장음표시 사용
131쪽
QVintus Cicero ex Praetura provinci.
am Asiam sortitus, annos iam duos continuos parum secunda fama eam administrarat. Cum in annum tertium' prorogatum illi imperium fuisset, Marcus frater inde occasionem eum ad laudem cohortandi sumsit, quod de accessione .hac annua facere illum certiorem vellet. Est P/rs autem bipartita cohortatio: prior enim pars ad ea quae Rempub. attingunt, altera
ad ea, quae singularia & Quinti fere praecipua sunt, pertinet. Nam in priore parte
ea persequitur, quae ad Quinti imperium ac provincialem administrationem spe- .iant, de quibus quadripartito disputat. Placet enim, quoniam id primum ac summum boni interpretis ossicium esse duximus, hujus epistolae partitionem, ordinem ac dispositionem, & ut Cicero ipse saepe appellat J οικονομίαν, quae sane in hoc libello singularis est, paulo attentius consi. r. derare. Primo igitur loco de Quinto ipso praecepta dat ; Sed non ita, quasi de Quinto ac cive Romano; verum ut de amplissimo populi R. Magistratu, Asiam provinciam cum summo imperio administrante; altero a. loco de iis comitibus praecipit, quos secum
in provinciam imperii sui ministros publicorumque negotiorum adjutores eduxerat. Postea de vitandis Graecorum & pu-
132쪽
H ΕΡΙ Υ. CIC. AI QUINTUM FRATRIM.blicanorum nimiis familiaritatibus illum a monet, utpote quibus imperii sui dignitas labefactari facile convellique possit. Postremo etiam de servis cautionem adhi- het, ejusque caput hoc esse voluit: ne quidi iis quod ad Rempub. Ulla ex parte pertineat, committatur. Itaque summatim haec omnia in Epilogo enumeranS, quatuor haec dignitatis Quinti fundamenta nominat: integritatem ipsius & continentiam; omnium qui cum ipso erant pudorem, delectum in familiaritatibus & provincialiumri Graecorum ,' postremo familiae gravem& constantem disciplinam. Altera parsit pars ea, ut ante dixi, quae Quinti personam atque officium praecipue attingunt, compleia Aitur, Nam primo loco de moderanda I. acerbitate, qua usus in suppliciis antea fuerat, deque retinenda in iure dicendo te quabilitate praecipit. Secundo de suble- a. vandis provinciae oneribus, minuendis que sumtibus & jacturis: tertio de conci- 3. liandis cum publicanorum ordine sociis, c stituendaque inter illos concordia; postremo de coercenda iracundia & natu-Η rae impetu moderando ita luculenter ac prope divinitus disputat, ut hanc epistois mnon Quinto fratri scripsisse, potius quam omnibus provinciarum gubernatoribus, praeclaram quandam: imperii recte admi- nistrandi
133쪽
' ille Ecooi, DE EpisTOLA CICERONIvnistrandi normam ac regulam praesisisse videatur. His addi possunt alia de hac Cic.Episto/ CLARISS. VIRORUM
Justuc Lipsi in lib. I. Elector
Eximia Epistola ad Quintum fratrem. Irim L ED I. Ei III. - η Ciceronis Epistola ad Q fratrem de coelo
delapsata. M. Anton. Muretuspari. II. Orat.TUL
Epistola, quae a Cicerone ad Q. fratrem in Asiam missa est, vir non eloquentissimul tantum, sed etiam tractandae reipub. peri- tissimus omnia complexus est, quae praesta ,yri debent ab iis qui magnis provinciis sum. mo cum imperio praesunt. Hugo Grotius in Florum s arsione ad .. . Ius distinian. pag. D. 'Ciceronis ad Q. Fratrem epistolam sem' Ieganti & relegant censeo, qui in provinc,
as mittuntur. Iob. Caselitu is comment. ad Deritrium: Phalereum.
Nobilis illa M. Taelii ad Dratrem epistola Iiber est, quo ,irum politicum magna ex Parte eruditi i Docisus Fabricius in Vita
134쪽
AD Qui&TuM 'FRATREM. rapIn hac epistola Cicero omnia praecepta bens administrandae provinciae ita persequitur, ut amplius nihil desiderari possit. Matth. Berneuerus in M.
i Ciceronis ad Quintum fratrem epistola' administrandat Reipub. pnlcherrima praecepta complectitur; & quasi gemma omnium Ciceronis epistolarum aestimari potest.
Cicero in prudenti mina epistola ad QAratret, Paulin Manutiin in Arg. hujus Epist. Haec epistola cum ad unum Ciceronem scripta sit, omnibus tamen provinciarum aut civitatum rectoribus norma quaedam & benet agendi regula esse potest. Iob. nrchmannis in lib. de Annalis
Cicero in elegantissima illa & plane aurea ad Fratrem epistola.
Commentarius. Unon dubitabam J Initium Epistolae vel exordium a scriptionis scopo & causa per occupationem sumit.
135쪽
irg JOA. LocCENII COMMINTARIus λ Fama esset ipsa celeritate sua superatum3 Fama celeritate sua saepe praecurrit ipsas literas. Ita Tullius ad Atticum i, tr. Asiam uinto, suavi mo fratri obtigisse audisti. Non
etiam dubito, quin celerius tribι hoc rumor,quam usitus nostrum literae nuntiarint. De famae ce- Ieritate etiam noti sunt Maronis versus. Annum tertium J In quem Quinto prorogatum erat imperium. Confer Ciceronem Fam. ep. 2,Ιs. TempuS ordinarium, quo pro' vincias olim tenebantPraetoreS,erat annuum.
Si prorogaretur. illis imperium, propraetores appellabantur. Vid. Rosin. lib. VII. Antiq. . , Rom. cap. XLII. Moribus regni Suetiae tempus imperii provincialis est triennale nisi' i prorogetur. Quam vero salubre sit, imperium rectoris provinciae esse temporarium, plu- ribus discussit Forstnerus in Notis Politic. ad lib. II. Annal. Taciti. p. m. I o. I I. & BarcI. Argen id. lib. 3. c. s. . Spem maturae decessionis afferebam4 Decessionis ex provincia. Sic alibi Cicero ad Attic. 3, 2I. Non putei Senatuae, nos, antequam Decessum sit, oportere decedere, & Iib. I.ep r.ad' . Frat. Si una tecum decederet. A Praetoribus J Qui sub exitum anni pro-i vincias sortiebantur aut comparabant, ut hic notat Hotomannus. Hi taUtem noritam ' Quinti, quam suorum causa studioSe ita Pori tendebant, ut Quinto decedentea eorun bali- quis
136쪽
i quis succederet. Manutius hic, Lipsius &Gulielmus de magistratu Rom. cap. X. inspi-
tia, ut hic accipitur. Eodem modo Tullius ad Attic. I, 6. Putavi mihi majores quasdam opes ae firmiora praesidia quaerenda. Nostros animos, in rebus re gerendis resis sinendia exercitatos, frangi s debilitari molesta ηon oportet J Molesiam, imperii Quinti pro-l rogationem, Vocat: Quod illa cum molestiar & labore conjuncta esset. Sed propter motat lestiam de laborem, rerum arduarum comites, animum prίesertim exercitatum non de
bilitari ac frangi oportere, hortatur fratrem. Velut assiuetus non solet onus, etiamsi paulo ingravius 1it, abiicere ; sed ferre ac tolerare; ita nimus viri fortis, arduis exercitus. Pulchrex Seneca epist. XXII. Turpe ect cedere oneri. Lu-li clare cum incio, quod semel recepist. Non es, vis fortis ac tirmum, qui laborem fugite verum ibi crescit illi animus ipsa cum rerum di culta- te. Et epist. XXXI. Animi e I usa tolerantia, qua se ad dura re assem hortatur α dicit: quidi cesses 3 non e t viri , timere hudorem. Ferre ea molesti me homines debent, quaei strum culpa contracta sunt J Ovid. Heroid. t ep. V
Ex merito quidquid patiare, ferendum est.
137쪽
od ego, dum sociorum saluti consulo. Adfert auditor causas excusationis, quod cui pa sua factum sit, ut Quinto prorogaretur imperium. Eas ita proponit, tanquam ii hoc a se peccatum esset, ut eius rei culpam in se, non Quintum, conferre videatur: ne offendat fratrem. Et tamen prudenter a Cicerone factum erat: ut Quintus sinistram de se opinionem, ex imperio nimis severo sibi contractam, sequentis anni accessione ac moderato in posterum imperio deleret, ac M. nigniorem de se famam in urbe & provincia
relinqUeret. Dum impudentia nonnuPorum negotiatorum re o. J In primis Paconii. & Tuscenii impudentiae, de qui b. ipf. qui severius a uinto habiti, Romam ad Senatum de ipso conquerendi causa accesserant. Si te irae vehemensius ad omnes partes bene audiendi excitaris.J Haec est pars prima , ejusque caput primum cohortationis , quae ad intum, fratrem Ciceronis, tanquam Ursonam publicam, vel imperii ejus dignitate spectat: nimirum ut se excitet ad laudem famam, praeclaris actionibus colligendam quum iis, qui cum imperio sunt, praecipDalrerum ad famam dirigenda sint. Tacitus Annal. D 4st R.
138쪽
, IN EpIsr. CIta AD QuINTUM FRATREM. 13r Ut tecum jam ipse certes. J Viris magnis ob virtutis praestantiam extra comparation IS aleam ferme positis, propria exempla ut satis amplum theatrum vel campus in quo secum eripsi certent , atque se ipsos vincere nitantUr, proponi solent. Plinius in panegyr. ad Tr
ianum r Quam magnum em unum ex omnibus sine aemulo ac sine exemplo secum certare , δε- cum eontendere. Cicero Fam. epist. 8, I .iad
Dolabellam consulem r uiderit quod ego telorier, ut dignitati re gloriae servias ' proponam tibi claros viros, quod facere solent qui
tortantur λ neminem habeo clariorem, quam teipsum, te imitere oportet, tecum ine certes , nec
licet quidem tibi ram tantis rebus gestis non tui similem esse. Idem IX. fam. I . de Bruto rlerge mi Brute, ου iam non cum abis, sed tecum
2se certo. Ne contrabra aut demittas animum neve
te obrui tanquam Luctu sie magnitudine negotii Has.3 Allegoria a navigantibus, qui vela contrahunt aut demittunt, pro diversitate tempestatis & venti, vel adversi vel remissit quam applicat .ad animum, dissicultatibus
' fractum. Ita Tullius Tusc. Quaest. l. 6. Mul-rorum aegritudo e I ea, qua a ciuntur in malis o- . pinatis , animosque demittunt re contrahunt, rationi non obemperantes. Eadem allegorias usus est Seneca de tranq. anim. cap. III. NHorat. lib. II. Od X.
139쪽
132JoΗ. LOCCENII COMMENTARIus Contra te erigas ac resistas J Pari Quintum fratrem hortatur lib. I. ep. III. Erigie re confirma, s qua subeunda dimicatio eiu Et Tusc. in, 2, 12. Virsapiens eriget irae se ut, scitabitur,instruer, armabit, ut tanquam hosti ob at dolori. Sapienter Salomon Ecclesiastis cap. VII. v. 29. Deum hominem fecisse re Num, ait : ut doceat ope divina se erigere nec ex impatientia succumbere molestiis
laboribus & adversis. Ovidius lib. III. de
Ponto Sustineas.ut onus, nitendum e I Nertice recto
in flecti nervos spatiare, cades.
Etiam fortunae in nospotesatemproroga-mm J Ut animet Quintum ad constantiam, erectum in eo animum firmet, ostendit, seta Iem reipub. partem gerere, in qua nihil vel parum potestatis fortunae sit, ut esst in imperii militari. Nam ut LiviuS ly,17, 3. ait fortu quidemper omnia humana, maxime tamen thres bellicas potens ent. Inde Tullius etian mox occasionem belli incommoda describencapit. Contra, eam reipub. partem & qui dem tranquillam Quinto commissam esse ad firmat, in qua plurimum ratio, consilium, a diligentia possit, speciatim autem virtus moderatio animi Quinti: quae deinde suus deducit. 4
uae persaepe sapienti mis viris deciderunt, ut quemadmodum Gubprnatores optim
140쪽
rs Ep. CI c. AD QUINTUM FRATREM. In vim tempestatis, Rc isti fortunae impetum supe- iure non possent J IJcommoda belli, a vi ma- ore profecta, saepe possunt eme tanta, Ut 'emadmodum etiam optimi gubernatores
n possunt vitiam procellἡ vincere ; sic
ipientissimi quoque viri adversae fortunae in illo im pium superare nequeant. Haec simi-itudo satis elegans, non uni auctori familia-
est, etiam Ciceroni I. Fam. ep. 9. in O- t. pro Cn. Plancio & ante Ciceronem Eupidi in Troad. I. 3. Tibi data est summa pax re summa tesn-
ilitas ; ira tamen, ut ea dormientem Gubernatorem vel obruere, vigilantem etiam delectare; t J Licet Quintus tranquillum ac pacati in imperium acceperit, negat tamen, ei se-lcute indormiendum esse, pergens in allego-ua, vel comparatione rectoris reipub. aut vinciae cum gubernatore navis, Tullio etiam lib. V. de Repub. &ad Attic. 8, II. usurpata. E si autem talis, qllae simul insigne monitum politicum complectitur: Si gubernator navis sereno coelo forte securus clavo indormiat, facile in brevia, Syrtes aut latentia saxa navim impingere potest; aut subito Drta tempestas vel navem deprimere, vel ipsum gubernatorem clavo in dormientem, 1 Palinurum Virgilianum, navi excutere po Ut ergo non minus aeris serenitas ad aecavendum subitas tempestates dc pericula,