D. Matthaei Curtii ... In Mundini Anatomen explicatio

51쪽

ANATOMIA.

quod factum sit,cum sntires sint enumerandas esse singillas parces,ut videas quae pars posito mehro

colequatur, Sc ablato itidem auferatur. animalia, inquis,quae carent collo,carent puImone: & quae collum habent,iisdem inest etia pulmo, na inani--malibus carentibus collo inuenies quide uenas, scarterias,non tame aspera arteriam: quare propter

hanc collum est factu. Vivdu nunc est rationes Aristote.In habentibus caput inquit,est cerebru,

in non habentibus non ite, nam φαλος .i.cere' brum ita nuncupatur eo, quod sit εμ του

hoe est in cassite. Sed dicat larte aliquis,in anima libus quibusdam carentibus capite principium inest sensus,dc motus,quare etia cerebru insit necesse est:illud dicet Arist.non esse cerebrum, sed quandam ad cerebru proportionem habere. Galenus uero octauo de usu pari. cap. . deceptu fuisse Aristotelem ait ex uocabuli nuncupatione: na e i κέ apus Graecos non significat substantia rei, quemadmodu Latinis cerebru,idcirco eum Plato substantiam eius innuere ac significare ueller,cere Brum medullam nominabat.Sed, inquit Galenus.

des mihi nomen substantiaIe cerebri: Si igitur sithsantia cerebri sit in pedi ore,quid prohibet cerebrum, , terea quod sit in pectore, quominus sua retineatsubstantiam igitur de si sit in partibus thoracis in animalibus quae carent capite,non Proportionale quoddam sed idipstim cerebru appellabinius:quod ut manifestius appareat,Latini no a positione, aut aliquo alio accidente appellarunt, sed ipsam rei substantiam significantes Cerebru dixerunt, quod nihil stilicet prohibeat hominibus qui

52쪽

CVRTII.

2sdem In capite, cancris aut in pectore cerebrum appellare. que uero ob id quod no e st in capite eis minus in cancris vocari debe unaniae ct si oculi non sint in capite, nihilominus in oculi nominantur,idem est de cerebro diceriau,quod,effsi positione uarietur,non tamen idcirco substantiale nomen debet amittere,cum, in quacuque parte est principium motus de sensus,in ea sit cerebrum. luamus igitur totam quaestionem secuti Galeni sententiam octauo de usu pari.cap .s. Methodus inuentionis haec esto, de qua superius quom locuti sumus.Videndum est qua particula,earum scilicet quae sunt in capite,careant pectora animalium no habentium caput, qua ubi inuenerimus, no dubie dicendum erit illius causa caput esse factu In omnibus igitur acephalis animalibus oculi super cer

uices sunt, ait ri duri, de quodammo osseu ob id

nempe quod no habent,quo tegantur.at in iis,qus caput habent oculi sint molles, quos caput ipsum

tuetur: nimirum igitur caput propter oculos molles tactum est.Vem illud ohncitur quod ad occion conseruationem non opus fite ratia grandi capite.Respondetur de Galeni sententia, caput ideo magnum esse ut cerebru etiam continerer propinquum oculis,li enim sunt molles,atque ut conseruaerentur opus fuit molli cerebro, praeterea egent spiritibus,qui a cerebro proueniunt. Aristotelis uerb sentetia tuetur Aueroes in paraphr,de animal.

partibus inquit enim. Animalia qupsa esse eκanguia,quaedam sanguinea: in animalibus igitur frigidis non debuit cerebri im a corde longi iis dista re,atque ideo in pectore e si situm. Galenum ueris,

b s inquit

53쪽

,s ANATOMIA.

inqtiit, uitia decepit, quod AristoteIa

uoluiss: caput esse gratia cerebri, Verum haec noest Aristot. mens, quinimo uult caput esse vicerebrum distet a conle,hoc que in animalibus sanguineis tantum contingit. Q uare posito capite sequitur cerebrum distare a corde,atqr illo remoto hoc etiam aufertur. Verum, pace Auero.ratio lisc nil Miritim hahet,nam fieri pol in qtiesa animalia haheant caput, quibuS in cerebrum est prope cor:ue est in piscibus,in quibus cor capiti,in quo est cerchrum,propinquum est. Ex liis patere existimo eae data regula,Gal.rone notiorem ess e,T q e si Arist.

MVNDINI. Propter quod vocatur an tropos vel pla.

id est minor mundus: quia sursum ec deor. sum habet sicut mundus oc uniuersum. Et haec est prima differentia.

Secunda est ex moribus vel ex arte .MONTra enim inter caetera animalia magis habet mansuetos:na est animal politicu ec ciuile. Arte omni a natura caret: no enim habet artem instam a natura,vt aranea, apeS, humiusmodi ad hoc ut percipiat omne arte:si.nis heret aliq insita a natura, omni alia careret

arte,ut dicit Gai primo de iuvame. mchro. Differt etiam ab aliis in partibus: na non habet partes multas, quas lint alia animam Iia, extrinsecasmam no habet partes q sunt

54쪽

CVRTII. 2 a natura datae:vi arma ad defendendum:stis ut sunt cornua,rostra,vngues togae: oc istis caret quia habet organu organoru quod est manus, quibus sibi pol parare omne genus armorum ad defendendu:utetiadicit GaI primo de iuvamentis. Nideo caruit a natumra illis,ut omnia possit habere.Caruit etiam Partibus quae pilosae, pennosae, & squamomine sunt propter eande cam: ec etia quia non habet materiam multu superflua nec terrem strem,quae materia est illam partiu. Caruit etiam cauda extrinseca propter eande cameliam, quia cis sit statvrs rectae quiete operatur sedendo:cauda enim exrrinseca sessionexhibet:& haec sufficiat de anatomia totius.

C V R T II. Expositis quatuoreatas rectat staturae honisenis, subiit Mundinus, propter illa uocari hominε ἄνθρωποη, de Mi κροκοσμον, quorum primu nisi care ait plantam reuersam, aitem minore munda quod scilicet sursum habeat dc deorsum ueluti mudus,hac aute in re fallitur,nam Aristotelesoctauo physic. i . & Galenus tertio de usu pari. lib.cap. Q. aliam rore afferunt qua lMmo minor mundus est quam Mundinus.si enim mundum accipiat pridiuniuersis orbe, errat: sursum.n. dc deorsum est inpolis. Galenus autem inquit homine minore muri dii appellari,quonia lata ars in hominis, dic aliora animali ii copositione exigitur, quata in mudo: 'ride etiam in homine est oculus quod maxime sele

refert.

55쪽

ANATOMIA.

minem caetera animalia minore mundum eo, quint-se moueantur qtiemadmodu caelestia corpora.Illud quoi,quod dicit , lanificare plantam inversem falsum est,& perridiculur nam αν ρωπος, siquide Platoni credimus ictus est,qua

genaeper rectam igitur staturam inquit primu hominem a brutis differre. Secundu aut discrimensamit ex moribus, si arte, quod sicilicet homo ani mal sit politic*nullaque a natura insitam anc haheat,sicut apes & huiusmodi.Quod ad mores attinet fallitur Mundintis,qui uultlaomine selum politicum ac ciuilem appellari,etenim Aristoteles libro, D cap.primo. inter ciuiles animantes corinu merat,praeter hominem,apem,tiespa,sermica,gri

em,& quae Iabori comunieant ide, quarum opus comuni efficitur opera. qttos uero dicit hominem non habere artem insita id quidem veru est,sed ea in re decipitur quod credit animalia,qus in operationE conueniunt,arte munus suu obire:Nam Gal. Primo de usu pari. cap.3. Aristot.que & Auense mmdo physic. so.uolui quod lisc animalia,ut apes quς fingunt alveolos,formicae quae thesauros fabricant,non arte,sed impetu quodam naturali opera sua perficere:quoniam ars non uno modo semper procedit, at ista nunquam nosimili r5ne agur, illud in uerum esse fatemur nulla artem homini a natura insitam esse: est enim lisc Galeni sentetia primo de usu pars.cap. .Homo,inquit,sicuti cor pus nudum,ita dc anima omnibus artihus destitu

56쪽

CVRTIL

ram habet. Reliquam differentiam sumit Mundi mus eae partibus quibusda,qus non sunt homini cuc aeteris animalibus comunes,de qua re latius agit Galan',in initio primi de parciusu. Quod uero hoCareat cauda, rest nur causa ab Aristo. quarto de Partibus animal .cap. o. Crura, inquit,homini, se more, surs que carnulenta sunt, cuius ca est,quod homo selus animalium erectus: ut igitur facile saperiora posset sustinere, natura corpulentia parti stiperiori dempsit,inferiori addidit,itacp nates casenosas fecit,& femora,& suras, sed nates ad corporis requiem utiles reddidit,h5 igitur nates Sc crura carnosa habet,ob eam quam diximus cam:& catada ob eam re uacat,alimentu. n. quod cauda adit, in haec ipsa absumitur, ususque caudae necessarius defiur,quoniam nares sua corpuletia satis opertur. Atque hae sunt disserentiae quibus Mundinus ait hominem a caeteris animantibus discerni. Sed plures aliae sunt, ut quod unus omni u homo crura habeat carnulenta, & paria superiorem minorem,si cum inferiore constrariir: sbius etia tio habet ma mas inpedior eκ Aristot.secudo de Hist animal. cap. t. quod in ita eXponit. Albertus ut intelligat, hoc esse etiam in animalibus homini similib', ut si mris.praeterea selus homo canescit, ex Aristotele Sectione decima, problem.Q. Vertim in quinto de generat .animal. cap.f. inquit equos canescere: dicimus equum parum canescere, hominem uero plurimum.

De Anatomia ventris inferioris, qui continet minabra naturalia,

57쪽

io ANATOMIA. DE partibus nant licet sint duplices, scilicet simplices θc compositae: de simplicibu, no pona distin sta anatomia:quia eae eanatomia no apparet pse Re in corpore deciso sed magis in liquericto in gurgitibus agru. Sed ponendo anatomia mebrom Orgamnicoru de cosimilibus Ioquar secundis Q cosmile aliquod in aliquo membro organico dominatur ut de carne in anatomia coxae ocde ossibus in anatomia dorsi 5 pedu4de neruis in anatomia cerebri oc nuchae. De membris aut ossicialibus sciendu est, in quapluribus ipsorum quantu ad anatomiam fuctam in mortuis adminus sex sunt videnda,ut dicit Cometator Alexandrinus

in comento libri se starum, scilicet quae ipsorum sit positio: quae sit eorum substantia: ct per cosequens plexio: 5c quae sit eoru qua

litas,numerus, figura, tinuitas eorum.

Sed quantum ad anatomiam ipsorum faelam in vivis sunt consideranda duo, quae

etiam in mortuis vel mortuorum anatomia

possunt quodammo apparere. primum est qus sint iuvamenta ipsius oc operationes.secundum est quae sint aegritudines quae in ipso possunt contingere: &si curam aliquam appropriata habent quae sit illa ostendatur.

58쪽

, CVRTII. 31

Distinguens Mundinus partes eorporis humani in simplices Sc copositas, ait partes quasdam esse lsimplices alias compositas.subdit deinde simplieiupartium anatomiam comodi iis excrceri in corporibus aqua lique faetis Sc ab amplis. α uod uero

inter simplices partes neruos etia recenser,fallitur, nam scPrem ranstim sunt. S, Cartila o Ligamenta,VitIi, Panniculi Caro,& Pinguedo per carnε r' autem substatiam metiri intelligo. Nertii ueris rponuntur ex villis,& sua substantia no igitur sunt simplices. atm haec habentur in libro de partibus artis medicatius. Illud au m qu d uult simpliciupartium anatomia n6 posse fieri nisi in eorpore in aquis absumpto, si ,ut ipse ait liquefacto est cotra Galeni sententiam qui docvlt p sectione eam fie- riae qua etiam libros conscripsit. .uinimo id nullo m6 pdit, ut in animali, in aquis di luto, de consumpto simpliciu parti d anatomia exerceatur.Galenus certe de quodam corpore aquis dela , --to meminit in primo de anatomicis aggressi. non . quod pd simpliciu partiti sed omium anatomele esset.qui enim fieri pol ut musculi, si nerui etia ipsi qui molli costant substatia, ut qui ex cerebro originem ducant, in aquis no corrumpantur at ideo non possum intelligere qua rone uelit Mundinus huiusmodi anatomia fieri in cadauere aquis absumpto.Q uod uerb ad membra cisosita alti net, seae vidensa ponit, ex auctoritate commenta AleXan .in lib.de sectis cap.1 tiquam in siquis diligentius animaduertat non rei he a Mundino citata cognoscet: Verum quoniam in vitiis, dc mortuisa tomen fieri costar, non est credendum Galanu

59쪽

unquam vi utim hominem dissecuisseAd in bri

iis tantiim vivis hanc anatomia exercuissemisi forte casu contingeret in aliquo uulnere citrado intersecanium inspicere,oportet.ri. medicum eκquaciaque re discendi occasione aucupari: ut refert Galenus tertio de Potctiis naturalib. cap. . cum inquit se io vivete adhuc animali diuidente peritonium Vidisse intestina omnia arcte circumplectetia,qus intus continebantur, & reliqua quae studiosus te .stor per se videre sisterit. Pro anatomia aut mortuorum,sciendum est,apud medicos in duplici na tura confisteresanitate inritudinemque,in compositione scilicet,eaque,quam completatone uocant, . exsectione igitur mortali corporis cognoscitur coplexio,qus nil aliud est quam substantia. cuiusli het emo niebri e propria substantia ac comple xi0.ex Galeni sentetia Ii.primo de iisu pari.cap. '. Compositio uero in quatuor partiri solet, Quantitate, umeru,Positione, Ic Plasma.ut restri Auic. ca de complex .sub Plasmate comprehenduntur Figura,Superficies,& Cotinuum, in mortuorum

igitur dissectione haec consideranda sunt, Substant ita,Qualitas, umerus, Situs,Figura,Superficies, S: Continuum. Sed dicet aliquis,rogabitque qua

tor ipse sex tantum recenseat: Dico ipsum adnu i merare etia Plasina quod sub se tria comphendital conumeratque tantum quinque, quibus addit mehrorum communione. Vertim ego non haec tari t im spectanda cesto:nam,ut eode in loco testatur Galentis,illa consequunmr color, sapor,mollities,

durities,necessario: quae quidem & ipsa sunt medim

60쪽

dico eontaeiada, cum plurimum ad operationes conserant, ut oculo maximum iniim prsbet quodnrici διάφανον, nos pellucidu appellare possumus. sunt igitur consideranda etiam i,sc accidentia quς temperaturam sequunturimodo faciant ad mebro rima operationem. Quod uero dicit Mundinus i dissectione vivom duo si ectanda esse,primo utilitatem,& operationes,deinde varias fgritudines, errat: siquidem comment. Alexandriduo quidem dc ipse consideranda ait sed ea esse,primo utilitatem,deinde operationem. Mundinus lirc ita coniuxit tanquam idem sint, cum tamen multu disterreetiam superius docuerimus, ex lo manus, in qua muscidi totum operandi munus sibi uendicant, apprehenderarii scilicet:ossa uero opem ferimi, haec autem per vitiorum anatomiam deprehendutur. Nam quod ometum costrat ad digestionem,hinc colligi potest,quod,sicut in ventre uulnerato ometi pars abscindatur, is post adeptam sanitatem nofacile unquam digeritaeonfert igitur omentum ad digesti onem,quod autem ad fgritudinum considerationem per hanς anatomiam attinet, posterius

dicetur.

DIVISIO aut .numerus partimum corporis est: quia partes quaedam sunt

q extrema veI extremitates dicuntur. Q usdam vero intrinsecae 6c profundae. ec illaru quaedam sunt quae ordinatur immediate ad conseruationem speciei:quaedam immedi

te ad conseruationem inluidui Prima sunt