장음표시 사용
291쪽
IJererrat uterquesbi contradicens vete loqui nequit, ut est principiam: ergo inter opinantes nulla esset contradictio. In contrarium tamen est, quod haee locutio est minialis omnium hominum, qui 3: aliquid significant & ita loquendo sese intelligunt. Non est autem locutio nescientium, vel dubitantium, sed plusquam dubitantium , & jam aliquo modo jeolventium, & determinantium ; ac proinde a Mimantium , vel negantium : quin in rebus incertis, seu non prorshq certis ita respondere , & loqui, ua in consultationibus, moris est,& laudatum. At infimus gradus assirmationis,& negationis est opinativus ; insta quem solum superest nescire, de dubitare, vel etiam suspieari,s tamen hoe ab opinione leviori differt. videtur
ergo, locutionem illam esse opinantium. Et sanhnon occurrit, quorum aliorum esse possit : est e go opinantium. Ad argumentum in contrarium, quod Protagorae placitis multum prodesse potest, respondendum erit, salvari contradictionem omnium minimam, qua habeatur, alterutri opinantium male videri, eumque falsi in eo, qnod ita sibi videatur. Nihilominiis discultatem facit vox Ἀ-deri , quia uterque vere enuntiare videtur. Sed dictum explicatumque est quae . prac. ex vocum penuria hane vocem iideri signate magis, quam exercite efferre opinione, & r. videri in opinione mentali non se habere signate, sed exercite, ut videre in oculis, qui vident quidem re ipsa , &exercite; non aurem signate, & quasi rectexe. Quia ergo vox Σideri signate magis opinionem explicat,& revera uterque opinantium opinatur, inde utriusque vocale dictum verum esse videtur ; non tamen est. . II.
Explicario naturae opinionis. iQUoniam itaque his molestiis impediri ali
quis nolet, damus hane aliam explicati nem quae salvetur, per es,&non est, quibus vertiis uti passim solent etiam opinantes maxime vero in scholist quemadmodum etiam eredentes, suspicantes. Opinaturo ergo, atque opinati cuilibet obiectum opinabile , vel conclusio opinabilis, & opinanda proponitur necessarib , ae praesentatur ut potens ite aut aliter se habere , ut constat ex traditis ab Aristotele de disserentia opinionis, discientiae, quae omnes accipiunt : potest quidem eonclusio esse in se ipsa stibilis, & repugnans aliter se habete ; at opinaturo , 8e opinanti non ita repraesentatur , ud scitur. Ex quibus patet, quam isnoranter quidam quaerant probabile, & pinabile citra omnem contingentiam. At non sunt satis est quod opinaturo, vel opinanti conclusio repraesentetur ut potens se, aut aliter se habere nam series,& fortuita,& casualia, de quibus non est opinari, eo modo repraesentan tur, atque proponuntur. Hoc ergo totum opinaturo , vel opinanti repraesentatur , & praeponitur , conestisionem scilicet ita se habere, postitamen aliter se habere:& opinio in quantum opinio haec omnia complectitur. Hi ne nihil repugnat, quod intellectus opinans utatur verbo est, nam re vera opinanti concluso
proponitur, ita esse; ideoque dicere potest ita esse. Hoe tamen es modis eatur, atque ab aliis modis amrmandi certis, firmioribus differe
per adjunctum illud, quod ea eonclusio possit ali ter se habere. Medium itaque conclusionis opinandae repre lentat, conclusione in ita vile de facto ι at simul propter illius fallibilitatem videt intellectus, non
repugnare op positum: utrumque proinde enun tiatur: atque hoc totum enuntiatum neque CΟ-
haerere cum stientia, vel fide divina , ut paret, Ideoque nee opinionis simpliciter,ut ex D. Thomanotatum fuit, atque opinionem ab assensu distin
Si quasi proprius opinio enuntiet, rem esse,Via detur, quod verbum est opinionis nihil differat abest scientiar, & assensuum certorum; nam etsi su perveniat pars illa alia , qua mens enuntiet, conclusionem tamen illam posse aliter se habere, prius nessilit, sicut neque constitui, ita neqne dita serre per posterius, 3c hic urgem argumenta prv. ρον. proposita. Dicendum ergo videtur,intellectui proponi tanquam notius quid & inani sellius, conclusionem illam posse aliter se habere,&hoc quali primum, dc per prius enuntiari; in da-gare mox intellectium , quomodo tamen se habeat re ipsa illa conclusio; & proponitur demum, eam ita se habere; & tunc ei assensum praestat,quia praecedenti illo enuntiato formidolosus est, le
dicitur. PO OncIunonis non eodem modo
caulat aliensium conclusionis, & illud aliud enuntiatum , quod conclusio postit aliter se habere qnam hoc enuntiatum causat quasi negativὲ; nam antellectus reflectens super defectum: δc fallibilatatem medii, ad quod cognostendum habet alia, media, taxat meritum motivi,& enuntiat, illud non esse necessarium ac proinde non repugnare, conclusionem aliter se habere. At assensium ipsum conclusionis causat positive; ad hoe enim to a illius vis est, & ex defectu potius fortioris virtutis testultat aliud aliud enuntiatum: quemadmodum cernitur in causis physicis ; nam quod tantii magant, virtutis earum est; quod plus non aetant. ex deseelu potius virtutis , & ita negati vh est Quod si ea lido ut quatuor agente calorem ut tria in passo. passium ad huc remanet frigidum ut duo. hoe 'tusum non ex calido illo, ΩΤ ex causa alia positivὲ est: ita illud enuntiatum opinionis,quod
conclusio post italiter se habere, positi vh non ex
medio ipso conclusionis est, sed ex causia alia. Hinc si opinanti superveniat medium fidei, vel scientiae, nihil per hoc militur de virtute,& ea n litate medii probabilis 3 agere proinde dotest. quod agebat.Solunt ergo desectus illius suppla per hoc aliud medium silentiae, vel fidei, ex uuo
omnis aliua casa impeditur, ne cause tenuiuia tum
illud suod conclusio ea possit aliter se habere:iam
enim intellectui constat, conclusonem illam vel absolute, vel saltem ut si best divinae revelationi, non posse aliter se la abere. ire medium probabile aget quidem, quod agebat, & si ebit assensus per illud causiatus; opinio tamen non manebat, de cuius ration est alterum illud enun tiatum: quod eo exemt lOMlidi ut quatuor egento calorem ut tria declaratur, si causa alia superia veniret tollens frigidum ut duo, v. g. Deus vel plus caloris ui passum inducendo, vellino hoc stigua ipsum destruendo. mper tamen i uellectua cognostit,vi medii probabilis non ostendi conitu thonem ut repugnantςm alitor se habere i ouar medium hoc nunquam tantum agit, Ouantum
292쪽
medium fides , vel scientiae , sed est asnsus: vi ejus praestitus semper modificatus, & rei tractus semper cognitionem meriti illius. s. III.
Rmido et m vimmis expiatur aliter.
CAvimus ovo. nu. sormidinem opinionis
non esse explicandam per particulas forte, Drsitan ,&similes; quae interimunt rationem assensus: tenendum quippe semper est , pinionem esse enuntiationem ,&amrmationem, vel negationem di nequit dicere, sorte non est , forth fal-Ior.&c. nam putat, rem esse, nec te talli. . Explicuimus propterea, formidinem opin Ionis aliud non esse, quam cognitionem , qua intellectus cognoscit, rem, quam opinatur, atque per opinionem enuntiat, ita esse, non tamen re-ὀugnare, possibile esse, quod aliter se habeatrideoque assensus opinativus cadat supra actum ipsum: formido autem immediath supra potentiam, & possibilitatem , Montingentiam remotam, quod aliter se habeat. Atque se clath videtur intellegi sermido opinionis. Nihil tamen repugnat , quod quis teneat, sermidinem esse aliquid ipsius assensus opinativi, non quasi positivum , sed quasi negativum,& defectivum. Scilicetprae. pMμ. dictum est, foriamidinem non esse aliquid ipsius assensus opinativi, si sermido sit motus aliquis intellectus qua si tergiversativus, 3c vel ut fuga ab objecto : si e
enim esset motus contrarius motui ipsius assenia
sus , nam hie esset ad objectum, & ille ab obiecto in contrarium objectum, ut declaratum tuit. Dici ergo poterit , sormidinem esse quidem aliquid ipsius assensus opinativi, tamen quas ne--tivum desectivum. At quod dicendum est, verbum est,non esse in intellectu unius selum rati onis, sed diversae; & esse aliud firmius, & magis adhaesivum; & aliud minus. Satis consuetum est Aristoteli, S. Τhomae, aliisque sapientibus,tgno
tiora intellectus declarare per notiora voluntatis, ae vice versa, propter tantam utriusque poπntire comitionem & proportionem, qua una lit se habet ad verum, sicut altera ad bonum, & qu ad hoe aequiparantur. Videmus autem, quod voluntas habet clive sos modos amandi, & suum magis, & minus,non solum maioris intentionis , vel remimionis, secletiam quasi speciscum. Hoe sensu justus omnis diastis Deum diligit, quam Patrem, aut Matrem, aut Uxorem, non sorte intensus, magis tamenrouod magis vocare solent appretiativum, etsi a pretiare ac aestimare magis si intellectus, quam uoluntatis solent tamen hae duae potentiae tua etiam vicissim mutuari nomina Hoc magis amare Deum explicant aliqui per collationem ad plura connotarat voluntas tamen non eli potentia sellativa, sed intellectus reflectens in amorem, eum explicat per eas collationes : Ipsum tamen plus amare Deum in voluntate ipsa quid absol ium est, & non collativum, . . Sed quomodocumque hoc plus, & magis oe-elaretur, certum est, in voluntate dari hoc plus,& minus quas specificum . vel absoluth specifi
cum amotis;& omnis recth amans amat iuxta inensuram bonitatis objecti. Amo ergo minus amicum, quam Deum: lv c tamen minus non eli
quas fuga ab amico, aut aliquid odii, sed modis, ipsius amoris; quod an haeso tam sima non si Quod amor st, & adhaeso, quid positivum est quod major non sit, desectus potius est , quam
actus aliquis, vel motus , vel affectus. Primum provenit ex merito , & dignitate obiecti secundum autem ex desectu potius dignitatis, timeriti majoris: & scut in amieo Deum non esse quid negativum est, ita etiam in amore. Non autem loquor de negationibus distinctis a rebues Ad hunc ergo modum de affirmationibus, fleenuntiationibus intellectus recth philosopha ividetur dicendo, particulas enuntiativas esse sp
eifice diversas, & aliud esse est scientiae, & aliud sopinionis , qui se ipssidisserant, scut differunt
est, & eris. Hoe ergo es, opinionis est debilius &infirmius , proportionatum merito objecti. Quod de enuntiatione habet, assensus vocatur; quod habet defectus, & illius ouas minus formido voeari potest. Quemadmoclum etiam in viribus de bilibus per se, & non ex accidenti, & ex adjuncto debilibus dicere consuevimus: hoc veth nomen opinionis totum complectitur. Praeterea hic modus dicendi congruere etiam rerum naturis videtur; nam id videtur verbum
V in intellectu, quod est esse in rebus, & Hrerum est esse reale, alterum esse intentionale rerum Sed res in se, & realiter habent magis , & minus de ente, & Deus est totum esse; & cruaturet , solum seu participationes, seu partem capientes de esse,&de ente: & ali et plus , &aliet minus habenthoe esse. Sie ergo mirum non est, s esse intenti nate habeat etiam suum plus, & minus; & quod esse intentionale scienti Dei sit summum esse intentionale rerum omnium mox in creatis nece.
dant varii gradus majoris, & minoris participa tionis r esse autem intentionale opinabile est omnium minimum esse, infra quod noti est magis esse, quam non esse. Ergo est opinionis, erit quoddam minimum , & debilissimum es. Ut potiti in rebus esse, & non plus esse re ipsa non disserunt; ita etiam erit in es opinionis. Qui omitto amplius illustrare; nam scopus operis in tuto est,sve sic , sive aliter natura , 8c sormido opinionis declaretur , ut jam monui. Sic autem explicata natura & formidine opinionis, nihil video , cur opinio eum sua etiam sormidine cum fide , vel scientia tionem hetteat. Obstare enim maximε solent particulet , quibus formidinem exponant per forte, formian , &c. Hi tamen palliculet opinioni minim. confruunt. Quod verti Aristotcles tu tur. Pram tradit de differentia scientis,& opinantis, veris. simum est utique ; sed intelligendum est de eo. qui solum opinatur , non autem simul cit, quod exponere hujus diei non est. Quod deni que sancti in contrarium docere videntur: dixi lam; exponendum esse per distinctionem rationis
anteeedentis; & consequentis: ut erat ea sus Thomet nolentis crederir: tiis videre : 8choe non
compossibilitatem opinionis sed seientia cum S de impugnat.
293쪽
nam erra omne menta iter reuin siti, osti . iam probabile reduc Iur ad necesse, velim is
gimur, ut alias praefatus sum, idem mul tiplicitet dicere , i de in ipsis primis prinia
ripiis silentiarum explicandis haerere, ut ex omnium cohaerentia, & ex acceptis ab omnibus procedendo via instituta vera videatur allia quem eo vel ad confirmandum, vel ad diligena
aerimus ergo, utrum quidquid mentaliter dicimus vel affirmando, vel negando sic enim est dicitet reducatur ad necesse, vel impossibile ita ut sit pi 1sus in unc labile ab intellectu, id quid ad necesse vel impossibile reduci nequit' inqua quaestione cum res tritas, probatasque Omnibus dicturi videamur, exponendo magis , quam argumentando procedemus. Haud porro tracta mus de enuntiation ibus vocalibus ; nam infinita passim sine sensu, sine consideratione citra omnem rerum dictarum internam affirmationem sere in stat psittacorum , amentium , puerorumque proferimus i ut supra declaravimus ; 8c hine inter alia tot mala, atque pericula alingua timet Jaeo istius Apostolus: quae utiquetaerissima sunt, ac teriarcte quemque pollunt. i g. I. praemi tantum aliqua.
Eaque Logici universam rerum omnium, &enuntiabilium materiam in quatuor modos,reia
vocant,atque distinguiaris, hecesse, impossibile, γ,ssibiliRontingetis: dc quidquid pr ter hie est
pi terres &enuntiabilia fit,necesse est. Quatuor hos omnes modos modaliter dicere, ae propostionibus mod uibus enutiare nos posse indubitatu est; nam sic eontingens, & possibile ad necesse re duntur; nam possibile postibile esse; & contingens esse est plane neceslarium sub his terminis. Denub notant Lolliei , contingens posse esse meeessarium non ab lute , sed ex suppostione; nis contingens est sortem sederet ex suppostione autem , quod sedeat, necesse est eum sedere,ut prenuntiarum habemus, .mne , quod est, quoris, ne os es se. Similit possibile potest exsupposition. else impossibile ; nam possibile est,si nem aliquem canescere ; quod si eanus non est,ex si1ppositione quod canus non est , impossibile est, eum Onescere. Si e possibile est, mercatorem sal vati ; sed ex suppositione, quod thesisti rat super terram,id mutari nolit,impossibile est , eum sal vati. uEx his Logicae indubitatis rudimentis eaput ad Thhoragiam erigamus, dc Theologos consu Iairius, aes & quomodh ipsi ubi de opinione probabili nec cura, neque memoria est, de cognostiabilitate , ae enuntiabilitate materiae contingentis, & eontingentium sne ulla in eo controversia censuerint , atque statuerint Nam ab serdum
non erit, neque displicere poterit, si ipsam noudeindὸ tegulam ab ipss traditam,ad hanc, in qua laboramus, eontroversam illibate , & ut jacet, applicabimus.
Omissis verb allia in Theologia quaestionibus.
eam proferamus, quae se holas vel factionibus,vel dissensionibus hae aetate complevit. scilicet ad primam baltem l . acri contentione ceri tur inter Thom istas ,δe societatis Doctores, coat istis partim hue, partim illiae accedentibus in mitiales quippe jam obiereὶ quomodo, & nbIDeus eognoscat, de ptiesciat sutura tum absoluta, tum conditionata , id est , & quomodo ab aeterno praesciverit vitam illam , quam de fatio perrus Apollo ius gessit: dc ubi item, de qimmo- modo vitam aliam ipse gessisset, s Apollohiu sa-ctus non fuisset, nec spiritu sancto adeo plenus, sed sub communibus auxiliis , 3c gratia instat multitudinis relictust Theologi vero exemplum adducere solent ex Evangelio ex duritie, & imis poenitentia Bethsaidde & Cometayn , & expcenitentia, quam Tyrii, & sidonii effecissent, si tot virtutes, & miracula habuistent.
Jam hie diversissima , 8e pugnantia quidem
sunt scholarum judicia, quae tamen in uno omnes conveniunt, quod ad rem nostram est, de paulo inserius notabo. D. Υhomae placuit sutura omnia absoluta in sua prauentialitatea Deo insali biliter conspuit; 'nsuit enim sutura omnia esie Deo semper re et praesentia di proinde Deus ea videt
in se ipsis: se mim se ex Iuppq sitione qnod sunt,
plane omnia sunt de terna: ι-a, ne ceratia, & in fallibilia, ut paulo ante vocabam. Multi Tho mistarum, tum aliorum ad litteram D. Thomae recte consentiunt: Alii dictam praesentialitatem negantes, vel aliter philosephantes aiunt, Deum sutura absoluta praescite in decreti; suis in saltibiliter connexis cum illis. Et haee quidem leviora.'De suturis verb , quae conditionata vocant,
aerior & dissicilior pugna est; nam eum illa in ipss neque sint; neque non siit , sed essent δε- tum , vel non ellent, nihil superesse videtur, in quo, vel ubi agnoscantur. Ergo principio hujus controversae Thomistes quidem fassi se nn ea conditio nata; quae in sinctis libris memorantur , illisque similla cognosta 'quidem , ac praesciri a De' , non quidem in se,eunt non sint; sed in causs sit in inclinatis ad ipsa; de quia ine linatio illa quanqsam magna I eerra tamen ; dc infallibilis non erat sobstabat quippe litibertas causatum illarum) ajebant; ea piae sciri a
Deo per scientiam conjecturalem 1 caetera verbeonditionata; ad quae nulla erat inclinatio causarum praesentium; nullatentis pra citi. Verum hoc non ita consultum visum posteris Thomistis: qui proinde eam Deo scientiam conjecturalem negantes; atque multorum conditio natorum , ad quae nulla est inelinatio eausarum secundasum; eidem uitth conredentes, dixerunt,
illa in decretis quibusdam Dei praescirit quibus
ipse eonstituit . nunc sub hac conditione; lcgra tia conveni; huncalium non converti. scholae porth societati tutiora uisa haee Deldecreta, de eonstitutiones. Idcireb dixere cun cti, Deum mnia omnino stituta conditionata
prcstire in se ipsa; vel quia in se veritatem quam dam habent, quam voeant Ebiectivam t vel quia etiam siue hae: eondionaia verissime: dc certist m. in se ipsis pi sciri queunt: non enim Π sciuntne esse, sed qnod essent : ut autem ea : qire sunt rquando sunt: necessario: de instillibiliter sunt i sequet essent rex suppositione 'nod esscnt: quando essent: necessario: de infallibiliter essendi
294쪽
Ecce omnes in eo conveniunta ad rem qiquam QEipyἡ necessitas, Vel impossibilitas moralia inqtiar cientiam, M materia in moralem: Phraea Quoquo modo ab ipsa etiam infinita perspicacia Dei afili mandam, requiri necessitatem in Ie , inqua , propter quam res aliqua assirmativa, di ubi nulla est necessitas neque simpliciter , neque ex suppositione nullam esse a virmabilitatem , ut ex receiistis modis escendi liquidb eonstat. Eodem autem pacto impossibilitas requiritur ad ne sationem
hen se ipsarum causarum Iahetarum tam a Thomistis, quam 1 suis constantissime rejicitur,co maxime argumento, quod cauta liberae sunt indisserentes ad utrumlibet : ergo sive comprehendantur , sive supercomprehendantur, in illis
nec est, nec agnosti' urgiatura potius, quam non sutura, vel pcenitentia, vel conversio. Supponunt ergo omnes utrimque pugnantes,
nihil indifferens , aut quasi indifferens, ac proinde neque contingens , neque possibile habere cogno scibilitatem assirmabilem , aut negabilem: cessaret alioquio universa illa tantae molis decer
Nune ad nos. sed omne probabile est cognoscibile per assirmationem , aut negationem; est enim opinabile, vel xredibile: ereo nihil indisserens , vel quasi indifferens, nihil qu e contigens,
aut possibile in quantum possibile in est proba
bile. Ergo nec ea, quae ut plurimum saltem non sunt modo explicato probabilia ab intrinseco.
Nec item ea, quae automate non vigent plerumque vera , sunt ab extrinseco probabilia : ae proinde probabile reducitor ad impossibile, vel necesse : probabile porro aequaliter indifferens ad verum, & salsum, & ad esse, & non esse qualia
sint omnia aequaliter probasilia, ex notis,ta acceptis omnibus principiis non est aliquid menta-bter dicibile, aut enuntiabile, & assirmabile, magis quam pura contingentia, in quantum continis gentia ad ultumlibet. Minus ergo minus probas. l. Qui Mis spur e , ad necesse vel
imposititi poetae probabile est assimabile, vel negabile
etiam mentaliter , cum sit enuntiabale, dcopus est ut affirmabile ad necesse negabile ad imia possibile redueatur: quod nune est ex nendum: ubi tamen eum multa diei queant, brevis ero, &ea solum adducam, quae ad rerum harum,totius que seriei datae doctrinae intelligentiam necessa
Necessarium ergo, At impossibile multipliciter dicuntur. Frequentissime Theologi necessitatem , dc impossibilitatem adaequate dividunt in moralem, & physicam 8c metaphysicam: dc moiaralem necessitatem vocant, cujus oppostum sine
miraculo quidem, dissicillime tamen scii potest, ut talos Coences mille projicere : Physeam cujus oppositum absolute quidem fieri potest , sed
non sine miraculo,ut ignem applicatum comburere t Metaph γ sicam, cujus oppositum, nee miraeulo fieri potest, ut hominem esse rationalem, aut risibilem.
Frequens quidem est , set omninb aliena haec explicatio, εο alias magis distina removebitur. quae physicam: Metaphysica quae metaphylleam concernit. Mirum vero esset, ii quaererent, quid ad eas scientias pertineret: quod scilieet in discitur, de ex ipsis constat. Rursua verb unaquaeque necessitas, & Ilitei impossibilitas) est duplex: alia simplieiteriali fle alia secundum quid talis; ut in physica e
smplicitet necesse omne ens naturale Cilicet mo bila, esse finitum, & se alia multa: est autem se . eundum quid necesse homines canescere . partu-xienWs lac habere, &e. iSimilites necessitas moralis , quae magis ἡ re nostra est, alia est simpliciter talis,eujus Oppos tum est chimeticum: alia secundum quid taIis vel in substantia, vel in modo, cuius oppositum non facile, neque cito, aut bene fieri potest, ut Philosophus M. de C l. rex. m. tradit: quam distinctionem pridem sapienter explicuit Sua rexi
I. p. degras. c. g. O I. I. c. . n. . exponit, cur ne
cessitas moralis smplieiter libertatem physicam
non adimat. Quae quia non multum ad praesenapertinent, amplius non explico neque eonfirmo,
itaq; quo pertinet smpliciter tale,pertinet talo eundum quid ejusdem generis. Idcirch quoties est magna dissicultas in materia physea, haee maiagna disicultas est impossibilitas physea seeunda
quid: quoties magna inclinatio, absoluth tamen impedibilis si materiaest physica; datur necessitas phγsca secundum quid,ut in gravissimo motisho, necessitas mortis.si materia est moralis, similiter dabitur impossibilitas, vel neecilitas secuniadum quid: s oppositum omninti seri nequit, ut
hominem diu sine gratia viventem non peccara
esset enim e himaera aderit necessitas moralis simpliciter peccandi, de impossibilitas morali smplicitur non peccandi dc se in aliis. Cum ergo nos probabile ammabile in masna
quadam inclinatione,& eonnexione licet absoluiste impedibili , posuerimus, i. 2. 8c plobabile negabile. in magna difficultate, clare constat, Omne
probabile esse necessarium, vel impossibila secum dum quid, at propterea quidquid ita non est roducibile , non esse probabile, id est, opinahile, Menuntiabile. Est autem magis consideranda, magisque pM-tinens ad scientiam mψralem suum se eundu quid, quam se e sderanda in Physica, aut Metaphy-hea ipsa tum se eundum, quid. Etenim,ut saepe n lavimus. 8c ipsus scientiae moralis primet pio adis vertitur, ipsa habet inter omnes scientina mat riam minus eertam, dc minus necessariam: cujus iproinde magna pars est, mult'm ad ipsam pertunens necessitas secundum quid , dc propria probabilium,quae in caeteris scientiis non tanti est A.
contrariam rationem, dc in Mathemati sis propter sumam materiae necessitatem, necessitas,8c imposisibis itas seeundum quid locum non hahint. Quod porth in rebus est necesse vel impossibile, id est in intellectu certum;nam ad impol iis, et
ne eesse rerum secuitur in intellectu estium. 8e ubi cessit necessio , vel impossibilitas tam simpliciter. auam secundum quid. essat in interulectu certitutio di simplicites,quam secundu quid. Ergo cessat cognoscibilitas enuntiabilis eu assit.
niabilitas,& negabilitas.Ergo tum res solumma
nent incertar,& dubis,de quibus scilicet nihil est mentaliter dicer non enim affamMη, ut uuara.
295쪽
Ex his patet , quomodo probabile ab extrinia seeo sit similiter necessarium , vel impossibila ab extrinseco: nam fit probabileainmabile quidem her aliculas dictum affirmans, quod difficile est, falsum esse : & probabile negabile per dictum
alicuius negans quod magnam connexionem cum vero habet , 8c difficultatem ad falsum.
Uuocumque ergo mota res enuntiantur, lave
promercausas, sive propter e fictus, sive propter sena, sive propter testimonium alicuius , live nropter se ipsas, semper sunt simpliciter, vel secundum quid necessariae, si affirmantur: impollibiles, si negentur, ubi, & in quantum enuntiantur, & affirmantur, vel negantur.
rimis ergo exstatutu de natura opinionis sequa- δε - , n licere operarι juxta ο'nι em Mur,. vel minu probabilem conrea legem PHIede novo cernitur noster cum illis consenia ius, qui operibus suis eo solum iverunt, ut
ostenderem, non licere operarI, nec per conse-ouen coasulere juxta opiniones aeque, vel minus orobabiles adversus legem. Ipsi interea , non, opinor, negabunt, quando contiΠgit, Gyan wnem probabiliorem esse salsam , ex ea resultare coci scientiam erroneam: dc tunc, ut ostendimus,
PRim. quia motiva quaeque alicujus e metuasionis nequeunt jure pluris esse, aut plurisfieri respectu voluntatis, quam sint, vel fiant relρο-ctu intellectus : sed 'motiva cinclusionis aeque, aut minus probabilis tam parvi fiunt, Ec sunt respectu intellectus , ut illis stare 1pis non possit, nenue moveri per illa ad ludicandum ullo genere assensus, vel judicii. Ergo & tam parvi facienda
sint respectu voluntatis , ut stare illis Ipsa ne Mueat, neque dure moveri per alla ad volendum. Ninor constM eκ ostensis de natura opinionis,fic νῆ stellectus in opinando. Major etiam constat; tum quia motiva quaeque alicujus conclusionis immeὸiath,& primo sunt pro Intellectu, dc ad intellectum ipsum movendum ad assensium eoninclusionis r quemadmodiim ergo absurdum eli, probationes alieujus antecedentis plus polle pro
eo usione , quam pro anuNedunt Uio , pro quo LM, & in quod operando in conclusio
nem deinceps ipsam operantur uel ita absurdum, α eontra rationem est . quod motiva saeuius eo Iosion is, quas pro inrellectu ipso iunt, plurisfint di fiant remectu voluntativ, in. intellectum Enerar debebant. Tum quia motiva conclusi Usaeque, aut minus probabilis tanta facit intel Minus , quanti lunt, & valent: neque erum senteistna ullo assensu. Ergo absurdh , dc eonti talionem pluris i volitutate fient, Ne is ipsa stare
volet , quibus intellectat stare nequit, sit est
ostensium, voluntas itaque propter suam libertatem se, Ilini apprehensibilibus Brth mnvetur aliquan do, & saltem sequitur appetibilia , quae misi me judicantur pmsequenda. At tunc non jure, sed absurde, & contra rationem movetur, GaI. Atque hoc modo stare etiam poterit mutivis conclusionis aequh, vel minus probabilis r at a M'de, & contra rationem id faciet, ac peccabit Dices, voluntatem sta posse motivisse grives minus probabilis conclusionis pro leget de tune secundum legem operari: erso prebatio ς' insufficiens. Sed manifesta est instantia apud
omnes: motivis enim conscientiae dubiae nequiestare intellectus in judicando alterutram partamric tamen voluntas debet stam motivis partis legis, & operari secundum legem juxta omne .Picent ergo ,3c nos quoque dicimus; in casu eoia seientiae dubiae voluntas non propriε stat motivispatiis legis dubiae, sed legi abi universali, M certae , quae jubet, in easu conscientiae dubiae in seii,su composito dubii operandum esse juxta legem,
ne temere, dc casu contra eam operando, ipsam violemus. Per nos autem hoc idem respondituo ad objectionem , quin casus motivum conclusto
nis aeque probabilis est propriὶ , dc in terminia
casus conscie uti ae dubiae ex lib. prat. 8ceasias eonis elusonas minus pinabilis pejor quam conscientiae dubiae. Non ergo stat voluntas motivis con clusionis aequh, aut minus probabilis, sed mora vis certis legis certae tunc obligantis; sicut iuxta omnes in dubio. Sed eamdem, inquis , habeo ego solutionem; nam voluntas non stabit motivis cones usionis aeia
rua, aut minus probabilis, quae stilicet minita
igna habuit intellectus , neque pluris fieri h voluntate possunt. Stat emo tunc cognitionibus refloin, harumque motivis , quae ipse m in casu conclusionis aequh, api minuus probabilia ab obligatione liberant. s. Sed de his reflexis dictum est infinities & fieadem ipsi semper reponunt. quid eo quem tur, aliqua etiam a nobis taphs urni Omitis
ergo dicta toties. Nunc sit. Reflexarum e gnitionum valor landarur in valore , & m gnitudine ipserum motivorum confusionis aequh. aut minus probabilis dicendo, illa esto manna , esse gravia, magni roboris, momenti, dcc ut scitur; ideoque demotis is parvis, aut Ipvibus nullas moliuntur reflexiones. At motiva conclusionis aequi, aut minus probabilis intellactui ipsi magna non sunt , nee gra Via i per 'uAE scilicet ad nullum assensum movetur, nec ei a iure in judicando potest. Ergo voluntati digniora esse nequeunt.
Expono ,& urgeo. Istae omnes r flexae in istis intellectu iunt, & ipsius intellectias. At mr cimn istas reflexas intes lectus ipse sibi persuadere no a potest, ut lilis notivis quoquo modo stet, aut ympter illa ad quidquam judicandum , vpi credendmmoveatur. Uidetur ergo, quod miseram voluntatem prodere eat, si ei per reflexas dicat, motiva illa magna esse, & digna, quibus ipsa stet, & per quae moveatur ad volendum, & operandum. Quin intellectum ista dieere est imposisibile; nam nemo sallitur scien .
296쪽
veto Petruq sciens , & Paulus ignoram quin Petrus Pauli ignorantis paedagogus quae est comparatio intellectus, & voluntatis. Nolit Petrus eam sibi monetam,aut non nisi tanti velit.&saeiar pro se. An iniquitas non esset, quod Paulo vel eam acccipere , vel pluris acccipere suaderet , &. ipse nolens suas merces eo pretio vendere, diceret interea Paulo, ut suas ille vendereti objurgaretur sane merito. An ergo pluris sunt merces intellectus , id est. judicia in re morali, quam voluntas,& mores ips hominum I Non utique. Ergo si motiva conclusionis aeque, vel minus probabilis nullo digna sunt judicio, & assensu intellectus, minus multb digna esse possunt, in quibus latin-tur mores hominum , ae vita ipsa Christianorum. Quin si voluntas alium , qui sibi seggereret, haberet i mellectum, sed intelle tui motiva illa peries as ips magniseanti obstreperet, & sua eum
Dicetur itaque , motiva eon lusonia mihi
aequὲ, aut minus probabilis, non mihi re praesentari tamquam merentia assensum meum e vitare tamen me, alios viros graves,& doctos iu
is motos ad opinandum,& assentiendum quandoquidem supponimus, conclusionem illam esse .pinionem probabilem alieujus vel aliquorum virorum gravium. Ex hoc ergo aliorum judicio magni Leere illa possum ; eisque proinde stare di ad volendum, & ad operandum. Sed illa appellatio est abs re r semper enim in nodo sumus; nam si ex aliorum judicio motiva Ela rite magni facio: ergo magni facienda in primis sunt respectu ipsius intellectus, qui meriti, dc at iis motivorum aestimator, & taxator est r at intellectus respectu sui, & pro se non eκ aliorum judicio magna illa aestimat,sed suo potius insuficietitia taxat pro aqmsu & suo, & absolute non digna. morsum ergo, ipso intellectu praetermis.
so, transitus sit ad . voluntatem: quemadmodums, ut dictum est, praetermisso antecedenti aliquo, altaretur ad conclusionem. Argumentum dein doex aliorum intellectu , & judicio directe, & format ius fit ad intellectum meum i non ita directe, α sormaliter ad voltilitatem; nam proprior,ac invinmediatior est eollatio intellectus ad intellectum,&arxularentatu ex uno in alium L quam solutio intes lectus ad voluntatem, & argumentatio, eae teris scivatis paribus. At quod inotiva illa aliis
visa sint, & judicata digna assensu, non facit, quod mihi videantur, de judicentur digna allensu.
Ergo miniis multo ad voluntatem argumentatiodusi potest. Sed ut res claras reddamus adli e clariores, cum ad aliorum ustorum etiam gravissimorum intellectum appellaturis quid ad omnia hui allega-ibilia intellectos ipse pro se respondeat, videamus; nam eadem plane pro voluntate quoque reponit.
Dicit itaque sibi: uiri hi gravisti mi sane sunt, &docti, & versari , qui his ipsis motivis ad opinandum moti sunt, dignaque illa habuerunt , quibus praeberent assensum, Ergo tu quoque eis moveri, eaque digna habere, quibus praestes assensit , par est , humile, tutum, sanctum est ., &c. Et tamen hic tutellectus immotus manet, si casus servetur eones usionis aequὲ, vel miniis probabiliatiam non sollim probatum, sed demonstratum etiam ex communi sententia mihi videtur, intelia lectum moveri non posse ad asserisum dandum aeque , aut miniis probabilibus. Ergo s servatur casias eon lusionis aeque, aut miniis probabilis, in tellectus manet immotus. Quid ergo intellectus iste respondet, qui motuva illa judicat esse aequalia, vel etiam minorat Primum ergo si adsunt, ut hequenter accidit, alios uiros gravissimos opponit, qui non motivis illis,
quin contrariis moti sint aci contrariam eonclu-Doneiri. Deinde dicit, eos viros quantumcumque gravisti mos non recte ea motiva aestimasse,
nee jure illa habuisse digna assensu: atque ad hoe ita dicendum prorsus necessitatur ex suo intellectu aestimante, & taxante motiva illa tamquam aequalia, vel minora ; omnis autem judicana unum, putat eodem genere judicii, & gradu. . certitudinis, se non falli: falli autem omnem sbῆ contradicentem, ut est manifestum. Ecce ergo intellectus iste pro se respondens, plenh etiam provoluntate satisfeeit. Quod si pro se non rite reia pondit, ad superiores quaestiones ravertimur, an scilicet intellectus opinari possit aeqvh , aut minus probabilia φ Verum hoc negotii latis, superque consectum est. Ergo ex opinabilitate aeque, Ac miniis probabilium, quod hujus quaestionis, est, valet impractibilitas, ut ita lo uar, eorumdem. Postremo ea appellatio est abs te; quia est dissimili ad dissimile. Etenim, quod moth supponimus, viris illis gravibus, qui iis motivis ad opinandum moti sunt, pro poma sunt illa tamquam probabiliora, & meliora, & absolute tam uam digna assensu. Ex his autem argumenim hi ad alium ,cui non tamquam talia repraesentantur, sestamquam sollim aequalia, vel etiam minora. Qua te scut propter istam variationem pro intellectu ipso, ut cum illis vitis gravibus opinetur, non valet argumentatio, & est prorsiis dissimili ad dissimile; ita nec pi o voluntate, aut operatione ad remis , ut manifestis exemplis conseitur, 3c mox
alaena Falas pro regula via tuis, O morum.
Conclusionem declaro : nolo enim homine aut superbos esse, in suo judicio, prudentiae. que inniti ; imb vellem, ut Dri, & Meleta, primum &sanctorum deinceps doctrinae omnes,qua parest animi humilitate, ingenia nostra,flc judicia subjiceremus. Suum ergo uniuscujusque intellectum, & suam rationem voco, non sui solius, quae plerumque saltem errans esset, sed intellectum illum, & rationem illam, quam quicta demam apud se sormat, pia perpensa utique, itis examinata, non Dei, & Ecclesiae oum examinare non boo , Obaudire, de credere de sapientium etiam ea da re ovilicia, & sensa; qui hiis actis, suum vos cuique intellectum datum, M. suam, non alienam rationem, intuli pro regula voluntatis, & morum 1 ex quo intentio huius quaestionis denud constabit pei spicuh. Regulam autem dico, non primam, quae est aeterna Dei, sed secundariam, ho mageneam, sta da natam, applicativamque primae: de
297쪽
s. 3. quaest. est. de elaratu m est Haec porro regulae tionis. de amrmationis, & negatIonis; ergo nihil morum resumptio non vitionearumdem rerum tuus tibi intellectus, neque ratio dicit: nihil pro repetitio est, ut alicui videri potest, sed eorum- itide nee ipsa tua tibi consci entia. Aliorum portlidem primorum principiorum usus frequens novas intellectum. 8c rationem. & conscientiam abs te subsumendo minores: quemadmodum per totam esse pro tua tua voluntate, de operatione , mod4 primam partem S. Thomas usurpat illud, quia fuit commoniti alum. Desse suum esse: tota scilicet scientia in principiis Est ergo casus aequalis probabilitatis &xquais suis clauditur. Ilum . vel rationum. Vel authoritatum. an noe: Unusquisque ergo suo tandem intellectu, &sua ratione uti debet pro regula suae voluntatis,
5c morum : quemadmodum sua, non aliena conscientia uti debet, de eonformiter ad illam velle, operari; & visum est paulo ante, abs re esse aliquorum ad alienos inteluctus appellationem. Hoerane aliud non est , quam si pupillus non tutori suo, sed alieno stare vellet: atque in aliis obviis
exemplis idem cernitur. Habes conclusionis moralis vel revelationem Dei, vel demonstrationem; & scis tamen interea, viros alios graves nec revelationem, nee demonsitationem esse assecutos quin eos contrarium
opinari; imo per paralogismum deceptos id existimare certissimum. Omnes sine dicunt, te non posse uti tunc illorum intellectu, & modo judicandi pro regula voluntatis tuae, & morum, sicut illi utuntur, se teneri te conformati revelationi tuae, vel demonstrationi. Habet similiter alius, vel alii habent ignorantiam invincibilem rerum fidei, vel morum; & ex sua ignorantia non eredendo , aut volendo non peccant i tu tamen si eorum intellectu velles non credere, aut vivere, peccares utique juxta omnes. Hoc idem, ut omittam alia , conspicitur in universo convictu homi num. Ignorant alii rem aliquam: tu eam nosti
vel etiam opinione. Rogati illi uetissime respondent, se nihil scire prorsus , tu tamen idem recpondens mentiris egregie. suo ergo unusquis. que intellectu, 8e ratione vivere debet, nec mihi tua, sed mea ratio data est pro ucsula.
Conscientia itaque, & intellectus, Je ratio dinserunt solum quoad praesens tamquam universi- sale, & particulare: de quod in universili intellectus, & ratio dictant, hoe dictat in particulari conscientia, quin ista ex illis formatur, de depromitur , quae quippe ex sua desinitione aliud non est, quam applicatio scientiae, vel rationis uni versilis ad actum particularem. Cum demum modo aliorum conseientix se habeant, tua tibi data est, ex qua velis, & agas, & volendo juxta
aliorum conscientiam, tamen contra aut praeter tuam, peceas proculdubio : sic εc tuus tibi da tus est intellectus, & tua ratio, ex qua primum conscientiam sermes ; velis deinde, de anis:&nisi primum mutetur ,& varietur tuus intellectiis,& ratio, mutari, aut variari plane nequit conscientia tua magis, aut aliter, quam consequentia, & conclutio mutari, aut variari nequeunt,
Non mutatis, aut vatiatis pretum illis; dc ex eisdem idem semper sequitur. Ex his, quae quas principia sunt. sumitur manifesta ratio conclusionis, quam hac quasi probandam suscepimus. Etenim in casu opinionum ae- ἡ . aut minus probabilium nihil tuus tibi intel Iectus dicere potest. nihil item tua tibi ratio ; nam dicere sillim est per assiimationem . vel negationem: at ostensum est. dc h;c si oi mus. aeque,& miniis frobabilia non esse assiimabilia. neque negabilia; non enim enunciabilia nec per i pis lG- non quidem ; quod est infimum genus enuncia- quod faetendum occurrit, si bonum, vel malum gIntellectus tuus de ratio dicere non postunt nee esse bonum, nee esse malum, sed ut plurimum senescire, vel dubitare, ut supponimus: hoe proin de idem de conscientia dicit; conscientia enim tua non habet, unde aliunde sciat, esse bonum, vel malum , nisi intelle tum tuum, εc rationem. Eringo si tune velis, agas, vis senὲ, & agis aliquid; quod nestis, vel dubitas, an bonum sit, an malum hoc autem est peccatum juxta omnes. vis deinde& agis praeter conscientiam, & praetὰr utramque tibi datam proximam regulam volendi, scilicet universitem, quae est tua ratio , dc particularem; quae est tua conscientia. Hoc mox est contra utramque regulam, Quae dimnt, non esse ope randum praeter ipsas, oc ipsis haerentibus, dubi
Jam sevi in alienis intellectibus, & consse
tiis nullum est refugium, ita neque in consuetis reflexis ullum est. Reflexae enim dicunt, id essprobabile. At intellectus respondet; video esse probabile: at non nisi aeque probabile, aut minus; talia autem ego enunciare non possiam neque b na esse . neque mala . sed necessarih haereo, & d bito. Sed replicas, e si nescias . esse bona. aut mala, judicare tamen potes, ea tibi licere. Verum hoc fuse repulsum est iis. a. videtur deindὲ prenhridiculum, quod hoc . quod faciendum occurrit: nesciam ego es dubitem an bonum sat, an malum; dc simul se iam . esse licitum: sic enim stire possum lieitum, scut non malum. Rursus intellectus re spondet: nihil mihi reflexae tuae ministrant ut ad unam magis partem inclinem , quam in aliam; nam suggerunt aequalem probabilitatem hine; Aehinc. Ergo si causae merita penso, vel debeo dicere simul objectum esse . de bonum; vel haerere. dc dubitare, scut: priris; atque idem conscientia etiam dicere debet. Quare non magis operati pocium, quam prius. Ex eo praeterea. quod iuus unicuique intellectus datus. st. & sua ratio pro regula sitae v luntatis , & morum, alia clara ratio sumitur . e non liceat operari juxta aeque. 8c miniis probabilia adversus legem. Scitur scilicet, de hoc videtur indubitatum , ut magis etiam in Idris M. declaratum fuit, in tantum suum unicuique intellectums& rationem esse regulam, in quantum sunt applicativae, dc applicationes primae, dc supremae regulae legis Dei. Applicatio porrh intelle s, fle rationis non est nila per amrmationem, vel negati nem , nec alius ullus modus est applicandi, nee apprehensionibus, aut aliis hic locus ullus est. Sed in casu aequalis probabilitatis nulla est amrmatio, neque negatio r ergo nullus est intel-ctus, neque ratio, quae si regula. Tune itaque Oeeurrunt intellemi motiva suadentia, esse legem , vel obligare legem: alia ex adverso suadentia , non esse lesem, vel obligationem. Ostensum est ex communissima etiam inter adversirios sententia, intellectum tune non posse amrmare legem aut obligationem, neque negare. Ergo nulla
298쪽
lupe est ratio . &intellectus, qui sit regula, nec ulla applieatio primae, & premae regulae. Porro in rcflexis nihil habes; solum quippe habes , davi probabilitates illas aequales o de lege auiatem ipsa, vel non lege nihil pronias: ergo necque de prima regula; ergo neque de secunda, &a plicativa. Dicere autem, quidquid sit de lege ipsa,
haberi tamen, te non esse obligatum t est prosecth absurdum toties contritum, i nisi ex consueto vix advertentei dici posset aequivalenter enim
dicitur ἰ quocumque modo se habeat regula . id est, quidquid Deus voluerit, ego non teneor ad ad hane regulam, satis de his superioribus. EI vero nis nisestius de minus probabili, si contrarium extremum ita sit probabilius, ut de eo etiam opinemur , vel possimus saltem. Tunc se i- Iieet non sollim praeter suum , uniuscujusoue intellectum, & rationem, cute sibi pro regula data
est , eontingeret operari, sed directe contra eam:
nam intellectus tune tibi tuus,& ratio dicit, Deum hoc velle et legem quippe adesse , & Deum velle idem, vel connexa sunt. Et certe semper mirabimur , quod hi etiam ipsi Authores non putent, licere operari conscientia dubitante ; & interea velint, licere operati juxta minus probabile. Nam omissa voce ista probabile, cui assilieti sumus, quae tamen nullum vi vocis habet privilegium , & rebus ipsis, & objectis consderatis, pejor est status minus probabilis, quam constientiae dubiae; haee
enim non magis est legis, quam non legis, nec ponit magis unum, quam contrarium; & idcirco se
Ihm dubitatur. At quandti adsunt miniis & magis probabile legis scilicet) tune magis est lex, quam non lex; ideoque & opinio datur de lege. Ergo
sicut est evidens, opinMi plus esse , quam dubita- ire; ita est evidens, minus probabile esse minus, quam dubium, & magis contra legem asse operari ex minus probabili, quam ex dubio. Quando
autem eontinget de his arguere, quia consueta nomina praejudicant, minus probabile voea A, &dubium conscientiae voca B,hoc modo, magis lGi repugnat s , quam B, quod opinor, est demonia tabile. Sed non licet operati ex E. ergo minus
s. IV. Aia probationes ejusdem seqaera.
Eodem plane modo videtur philosophandum
quoad praesens de regula secundaria, atque de prima, & suprema regula. Haud sanὲ licet omittere primam divinae legis, & aliam Draeter, aut contra illam usurpare.sed ut dictum est, suum unicuique intellectum, & rationem Deus dedit, ut sibi esset regula seeundaria, applicativa primae. Ergo non licet hane regulam omittere, &aliam praeter, aut contra illam usurpare. Quemadmodum non licet pupillo alieno tutori stare,& non suo; mee famulo alieni Domini jussa serva te, sed sui, & se in paedagogo & aliis. At in ea suaequalis probabilitatis status proprii intellectus
pure neuter, nec assirmativus,nec negativus legis. Non licet ergo tune alias aliorum rationes, & regulas usurpare. Quod porro intenditur, intellectum etiam ipsum tune accommodari, ut judicet, Icete operari, etsi judieare nequeat, an detur lex,
vel non detur, jam sepe explosam est, & vix videretur disputandum: ae enim est yraedicabile licitum , scut non prohibitum; eum evidens sit, prohibita non esse licita. Sed intellectus, qui neu tris etiam se habet ad non prohibitum; nam prohibitum est, quod est legi contrarium. Ergo neu ite etiam se habebit ad licitum. Hinc vis argumenti explicatur. Intellectus in accommodabilis, ut ita loquamur, circa legem ipsam, est inaceomodabilis eirca lieitum. sed in casu aequalis probabilitatis intellectus meus est accommodabilis circa legem ipsam nisi tollatueaequalitas, quidquid alii quanticunque opinetur, nec potest induci, aut moveri, ut affirmet,
vel neget legem ipsam , Ergo erit in accommoda bilis eirea licitum. Minorem supponimus ex dictis: consequentia sequitur. Major autem videtur evidens; nam dicere licitum, est se alissime di
cere non malum, non prohibitum: dicere rursiis
non prohibitum est sermalissime dicere non esse
contra legem. Ergo qui nequit assi are , aut dieere, non dari legem prohitientem contractum A, nequit dicere, contractum A, non esse contra tigem : ergo neque dicere potest, non esse prohiabitum : ergo neque dicere non esse malum. Itaque quoniam in rebus claris ostendi videtur, nos quoque cogimur in eis haerere. Omnis licia operans, rogatus, cur operatur, debet posse, non
ore solum , sed intellectu etiam suo dicere, quia id est licitum. Si mox opponam, id non est e licitum sed palum , & prohibitum; debet posse rec
ondere intellectu smiliter suo , id non esse maiaum, neque prohibitum: fatuus quippe esset,si res. ponderet, id quidem esse malum, he prohibitum; tamen licitum. Debet ergo situs intellectus dice re, id non esse malum, neque prohibitum. Sed jam tunc eum accuso syllogismo; quidquid est contra legem, est prohibitum: hoc, quod agis, est contra legem : ergo prohibitum. Major est certa, nis inepta distinctione eonfundatur do qua mox.) Consequentia sequitur. Jam ad min tem quid dicit Profecto in easu nostro aequalis
probabilitatis nequit saltem eam negare: nam ne quit nee ais r ire , nec negare legem: ergo nequit amrmare, nec negare, id, quod agit, esse contra legem, Ergo intellectus iste ad mincitem illam dicit, nescio , vel dubito. Ergo adeonsequentiam etiam idem dicit, id est, nescio, vel Abito. Etiago ad lieitum quoque idem respondet.
Distinctio, quam significabam, est, si distinguatur, malum, & proh ibitum esse, quod est eonia ira legem satis promulgatam r non autem, quod est contra legem non satis promulgatam: at nota esse legem satis promulgatam , quando adsunt probabilitates.Contra hoc sese dictum est 5 1. Eal, orrh duo rem videntur demonstrare; quod hoc
upposito, ipsi inepti sint, dum in quaestionibus, ubi adsunt probabilitates, aliquid dicunt
esse peccatum, aut illicitum; cum notum si, contra leges non satis promulgatas nullum dati peceatum, &c. aliud est, quod Theologiam moralem reddant ridiculam; nam serme versatur in materia , ubi sunt probabilitates r ergo ubi leges non sunt satis promulgatae: cum ergo sciatur, leges non satis promulgatas non habere vim obligandi, quid per totam illam quamint, an hoc sit peccatum, an illud' &e. Omittatur omnis haec cura; flceatur ad alia, in quibus non snt probabilitates 1 quod s hae fient, mox & haee pars impromulgata reddetur. Videtur ergo, quod distinctio illa sit vales extranea.