pecunia exigitur.' Alia lex, ut qui opus publicum etiam propria liberalitate extruere incipit, impers ctum non possit teli nouereaedit se, uel haei des eius cogantur implete. Quia expresse e uit in monastet ijs costitutio nouella, quam et se it Costantinus Harmenopolus: quae de ne imperfecta corum remaneat uriactura, hi posse eorum haeredes statuit. ε De priuatis quoque
aedifici js plutes leges, quarum aliquas iudico. Vna est,ne aedi sicare liceat in muris, uel porsis ciuitatum. Alii huie itoxima, ne liceat aedificare opus, in loco publico, contra ornatum, de faciem aspectumque decorum ciuitatis tuique aedificatum diluatur, nulla oppos rapi scriptioned uel ptin is citaipto. Neve aliqua: aedesdeijciantur, si inde etiam deformetur diuitatis decor. y Privata aedificia abstat decem pedes a pubisti ne periculum ex illis his accidat. ' Α- 1iat leges in titulis. . a. αῖ et interdictis, M. edictis p&etolis, ne quid in loco sacro, ne quid in loco publico, ne ii iid in flumine publico, Scin . tertia diuisio, De interdictis apud iustinianum . Fuerunt seges de crassitudine parietibus imponeda secundil contrata bulationes & conpotest furnum seu clibanum panatium Oisearcinis ab alio iure prohibeatur: puta ob conuetionem, uel morem, seu consuetudinem legit,ini,quibus placuerit, inter incolas loci uel e si alicuius unum eli domini unius puta clientelatii, uel alterius, qui vivis oneris causa cetra exigit celiam uel uectigal,seu pensionem. - Vocant furnum bennarium,qui non ratione bene sietarii tituli, quod quis sit dominus,ut dicunt, iustitiae inferioris competit, sed aut ex titulo uelpi scripta de immemoriali confitetudine si
que quibusdam in locis Domini inferioris ii iisdictionis, in pago ptaecipui, hoc ius possunt
subditis imponere, nempe ex consuetudine recepta alioquin iure non licet. Itaque si prinscripta sit consiletudo, quae ratione praesesi prionis iust m facit serilitatem, per contrariam prohibitionem potetit idimi iuste,h etiams de iure sicali agatur : pactitia tamen constitutiobenna ij surtii conseivanda, ob aequitatem phctoiu. Id ipse indecense si aut horitare prin-eipis hoc ius quaesitum sit, ne alteri quam certo liceat clibanum eo loci habere. Et ita docuit seiuati Papaeus. Quod de lupistrinis seu momlei,dinis,', torcularibus benarijs obseruatam. est, ex domina et iisdem Papaei, S: Bartholi: 'qui de uolunt sine titulo etiam praestribi posse, ne alibi quam celto loco mesantur gran n
ve alio torculati praemantur vitae, uel alibi cse
quatur r mis. y ,q e ita iudicatum suste in
senatu dux degalen anno 1322. pro Domino Podis Vetdonne aduersum eius pagi incola tradit Papus. Huic tamen rei tempti mo, , di, i , 'tum adhibuit arestum Tli ipsanum is ut v si Dominus pistrini, non iubeat contundi Si u intra 2 horas, Domi iam granorum seu tritici uel alterius generis, alio possit ad molei .
tignationes,de quibus in seruitutibus oneris se 9 dum in unὸ transferre: sed in uia.Circa cloarendi diximus ex Vitruvio, Plinio, ' 5: alijs. eas construendas adhuc di lege quae ad sa- Alia Soloni, lex iure ciuili Romata ruri rece- bitem securitatem me ciuium pertinerit. Edpta,quam etiam alibi explicauimus, quam Ca ad priuatorum quoque periculum, de uicinora, ius refert sumptuum etiam modum ita sepul- d pum: unde nascitur pt hibitio, s ius non ebrotum dificatione, constituit lex Aiodecim sit seruitutis. Habent di aqwaeductus sitas i tabit latum' sicuti&AEgypt ij, qui insumptuo geride quibus in rebus publicis seu uniueisita-.sa sepulchra. non nisi talentum expendere re O tis proprio iam egimus titulo. Fabii quoque limittebant: in mediocria, minas viginti:in hu- holia artes si verioribus annecti possi
milia, parum quid simptus - Balinea priuata consti dam debet oper i , hi cimini a uicino distent,ob rationem, quam adsert Har menclatus , ' Vimmius, I lxii consul us. μOportet quoquς pistrinuma domo, desurno
inini sex Pedo isti ungi, prorter incendiorum nyalii, de holia artes s ustioribus annecti possis in qui ct tignari, diequint sabit, ' audii ligna lent ei illis aedificent: μ qui, ut & caeteri
aediscatores virines in conatuendis operibus,
lege municipales sequhiebent, nec et eu quid fiat.